BELANGRYKE BE R ÏGTEN.
L ETT,ERN lE'ÜWS.
A-LGEM F.EHÉ S C A M SC H E C A A.N i
Leclerc heeft gedaaVt geen; Lij behnord had te do-.r
JMaar wie is nitt gewoffen, oveir.'dc Vreugde vvaaruvdc
deze wan van g r r.gc micdeL.nn en vader van- ecu
■huisgezin, zijre beiof e geltar.d. deed, door met Zijner
vriend dat te deeico 't geen b.ij zoo. gemakkelijk, voor
zich alleen had. kunnen oehour'.un heobeis -Aaa_zu!k
sen trek ken: men den rrglfci'iapen m.in.
BEANTWOORDING DER. RÊK EN F tJ N Dl G Öf-
GAAFVOORKÓMENDE i'n No ja -VAN
DEN ij MAART r.8o8.
Het ïntwobrd op dit voo rdel, is
De namejt dézer mannen...zijn Eti, Api en Beg,
De eerde is geboren in 't jaar 2562', de tweede in 't
jaar 1274, en de derde in 't jaar '1.7tt.?
Voldoende uitgewerkte boaniwoordineen zijn hierop
ingekomen van D. Meldola jr. en M. H. Pos te Am-
fserdam.
REKENKUNDIGE OPGAAF;
Icmar.d Wint san eénc partij eijeren .4*4 ft. wanneer
dezelve verkocht Worden 6 eijeren voor 9 ft. en f ge
éeeite ingekocht zijn tof 4 ftuks voor 5 it., Jgedeeltc
tot 3 ftuks voor I ft. en het overige gedeelte 3 ftuks
voor S ft. Nu wordt gevraagd uit hoe veel eijéren
deze partij beftaat
P. Wolff tc Amfterdam.
zamen hingen. ?.oo geraak e ik in 't ca! jtrrmiav, jkirgén-He iigemeéné ach-in
toe klom ik in het dal ï'crcbtntiius af, en liet. denicin el..; ke..,ng genootfeliap
ourg «er Mafckabcëri regt s ligg-n. De- rotsklompen .worde,t Voer ren ftaat 5
w'elke tot dus ver nog altoos met een bevallig g'öch 'geno tfcha.p trek zich
en j;,ëwró".rtrringnv.ej
in vViiir beidn.ggcresésf,,.
het U,,bnget«t;itfe'd dat 'edéia
uitII .itep'd "net <ier mnife-ëit
bekleed geweest waren, begonnen nunaakter te-behoud uniedig iioudcnce, He» ««gelegenet* k> n V
worden; "Hoe verder wij kwamen des te meer hield jdatidoor Cc ij crig'te zorgen co hnvcrrhoeidft. pd-
1 te -groeijirg op en de verwarde groepen d'tr bergen'ging nde lócr.ame bron te ftrpptn van i e vtrecr-
REIS NAAR JERUSALEM DC,OR DEN HEER
DE CHATEAUÖS.IANT.'
IN J.Eit JARB iSOÖ.
fervolg ertjht
Den tweeden dag van mijne aanwezigheid in Ja (Ta
tvildc ik ihdc-ftad rond .'gaan,, en aan' deni.aga,- die
mij had Is.ten..verwelkomen -..eenbezoek geven. Doch
de-, vice-procurator hield mij daarvan terug,
Gij"kent deze lieden r.ictzeidc hij Hetgene
gij voor beleefdheid' houdt, is flechts fpionncren .Ven
zond," niet dm u te begroeten, maar om te vernemen
vie 'gij z(jt, of gij rijk zijt, of men u zoü kunnen
uitplunderen Gij 'zoutit 'daarmede moeten aanvangen
hem gefebenken tedoen "en hij zou u ecne éskurte
tot'naar Jeruzalem 'opdringen.. Dan komt de aga vah
Ramledie zal u de «korte vergrooteji. De Ara
biers wanneer zij hooren, dat eéti rijke Frank naar
hét heilige'(graf. reist, zullen insgelijks de pjsfagegel
/den vérméerdéren ,.of u opden'weg overvallen.. Vóordt
poort: van Jeruzalem vindt gij het lezer;van den pacha
vair Damascus, die naar'gewoonte gekomen is, om
de contributien te heffen eer hij de' karavanen naar
Wakka voert. Uwe vérrebijuing zal den pacha be
vreemden en u onaangenaamheden berokkenen; Zijt
gij eindelijk ih Jeruzalem, dan vordert men u.3-000
tot 4,000 piasters voor het geleide af. He; gemeen
'hoort--het-van uwe aankomstzal u zoo ojribelchaatod
belegeren, dat gij ifïer genoeg zoudt hebben. Waar'
gij doormoct zullen de ftraten ais gefloten zijn, en
zonder gevaar» veffcheurd te wordenkomt -gij vol-
Strekt niet tot de heilige plaatfen. Geloof mij; Mor
gem1 verklceden wij 'ons liever beide als ..pelgrims en
gaan met e kander naar Ramiedaar, ontvang ik vao
mijnen evpresfe arttvaord. is hetzelve.gunftigwel
zoo reist gij in den nacht af en gij zult behouder
cn gezond tn met weinige kosten naar Jeruzalem
kómen"
De pater'bad voor zijne woorden duizend voorbeel
den ter bekrachtiging, onder anderen een van eenen
- Poolfchen bisfehop, dien voor twee jaren het-aanzien
van rijkdom, dar hij zich gaf, bijna het leven gekost
had. Doch ik voer dit eigenlijk Ücchts aan, om te
bewijzen, tot weiken trap van onregrvaardigheid
gouddorstregeringloosheid en volkomene barbaartch-
iieid taen in. deze ongelukkige landen geraakt is. Naar
datgene wat mijne, oogen zagen durf ik wel zeg
"gen datzonder denjbijftand der raonnikker, het
grpotfte gedeelte der bedevaartgangers naar Jeruzalem
zou omkomen. -
Dén 3 October ten vier uren 's namidddags, 'trof
zoo als gewoonlijk', de Ëedöuitién dragen» - Wij zetfèp
onsfop een paar trbarmlijkemuiïezeis., De vice-ptoi?
curator ging- vooraaneen half naakt Arsbier wees
den weg een' ander, 'die. ecnen ézelmét onze pak-
kaïdje beladen, voor zich heen/dreef, vólgde ons.
Zoo wonnen -wijuit de achterpoort ïan het hospitium
gaande, de. ftadspoort
In Rantlc vond ik goede boodfehap. Een^dragoman
'of tolk vab het kloaster te -Jeruzalem, 0ten mij de
fuperior toegezonden had, bevond zieh aldaar De
chefder Arabiers ,"die mij zou verzeilenzwierf in
het lanéfehap rond, dicht bij de plaats; want de aga
van Ramie laat gecnc bedquinen in zijn ftad.
iDe tnagtigife horde.der bedouinen san het jaScfche
gebergte is'in 't dorp Jeremias;. zij heeft 'f geheel
inl.arc magtdengenen die naar, Jeruzalem willen
deri weg derwaarts té opetfSü of te.fluiten. De fcheik
van den ftam was juist federt eenigen tijd geftnrven
hij had .zijeen jongen zoon Utman onder' voogdij vao
den oom deszelvcn Atou-Gosh gelaten wiens twee
broeders, Dfchiabren Ebraim-Habd-El-Ruman mij op
jnjjnc terugreis verzelden.
\Vtj verlieten Ramle reeds den 4 October om mié.
devnaeht; trokken door de uitgeftrekta 'vlakte van
Sirenen traden in 'c Jüdefcfie/bergland. Met he'
aanbreken van den dag bevond ik mij in eenen dóöliiol
van kegelvormige bc. gen .die afle aan elkander pelijk^
namen een rood, g'oeijerd voo komen aan.
Toen ik mij óp eenen verhevei.cn top bcgsf, breidde
zich plntfetings voor mijne blikken cene rij t-óthifcoe
muren uit. Ik zag aan den voet van dezelve ten
i'urksch kavallerij leger met a lie prjcht van bet oós
ten De chef der, Arabiers riep „- -El Quads l" (de
heiligeen vloog iu galop, van daar. Wij zagen
Jeruzalem.,:!
Het toeroepen eri fchreeuwen van dert, dragoihio,
bn2en troep enger zamen te hoiidei\, 'dewijl wij midden
door 'r Turkfche leger moesten rukten mij uit eenc
feort van verbaasdheid waarin jiet gezigt der heilig'"
plaatfen mij gedompeld had. Wij trokken nu zonder
aanftoot door de zoo genaamde- poort der pelgrima
(eigenlijk de Damasker poort) in Jeruzalem binnen,
en liegen voor het klooster Si. Salvator af.
Men moet in den toeftand der Christelijke monnikken
van het beloofde landyerkcerèn om geheel devreugdet-
begrijpen dje.huü mijne aankomsc veroorzaakte. Reeds
door ae blootc tegenwoordigheid van eenen Fraciehmai-
gelpofdenzij sieh geborgen en zeker. De guardiaan
(patèf flónaventupa de Nola) l'prak tot mij; De
voorzieóigheidt zendt Q 'tot ons.. Gij. befehermt ons
voor 'de uitplundering 'vceliigt voor de vermoordina
door deti' pacha..' Buicén twijfel hebt gij tóch-. ftrjnjiny
voor- uwe reisA—Vérgun dat->vij .ze-aan den paoba
toezenden. Hij .behoortte weten/jidat eea Fransch-
man in *'t klooster afgeftegen":is'bij 'z'al'.ons onder
Franfche befchtrmlng I geloóvén» - In 't vöiige jaar
dwong hij pos, hem 6o:poq Piasters, te'betalen vol.
gens uüd gebruik zijn', wjj hem flcch's 4,000 fchuldig,
en wel aileén onder, den liteLvan 'een gefchenk. 'In
dit jaar/verlaogi hi}; dezelfde ontzaggelijke fotn en
dreigt, het tot 't Uirerfte met. ons te laten komen
indien wij 't hem afflaan' Wii zullen de heilige vaten
moeten verkoopen want fecdi.federt vier jaren komen
ons uit' Europa geen'c aalmoezen meer toe. Gaat dat
zoo voort, dan blijft ons niets óverig, dan binnen
kort het heilig''land te verlatenCu het graf van
Jefus Christus aan de Mafcomeiiar.cn Wver te jevcrcu
Hoe wel deed het mij de wenfeuen' van den pater
guardiaan te kunnen vervallen; Intusfchen maakte ik
hem toch de aanmefki-g'dat' hij'mij eerst-naar_ den
Jordaan moest laten reizen voor datdê firtnahs.'afge
zonden werden om nie; de zwarigheden eener bui
tendien gevaarvolle rcize te' vcriheerderen
Terftond werd een Turk, men name Ali Agi, ge
haald om-mij naar Bethlehem teu verzeilen. .Deze
Ali Aga was de zoon van eenen gewezenen aga van
Ramie, dien Djezr.ar pacha, de -vys-l bekende, had
laten onthoofden. Hij was var. Jericho geboortig er,
tegeo woórdig rihh'a "in 't .dal vén._ de(i „Jordaan en bé
vclhebber vao het dorp aldsar j een 'man van: verftand
en moeddie mij wel te ftadc k*am,
Hij béiton' daarmedeniij en mijne beide bedienden
de Arabifehe kJcederen te laten >uic- en 'deFréefche
kleedeven weder aantrekken. ..Deze dragt, bij de Oos
terlingen eer.s zoo veracht boezemt hun thans achting
én vrees in; Het aanzien.dér Franken heeft overigens
hier- Hechts weder" gewonden'/hengeea. hei .in deze
landen reeds voor oude tijdenbezat. h Franfc' e
ridders wa>en. het eens geweest ,'jdie het koningrijk
Jerufalem herfteidcu *enpalmen van idumea vérza
melden. Npg hedéfl ten dage toorcu u de Turken de
bron der'ridders den berg der ridders,-den toren
der,ridders', en op'Calva'ria-ziét men nóg. het zwaard
vao Godefriéd van Brluiilbii, 'hetwelk ip'zijne oude
febede- nog fteeds de bcfcherming en de wacht van het,
heilige graf fchijnf re^.zijn.
Ten vijf uren dea. avonds bekwamen wij drie goede
paarden. De dragoman van het. klooster'voegde zich
bij ons; Ali; ftelde zich aan anze'fpits"én zon reisden
wij naar Bethlehem, waar wij in 'tkloosterovernsch
tén en eene eskorte van zes/'Beth!ehamitifche Ara
bieren bekomen 'zouden. Wfj gingen weder -door de
poort der pelgrims uit, Jeruzalemfloegen links af,
ken wij de viee-procurator en ikrokten van gëitel ^oor de diepten en holwëgen aan den;'voet der
haren aan,'die men inOpper-Egijpte,.vervaardigt ,|l|?rg5 !!0B »n fcla«terden naar eeoe.iioogte op wier
b„„„inir' i. «tT»o*n: ;wn TUE, WIJ eengeheel uur Wegs afleiden" 'Wil lieten
?ug. wij een-geheel uur \fegs afleiden. Wij
Jéruzajern noordwaarts achter ons ;- ten westen hadden
'wij de bergen van Judca én' tén oósfeh. op 'eêneo ver
ren afftand fchemerden.de Avabifche gebergten'.-
Na dat wij het klooster' EÏias voorbij war en, bo'
reikten wij het. veld van^Rama waar men het graf var,
Rahel wi,jst. Het was nacht 4 toen Wij in-Bethlehem
aankwamen.
Met welke gewaarwordingen met welke ver,rukking
bezocht ik de krib van ren verlo'sfer der wereld, en
de plaats der aanbidding do>r de wijzen van het oos
ten 4 en hetsbedehuis van den heiligen Hieroiiijmus.
B O EK BE O O R D.E EL I N GEN.
t^trhandelingen ratt hei Rottti-damféhe Geióóf/chap
ter bevordering van dë Koepóek-inentingonder dé
z'infyreuk •Nei'psitis intret Vj-gilï.ter gelegenheid
van deszetfs jSf^emiêne Vergddirlng t gehoiidett ttp
den gden van WintermaandiSof. Te Rotter-
4afrt, ty W. LOCKE .180»'. 86' Sladz. in gr. tSvo.
be pryi is J 1to—.
Mag eeni4 gc'ricotfchi^in ons vadertatid met regt
dets hatm dragen Van ïrottig;: verdient -eioi.' genuot
teü.'.ke pest, welke 'dc lieve telgjes vari de moederlijke
oorsc rukt, d; dartelende kindertjes met eenen Vvrcedeil
flag nédcrrelc, cc" hoopvolle joiigetlrgeh en jo gS
dochters in hunne loopbaan ovcrtalt, vaak den. bui»-
vader, te midden zijner zórgen vóór het geluk yati
de zijnen, doodtSe hrave-huismoeder daarWrar
zij vöordè opvoéding harer,kihderep onbntbeerlijVst is i
eensklaps van het leven' berooft; ja ztlfs den óudèfi
van dageii niet.fpaart. Vijle weetniet» dat wij bier
die hclfche kv. aal-bedoelenónder den naam van P.okd
óf,Kinderziekte:bekendcent_kwaalwier Sagtofferd
onuitfprekeiiik; fehicr ónéimfig zijn. En déze ver-
fchrikkelijke kwaal niet Hechts tegen té gaan, maar
haar voor altóós te iVcrendóór de vatbaarheid vaii
dezeivé ire vèrftikkenverdient 'dit dóel déze po-y
ging niet de eerbiedigfte bewondering, den vürlgfttii-'
dank? jalezers 1 het is het Genóótféhap ter bevordering
van de Koepokinentingte Rotterdam.het 'eerfte
óiii'héii dit riik, welk ep deze hulde de regimatigfté
aanfpraak heeft dii eené-i'anfpraak'; welke nog ver
hoogd Wordt, wanneer mén indé hier aar,gebódens
VerhandJlingeh den heiligen ijver ppfwaartwaarmede
al deszelfs kden voor metifèhcnbehoud gloeijen. Dat
dit edele geno'. tfchap dan meer. gekend worde, deszelta
verrigtingtn eenen algetiiecner--ijver ontvlammen tl!
de edele bedoelingenwelke het beoogthóe langi
hoe: meer bereikt wórden
De handelwelke hier voor óns ligt, wórdt géo»
pend door eenc redevoering vsn den Joodfchen genees-i
héér L. Davids, toemnaligcn voorsitterdes genootfebapé
en algemeen bekenden mtnfchenvriend Dez.e rede.-
voering heeft ten doel, te bewijzen: Dat de i.h;ó'
ting van de koepokken» door jetinér het eèrst. i»w
Werkjog gebsagt, de nuttigfte geneeskundige ostdefc.
king, van de iïde eeuw mag gerekend wórden. HjJ
gaat tot dai einde de vrij .talrijke galerij der g'enees-i
kuhdïgcn van dé iÉde èfitfw met oordeel door, waarW
deert derzclver ver'dienfteo verbeft dezelve'naar i>c~
hooren do'ch is, genoodzaakt den -palmtak der ;b'Ver-f
winning aan Jenner toe te reiken. Het fpijt onsdas
het bellek, wéartóe' wij bepaald zijn,ons verbiedt
i'an deze redevoering oraftandiger te gewagen. Allee»
kunnen' wij verzekerendat dezelve eeri méésterftuk
an welfprekendtiéid is, ba van'den dóofdriogendSeti
geo.ecs- gcfc'nied- eh oórdeelkündigcn geest des opftéllert
'Letuigc; Dat dezelve dan vele lezers vinde en uit
aren aard tót ecne juistere, waardering van liet weren-
tijkiie ifieDfchenbelang léide I Wij behouden ons voor
bet cèn en ander uit deze redevoering, in dit onsdag-.'
blad bij e'ene volgende gelegenheid mede te deélen.^
Sdet tweede gedeelte van dezen bundel bevat eé^'
uittrekfel uii hef rapport,- gedaan 'door den fecretaris
des geno'otfehaps Dr. J. F. van der HojiteH van Ace»
keren, welks inhoud reeds' v«n elders bekend Ij'j eó
waaruit tvij met blijdfehap vernemen, dat 4e koepok
inenting ondanks de eigcnzinntgfte, vdóroordeelen
eer et> meer veld winti'. .-
Op dit verflag volgen eenige V'erzêheh wel va'n.ded
hoogeerw.' J. Sé'narp in de Hollaridfche- en van ds
iveled'. heeren L. Késteib'dt rtjH. Col lot' D'Eséurij
in de L'atUnfche taal; Alle, fiebbén dé grovtfte dichtkun'
dige waardeen getuigen vatl de .warmde bélar.gltcl-
ling der iichterea ia de bedoelingen des genooH.
febaps. I
V'oórtii verheugen wij onsfn deze bfoedefiijkc
vereer,iging ter' bevordering van méDfchenbetl700
yele perfonén van dé verfchiliendftegoisdjénfïéfi óp. is'
merken, 'eo da'ifdbor ook de" hoop tc mó'gén voeden
éfac dit verbond moge itrekkér. ter véstlging viiri 'vér-
draagzamer beginfclen! Hóe ijveft ^daartoe de b av^
?cbarp', dc ijverige Sander, en hóe.móet de omgang
met menfehen, gelijk een-JD.f. Dav.ids,' zóodanigs b^'
ginfelen billijken!
Wij eindigen niet onzen ïóf ts"betuigen;s'a'n de nétte
uitvoeringwaardoor oog en fmaak. geftreeldwordt j
en-, gelijk zij a! de vóoftbrengfelen vsn/'d'e drtikpefs
n.es heeren W, Locke kÓBfchctst, zoo kunnen-,wij hie?
licehti eenen ho'ogereu trap vac dezeivé betVondeten».
B O EK- Eti KUN STEÊRI GTE N,
'v PANÓRAMArVAN-VVÉENÊN.-'
Te Amfterdam mag m'cn zich thans wederom' in Uii
nieuw Panorafea vérheugeD. jFctselvc ftelt'dé' 8eM{
kón. hoofd, eti fefident-ié'ftad W'éenén vooz, fliei Bare'
fraalje tarefis koepels paleizen hui zen pleshen
ftraten b'rUggen -glacis, cn prachtigé 'yóóïfedén»
Elke beweging vertoont nieuwe va'o'rworpen.ln de'
verte ziet men de héérlijke: lult flófeh'Belvédc ré'; èehon-
bron,- Dornbach denfcheïprijkcn Oonau,deu SnëeuvfF
berg- cn velé andere fraafijc vóorwerpén;
Nieu'wc Franfche btfekd'n
Óbfervatiani tiir ie Code Napoleon par M; Otifiefy
8. ehezGarner j.
Dletictnnaired'eSmour Pat ij iioS, éhe£ Chatid
merots -
L'i mille ét ütie hoüvëiles eiivrapê óerl<)3iqttti
pout an? fuire suite a ibutn lei b\bVt6ihr<jUés 'èr l<»j
mans par ua socie'te de gens de Uitreis' Uh* 5»
■the: Fratat.
Description ixacit ei fd'iiotihêe da' töiïvtéisü ioit
Siear Cölntettatia'vec arte gfaftiré' :&4~
waren,
virui.iuige ha"J'l r - L r> -
cn flcchti van onderen a>ct JiuBDe g-rondflageiij fchap door deaieif3 w.cldadjg Joel heUs«nie Vitt'jftffitcttvtjtttjfiifitfOf'f 4Vüfitétg€u%% 8a