N°. 1. Eerste Jaargang.
"Woensdag 18 December 1880.
YERMETEL SPEL.
A..an onze Lexers!
BUITENLAND.
Abonnementsprys:
Per drie maandenf .00
franco per poet. 1.
voor h.et Buiten-
land1.55
Afzonderlijke nummera .05
Verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Uitgever:
C. J. BLOMMEHDAL,
Boterstraat, E, 342,
SCHIEDAM.
Prijs der Advertentien
Van 1—5 regels .50. Iedere regel meer. .10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Familieberichtenper annonce .40
Wanneer een onbekende bij U zijne opwachting
komt maken, dan zal bij, na de gebruikelijke
voorstelling, U bet doel van zijn bezoek mede-
deelen. Zoo ook wij. Heeft onze Uitgever U
reeds een paar weken geleden medegedeeld, dat
De Schiedammer den 18den December voor het
eerst zal verschijnen, nu het eerste nommer de
wereld ingaat, acbten wij het onzen plicht uiteen
te zetten, waarom wij het werk aanvatten en op
welke wijze wij het hopen uit te voeren.
Gelijk reeds in het prospectus werd ontwikkeld,
bestond er deugdelijke grond voor de oprichting
van een orgaan, dat te midden van de vele en
velerlei andere bladen, niet wenscht te zijn een
partijblad.
We kunnen, zonder vrees van in herhaling te
vervallen, U er op wijzen, hoe, vooral in de
laatste jaren, groote en kleine couranten zich
schijnen te beijvereu om geheel en al op te gaan
in onvruchtbare politieke bespiegeliugen, en de
praktijk van het leven daardoor uit het oog
verliezen. Waar deze bespiegeliugen, bij al de
verdeeldheid in stad en land, niet zelden zich
kenmerken door groote eenzijdigheid en ver ge-
dreven partijgeest, is het niet te verwonderen,
dat de behoefte wordt gevoeld aan eene Courant,
welke, hare roeping meer getrouw, niet voor
enkelen, maar voor velen geschreven wordt, om
ook door velen gelezen te worden.
Eene andere grieve, tegen de meeste organen
van den tegenwoordigen tijd ingebracht, is de
felheid waarmede op politiek en godsdienstig
gebied tegenstanders elkaar te woord staan. En
zeker, die grieve is noch gezocht, noch te wraken.
Op dit terreiu is de gevoeligheid te groot, dan
dat eene speculatie op hartstochten geene onvoor-
waarlijke afkeuring zou verdieuen.
Wie betreurt het niet, dat land- en stadge-
nooten in groepen worden afgedeeld, die scherp
tegenover elkaar staan, in plaats van naast elkaar
Het is zoo ougemerkt gewoonte geworden, om
de lectuur van een blad niet alleen als maatstaf
te beschouwen voor de gevoelens op staatkundig
en godsdienstig gebied van den lezer, maar ook
om er diens verhouding tot zijne tegenstanders
uit af te leiden. Het kan wel niet anders, of
die toestand moet als hoogst nadeelig worden
beschouwd.
Waar de kleuren zoo scherp zijn, dat zij het
gezicht benevelen, en de toon zoo hard, dat hij
onaangenaam stemt, is het verlangen naar mildere
uiting alleszins gerechtvaardigd.
't Mag immers niet tot de onbehoorlijke eischen
gerekend worden, dat de vraagstukken van den
dag, de vraagstukken die voor grooteren of klei-
neren kring van belang kunnen geacht worden,
op bezadigden toon onder de oogen van het lezend
publiek worden gebracht Partijbladen zullen
wel steeds hunnen weg vinden; dat is nu een.
maal moeielijk te veranderen. Niet alle treft ook
in gelijke mate het verwijt van heftigheid, al kan
anderzijds niet worden getuigd, dat zij zich door
onbevooroordeelde uiteenzetting der feiten onder-
scheiden. Doch dit tot daartoe.
Voor onze stad, we zijn er zeker van, geldt
ongeveer hetzelfde, wat we ten aanzien der dag-
bladenlectuur in 't algemeen opmerkten.
Ook hier bestaat behoefte aan een orgaan, dat
een ontmoetingspunt kan zijn voor alien; dat
ieder de gelegenheid biedt, zijne stem te doen
hooren, zoo menigmaal dit tot bevordering onzer
belangen strekken kan. Een blad, dat staat boven
veeten; dat de factoren tracht weg te nemen,
welke de bevolking eeuer zelfde stad gescheiden
houden; een blad, dat in de eerste plaats voor
Schiedam en niet voor een partij daarin geschreven
wordt.
Be Schiedammer hoopt dit orgaan te zijn.
Door actualiteit, door bezadigden toon, zal onze
Courant trachten zich vrienden te verwerven en
daardoor het hare bij te dragen tot samenwerking
op maatschappelijk gebied. Die samenwerking
is meer dan ooit noodig; zij kan niet genoeg
worden toegejuicht en aangekweekt in een tijd,
waarin de strijd. om het bestaan vaak zoo moeie
lijk valt. Niet alleen dat voor dit bestaan andere
eischen worden gesteld dan vroegermaar ondanks
de vorderingen der wetenschappen en van den milde-
ren geest, die gezegd wordt onzen tijd te be-
heerschenwordt aan die eischen op verrena
niet voldaan.
Dit is de besliste overtuiging, waarin door onze
kuudigste en bezadigste mannen wordt gedeeld.
Was het ons hoogst aangenaam van onzen uit
gever te vernemen, dat ons plan, blijkens tal van
reeds ontvangen inteekenbiljetten, bij vele onzer
medeburgers instemming ondervond, wij hopen
dat de instemming en steun thans algemeen zal
worden. Ter bereiking van ons doel is het voor-
zeker noodzakelijk dat alien medewerken.
Steeds zullen onze kolommen beschikbaar zijn
voor hen, die in de richting van ons blad willen
werkzaam zijn, of hunne rnededeelingen van ge-
noegzaam belang achten om er de algemeene aan-
dacht onzer stadgenooten op te vestigen.
Daarom ook zal het nieuws, onze gemeente
betreffende, zoo volledig en uitvoerig mogelijk
worden opgenomen. Dat daaronder de raadsver-
slagen zijn begrepen, ligt voor de hand. Ook ten
aanzien onzer zustergemeenten Ouwerschie en
Kethel, volgen we dezelfde gedragslijn.
Natuurlijk, dat een blik op 't geheele vader-
land en het buitenland niet zal ontbreken; boven-
dien zullen opgaven van verschillenden aarc^ als
markt- en beursberichten, afloop van verkoopingen
opgaven betreffende den burgerlijken stand e. a.,
zoomede een boeiend feuilleton, het bewijs leveren,
dat Be Schiedammer niet ten onrechte een plaatsje
als huisvriend verzoekt.
Dat ons blad eene uitstekende gelegenheid zal
aanbieden voor het plaatsen van advertentien,
zullen wij wel niet behoeven te betoogen. Onze
uitgever heeft de condition uiterst billijk gesteld,
zoodat winkelier en handelsman er hun voordeel
mede zullen kunnen doen, terwijl het blad als aan-
gewezen mag heeten voor het plaatsen van familie
berichten, die tot luttelen prijs worden opgenomen,
evenals dienst aanbiedingen of -aanvragen, welke
annonces in Be Schiedammer zeker goed op haar
plaats zullen zijn.
Waar zoowel wij, als onze uitgever er naar
zullen streven om door Be Schiedammer werkzaam
te zijn tot bevordering van de welvaart onzer
medeburgers, daar hopen wij bij onzen arbeid
niet te vergeefs te rekenen op de welwillende
beoordeeling en ondersteuning onzer stadge
nooten.
BE REBACTIE.
Hoe zit het met de aangekondigde werkstakingen
in de mijndistricten buitenslands Ziedaar een vraag,
die menigeen op de lippen ligt. Want de steen-
kolen drukken door hun hoogen prijs, nu zooral,
FJ3PIT iTi ETON.
1) KARBL VAN OUWERSCHIE.
I. De Dochter van den Veerman.
ffAltijd en iinmer vaart ouwe Bob maar heen
en weer, Betsy."
,/Ja Jongen, den ouden man is het werken aange-
boren en wie zal er iets kwaads van zeggen
werken is geld verdienen."
Het is toch zoo mooi, als een man werkt, ik
zie het zoo graag."
»Ik wou, dat je er ook zoo over dacht, Jack."
n Wel, beste uaeid, ik denk er zoo over, als ik
te hard werkle ging ik dood, en wat moest jij dan
beginnen
Zeg, bekommer je maar niet over mij, ik zal
mijn kostje wel vinden. Yertel mij maar eens,
wat je van de week hebt uitgevoerd
ffNu lieve kind, laten wij beginnen metZondag.
Welk Christenmensch werkt er op Zondag
z/Nu, dan Maandag?"
„We 1 dan houd je Maandag dat doet ieder
fatsoenlijk werkman. En Dinsdag, dan ben je
nog vermoeid van het Maandaghouden, dus hebt
ge diendag wel noodig om op je verhaal te komen."
z,Maar Woensdag dau
hJa, toen wou ik naar het werk gaan, maar kijk,
twee honden vochten, mensch ze vochten als razen-
den, en zoo vergat ik mijn heele werk."
^En Donderdag
n/Toen kreeg ik zelf ruzie, die op een vechtpartij
uitliep."
uJa, Jack, vechten is je lust en leven, en nu
is het Vrijdag, en je hebt nog geen roode cent
verdiend."
uWat, wou je, dat ik op Vrijdag ging werken?
Vrijdag is een ongeluksdag kind."
,/En zoo gaat het door, week in week uit; denk
je, dat ik dat niet moede word. Als je deed als
ouwe Bob en wat minder vocht en drcnk, dan
jongen zou het er wat vroolijker in huis uitzien
ja dan zou ik net zoo mooi voor den dag kunnen
komen als Claribel."
Deze samenspraak was een van de kibbelpartijen
tusschen Jack en zijn eerzame wederhelft Betsy,
die deel uitmaakten van een groep mijnwerkers die
daar stond te kijken naar den ouden veerman,
die den geheelen dag de menschen van den eenen
ot ver naar den anderen roeide.
Hier bij Dene zijn de oevers van de rivier de
Dass aangenamer dan hooger op, waar het water
zoo zwart is, als de stad, waardoor de stroom vloeit.
Op sommige plaatsen wordt hier de rivier over-
schaduwd door afhangende takken, of is zij omzoomd
met weilanden, waaraan de duizenden boterbloemen
het voorkomen van een met goud gestippeld groen
laken geven. Gedragen door den vloed, krijgen
zelfs de lompe, zwarte kolenschepen nog een zekere
bevalligheid, de gezwollen zeilen nemen een roze-
roode tint aan, en met de eb, drijven zij naar zee
zoo statig als zwanen. Dicht bij den oever staat
het huisje van den veerman, verborgen in het groen
van knotwilg en hagedoorn en als begraven onder
kamperfoelie, klimop en rozen, ziet men nog even
den ingang. En daar in die groene warande hoort
me het kabbelen der rivier, als een eentonig en
tosh welluidend gezaDg, dat uit de verte schijnt
te komen.
//Over Claribel gesproken", zeide Jack, //het ver-
wonderl mij erg, dat de oude Bob niet beter een
oog in het zeil houdt."
z/Nu, wat is er dan met haar gaande?"
z/Op 't oogenblik nog niets; maar het is zonder-
ling, in de laatste dagen zweefde er zoo'n opge-
smukte modegek, zoo als zij zelve is, om haar
heen, elk uur van den dag kon je hem in de
buurt zien - mijnheer seheen een saletjonker
uit Londen te zijn."
ffJa jongen, ouwe Bob deed zoo dom mogelijk,
om zich op zijn ouden dag af te slooven, iD plaats
van meer zijn gemak te nemen, allemaal om maar
die meid naar de kostschool te zenden, daar
krijg je dingen in je hoofd, die geen arbeiders-
kind passen was ze mijn dochter, dan .'4 ik
haar goed versteilen en kousen stoppen, in pu ls
van haar op de piano te laten tingelen."
En terwijl Betsy zoo sprak, kwam er uit de
veermanswoning een zoet vloeiende melodie, die
bewees, dat daar een geoefende hand over de toet-
sen der piano vloog.
Bob Musgrave maakte zijn boot vast, en ging
naar huis, waarbij hij den troep lanterfanters voorbij
moest, en de laatste woorden van het gesprek
opving.
Het was een man van ruim vijftig jaar, door de
zon getaand, gerimpeld door de tallooze storm-,
sneiuw-, hagel- en regenbuien, die hem over het
in den winter, op menig burgerman, en nioeten deze
nog duurder worden, dan ziet het er voor menigeen
slecht uit. Tot ons genoegen kunnen wij mel-
den, dat het er in de mijndistricten van
Keizer Wilhelm II woont in een paleis, waarvan
het front niet tot zijn recht komt, omdat het tusschen
de huizen ingesloten is. De keizer kan niets anders
als dat paleis (het Stadtschloss) betrekken, daar de an
dere paleizen doorkeizerin-weduwen worden bewoond
die te klein zijn voor een keizerlijke hofhouding. De
Keizer wil gaarne die huizen weg hebben en de
Berlijnsche gemeenteraad wenscht dat ook, maar
hoe aan het geld te komen, om die huizen, die in
den weg staan, te onteigenen Men vond er ein-
delijk een middellje opmen maakte een loterij,
waarin voor 24 millioen gulden aan loten kon
worden gen omen. Natuurlijk kon men er geld
mede winnen, maar de totale waarde kwam niet
als prijzen terug, de gemeente behield een winst,
en met dat geld zouden de huizen gesloopt en de
Keizer een mooi plein voor zijn deur krijgen,
waarop tevens een gedenkteeken voor Wilhelm I
zou verrijzen. Nadat er met dat plan dikwerf op
voor den Keizer onvoegzame wijze den draak is
gestoken, heeft de Berlijnsche gemeenteraad het
toch met een groote meerderheid van stem men
aangenomen. Liefhebbers van onstuimige debatten,
hebben bij de behandeling van deze zaak hun hoop
in rook zien opgaan. Zoo is het ook hen gegaan,
die dachten, dat in
FRANKRIJK
de 8 ton, welke de regeering voor geheime fondsen
aanvroeg, de gemoederen in bewegingzouden brengen.
Elke regeering heeft steeds in Frankrijk over ge
heime fondsen kunnen beschikken, maar de eene
partij gunt ze steeds de andere niet, omdat men
bang is, dat hij, die het roer in handen heeft,
daarmede op verkiezingen werkt, of er dagblad-
schrijvers mede bezoldigt, om artikelen ten gunste
der regeering te schrijven.
Na eenige verklaringen, dat die gelden alleen
voor de veiligheid van den Staat zouden gebruikt
worden, werd het voorstel aangenomen.
Dat uit die gelden natuurlijk ook wel de onkosten
zullen bestreden worden, ora BoulaDger en zijn
heethoofdigen aanhang in de peiliDg te houden,
en te beletten dolzinnigheden te beginnen, is wel
aan te nemen.
hoofd waren gegaan, een figuur met afhangende
schouders door het trekken aan de riemen. Als
jongen en als man had hij dag en nacht, dertig
jaren lang, op de Dass aan de riemen gezeteD, en
scheen tenslotte in een wezen veranderd, dat een
onderdeel van de oude rivier was geworden.
*Heb je het over mijn dochter vroeg hij,
met vlammende blikken op de lanterfanters toe-
tredende.
//Nu, wij zeiden niets kwaads, antwoordde Jack
sissend.
^Laat dan haar naam met vrede. Ik wil niet
hebben, dat Claribels naam het onderwerp der ge-
sprekken van de klapbank van het dorp is."
//Wij zeiden maar," zeide Jack, ,/dat wij het
zoo hard voor je vinden, dat jij op je ouwen dag
zoo moet sjouwen, terwijl zij op haar piano trom-
melt en dagen lang boeken leest, die haar hoofd
maar met malle dingen opproppen."
j/Bemoei je met je eigen dingen, en laat mij
met vrede Jack,'' zeide de oude bits.
z/Kunt ge hier ergens in het dorp een huis aan-
wijzen, dat zindelijker en netter gehouden wordt,
dan Claribel het mijne houdt
Dat was een beroep op het huishouden, waarmee
Bob juist de vrouwen uit den groep aan het kake-
len maakte.
Zij lachten en gichelden en riepen in koor,/ja
maar kereltje, je verbeeldt je, dat ze een groote
dame is."
tfDat kan zij zijn," riep de oude nijdig, ffwie
zegt van niet?"
z/Zeg eens oude Bob," riep een grappenma-
ker, //hoe lang ben jij al mijnheer geweest
AAKBIEDINQEN
Dienst .£5
AANYBAGEN
NAAR HET EnGELSCH BEWERKT DOOR
DUITSCHLAND
nu beter uitziet dan in het begin van de vorige
week. De maatregel, om hen, die bij de laatste
werkstaking den boel op stelten hadden gezet, maar
vergiffenis te schenken en ook weer aan te nemen,
heeft goede resultaten gehad, men is daar nu kalm
aan het werk. In het Saargebied is het nog niet
pluis, de menschen willen daar meer daggeld heb-
ben, doch de regeering doet haar uiterste bestom
daar de partijen tot verzoening te brengen, zoodat
wij daarvan maar het beste willen hopeD.
