AVeSMEEtiE SC®VED AtfVCHE COtllL.A-KT.
VERT o.0 a
i mïro:srz.
j\ V .'V.-?(,
- M' E\N G" E L J N G EN-' j
c
Ik geloof "juijit niet dat de liefde het karakter, van
den man weeker maakt, maat'veelmeer flechts, daj
liefde naar èene reeds voorbanden zijr.de, aahgebdreqé
zachtheid, vit .katakt?r/jhPenCw~i$t:y'?t£#;;2ijri. onte:li)ar.¥
tere!Jer Reaumur Btlfingcr,- Holberg:, PascalAddi',
fpn 'Buffon ,~Bóileaó». Melon en hnderen, meer.*:Véld
heeren en groote ftaatsmannen -vrijvia.' het juk de»
huwelijks ..hebben nooit daaraan 'gedacht'hetzelve
óp zien -te" wiHé'ó laden bv. Eugenius jlTurenne,'it
roaarfchylk van Sakfen .'-Tillij Spipola/etoz. Hij be-
wee s: verder g. dat ofde vrouwen of dc'kinderen haren
gaden óf hunnen vaderca.eindcUjk tot fchandeyerftfékten;
da't het huwelijk des, mans vrijheid breekt, kpeate han
dédenen hem den Vcg: tot def fchitteréhdftc eer'epo»
wannenwelke nooit, cene vróuw bemindhébben tea téh: roeflat,Deztrtwdediger van den-eektthoozeo.üavd
hoogftc flechts dp «ogenblikkelijke aanpnlckcimg der wasccnabbé (z^^f^W^ef^iPee# «^«nïporrge:
geilachtsdrift gevóelden. Zulke karakters bard en wellusteling in Parijs (zóó is 'i begrijpelijk) biet name
droog, worden zcli's door mannen gehaathet vertrou- je bIa|,
wen; vliedt .angstvallig van hem/terug. Maakt zi Sb van
dezelveVenf'Bamtogr meester ittfarl".ii fiïjkaitóos vér-
Wpeste'rid pken. hetvoprwerp daar dat),, pfVecïfchapptj,
geld i of godsdienst,; Tit us Zou, haddébij niet bemin 4>
veëïligt een dadenrijker doch geen deugdzamer vórst
geworpen zijn. .Hadce Karei; XJL kunnen-h'eminneat vering een er altoos gaande gëh'oüdene verbeelding ,cn
hii zou mindèrverovertngszuchtig iuuw.cn hard- ge- jbjit daa'rdbor dat" (zij (Ai es geven) verliezen zij ten
.2iin- 'J - jlitatSe 'alles. Daaforó tyorden zoo veje der gdocijendë
,_.,;Waai, de,'denkwijze-van.,een gezelfcbap door tPd4.e>;niihnaarVifïkóUde' cch''tgc4ÓDtejiv-èn dc""het minïtc; te-
P.é Jjefde de.vurige, behoudt Hechts, zap lang: hare
geheeïë magt,;ais de vèrbecldingHtracht'gcprikkeid is
en er hinderpalen -tc.béftrijden ^nV'Waarhiictsmieer
te hbpên metï meer- te yreezeii; jis.y laat Amoirzijne
vlëugéls-izakken', Weinig- vrouwen verdaan de be too-
.door: navolging van eenenl toongever» door, overeen
komftiheené natouelQkc figti ngiontyingwordt liefde
voor 'eene. onbetamelijke zwakheid gehouden-, or.
aangezien, zijde- fcitoomflezaligend/te.' natuurdrift
-'■yah: den-inënsëiras, veredeld door zijnen hoogeren
geest.-;,':Zóo is -liefdé in, de ftcden .der kramers,- en
kooplieden eene dwaasheid wanneer..zijin.plaatfe
van voor deir.geldkist')" voor den perfoon huldigend
scdervalb;-zij'is eene misdaad en aan, openbare fehande
gelijk, waar onder mmifc.Vn fieebts van roem derede
is. Phopron'S;. zoor\, zegt Plutaréhus, verloor alle
achting/ óm dat hij ccne fehootie Oavi-r. had vrij;.ge-
gëmaakt.'Se - zoon van Cato-van Utica - delgde, flechts
door-zijpen roemvóilen jddod ihMen Dag van Pr.ii.ippi
de fchande uit waarmede, hém eenjl-liefdehicdel met
cenq bekoorlijke damè in. Azie bedekt had
Men kan.zekotzijn dat,in zulke ftinddhV waan de1
genfta 'dj biedende fchooneii. dé verachtde." Dón Juan
van Aüstria kon'cene perfoon met welkè' hij eencn
nacht géletfd had, dén volgenden dag niet voor zijne
oo'gen dulden
JER^N,'! MiO sm jOS E R H.È:
Sin tooneel uit it' ■aanibtv'wg te Chili
-V yi-'vy o.,i..
Van den; jare 1647.
(Vttyatg van bladi. Ï94.)
Het volk brak feeds iiit alle oorden öpv en ijlde; in
^_rTr.i ,.,v, .ftroomen baar de..(lad." :ln donFefdinandö'sgézclfeKap
jjiefde éerac;ht i»,yde.ontzenuvve.ndé wellustigcbuitcriij, werd de vraag opgeworpen of men hiét ookkan deze
fporigh.-dén' het;"gctriééh.ftc" h'eer"fc(ién,.ën .het'zeden; plegtigheid deel nemen, cr. zieh bü den algemeencn
bcderf het gropift'e is. Maiinén en-vrouwendóoTjtroep zoude 'voegen? Donna Elifabeth hërinnerde
geheel .andere.belangen fflet elkander.' veibpnden, dan'met eenige befcleiitming, wijk een'onheil giStêren in.
hét Batuurlijkfte des harten .jzoèkcri langs verbodcnelae .kërk voorgevallenkwasÜst'jülke: dankfeeiten toch
Wegen ;fchadeloosftélIing en. (Icehts.iangs. déze wégcn|h'ërh?aldi; zouden-worden e«i dat thcn-zicB hap zij he
wórden nog. vele familiyo ynor.tgeplant die. anders gévyaarwnrding alsdan, dewijl;liet Eevaar/ rceds meer
reeds voorlang zouden ui tgewischt zijn, Jden beweert,
c.n, veelligt met ten onreg;eda,fc. dec'ieisieën.in j<j»li«
oörfprohkeljik ingeiróerd 'werden om .het d oor bu.we
lijken van overeenkomst gcdrcihd.e uitfterven. va» aan
zienlijke geDachten té verhoeden. Hét doo kryiren-der
ratfen géett.aitoos-ecn jgezond fiag^vam.menféhén:;;-'
Gewoonlijk i 'is 'de 'e'.geaiicfdc.de ecrfte. ;bron Sèt
ten' hémel., als hc|ien ült è.eU' '-Pomioitéiierdom-. ','tt
Sl. jago', en geenekrhenjcheiijke borst leverde'.daartod
vvariheren gfoed,;:dan'diè'.yan Jeronimo en Jofephél
- Dé pfegtigheid begon in.ót ethe'predikatie, welkè
cén OMftfékoorheeitent,, imzijiti fêestgewaad getöói<h,t
van jtcn kiDzel hield.; \.-f^Hij.Tbegoji .têfdènd mpt lójy;
prijs cu dank zijne fidderende, door 't Kpof'Temd'
w ij do m ijb cid eh aóden' h'oog ten (hemel vètheffend,
dac-er nog tncrifehen waren, óp dit. ig puinkoopen
verv'aTlehddéei der.ivcw.ld in- ifaatj, rot God opwaarts
te.fiamtlen.-.'(Hijfchjldcrdcy' hergcé'ri o^ dih wenk des
almagu'gcn gcfchied .washet wertldgerigt kan niet
ónöjettender zijn en'als hij "de'aard beving vangisteren
.cjpiwely naar ccne .reetw^lke 'de dom uekomen bad
heen wijzendgenen blo.oxn voorbodedaarvnpjipèmde,
liep eene ijzing door de geheale vergadérirg. .Hierop
kwam Tijj lu -dén ylbëd yan 'priesierlijke welfprekend- -
hèi'd óp- het2e°dehcderf' der kadi;.; gruwelen gelijk.
godpm én Gomórrha. ze niet- zagih ftratc hij in haar
en fléchts' aan de óneindige langmoedégheid van .'öoit...
fchreef jdu 'bét tae;,' óat-ay .nóg ntet .ganfcheiijk'van dc
aarde Verdélgd: ware) f'~ vt;'.1-Tl; v
Dochgelijk een-' dolk 'ging h'et- door de vah 'deZc
pr.edikatie 'reeds ge.heel vericiiêurdé. "hai ten ónzpr.'heide
ongéluklijgepals. de'. koprlieer.;;bij:'deze. géiegehhêifji'
omftandig van den wrevel-gewaagde, die inden kloos-
ttrtuin der .K.armelltinpén geoefend" was, de, yerfcbe'o ^2
Ding. welke dezelve bij devycréld, geyonden, had_, y
goddcloosi' noemde» en ".in .eehe, met vcrwenfidiingeit:
vervulde afwending zijner ye.de de.-ziji'cs;der daders.)
.wóORlelSk;, genoemd, aan. alle v-h-en'der helle overgaft
Donna Conflance riep terwijl aan jér^nimofsfarra
trok: Dón FérrtandoDoch dcze:. ipitwoordde. z'oo
nadrukkelijk en echter; zoo hpimeijjky als.zich.iSeidq
yerhinden liét; G^r.ztyijgt,do.iaV' SÜ- rpe'rt'óolh.'
dén-oogappei niet, «if dpeta's; of gij in <$>oêonjpagj N
yéryiéll'.,' waaróp, wij dei kérk verUt.en i:'';Doch eer
donna Coafthnc? dén' zinrijk tèr.reddihg uitgevóndeDet»
maatregepnog had oitg|v.9cfd.» .riep r,eed» ceue ftetn
d;s koojbeers pfedikatie luide afbrekende-uiti Wijkt
verri'.vyeggij burgers van. .Jago hier kaan dcy.e
goddelroze men!cben.l En. ter-;ijl eene - andere -ftea»
vol fchrik terwijl.zich, «gfe- vyjjïè.kfing van Óhtzc't-
tlhg óm hen.vormde;. v.t®9g:"-w»ar trók een .derde,
met de.uitroepihg:': hief: vól,heilige roekeloosheid,
jofephe bij de harèrf neder zoo 'Ijlaï.izii, ïriet doh "Éêr-
Èa;ido's zohn 'ten ha.dtm/ióu' gétuimeld zijnindien
voprbij ware., met dés ie grpótére-,héldefheid en
zou kunnen., overgeven.:.»jofephé betuigde:,, terwijl zij deze, haar n;éf tegengehpudeii hsdde-Zijgij onzinnigy
mét ëénige igcési'drift :tèrftónd ópfiond, dat zij --'den riep hij.» ennocgden arm om Jófephe w ikbe n dó'n
dring,haar' aangezigl voor -den jfifcppéir'in" bet'.fef Feriiindo: OrmèzVyzóönVvAn':''"dèpyikbmmafedaut; dér
.tó buigen) nimmer levendiger-* gevóefd had ,Tdan juisi. jtad., dien gij - allen néhij® Doé Fprnahdo Oflnez?..
thans y/daar. hij zijne verhevene ch onbegrijpelijke.magt, riep djcht v.oor- heiti;1 .kaande, één fchóéutapptr-, ö|e
zoo 'ohtwikkéfdë; Donna' slvire verklaarde .zich me
Jiefdc zelve-: men bcmict inicroiub-mind te werden,! leycndjghëid voor-jnfëphc's mccning. Z$ bleefdaarep
dan om zelf. (c, b-aiinncn, Otti- toegenegenheid; in/aandringeriV dajt m.en dé,mjs zóü^hooTehenricp dorl
ceuèn anderen perfoon vóór ziel] te oniwikkcleni.siFerna' do op'om het gezclfchap 'té leiden:,'wsaro.R
*t meeiiai genoeg toegenegenheid te laten vérmoeden.! zich alle», donna Elizabeth ook, van de zetelsycrhief
Ik heb dikwijls;gevOndénh:dat ïn tje' groote vveVéld 'Daar. 'men èeh terj.de laar De'., met eene hevig 'arbeidende
Biets den tnan-by. 1de 'vrou,v^n1róp..Mëd fiqjt, dan win-|Sdrst ,.de kieine, fchikkiiiFéh ^.c" pptogt zeer'lang-
lieet hij 'haar z.có bchandeit^;.al> of bÜ van t^ari'm Iza'am-zag maken, en zl)-oj> de i-raagwat haar
znér' ietsyerwaciitie:, 'en echrer'"niéts; hogyirt.: Tér-jdeerde?' 'antwoordde dat zit - niet '.knit,,- welk een
wijl hij zich jegens ijle óp dezelfde wijze gédr.aagt ,!ohgejukkig voorgevoel ih haar was! zóó Helde haar
wint hg .de vriend'fghsp van alley adhccne.dcvoor'rang.d'önna' t.Ivire 'gcfust';. «h. fp'hórdé-haar aan-y. bij haar,
gegevenÈoót de' andere terug»"; rjen haren kranke?. sdcr/Jchier te -hibyeh:- vjofepiie
OS gefchiedenis geeft honderdè,, de dagelijkfchc ón-jzeidé r zeó zult gij Sjör wel, donra Elitabethdezen
dérfyii.diDg- duizendc yoor.bccideh -van ;tn nèen wióirjklcineh lievéliiig; afnemén die zich ral .weder ygelijlf
weinig, "of niets da'agaqn -geiegen' was óf zij juist aan (gij zietbij' mij'vervoegd heeft. 5'eer 'gaarneant-:
de oógen dér vfoUw^B'behaagden of niet.-. Dóch wrdèfjwoordd.e donna Elifabcth ch\ maakte zich gereed,
mi 1 joenen yrouwelijke fchópfelen zelf» aan dé ■oever»/hem oyer te nemen dpcjf'daae.tk^e,ovet- liet.ongelijk,
van den Ohio en Senegalzal; men er zelden een vin-,
,den, aan het wélk niet gedur ende een aanzienlijkTijd
vak des levens zeer daar aan ge legen zou, zijh)v aan de
"óogen "der mannen, te hébag'e'iv -Zelfs wannéérce;rgi-
righeid cn liefde tot Tocm al bare h'andelingèn voor.
'ïchreéfykon deze hartsfogt nooit geheel het'vrouVe-
dar hein gefchiedde vyzkkër. féhrcéuwde, en op, geone
wijze c5arin bewilligde'. - .7.00 zcide Jofephé Jagchend,
dnrizij hem-maat;'zou behouden ...en ku;rc hem -.veder
ftij." Hier óp; fcóód' dpri Fe- nsncte,,- wiep de gchecle
.waardigheid eö hev'slji»bt;iijvat! haar .gé.d.rag; zéér, bey
haagde den, ar» ',en'. jeroiiirao, welke den kleinen
lijke 'Dreven onderdrukktfi Cóof fchoon té geiden.iFilip droeg',''donna Cop.flanct;; dé ovcrige ledendie
-Xlifabcth var.' Engeland, en anderen gaven daarvan de [zigh by.-het.-gézelfchap vervqegd. haddenyolgdfn J'.jcn
amerkw.aardigftc yooi bccldéh.. De anicdote.van den jonólin deze orde ging dé opto'gt: nasr dóRtd.
gen Vóllander-, die zich ovcr tlifabeth 's fchou?hciü| Zij, wireo n'asuwcliiksj tijfiig fchróden gegaan, nf
tamelijk plat uitdrukte/is bekend, even als hare ijver meD hoorde donna F 'lifaócth vrelke' ihtutfchch hevig
zudht' en -jalóefscbfieid,. omtrent de ongelukkige Maria.'én heimelijk niét" donna rElvife gifp'rokeli ;had -doh
•Wen iheeit' een hater' édicten van den jare isfi^ gevoh-jFerrandt>'! roepen) en>z«g, haar .dtn^ troep met onrtis.
den ,;-w:aarih"vcrbodc'n .is r eén portret vin de koningin jfige treden1(naijlen'poc-FerriandohjeliSil', en keerde
•te maken andersdvch volgens.een duor haaf zeif ziyh omwachtte baar, zonder Jdfepbe föa te laten.
gegeven mvdel-.-. - !s?.' jen yvoeg;, daar zij terDond ais óf zij 'pp z.Un tegen
Alle dweepzuchtige fektenRichteTs hadden nok aD'tuoetkomch wachtte, op eenigen afft.ind bleef-ftaan,
- tóos mét de vrouwen te doen. Öf.\onden zij hdózeer-.wat zij wiliie Donna Fiifabctb naderde hem hiorop
heilig hetgeen flechSs'.vyouwclijk was ,.te.haten, cu te'sffchoonnaar. hst fch'een.," met tegenzin:,' en, fluisterde
h vlieden of zcyr goddelijkér -zoo vele als mogelijk hém, doch'.zpodat jofephe het niet hooren kon
.-w« té beminnen.' -Als de -wedèfdoopers in Munftcr-hum'c'éiïjigs; woórdenj'in .'t ooc-,Ntifjvrocg dó? Fernando,
duizendjarig rijk wilden. Richten voerdèn Ztj zonder ep het ongeluk dat daaruit ontftaan kan 'Donna Elifi;
'-'Omftahdighedcn de vétlwijverij ,-in.: Hun. koning had beth- ging voort hem: met e;n verftoard gezigt in 't
Tijftién gcmailnnén elk burger er drie tót zeven, por te fluisteren.Don 'FcrpaSdo- fiëeg.een blos van
Als deze 'fchpone wet bekend gèmaakt werd,(verliepen mi»noégéni in 't Rt-zigt^ hil .antwoordde r dat hét gpy'd
er geene drie dagen., en in de geficelc Rad warengeene - wasdatdonna .E.lvireózich zou gerust EèDén' iljh
jonkvrouwen meer. te vinden ais veel ligt cene dochter: leidde' 'zijne dame-verder., "T'(
Van dertien tot vee'rtie?) jaren, |-. Als zij ,'in. jicierJt-der^Dnminikaneh. aankwamen,
1 Een Franfchc huwelijkshater, bewees', in-een gedrukt lie t. zich. het orgel reeds, mét müzijkal c, p racht: -f.óore r,
fchriftwelk hu echter vergeten dat, het cbelibaarjen-.eepé öJiméieiijJtc; mecïcbenmeni^te .goJfde .daarin.
et gedrang '-fjrykte "zieh ytót,: vcr.re.yoor de portalen
op, de voórpjaats der -kerk .uit, e? ?;m de '-wanden,
hoog, in de rameu 'ccr.fchilderijei:, hingen knapen
en jiicldeBimet verwachtingvolle blikken hunnemütfen
jn.';dê; hand, Vsh-'al1e ..kroonlichten ftaalde A'et r.aar
beneden (de -piiarehi.w.ierpeh :_blj','de ihv.aiieóde frhe-
merijiggebcimyolle, fchaduwvii, de groote uit ge
klcurd glas vervaardigde..roosin den yiitefDén_aehter..
'iropd :défi kerk: gloeide,gelijk de avóqdzcnozelve
dis haar -rrsytahite^rep &iite( ^eei^h^j.f^arbct 'o«gci
hans zweegin éc gebeeie v ergadering als had de
..tvciand een: geluid itr de borst. - Nimmer Doeg ui-
~énen Chrislelyken dom zulk cenc ïUjb y^a aand ebt
'alleen groote mannch besft voortgebragtdat het' hnvye-
ljjk 'den mehsch in het kleingeeftïge alledaigfcbé léven
eterug trekt uit^dé hooge- gewesten zuner denkbeeldige
•wereld"; dat dc gedachte alleen )',dat; een groot man
rgetrouwd; is-, reeds op zjch -zelve famkejóo»,: wasej
<t in.' de :blooie voordel ling éener-madame de Vól tai
;re,"cener madame Newton, cener; madame de Fóntcr
aelle'-iets grappigs "lag. De oüdca zégt hij;-hebben
Feeds heizelfde -denkbeeld gehad- Virgjljni :>Hor.ati'
«5 óJfto ..enz-warén ongetrouwd'(garéojis).:: Innitife
were tijden waren het Oflk ii'asfó, Ariofto, Pope. Vol-
airc, Leibnitz "cscartcsRreine ,'CorrieilleBoyle,
Lake, Baijlc, St. Evremoud Bruyerc^-Ncwioa ,,"Fón-
yóor Jöféphë gearbeid had en deze ten m'infte'zóo
haauwkéurig kende, als hare', kieiné voetc-nt'wie 'is
de vader van dit kind wendende zich.met. vcrmetelcii-
trots naar dé duclu;r.cvan Airernh. -Don Fernanri»
Verbleekte bij'dezt >raag.Hij- zag nu Jcrór.imó angst-
vallïg aan!; dan' éverclqgg hij de vergadering of ér.
niét: a'emaji.d was dje henr kentlep'.'Jófcphé'; riep dóór
ontzettende betfckküigen'gc.ürongcn dit is^mijn kind
^nietv nieéster Dedritlozoo;'a!) gij. gelooft;, terwijl
zijin óhcindigen angst d.ér zféi, naar don Fernando
sitkcé. -Déze jonge heer is den FiTnandoOfmez;. zoou
van. den kpmmaedant der 'flad, dié» gij alien kent.
De fch'eenmaiier vröègwie (Van (uburgerskeut
dezen jongen man .-En veffehcidene der omftandcrs
herhaalden-wie ként'jcfóainio Rugera? dieVrede
voor Nu. gebeurdehet tóevyiig-, rdat'im hetzelfde -
oogenBlik de"kieiné Juaèa door het geraas verfchrikt',.
van Jofephe'» bórst af don Fernando'in dé ar'.nen
ftrécfdc. Hierop: .Hij is de vader,!, fchrectnydc ééna
Aem en hij ii Jefénimo Rugera eene andere i. éyi
zii zyn dé .godlasterlijke menfehén", eene derdevénv:
Reenigt héa .'fteenigt hen de geheele in den tempel vao
Jefus vergaderde; Christenheid! Daarop thans,jeronimo;
houdt op!, onmenfchelyken! wannee'r gij Jcronltr.ó
Rugcra zoekthier is hij. Bevrijdt dién man,- wélke,
onfchiildig is'7;y:,(:-
(H«* vervolg en Jht hier»a/)
-KR1 MINEELE -tGÈSCHiËiSENIlr --V
Ee.D' ijzing wekkend procesdat in Bóurdeaiis ih da
laatftè dagen. van.Augustus béflist werd» hlejd.de geheele
ftad bezig .éven als; vnór, 4 iiiaanden de gruweldaad
zelve, yvclke het veroorzaakteEen jong '.man '.Vidè
Aps,'*in Bergerac", e'enige mijier. van Dourdeaéx;, >be-
ininde federt langeó; tijd. de-dochtervan één aldaar-wo-
ncnd ry'k landbezitt.er"nhet name Ponteri. öüdc, fa
milichaat felicidde beider 'famjlien., waarvan d'cVaarice.:
een» tót de revclutioV.sire, dc'ecrflc 'toi ée geranède
paftij.''.b.ehoorde'. De 'Vader van 'hét- meijjéf/djé 'de
briefwisfeiing der jonge 'litdén 'ontdekte 'verzette zich
tégen 'de' verbindiehis 'ook(daaróm, dewijl- 'de'Ap.s.w'ei-
nig veriiogén' bezathij- yérboód zijner dochter,: élke
ge'dachf.e'a.ah.'eeri' huwelijk, met' hem .'er,begaf (ziéi», om
harén .ojhgang'Jop- te-hcVen y 'hairr zijn landgoedtivce-
mijlen Van' Bergerac gelegéjf; Jntósfchén gingen de
beide. Verjiefden vbórt». elkander injft jgehcim te.zifen
echter elecf nunné bcrrekking oinnen dé.grenZSn'yan
het edele'én zedelijke.,'
Fjndelijk naai de jphge; manhet befluit, ir. ccne
twintig 'mijlen verwijderde ^Sad ;ecn junhtf aan.
té nemén en /inadémflifêjle >Poht'cri:,,'<vyah(n,ecr
zij - mondig, "zou" -zijV, ié trouwenl' n .ecnta. brier
maakte, hij éitaar.'ztine gelielde bdcend., cd .verzocjit
haar any cene laaifte-zamcqkuipit. ,J5e' Wan, deji vadcf i.
opgevangen brief ontdekte aan dezen het plan.doch
om-'.de ongylukliigen Zeker; ty maken en. zijn zwart
voo nemen int te voeren, ja#t hy-deB brief aan-'ztjiie
dochter tóekemen. vr-
