k H e s c t b 0 A s^H'E-.ööu-fca. x ft
dïé 1.4 sswiri- toe, ta-gasri;. zóó;. iigbn ,:mj iVisr t
R. ÈKÈ ÏJ K N iSl S E OPGAAF.
B. L A^N. C H A a D.
B.ELANG.R.ÏJEE ÖÉKïGfEN'.
i'l-
A L
E M !i
"'7
,/i jatdaii
M gfeteel
nno iertgc
t-i dfi- jTig-: aistsjaJ
sis fcwtHWSB-gfifclssdérirerii Öni
•meisjes te troosten hielden de héereu.
|;«n ïe.-r «oiijSt avondmaal i-dikt tót Ha morgen
iluurdel.
SANTWOORDiNÓ ©BR. REKENKUNDIGE Óf-
gaaf, voorkómende.'-in de courant
VAN DEN 9 MEI [8t«Jj
Het saipaiórd op dit vootfte! is:
»'35 Jaar-'«Ie begeerde ouderdom." v
VoMoeade uitgewerkte beantwoordingeu éiïii hierop
liögekópieü van den OpgeverH. Hermans Schoojhoii-
f'ierL. Tniensma des.zelfs Ondermeester» en L. j. Ufman-te
'Êtfijitr'iam,
i
geniet A de
gBij (Ie epveiling van seven mergeo lands
trekpenningen die gelijk zijn aan den Q wortel van
der gstal'.guldcns, door hena pet mergen gocodeu.De
partij andermaal bij verhooging Wordende afgcfiagen-is B
inljnder frooper, tóar'hij dezelve met vijf en twintig
maal sop véél-",gffidens verhoogt, ala het getal trek-
Ifjennjngeü- door A ontvangen. Daar nu volgens voor-
.tardea de helft der kooppenningen coaipunt en de
fjEdereWederhelft over acht maanden konde betaald
worden, meende .1! aan het laats: genoemds. te voldoen
iloot her belóóp van twee obligatien,-dia, juist de lom
isiunasktea daar de eene «ras- twéehonderdmaal.-'zoo
;?eel guldens aié dezelve maanden loopen moest;.en de
sndere 500 meerder zijnde maar vijf maan-
Ten later vervallende, kon B evenwel berekenen dat
[leze-befte obiigatien zónder iémands fch'ade .over acht
easgte t'cnohiitetic:*-
kanen
dszr.t
itmïap
fchitlfic'i
sjg 6;ökósr«&ï6s3-
JianÈoaien.Be. vrouwen befchutteti zich in- de
mat tüutfeb vin jRöngblédérea j, dié, dè gedaante vaajJ;Bc vprfcüilisjide.&éi;praag» ïsSktifavrcsó titer,
eenen fuikerhoeij diasideii, tegea dè ZOMÊ ^ralsn.Eenjésze eilanden jy:Wcnen,.véèïeü..jiimiiisr rtet ïlRSndeï^pofcj
ander gróót bind bedekte hare borst, ba een derde hst logtTefwijlvvij ons'oij hen ophiöldéni.ea terwijl z^j btisac
gèfehankep 'dader zich ïefdeéldenT hcofdèitjtftij. iïiet.#®
^ïnjte twist, en én. zagen wij, niet eciè TréigerAé
houding of beweging., Zij ;verMHésn,ön* jj-,dat.zij tèa-.-
gen tjjd- me: tfe pewdners van'- een noordelijk ;:geiegent
eiland .dan.zij v'jbe noentöei% oorlog geweest Warsn j
zij Waren dikwijls, ia. hunne, ocrlpgskóseit uitgevsrénw
oni dic volk aan te tasten doch dit moet ireeeé..cenea
De Heer Best iaat eeu vns
hinderlijf.-, Daar dtzé bladeren zeer ligt fcliea ren zoo
heef: haaf gordel geheel net aanzien j a!S of dezelve
uit gr'ootè -franjes .vervaardigd ware.-,Verfcaeidéno'
'vrouwen wares zeéj fraai en, hadden vooral
fchooné oogeh val uitdrukking. 'De--Heer Bést; een
van onze Officierenbezocht in gezelfchap van den
tnaleifcfien tolk en éeiten üaaf eets hunner" dorpen ai-
waar hijzeer Wel ontvangen werd en z-icls tv/es dagfen/getuiniÊa tijd geleden zij
lang ophield, ^elfe-vi'n'de inwoners hadden nog nimmar deze vaartuigen dat zeer zorgvuldig onder eene-gffchut-
itwi_i«' iArHnnk>a- WH». IrU.Ütrt'. I tfrn Knurtnvri titup4 X-far nkf'iiC fir* «na-f jent» érnróf-
eenen Europeer gezien zij onderzochten zijne kleedifij
zeer nsauwkettrig'jbifoofdzakelijk "zijne laaczens
öed.ureniié 'de maandwelke ifc op dit eiland door-
SrÉgtheb ik de vólgende 'berigten omtrent 4a zedon
en gebruiken dezer catur.rtneiifdïez verzamelt!.
Ket.'gécaï van de inWoner? der Pogghij-eil^nden is niet
zeer groot; zij zijn in w|inigj talrijke ftamitlen af
gedeeld waarvan elke cSa kiein dorp aan' den
oever, eeaer beek bewoont.. -Het nóordeltike .eiland
ofnvat zeven dorpenvan, welke datgene, HetWelk liee-
Cdcktip heet ^het aaWzienlijktf'o is; het zuidelijke eiland
bevat, er vijf. Volgens de naaawketirigke berichten
die ik kon inwinnen, beloopt defgeheeie bevolking
4«r beide eilanden nist over de- f400. individu'a i het
binnenSe is onbewoond'. Porah, ot' het eiland des
geluks, wordt doof dezelfde foort van. nfenfehen be
woonden heeft even .zoo veel inwopers, als de
beide Poggbij-eilanden. Waaneer men de zachtheid van
het klimaat de' gemakkelijkheidwaarmede nien'zich
maanden zonden kunnen afgeipss worden én hij alzpa-gezonde ets overvloedige fpijzen verfchaffen kanen df
ia ftaat zon wezen het resterende te voldoen. Wanneerjgeringe hinderpalendie zich tegen eèné aannadering der
de' grootte der obligatie gevovfdén is, volgt ligt dejbeide geflacfiten verzetten, in aanmerking neemt dan
•*'"-* - 'moet nien door het geringe aantal der inwoners op hdt
verikoeden gebragt worden ,"dat dit üag vac ménfehen zich
federe niet heel jóngen tijd 'op deze 'eilanden vast gëzèr
tirg bewaard werd.Het. was. ds voet lang5 vo:;t
bréed en j va'et 8 duim .diep. hunne., rivierenca.
in de zee-engte van Lee - Cockup', ..aiwgct. bet' Watec
zoo effen als een fpiegcl is, bedienen zij-Zich vail klei
ne kanen, die uit. fcóUe'boomflammen beflaan, en zeen
fehoon gewerkt ziju. De-vrouwen enj ïindefen voettïH
met'veel handigheid hét roer. -
(Het Vervolg: én pot hitrx'h.>
1
sheele fom; verder, wat A per niergen geboden had ea
stal guldens, daardoor genoten, hóe'Veel die zijn
welk van öeide déze de vraagt uitmaakt,
- - DtKMXns té ISehieiam,
QVER. DE POGGHY- E1LARDEN BY
SU M A T R A.
(J^ervo'tgi)
Titst -verte van de invaar' in de zee engte van Lae-
Cncknp wordt het noordelijks eiland doar èênige Ma-
ieijers bewoond, 'die van 'tfort Marlborough derwaarts
|akoraen zijn en alhier eenige "huizen gebouwd htb-,
ben. Dit oord HactToongoo. Dc'hdofdBszigheid dezer
Waieijers ie, groote .vaartuigen te bouwen, die zij
Cinmsaïis nocmèa. - ik-vond onder dezs. Maleijers eenen
man van.zeer veel verSand, die federt twee jsrec zich
taal des
».r<ï ik
alhier nedergezeten gedurende dezen"'
janos zeer vaardig haa ieeren fp'refcen. v.
dooi- aeaen tolk vergezelddie deze taal 1 rg
ècDC hollaüdf(;he volkplanting op de westelijk svan
Sumatra, gefp'rokcaen zich aldaar Ook ee fcén-
ció van hét Maleisch eigen gemaakt had. Dot be.
middeling van deze bjeiüé 'perfonén kóst ik h ij -te
ir.wanerj verftaanb'aa» maken, en zeer gemakkelijk
van de waarheid der berigtendie zij.; mij, gaven
éyertuigéa, wanneer ik iivfa'nó, verhalen "te zamcu ver-
gclrok.
Egn holianilsch zeevaafacE heeft aan deze ellénden
den naam vau 'ftajfau-Eilanden gegeven'. De inwoners
aoem'en dezelve Pogghij-Eilhndén. Zij zelve worden
.«oor. hunne' naburen o'p-Sumatra Oraog-Matawes, ge.
noemd. Dezé laatfte benoeming flanit zekerlijk uit de
taal'dérinwonèt| der Pogghij-eilanden af, -waarin het
.Woord* •"ar.taoo 7.00 veel ais man beteekent. fc
Na dat wij twee dagen voor anker gelegen hadden,
verlieten de eila"nders hunne dorpen en"kwamen ia hunne
kanen naar ons toe, om ons verrchilfende lootten va".a
vruchten ;ne je.xóèren; z-Q-kfoauaen aan boord, zon
der hét geringfèe wantrouwen te tootfpn.'; Onder, hen
bevond zich het. opperhoofd, van het dorp Lee-Cóekup,
'dat aan dé zeeê'ngte ligt, welke haren naam van het
ielvé beaóinea. heeft; 'doch hij m'untté noch door zijné
Sleeding.; noch door zijn gëd'rag boven, de^verige uit.
Aaa boord van het fchip lieten' deze eiianders noch
,yrees,. nodh verlegenheid .zien,, doch zij warén zeer
nieuwsgierig, en wilden alles nasuwkeurig onderzoo.
Sten. Wij boden hun - gekookten rijst aan; doch zij
■waagden hst niet, d'sn-elven aan ta roerenvodE dat
;iv?ij dóaryac' gofeten hadden. '.Vetycig*^ verteerden
W d.cazeT'.en tot het laatfte korreltje. 'Hie.ruit kaf toep
Jat. hef gebruik des vergifi» bij hen niet sa-
Den geheeien tijddien zij op het fchip dopT;
heeft; hunne hutten zijn uit bzuibóeeriet-- gebouwd ,-en
rusten: op palen;, daaronder huizen mede de hoegderi
en zwijr.en. Huane .gêheelé. kleeding beftaat uit een
(tak dik ttiig, dat Uit boojnhast vervaardigd'wórdt;
zij ilaan het oin de lendenen, en laten net tusfehen de
dijen afhangén, ook dragen zij -halsbanden van. glas-"
warén ea andere kleine groene parels. Öfichöcn ;zij
koko3boo!utn in overvloed hebben: zoo gebruiken zij de
kokosolie echter geenszinsom hunne zwarte haren
daarmede té zalven» dié daardoor langer.wasfen.en veel
(Öhoónér zouden wordenja zij kemutea zé niet eens.
On; ailes te zeggen heb ik zelfs opgemerkt; dat hun
iiazt van ongedierte wemelt dat zij niet .veel graagte
eteu dit walgelijke gebruik vindt #ij verfcheideue wilde
volken plaats j zij vijtea hunne tanden om ze tè faherpén
en tot 3it groote werk gefchifcter te tHak,e& eéh^gebruik,
dat ook Op Sumatra zeel algemeen is.
Séldcn. zijnde bewoners dér Sog-gh'ij-éilaodén grooter
dan zcjtbaiïvoeten vele' zijn ook- kietner; de. mee te.
De beroemde Eianchard, die Onlangs overleden isèg
werd den 4 Jaauarij -1735 te Andeljj* g_eóoren. lm'
hetzelfde vertrekweeriu eens de jierö'emde Schilder,
Pousfio het licht der wereld aanfehouwde. De natuut;
verleende hem menigerleitalenten, waarvan hij.yrceg<
tijdig proeven afteide.Sedert zijn twaalfde jaar bielt
bij zich bezig met de gedachten van een. \yerktiHg_anr
te vliegen en de '-.taffen kieederen en zoc gencemdc;
hoepelrokken zijner moeder werden daartoe in béfiajf
genomen. AD een jongeling van i<5 jaren vend hij;
eenen werktuigelijken W3gen uit, waarmede hij va te
Andelijs nnar, Rouaan'ecu weg van 7 mijlen, reed*
De Hertog van Penthisvro vertrouwde hem alitoeu den.
bouw van eenj waterwerktuig In zijn (lot te Verhoa
toe, en Eianchard was nog geene 19 jaren,oud, toeit.
hij hetzelve ouder de goedkeuring vau alle deskundige»
tot fland óragt. la den j are' 777 ver.l fc ij eenen werk»
twgelijkeu wagen uit, die zoo fnel ging» «Int hij met:
Doctor Franklin op den middag vau'. Pgtij3 afreed .ea,
ua 1 uur 15 minuten ia Vcrfailles wasalwaar hij aan.
de Koningin wer<J...vourgefteld. De Koningin bsV/Ón-'
derde Éijuen arbeiden hij voerde haar in de opera
met zuik eene.feelheiddat zij zich reed; ia 4e logee
bevond,toen de raet paarden bdpannene wpgensnaauwe-
'lijkj de helft van dsn weg afgelegd hebben. De Gra
vin Coasftn droeg hem dea waterbouw in haar Hot .te
Bellevue op, en hij kweet zich van dezen opdrtigt z®a
goed, dat hij naderhand last bekwam, ons- te Roche—
fort het bekken t« vervaardigen, waarin het liniefchip
ili'ustre van 80 Hukken "gebouwd wérd. Hij kwanz
op het geliefkoosde denkbeeld zijner jeugd terug, na
melijk om te vliegen, en bouwd^töe'nmaals een. vlieA
gend fchip, dat door een tcgenwigt van '6 -pond: ziele'
10 voet -boven de aarde verhief. Na de ontdekking dec
ballons volgde BJzncftard terftóud de heeren Karei ere
Robert.na,'en baande zich eenen weg-doc.r de lucht.
zijn fphooo gevórmdhuane ledpn- zijn;w«l g'eëven- Ziine eérfte reize deed h'Q 4en 4 Maart 1784; én den rh-
h d a 1U 11 tin TV»-»; ill 7* A mit.lrt*.» I.L. K. n V A 1 t 7 1 1. J I11- l_ f
redigc an hunne gedaanten vol uitdrukking cn beval
ligheid. Hannó kleur is die tier MaléijersheMerSruin
of koperkleurig» fchier alle zijn getatéweerd.
Hun hoofdvoedfel is de fagodie op deze eilanden
zeer, menigvuldig wordt aaugetrólfen. 'Wanneer deze
boom dik genoeg geworden is S dan %velt men hem en
neemt er het merg uit, welk den (ago geeft,- hierop
wsrdt het gekneed, "en in eenen trog .omgerold j-waaria
men onafgebroken versch water giet, waardoor de melige
nuarij.1785 voer hij gelukkig doorde lucht övcr het kanaal-
van Dover naar Calais» ea federt ditoogenblik voedde hij'öe
gedachten vin eenen inval in Engeland ten fptjt vau aiie
vloten en kanónnen. De Koping beloonde zijnen tnó'eil door
eene rente via léoo.llvres» .en een baargéfchenk.virc
izeöa'.lirres... Óp-déplasts, waar hij aëderffeég werd
een monenient opgerigten hetzelve ontving, .zijnes
naam. ..'De Bngelfch'eneven gelijk 'verfcheidéne lan-i
den floegen munten ter zijnèr eére. In.den jare 1.787;
-vond hjj dén palfchern: -uit. Hij verliet Frankrijk 179^4
deden' vandedrsdige gcfcheiïct" watden. Heeft zich jont' naar Philadelphia té gaanwërv/sarts hjj beroepea
de. fago vervolgens op den grond ■-gezet,-,, dan wordt hij! Wasén ondernam aldaar zijne 45 lucstreise.; 'Hij drong
tf.eiden da
lékend is!
ir zakken, gedaandie uit biezen gevioshten zijn, en
wnarin men hèni lsngen tijd bewaren kan; zoo dra
uien hetil tér toebereiding.van het-e.ten gebruiken Wil,
moet hij; wedèr géwasfchen wordenzij gevetpb'em
overigens" de gedaante var. korrels niet» Wanneer, zij-
hem'bereiden willen, dan doen et] hem in oitgeholden
ba'tnbouten la:en hem' aan 't vu'ur roosteren, èuitéti
déze fpiji hébben zij ook nog meerandere.» ah aard
appelen,,pifang er. dergelijke vruchten, ffij eten ook
hoenderen zwijnen en visfehen;' demosfelen eten,, zij
geheel raauw; doch. hét gebruik vau bétel té knauwen,
ut in 't ganfehe Oosten zoo gewoon is, kénnen zij
niet. Aan dé tandén véa vérjeheidenén zag'ik dat zij
de fcheurbuik hrdden,"
Kunne v/apenen zij nboóg én 'pijlden.éetften Elaken zij
uit nekboug-hputd. i. eene. leórt van.palmdieodd.
genoeg geworden' zijnde, zeer veerkrachtig' ea vast h/
de zeen wordt.uit 'darmen van dieren gemaakt.. Hunne
pijjea vervaardigen uit bambons", ofjeea ander ligt- hoiit
dat zij mét. eene Tpits van kaper of hard. hout wapenen
Somwijlen vergiftigen zij oezé pijlenhoewel, zij riet
riet vederen bézei.zijd» ojn' hunne vlugt te béljiérea
'óragten ge«roeger. zy zidh'zeer betamelijk en toón'den zoo Weten Zij ze échter mét' veel kraeht.en vaardigheid
iet de rhmftè peigiug tot fteleu doch zij wilden ai- los, te drukken»". Zij .hebben bonden, dié eèoe basterd;
s heabéaWat hén behaagde." :Wairaeér men /hun roort.zijn, en Wsarfchijnlijk oorfpronkelijk-t.van Sumatra
Sik iets afdoe?::zoo hielden zij,echter, niét öp'é daar- afftaómeÉY zij .bedienen siiih van Hén,"om dé. wilde
fan te "bidden Wij gaven hun kleine glaswaren kleine
ij'stêgels., '.abakèdoozeii én andere klsinigneéen van dfen
'ard'ijfelke hun zeer veel genoegen verIchaftenge-
Sak pof? dé,mb'ak, diea: zij zeer. beminnenwant sij
Zij fchfjnen zeer vreedzaam
hen
I lijn zes; f'èrlss. mokers.
jn eendi'Vï'-igi onderling te. leven;" zij deelden alle;, was
sen -hun gaf, fiiet bunne. kameraden.
Fr WdffièS' ook katoen bij onswaarin zich louter
mouwen bevonden. Aanvankelijkifchsnen zij cemgzins «en koperen knop-heeft .voor hen .dezelfde waard,
en niét. nat» bóotd té willen kómen, j.*l» een .ftult.^oud- of., zilver,
dieren uit het. hout,té drijven» dié zij'met hunne
d'ooden gelijk ook de apenwier yleesch zij
Dé meeste httflner hebben ookCris®f maleifehé
ken.
pijlen
eten.
dol—
Aan hunne vprbindtemsfen raet de bevvoner:
matra hebben zij hunne, kennis der metalen te
van Sn
danken
tot de.lrokesen en 'Ilieuiersdoor,..en hield zich iv/cc
jaren bader hén op, Né zijne terégkemst te Philadel
phia maakte hij "drié sutomatcn in .levensgrootst»; Ta
Nieawijotk Bouwde 'hij- zich--,in';den jarë ijpS eens
-liichtyloot; waarmede hij sites, jerugreizs naar Europa
wilde'aannemen. Dé blikfitai ftak zijne vTo^t op hes,
oogenblik toen zij gefeed. vvas, om te.vertrekkenaam
en bragt zij a hart tévens eene ohluelhare wonde-toe 4,
daar. hij tevens zijnen eenigen zoon, die. ti jaren.ouds'
en reeds zeer bedreven wasdoodde.Bianchard^onder
nam in alles Go luchtreizen en nam óp deze 5; per-,
fonen, 17' mannen en 8 vrouwen» mede.. Hij over
leed den 7 Maart 1809, in het 58 jaar van zijnen our
derdom, aan de gevolgen eeacr-beroerte én eener alg'és'
heeié vérlamming» 'O
SPELING. DER NATUUR,
In Lét, franfche dorp .Gahard (lüe en Vilcme) iij.
een 'jorgetje met een vieeschuiïwasdat op eea hakt} -
naar eénen fabel gelijkt -ter wereld gekomen. .Me^
ocde'fcheidt 'volkomen de fpits, kling, greep» geiijis
ook' dén geweerriéci om het lijf.
GROOTE W.ATERDRINKSTEfc
.Te Cour.lon leeft eece groote ws'.erdrinkfterdie vutr
haar. Z jaar aan (zij is thtts's 5s jaar oud; aiie dagen j«.
maat laa.iw water dronk. Drinkt zij dez* hoeveelheid
niet; dan overvalt haar bedwelmiagan pija in délinksr
zij dé.
doéh' het' gebruik def£;ïhunteu is bi] hen nogf-onbekénU.t
•es a
te zijn
,2eer veel waarde*
7.L
NATtONAAL INSTJTUUT! VOOR.'
KOEPOKINENTING
DB
licch'ift
I >0?d
i-arc
mannen sieh z-1
haat rfusg'
in At hóofdftad. van Engeland i.« een fiatioaaal.inifi1-»
van kromme haak uit ijzeruie'tuut voor .de' koep'okiuejitiag ópgêrigt, Héér.-jjeti£§?
ïicU zeer tevreden over ons ^e* ivoor ,hen eefle foort v--: munuuc naan un :jrcroir' tuut voor .<ie rtoepc.:
;ijfp'0«r4 hadden, cak nsaf oüljéij raraög soertén4én" welk?d'erit»' ©si d« waarde i.vuilia var, hStzViys»
