algemeene scemedamsche courant.
Wm,
GESCHIEDKUNDE.
MENIGE LING EN.
"'i 3- .1
■au
1-2
IETS OVER DB VOORGEWENDE
BR. Ie VEN EN GEDICHTEN
VAK
A S T U A S.-T.
M A Rt
C (fervolg en Jlot.)
Öm wéder opjde brieven te komen» zoo waren ér
aanvankelijk-fleclus vyfdie racn te.ïork en West
minfter vertoondenaderhand werden tr acht en tien
uit eindelijk zelfs achttien. Ook de taal van dezelve
bleef zich niet altoos gelijk. Toen zij aan het parle
ment voorgelegd .werden waren zij Engelseh zes
vrimanden naderhand Schotstth; eindelijk fmolt men de
zelve in 't Fraqscb om enindezc gedaante zond met)
dezelve naar Engeland, waarbij Murraij fehreefonze
agent's Jóhn .fUgod, bezit- kopyen van deze brieven in
de Scl-.o'.feèe taal
Waarom zond men dan de - origiiicelen niet hot
laat zich denken'dat .oproerige onderdanen zich van
ztilke eyenstttingen bediènén zullen, om huon? Ror'f
Btngin van den troon te ftooten En eindelijk debrie
ten zélveelke regel ontdekt het bedrog. Overal in
tcgeöfprdak "met de. gebeurteaisfen-, met he: gezond
- verftauAk met-de tijdrekening; overal: een lag» fly
daar toch algemeen bekend is, dat Maria Stuart voor'
.treffelijke brieven Icitr'ccf.- .Doch de feltaanttelooze
Fabr ijkanten wisten eene minnende kóningin niet te
fehilderenbedienden zich van de grofilo onverftao-
digfte uitdrukkingen 'lieten Maria dan als cme deé-
•moedige maagd tot haren heerdan als deyerworpciifte
ligtekooi fpreken. Hier een yoorbeeld:
De duivel aal ons niet fsbeiden. - Alles om
mij hene-.i Gaaptachmogt ik in uwe armen üa
pen. ladien er toch de walgelijke inenich (namelijk
a haar gemaal) niet ware, dan zou ik vin aangeaamer
dingen mcti u kunnen fpreken, Om u te géhoor-
zajncnv'ftoór ik mij noch aan eer noch geweten,
„'noch veiligheid, noch grootheid enz."
Nu vergelijke men eens daarmede het lied welk zij
dichtte, toen'zij, na den dood van baren beminden
gemaal, Frans den tweeden, uit Frankrijk weder naar
- Schotland reizen moest.
Adieu plaifanl- pays .ie France
O ma patric
La plus che'rJe'.
Qui a naurrima jeune enfance
Adieu Frartee
Adieu mes b.eaux jours
La nef, (het fchip) gal dejoint aos. a meurt,
N\i cï de mol que la mei tie 1
XJne part te reste ,\elle,tst tietsnf,
Jn la fie a ton amUiè
Tour gue de "autre id ie j.urienr.e
Men beflisfe thans; of deze gcwaarwo'SKegen en
gezegde fchandelijke uirbarftingenuitev«a pen kunnen
gevloeid zijn
In der. jare 15S7 ftieif Maria op het fchavot, eo eerst
in den jare 1787 trad er écn min «p die hare on,-
fchuld 'bewees!Twee honderd jaren -bleef zij een of
fer viii den' laster. Cl waarheid) hoe diep ia uwe
'bron - -
l|c voeg hiér nog den hiitchdaebtigcnbrief bij dien
Elifabeth dadelijk na den moord aan dc' gehaatte
mededingfter begaan, san koning Jacobus van Schotiand.
den zeon der ongelukkige, fehreef:
Myv broeder
Mogt gij de oneindige fniart kennen, zonder!haar
zelf re gevoelen welke een treurig toeval. geheel-te
gen mijn oogmerk. Blij veroorzaakt^ Ik zend u ecnen
ihijaer bRedverwamendier gij «bormaaH met uwe
welwillendheid vereerdetom u te verhalen*, wsarto
het u te fehrijven, mij.de kracht mangelt. God is ge-
tnige van mijne phfehbld. Ware het op mijn bevel
..gefchtcd, dan vlei ik mij, dat gij genoeg Vertrouwen
in my fielt, om te geiooven, dat ik het niet zou loo
Chcncn-- ik ben te trofseh geboren, dan dat eebige
mcnfctienvrees mü zou kunnen hinderen-garégrjghèid
te oefenen. Had ik het eens gedaan, dan zou niets
op de wereld mij kunnen bewegen, het te loochenen
Doch, d*ar zelfs de fchidnw' der veinzerij de majc.jj.
fteit belecdigc, Zoo zal ik aooit trschten
pligt bet niet de hand van zijne zuster m:t het on
geluk van-den jongeling;te verbinder.; dan moest, hi;
zijne "zoerfte e*er*«chtingen.' opgeven en het .geluk
van zijn'leren dc vreS'e van'Zijn huis was voorlang,
vecBigt voor altoos verloren. Welke gevoelens 'ue-
ftormden zy«rmannelijke borat! Lagen deze waren
toch reeds in uwe gewelven Immer klonken deze
wtjnrdeo in zijne edreni .Zij zijn op zeebinnen
weinige weken tooete» zij 'aankomen binnen weinige
weken- ach ware deze eeuwigheid te oVerfpringen
Friediqrguwe Laide het geluk van .uw leven
alies,' alles warp gered .'IA—Bij jenr.ifoil zal niets verle
ren gaan. Slechts -deze weinige weken- Zijn
eigen vermogen hoe gaarne hij het ook daaraan ge
waagd had om zijnen vtiend te redden .jcikteop verre
nier liever eenen. hofnar Die 1;. zou'het beter vuk*.
ztjnj'doch de Tultan Aladdin lien Kaikoarou titè.U i-;-
beae-d en zijne waarde door zulk, een fcacpfci
troon te laten,ómgodcheten i;
Op eenen -fchoousn mórgenzat .hij mer zijnen lüa-
foof. aan 't opene' venlïer en Igaapïé» Toen néua' gene
het'woord: m O beheerfcher der grlojVigen. '••Bron
der wijsheid! Stroom der genade! Zee.der barm
hartigheid!" (pilofófen fparen -nooit 4e titels,
wanneer zijniet groóte heeren fpreken) men heeft
u reeds zoo dikwijls-met dezen kastanjeboom vergde-
ken doch flecds de boofdgelgkheid over het tioofd
gezien of verzwegen. Want even gelijk deze boom
alle boomtjes sm zich heen door-zijné -fehaduw ..in
blijden wasdom hindcTt, zoo rooft gij aan uw geheel
hof den ligtcu.vaolijkcn zin door uwe zwaarmor-
na niet toe. vt'as er. dan geen vriend, tot wien hij
zich bad kur-nen wenden? '—.Maar dan was Friedbcrgs digheid."
credit '..vefdvvenen ,r:de- ecnigé waré;'-rijkdom van dcj Niet kwaad," 'antwoordt de fultan, en helaas
koopman; een enkelde. van zijne vriend en was niet in !w ook. waar dochhèéis *c te veranderen? Leer'gïj'mij
ftaateen zoo jsczicnlijk capitaal baar op te fchicten en Isgehen. Ikbcloof.u, telkens, als het u gelukken
aan meerdere dit geheim te vertrouwenwas gevaarlijk«zal, mij een lachje af te dwingenïmet ecctn iost-
geoefgte trad dezelve voor.elke andere gedachte heen .edele ftnen.ci..filófoSesch te on.de,fzoe.kcn.;, met met uit puur
hij zag flnehts dezen.. Doch'de.liefde vloog bet gc-j louter pairiotiSmé, en zuivere, liefde voor den groot-
ber.gte over, eo -jsag- naar de békootliike uit.zigtcn dicjlieo van aüe fuitans. Éetst verhaalde hij d'é gcfebic-
de .volgende morgenalle zoji yernietigéa. .Hit, di'ejdcn.isvan dicn.;Griekfc%n weVeldwijïen, 'die. eensn
hét vermag heife den. ftéëo tegen hem.:op'!i>.Delézel vijgen zag vrêteii en* zich dparoyer dood' lagch-
liefde .iJeepte dén mfan tot eene Jiandding. weg ,],to- r— Aladdif vertrok geeiie ipisr-, (miiar nierkti^ioot
waartoe hein g:ea geld., geen geluk, niets, dat' dejaan., dat dc 'ezel kloeker.gew,eest was, dan.de' werêld-
wijze. "jf v"'"i' -'j_':I.-j
Daarop - k wami'dé.' fl lófo'ofAet 2adigs W edit we voor
den dag die haren dtepbetrtufdeni.tnan dep heus wiido
affn'ijden om'-'een dotijü var. baren minnaar daarmede
té genezen. Te vVgecfsj, noch deze,- coch eene
menigte dergelijke anekdoten weren in dist des
gebieders voorhoofd té ér.irimp'êlen.Tc vergeefs
Wanneer 'flechM' duze waren rcéds-in uwe gewelven
lagen Hy kon zich van deze woorden niet los ruk
ken. Plotfblings wrong 'zich 'de gedachtewelke
flecbts. duister in zijne ziel- opgeb'Iilcfcind 'was tot
kioarheid 'op :f Hoe j'wanseér-gij aan-Frledberg de pa
pieren uitvsardigdetsis of zij reeds in de gewelven
van- het tolhuis lage" FriéBberg-'is een regtfehapen
man de waren -zijn reeds in 'zee, zijn zoo
goed ais - reeds in de ge'wtiven gij redt hem,
uwe zuster u zeiven in hen'; te vree zed is naar allen
arenfchelijken-' fchijn niets daarbij,;,nietnsnd -wordt in
gevaar gefield, .Doch. uw pligt'l. Gelijk een
baren ring te belopaen."
Abhl" ricp-de fiiofóof,' dan zullen mijue vla-
gers wel eeuwig zonder ringen blijven. Het ztj
kVv.ade luim, bet zij eciiétê kiéfche fmaakuwe
hoogheid zaT'tnijo Attisch zoutffteeds'laif-Vfndeu."
Beproef het hervatte-de fujtan de rir.g: ia
uw zoo dikwijls gij mij-, bewijst*; dat fik. van regis
wegé bad'behoorei) te Tagciicïi."
Thans maakte zich de-, fifo'foof gcféeti:]\pliit' niet
om der ringen wille die hadden geeue a.'.dêfe waztbc
voor hem. ïdaat dat- het. hem "gemikkeiijk.-fchecii- in
het vervolg aan zij.tïe,-,vingdts,-.de ejgenfehappen 'van
aarde hem meer Aoa aanbieden in- ftaac zoii ge
weest zijn te verleiden. De man van de fti.cngfte
gróndbeginfelèn van dc onwrikbaarde regtfehapeoheid,
ging heen-, en waande'zijnen Vriend, te redden.
Met welk, gevoel ontving- deze op den 'volgenden
morgén de pspicren die hem zijne redding,fehenen te
verzekeren. Dit, neen dit had hij niet verwacht.
Lang ftond bij als bedwelmd, toen hij het sijuiteDfteiplündérde de fiiofoof een Arabieseh vidoétgttem vsn
Zegel bad los gemaakt, en -wist niet, of hij dit offer;*twinug--decleh cn eenen-Arabifchen puntdichter; dc
fultan vond wel het één'éh"auder aardig, 'ur.dernou-
derd doch hij lachte niet- - -.
Toen hlaade dc waDhopende-dcn laatffen pij) uit zijnes
«oker. Gisteren.," fpeak bil,, zette ;2tei) .'eépe
«pt-iw. sop; van den 'gtopten kas-
.tanjebDom; aw. hafmaar.fchalkontrust' ov;;r deze ftoüt»
beid wilde ze verjagen -.hij maakte 'gvdfuisch"zij
.vlogen' niet weg;, hij Wierp met .ftcencn naar bo».
ven, zij bleven zitten. Woedend omvatte hij den
ftam des. booms en wilde bcra fci.udden doch ds
onizaggclïjfce ftam roerdeïzich uitt.f Toen moést ik
luid isgehen'over zijn beftaanen waart gij getuige
daarvan geweest, voorwaargij zoudr-mede gclag-
d -cfien hebben, en, de Swfesarfc'nal zou der. ring ont-
v vangen hebben.. Zie, groote fultan, gij zijt de
boom; de kraaijen zijti.uwe grillen; de.man die
den bóotn wil.fcliuèdcndie ben ik."
Aladdin lacb'.c niet, dneh hij glimlachte, ea gaf
hem den ring.
der vriendfehtp zou aaneemen. Hotwanneer het
fehfjnbaar omcogelijkc mvgelijk werd wanneer de
•naren konden uitblijven, en uw vriend, de regtfeha
p.-ne, ftond dan voor dc wereld als een bedrieger
Deze fehrikk:l(jke gtdao.Vic eouroccfde zijn binuenfte
Rceda had hij .'befloten de hem aan|*énou«„c'- raiui«a
niet. mtii/. ld'nemen,-toen-de. boueers der wisfels.zieb
ter betaling melddenDe kamp was hevig het.oogen-
b'ik belliVlénd. Of allés, oókLaide verloren, of met
meer dan vvaarfchijniijkbeid alles gered, Hij bezweek,
cn .wee» de dckkib'g vat; zijne wi fel» op dc waren
san die volgens: dc-cedels van den ontvanger in dc
gewelven van den tol zouden liggen.
Thans V-loog hij. naar -zijnen redder. Hij vond hem
in zich zeiven gekeerdvoor de eerffé maal had, de
vrede het dirt verlatendit'thans door het tan het
zelve zoo Vreemde1 gevoel verfcheurd Werd, zijnen
pligt grichonden ie hebben.
Duur., Rriedberg,. heu ik uwe redding gcjcocht!
Dit was hcfcenïge.yèrwijtdat over zijne lippen, drong,
toen hij den diep gefenokten aan zijn hart. drukte.
Ach! ik had-bét-offer der yriendfefasp niet bebooren
aan te nemen riep Friedberg ftnartelijk uitik had
het niet behooren aan te nemep maar dan had ik, ook
mijn'leven moeten versaken,
Nu, ik h co p.a n t 00 rde -Vol k n e r- d e -fegter daar
boven die mijn. hart doorziet, hoe ver het, vaiï'al Ie
flechthcid is, zal mij deze misdyad niet te;.hifd iatcn
ooeten Zijt. gij al bij Laide geweesé
Éérst moest'ik mijnen1 dank üa nwen hoczetn oit-
weene^.
Gs tot haar, het hart der ongelukkige.verlangt naar
u. Friedberg, maak l.aide gelukkig opdat het^roote
offer, 'welk mijn hart u heeft tdègebragtniet verló
ren 'zij
Friedberg beloofde het op 't hartelnk!le,,en nadat
hij Volkner had moeten' belooyen Laid'e met geene
ijl la je in het geheim in te wijden, ijlde hij tot haar
.«onmilf.'?.Snp ih>r«i?CTt«w(»-
- - .- - myn^ b4n jweike fpSedieln zijner, aanblik,'in z^ne betuigingen
delingen te bemantelen veelmeer cenen roem daatm J liefdc £nb.rouw' hct Uiden der verioopene treurige
vinden, aaa dc. eeheelc wereld rekenfehapdaarvan 1
nzdïg i1 ^.cr2at' t, 1
tf te-leggen enz.1
-„ Wees .overtuigd (-00 beiioot het tnonfter)
dat gij geene bloedverwant, hebtwclkc-u'tocgenegener
is, geene vriendin, welke u teederder bemint, nié
mand op dejwereld welke levendiger deel aan uw
geiuk neemt,
DE N EMES1S,
i I' o»
HET OFFER. VAN HET HART;
(feervolgj
In Volkner's. oogeh kwam geen slaap- Zijn ongeluk
kige vftend ftond voor hem met den verwarden blik,
die hij dé intrede in zijne kamer zijn hart doorboord
lud zijne zuster ia den wanhoop der liefde, Wa»
J'riedbcrg in seis grona gehoéfd, daa véroorldofde zijn
ANEKDOTEN.
t.
Toen Pifon vernam dat. aan een nieuw fchip de
naam fultaïr* gegeven' was, riep hij lagcheud uit:
Srj'avais un valfeau qui je no umtt T o 11 ai re
Sous eebaufpito hommest ,-j'euferois un Corfalïe,
x'
De Vicomtesfe de Lav.al verzocht denjoorlogsmi.iiia-
ter, marquis.de Segur., om, een-.regitnênt v.oor eenen
barer bloedverwantenen omving een "weigerend ant
woord. Vol grim' fehréef. zij aar, doo mir.iaict
Si vousavez la, u:i'bistoire,;,M,.ie Marquis, reus
Avcz du voir qu'ii etolt .pips a.ifé-autrefoisaax- M ó-«ita
m o r e nctj d'obte'nir la cnarge de Cancétubie, qujau-
jourd'hul un chetif regiment!'? -
De oorlogsminister antwoordde terftond:
/'as lu lTiisCoire Mme. Ia Vicoumsfc et j'ai vu
que les Montmorencii on' autrefoi», contme aujourd' hui
été mi» i^leur psace." 'j
Bij de vijfde voortelling van het blijfpel 'van Bcavt-
marehatS', ie Mariage de Figaro, vlagen, eer het
gordijn opgingvan de 'boVénfte logé bladeu op bladen
naar beneden met een gedicht, waarin het heette
dat Bartholo de gierigheid, Almavtva den verleider
zijne dierbare wederhelft de echtbreuk zijn dienaar
den dief/lal', Braiilé deii* 'laster ."Marcellinpecr,e
duivel ens. voorftelde. Het. bijtendfie was hét flor -
Mais pour voir a la jin tests les vices énfembie
Le parterre e» chorus ademattde Fa u tear.
RE KEN UN: DICE OPGAAF.
wolken ;verhefi"ende kroon zijnen lioogen,geestem Ken héér, koopt een huis voor f'.ót 18 dtbelotfl
de takken, dié» op de aards hangende, ^iinne vruch-jhéizelve. té betalen* in- 4.! termijnen, waarvan .de 3 eerde
ten aanboden zijne weldadigheid. jtot elkander in rede daan alc' de wortels'uit dé fiinc—
•Dat. was nu ad/s: regtfclionn en rauuirlijk ookjtie x~ iSx5-j- s/Ss1 11201 -f-17. wanneer dezelve
waar.want hovelingen liegen rouit, di.eh het ver (een minjmum of een maximum wordt (natnelijk: mén-*',
dreef des fuitans zwaarmoe.rliehrid niet ,Gm deze te-moct dc wortel» nemen naar rede'der grootte te
vcritrooijen, kwam hij eindelijk- op den" invalzich'klci-.iffb eerst, enz. zonder' op het minimum of maki»
enen flloioof tit gcscUcbap te ve/kiezeo. Waarom mttin verder acht £e geven)cn èe föm der productvv
(.tiet vervolg hierna.)
DE GROOTE KASTANJEBOOM.
Sciitan Aladdin Ben Kaikosrou, jjc jn het g!0 jaar
dei- Hegijra den troon beklom, bad een ongeluk, dat
vele vorften treft, dat i«Vhij veroorzaakte zich'zel-
ven en anderen flecds verveling. Aanzijn bof ging
het zop.fHl en eenvormig toeals bij een Chinersch
gastmaalniemand fptak, niemand liphtfe, iedereen
gaaptedoch om der wclvo'egelijkbêidswilJe Dociade men
de verveling zwaarmoedigheid,; Nogtans vergeleken de
hovelingen hunnen fultan met cénen groö'en kastan
jeboom, dié voor zijn paleis ftond de fttrke worte
len beteckenden. zi.jbe magt; de heerlijke-zich in de
