Geldmannen.
N°. '77". Eerste Jaargang.
Woensdag lO September 180O.
'■i
BINNENLAND.
Abonnementsprijs
Per drie maanden—.00
franco per post. 1.—
M voor b.et Buiten-
land1.55
Afzon.derli.jke nummers. .05
Verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Uitgever:
C. J. BLOMMEHDAL,
Boterstraat, E, 342,
SOHIBDAM.
Prijs der Advertentien
Van 1—5 regels/—.50. Iedere regel meer. .10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt tegen tweemaal berekend.
Familiisberichtenper annonce f.40
Dienstw ..—.35
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses
Wilhelmina bezoeken heden (Dinsdag) Arnhem, en
zullen Donderdag a.s.een dag in Den Haag
doorbrengeu. Zij komen aldaar aan des morgens
tegen 11 uur per Rijnspoor en vertrekken des
middags te 4 uur.
De zalmconferentie is uiteengegaan om wel-
licht in het voorjaar weder bijeen te komen.
Het Faderland zegt
In het Notarishuis te Rotterdam is gisterenavond
het eindvonnis geveld over het huis ,/In duizend
vreezen", op de Groote Markt hoek Hang, waarin
sedert eeuwen een garen- en bandvinkel was ge-
vestigd. Het huis, dat in den laatsten tijd vrij
bouwvallig is geworden, werd met de historisehe
tegels bij den afslag toegewezeu aan den bekenden
slooper Jan Van Ginkel, voor de lultele som van
f 755. Een modern winkelhuis met groote spiegel-
ruiten zal er binnenkort verrijzen en natuurlijk
voor den stadgenoot, of vreemdeling, van weinig
historisehe waarde meer zijn, al draagt het den-
zelfden naam.
Door de inarechaussee van Roermond is
Woensdag de stembus der gemeente Herten in
beslag genomen en ter beschikking der justitie
gesteld, naar aanleiding van klachten over onrecht-
matige handelingen bij de verkiezing voor den
gemeenteraad.
De heer Carre ontving voor de gala-voor-
stelling van Maandag 1 Sept. eeue vergoeding van
f 5000, terwijl H. M. bovendien de kosten van
gas-aanleg ten bedrage van f 6J00 voor hare reke-
ning nam.
Te Dokkum heeft men tegen zes schutters,
die een uur nadat de schutterij was ingerukt en
na een kroeg te hebben bezocht, zich met hun
klein kaliber geweer in uniform op straat begaven,
proces-verbaal opgemaakt wegens het ongeoorloofd
dragen van wapenen.
Tot eerste secretaris der Provinciale Veree-
niging van burgemeesters en secretarissen van
Zuid-Holland is gekozen de heer P. Lamaison van
Heenvliet, secretaris der gemeente KralingeD.
Naar de Amsl. CI. verneemt, zullen B. en
W. van Amsterdam den Raad voorstellen de ver-
dere proeven met schoolbaden te staken en de
schoolbaden niet in te voeren.
Blijkens de Donderdagavond in de Staatscou-
rant medegedeelde opgaven omtrent de zevende
algemeene tienjaarlijksche volkstelling, bedroeg de
weikelijke bevolking der provincie Zuid-Holland
op 31 Dec. 1889: 456.455 maunen, 493.186
vrouwen, totaal 949.641 zielen.
Naar aanleiding van de vervolging, thans
tegen den uitgever van Reclit voor Allen ingesteld,
deelt dit blad mede, dat eerlang eene tweede bro
chure zal verschijnen tegen den minister de Savor-
nin Lohman, waaruit nu reeds enkele stukken
worden medegedeeld, alle doelende op de bekende
Nieuwe Kerk-quaestie in 1886.
//Men vervolge ons", schrijft bet blad, /niets zal
ons meer verheugen dan dat. Maar of de minister
van binnenl. zaken of het ministerie van zoo'n
vervolging pleizier zal hebben, dat betwijfelen wij
ten zeerste."
Rechl voor Allen zal ook vervolgd worden wegens
een artikel (in no. 179) tegen kapt. Van der Hoff
te Maastricht.
De firma A. C. Zoethout Zn. te Dordrecht
heeft tijdens de landbouwtentoonstelling aldaar een
kleine brochure gratis verkrijgbaar gesteld, waarin
het nut van bliksem-afleiders wordt betoogd, vooral
ook op het platteland, waar steeds de meeste blik-
seminslag plaats heeft.
Blijkens eene statistiek over de jaren 1885 tot
en met 1889 kwamen ddar niet minder dan 239
gevallen van blikseminslag voor, welke eene mate-
rieele schade veroorzaakten van f 658.565.
In het verslag van het onderzoek naar den
toestand van onzen landbouw, ingesteld door de
Landbouwstaatscommissie, komt ook een rapport
voor omtrent den toestand in I.oosduinen, bewerkt
door den heer P. F. L. Waldeck, aldaar.
Daarin wordt in verband met den toestand van
den bodem ook de hoedanigheid van het drink-
water behandeld en de reden der levering van min
der goed drinkwater door de putten, die dicht bij
het boezemwater liggen, toegeschreven aan het
stinkende water, dat men in den boezem van het
hoogheemraadschap Delfland aantreft.
Donderdagavond vervoegde zich op het politie"
bureau te Wormerveer een echtpaar, waar van de
vrouw verzocht even te mogen rusten.
Zij kwamen van de kermis te Alkmaar, en
wenschten door te wandelen naar Zaandain, waar
het thans kermis is.
Kort nadat het verzoek was toegestaan, gaf de
vrovw te kennen, dat er iets bijzonders aan de
hand was, want toen de gemeente-arts, die intus-
schen gehaald was, verscheen, was het tweetal met
een ftinken jongen vermeerderd.
Het bureau tot kraamkamer inrichten, bleek niet
mogelijk, zoodat besloten werd, vader, moeder en
kind naar de ziekenbarak te brengen. Kraam vrouw
en kind zijn volgens het laatst uitgegeven bulletin
naar omstandigheden redelijk wel.
Een landbouwer uit Donderen (Drente) te
Assen Zaterdagmiddag een kalf willende afleveren,
vervoerde dit, zooals meest altijd geschiedt, aan de
pooten gebondenliggende op een wagen. De
marechaussees, dit ziende, moeten dien landbouwer
te dier zake hebben bekeurd, daar dat binden als
dierenkwellen wordt aangemerkt.
De landbouwers gelieven dit ad notam te nemen
en in het vervolg een oogje in 't zeil te houden
eu zullen tevens een middel moeten bedenken, om
de kalveren ongebonden af te leveren.
De commissie te Delft, die destijds gevormd
werd tot het ontwerpen van een adres aan Z. M.
den Koning, in zake 't stinkende grachtwater,
heeft gisteravond opnieuw vergaderd ter beraming
van middelen, om verlost te worden van den on-
houdbaren toestand, waarin het grachtwater sedert
eenige dagen weder verkeert.
De idiotenschool op het landgoed ,/s Heeren-
loo", nabij Ermelo, zal 1 Jan. worden geopend.
Iemand te Kampen bezit een eend met vier
wieken.
De nog jeudige Yereeniging van Weesvaders
te Maarssen is aangenaam verrast geworden met
een legaat van f500, haar door een weezenvriendin
bij testament besproken.
Het zomerfeest in het begin van Augustus
op //Zorgvliet" ter ondersteuning van het kinderzie-
kenhuis te 's-Hage gegeven, heeft netto f 12.141.35
opgebracht.
Gedurende de maand Aug. zijn voor den
Indischen dienst aangenomen 60 personen, waar-
onder 42 Nederlanders. Aan handgelden werden
uitbetaald f 28.705.
Te Deventer maakte zich iemand dezer dagen
bij het kaartspel zoo driftig, dat hij plotseling
dood bleef.
Te Maastricht gebeurde het dezer dagen, dat
de hoed van een wandelaar in het kanaal viel. De
eigenaar b jgaf zich te water om zijn hoofddeksel
te redden en werd daarin door een kameraad ge-
volgd. Deze laatste werd echter in zijne bewegingen
verhinderd door den eerste, die zich aan hem vast-
klemde. Dit werd opgemerkt door een derden
persoon, die ook in het water sprong, doch op zijn
beurt door de drenkelingen werd vastgegrepen.
Alle drie zouden er slecht, zijn afgekomen, zoo niet
de hulpsluiswachter hen door het toewerpen van
een reddingsboei op het droge had gebracht. Alleen
de eerste drenkeling had geneeskundige behandeling
noodig.
Voor hen, die in ons land zwembroekjes en
wollen kousjes maken voor heidenkindertjes in
Afrika en elders, bevat een schrijven uit Johannes
burg, Transvaal, aan //het Vad." een goeden wenk.
Mej. Gunning te Rijswijk had met hare leerlin-
gen een bazar bijeengezameld, die veel succes had
en f 800 opbracht, bestemd voor eene kerk te
Wellington in Zuid-Afrika.
De schrijver van het ingezonden stuk, de heer
Jelther, zegt nu, dat voor die kerk, welke zonder
deze zeventig pond sterling zeer goed zou kunnen
bestaan, een windwijzer of zoo iets zal worden aan-
geschaft, en vraagt of dit geld niet doelmatiger
zou besteed zijn, als men er de armen van Rijswijk
dezen winter kleederen en voedsel voor gegeven
had.
In het nieuwe volksbadhuis te Zaandijk, zal
in deze maand een begin worden gemaakt met
schoolbaden. Voor het toezicht bij de jongens hebben
zich eenige onderwijzers aangeboden, terwijl voor
dat bij de meisjes eenige jonge dames zullen worden
uitgenoodigd. Een paar proeven, welke reeds met
jongens zijn genomen, slaagden uitstekend.
De volgende opmerking wordt gemaakt om
trent een vroeger bericht over het Ruijterstandbeeld
te Vlissingen
Evenals in een paar andere dagbladen las ik
ook in deze courant, het bericht omtrent de ver-
plaatsing van het standbeeld van admiraal De
Ituijter te Vlissingen, met de opmerking//dat de
held tot nog toe met den rug naar de zee ge-
keerd stond."
Dezelfde opmerking heb ik reeds meermalen eu
jaren geleden hooren maken, en mij daarbij van
een glimlach, om de onnoozelheid dier opmerking,
nooit kunnen onthouden. Ik heb daarbij de
vraag aan zoodanigen opmerker wel eens gedaan
of hij het standbeeld van genoemden zeeheld wel
ooit gezien had, en zoo ja, of hij bij dat standbeeld
staande wel wist, waar eigenlijk de zee was. In
de meeste gevallen bleek mij, dat zij zulks juist
niet wisten, van daar hunne onjuiste opmerking.
Edochoppervlakkig geoordeeld hebben zij
gelijk. Wat toch is het geval. Het standbeeld
van De Ruijter staat N. en Z. d. w. z. met het
gezicht naar het noorden en den rug naar het
zuiden.
Staat men nu voor het standbeeld, dan ziet
men voor en rechts: water, bijna niets dan water,
maar is dat water nu de zee of is het de
Wester-Schelde, waarop De Ruijter toch wel nooit
een zeeslag zal geleverd hebben, wel op de Noord-
zee, waarheen hij, over de stad ziende, wordt ver-
ondersteld zijn oog te richtenergo, staat het
standbeeld met het gezicht naar de Noordzee en
dus juist zooals het staan moet.
Jammer zou het dus zijn, wanneer het op den
zee-boulevard geplaatst wordende, tengevolge van
onjuiste op- en aanmerkingen eene andere richting
gegeven werd, doch ik hoop met grond te mogen
veronderstellen, dat de tegenwoordige Vlissingers
in dit opzicht niet wijzer zullen willen zijn dan
hunne vaderen van voor 50 jaar.
Het meisje, dat bij de gasontploffing bij de
firma Van Laer op de Hoogstraat te Rotterdam,
nu twee jaar geleden, de beide handen verloor, is
thans in zooverre hersteld, dat zij binnen eenige
dagen in den kring harer familie zal terugkeeren.
Zij is voorzien van 2 kunsthanden, en schrijft
daarmede een zeer duidelijk leesbaren brief.
De kweekeling van de Rijkskweekschool voor
onderwijzers te 's-IIertogenbosch, die voor enkele
dagen verdween, is door de politie te Nijmegen
aangehouden en naar 's-Bosch teruggebracht. Hij
had plan om te voet naar Friesland te trekken en
de ouderlijke woning aldaar weer op te zoeken.
PJEIUIIjIjEITOlir.
Schets uit het leveii der PaHjsche
16) Kapitalisten.
Beurtelings snuffelt hij in de boeken en registers,
lees de couranten, schrijft, rekent, en doet dat
alles met koortsachtige haast en inspannirg.
Als het zeven uur slaat, treedt zijn bediende
met de koffie binnen. Hij drinkt dan haastig een
grooten kop uit, om dadelijk weer, even ingespan-
nen als vroeger, voort te gaan met werken.
Om 8 uur blaast hij de kantoorlamp uit, haalt
de gordijnen op, rust even uit bij den haard, om
Bpoedig daarna zijn werk bij het flauwe daglicht,
dat nu in zijn kamer komt, te vervolgen.
Taboureau was baron, doch niet door geboorte,
hij had zijn adelbrieven van een klein Duitsch
vorstenhuis gekregen, hij nam den titel van bankier
aan, doch was feitelijk een geldschieter, die in
allerlei zaken betrokken was.
Bij de geldmannen ging hij niet door voor rijk,
ofschoon men echter de soliditeit van zijn firma
nimmer in twijfel trok.
Hij had zijn zaak op vergevorderden leeftijd be-
gonnen. Het was hem in den beginne tegenge-
loopen, doch hij had zich weten staande te houden,
zoodat ieder, die geld bij Item gedeponeerd had,
voor geen cent schade leed. Het was geen man
van fijne vormen of beschaving, integendeel, hij was
vrij lomp in den omgang, doch men vergaf hem
dit gaarne, omdat men overtuigd was, dat het geld
nergens veiliger en beter bewaard werd dan bij
Taboureau.
Toen het negen uur sloeg, stond hij op, ging
in een andere kamer, en kwam eenige minuten
later terug, geheel in het zwart gekleed, met den
hoed in de hand, gereed om uit te gaan. Toen
schikte hij de papieren bijeen, die hij mede wilde
nemen en drukte daarna op den schelknop.
De kamenier van zijn vrouw verscheen.
,/Hoe heeft mevrouw het vannacht gemaakt P"
vroeg hij op ongerusten toon.
K Mevrouw is rustig geweest."
,/Zoo, heeft de ongesteldheid van gisteren geen
verdere gevolgen gehad
ffNeen, mijnheer."
z/Wat heeft de dokter gezegd
z/Dat hij vandaag zou terug komen."
z/Heeft hij niets gelast
ffZeer weinig."
,/Goed als er iets bijzonders gebeurt, moet
gij mij dadelijk waarschuwen, gij weet waar ik ben."
Hij wilde weggaan, maar bedacht zich even en
zeide nog„Als mevrouw vraagt waarom ik niet
bij haar gekomen ben, moet gij zeggen, dat ik
bevreesd was, haar in haar rust te storen en dat
ik dezen ochtend niet bij haar kan komen, omdat
ik zaken heb."
De bankier ging weg, liep den boulevard af
tot aan een dwarsstraat, waar hij voor een koets-
poort kwam, welke hij doorging, en zoo op een
binnenplaats kwam.
Het kantoor, waar hij zaken deed, kwam op die
binnenplaats uit. Het was bijna gelijk met de
straat en verdeeld in een aantal achter elkander
gelegen vertrekken van verschillende grootte.
Het eerste vertrek was een groote zaal, waarin
verscheidene banken stondenverder zag men een
aantal loketten, evenals bij een kaartjesbureau van
een spoorwegstation. Achter elk van die loketten
was een bureaulist, die het altijd druk had met
het publiek te woord te staan.
Een invalide, met het legioen van eer op de
borst, in een uniform gestoken, vervulde de rol van
concierge in deze zaal en deelde nummerbriefjes
aan de personen uit, die hier voor zaken kwamen.
In het volgende vertrek waren verscheidene be-
ambten. Daar zag men twee groote brandkasten.
Een voor de gedeponeerde gelden, en een voor de
gelden, die men moest uitbetalenelk van die
afdeelingen had zijn eigen kassier. In het midden
van dit kantoor stond een bode deftig in het zwart
gekleed.
Verscheidene kleine bureaux kwamen in dit ver
trek uit en waren weer de speciale kantoren voor
beurszakenhypothecate leeningenfinantieele
ondernemingen, of waren bestemd tot het geven
van rechtsgeleerd advies in geldzaken, en het op-
stellen van contracten.
Geheel achter in het gebouw was het heilige
der heiligen, of het kabinet van den chef van het
kantoor. Men moest, om daar te komen, een heel
langen gang door en in dien gang stonden dikwijls
een paar honderd personen te wachten, om toe-
gelaten te worden. Taboureau was, zooals men
reeds begrijpt, hier de chef.
Alvorens naar zijn directiekamer te gaan, hield
hij inspectie in de bureaux. Dan sloeg hij een
onderzoekend oog op elk loket, liet zich de presentie-
lijst geven, had hier wat te zeggen, daar weer
wat te vermanen, ginds wat te berispen enz. In
het kort, tegenover zijn geemploieerden vertoonde
Taboureau zich altijd als een knorrig, ontevreden
mensch, die steeds onrustig was en altijd wat te
vitten moest hebben.
Wanneer hij op het kantoor kwam, gaven de
beambfen elkander een sein, door van kantoor tot
kantoor te roepen ,/Hij is in het gezicht."
Was hij nog al in zijn humeur, dan riep men
z/De papieren zijn aan het rijzen.''
Maar meestal was het het omgekeerde, en dan
riep men //De papieren zijn aan het dalen," of
z/de koers zakt snel." Dan drukte men in per-
centen de vermoedehjke hoeveelheid berispingen
uit, vermaningen en hatelijkheden, welke men dien
morgen weer hooren zou.
Was hij weg, dan wreef men zich de handen en
riep men, //bah, wat een lastige vent. Precies
zoo'n oude hond, die altijd moet grommen. Neen,
het is een brombeer. Zou hij geen geld genoeg heb
ben Geld weet hij altijd te maken, al moest hij
het ook uit de straatsteenen slaan. Nu, hij is weg,
wat ruimt dat op."
Weldra verstomden die losse gezegden, want er
kwamen menschen aan de loketten om geholpen te
worden, en dan hoorde men,/Geef uw adres."
z/Nieuwe couponbladen." ;/Hoeveel?" //Later zal
u schriftelijk antwoord krijgen." //Morgen terug
Op groote bureaux teekenen de heeren als de kantoor*
tijd begint hun naam op een lijst. Dit is het middel om
met een blik te zien of de geemploieerden wel op tjjd
komen.
AAXBIEDIN^KN
AANTRAGlif 'BUM .OWC
