Geldmannen.
N°. 85. Eerste Jaargang.
Woensdag 8 October 1890.
BINNENLAND.
Abonnementsprjjs:
Per drie maandenf —.00
franco per post. 1.
m voor h.et Bniten-
land1.55
Afzonderlijke nummers. .05
Verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Uitgever:
C. J. BLOMMEIDAL,
Boterstra&t, E, 342,
SOHIBDAM.
Men schrijft nit Apeldoorn Vrijdagmiddag
te 5 uren vertrokken de prinsjes van Bentheim,
die juist eene week op het paieis het Loo hebben
doorgebracht.
Prinses Willielmina reed met hare ueefjes naar
het station, voorafgegaan door den kamerheer baron
Taets van Amerongen. In de wachtkamer aan-
gekomen, ontdeed miss Winter de Prinses van
haar manteltje en toen de trein aankwam, pakte
en kuste de Prinses de prinsjes recht hartelijk.
Het was een allerliefst, recht kinderlijk tooneeltje.
H. M. de Koningin maakte op hetzelfde uur een
rijtoer door het dorp.
In s Konings toestand is nog weinig verandering
waar te nemen, hoewel het verloop der ziekte
geen ernstiger karakter aanneemt. Intusschen wordt
op het Paieis in de omgeving van het slaapvertrek
van den vorstelijken lijder de meest mogelijke stilte
in acht genomen en worden gesprekken fluisterend
gevoerd. Een kamerdienaar is nacht en dag in
een aangrenzend vertrek aanwezig om op het eerste
sein hulp te kunnen verleenen.
Wij vernemen tot ons leedwezen, dat de toe-
stand van Z. M. den Koning nog geene verbete-
ring ondergaat.
De zieke gebruikt niets dan melk en houdt
voortdurend het bed.
Dofheid en rusteloosheid wisselen elkander af.
Aan het //Handelsblad" ontleenen wij het
volgende
z/Er is niets geheimzinnigs in den toestand des
Konings. Z. M. is bejaard. Nu en dan lijdt hij
erge pijnen, maar de geest is nog even sterk als
de wil. Zr. M.'s zwager, de groothertog van Sak-
sen-Weimar, die Z. M. een paar weken geleden
bezocht, verklaarde den Koning niet onveranderd
gevonden te hebbenhet oog was nog helder, de
stem was nog krachtig, en Zr. M.'s. belangstelling
in vele zaken groot.
Wij gelooven niet onbescheiden te zijn, als wij
mededeelen, wat aangaande het bezoek van den
groothertog bij Z. M. bekend werd. De Koning
wees op de Koningin en zeide tot zijn zwager
vdat hij God dagelijks dankte, Die hem zulk
eene goede, verstandige gade gegeven had, die
hem tot steun en raad was."
Wij weten bovendien hoe Z. M. groote belang
stelling toonde en nog toont in de weldra op te
richten Vereeniging, welke voor de belangen van
ridders der Militaire Willemsorde wil zorgen.
Z. M. las de statuten en gaf, na eenige opmer-
kingen gemaakt te hebben, zijne hooge goedkeu-
ring er aan.
Wij hebben het grootste vertrouwen in den
tact en het liefdevol gezond verstand der Koningin,
in het gevoel van verantwoordelijkheid en de ken-
nis van Zr. M.'s geneesheeren en in het plicht-
besef onzer Kegeering."
Schets uit het leven der Parijsche
24Kapitalisten.
z/Tegen mijn dochter."
ffNeen, tegen de vrouw van den hertog van
Rivarez. Gij beschuldigt mijn echtgenoot. Ik zoa
dus de vrouw van een moordenaar wezen
vGij zegt zelf, dat het a voorkomt, als of dit
duel slecbts door een voorwendsel was uitgelokt."
z/Als het een vooraf beraamd plan is, dan is het
laag, dan is het gemeen, vader, dan maakt men
van mijn man een moordenaar. Maar wie bewijst
het, dat dit zoo is. Wie kan er belang bij hebben,
«m Raymond te Jaten ombrengen
z/Ongelukkig kind," zeide Coquillard, //laten wij
maar niet naar den hoofdschuldige van dit alles
zoeken. Hopen wij, dat die nimmer ontdekt worde.
Hoe minder men over hem spreekt, hoe beter.
Onze plicht is dat tweegevecht te beletten, dat een
valstrik kan wezen voor nw man en voor Raymond.
Het welzijn en het leven van twee wezens, die
wij beiden liefhebben, staan nu op het spel, wij
moeten hier tusschenbeiden komen."
Dit zeggende stond hij op, om te vertrekken.
jyWaar gaat gij naar toe vroeg Blancke.
//Naar Raymond."
u/Weet gij dan waar hij is?"
#Hij zal naar zijn hotel gegaan zijn, om zijn
Prjjs der Advertentien
Van 1—5 regels/—.50. Iedere regel meer. 10
Groote letters naar plaatsruimte.
Driemaal plaatsing wordt tegen twsemaal berekend.
Familieberichten. per aiinonce f .40
,,-.35
Dienst -
Latere berichten melden
Z. M. de Koning houdt steeds het bed.
Zijn toestand wordt thans zorgwekkend geacht.
De instelling van een Regentschap is zeer waar-
schijnlijk.
fleden vertrokken drie ministers naar 't Konin-
klijk paieis op 't Loo.
Aan de beurs te Parijs liep Vrijdagmiddag,
volgens de #Independance", het gerueht, dat onze
Koning overleden was.
Naar men verneemt bestaat het plan om nog
in den loop dezer maand bij de Tweede Kamer
der Staten-Generaal ^de Stedenwet" aan de orde
te stellen.
Het plan is, na afdoening van de in openbare
vergadering te behandelen onderwerpen, de staats-
begrooting voor 1891 in de afdeeliugen der Tweede
Kamer te onderzoekeu, waarna de Kamer tot het
begin van November op reces zal uiteeugaan.
Door Ged. Staten der provincie Zuid-Holland
is voor de zesde serie, groot f 200000, van de
3$ pCt. leening, in het geheel f 2,200,000 bedra-
gende, de imchrijving opengesteld tot den 27 Oc
tober a.s.
Door eene Staatscommissie wordt een onder-
zoek ingesteld omtrent de maatschappelijke toe-
standen der arbeiders, de verhoudingen tnsschen
de werkgevers en arbeiders in de verschillende
bedrijven, en den toestand van fabrieken en werk-
plaatsen met het oog op de veiligheid en de ge-
zondheid der arbeiders.
De commissie zal thans een aanvang maken met
haar onderzoek ten aanzien van de openbare mid-
delen van vervoer en in het bijzonder van de
spoirwegen.
Allen, die over hiermede verband houdende toe-
standen uit eigen ervaring inlichtingen
meenen te kunueu geven, worden verzocht u i t e r-
lijk Zaterdag, II October 1890, bij o n g e-
frankeerden brief, onder het adres
Staatscommmie van Arboids enquete,
'sGravenhage,
hunne namen en woonplaatsen mede te deelen,
met beknopte opgave van de onderwerpen, waar-
omtrent zij de commissie meenen te kunnen in-
lichten.
De //Univers" bevat een brief van kardinaal
Lavigerie aan den Koning der Nederlanden, waarin
deze #voor de eer van het Christendom en bet
geluk zijner dochter", wordt verzocht, last te geven,
de onderteekeuiug van Nederland te voegen onder
de akte, op de antislavernij-conferentie te Brussel
vastgesteld.
De Minister van Justitie heeft bepaald, dat
voortaan tot onbezoldigd Rijksveldwachter alleen zij
benoembaar zijn, die den h eftijd van 23 jaren heb
ben bereikt.
Naar Het Vaderland van welingelichte zijde
verneemt, is in Den Haag bericht uit Londen
zaken te regelenik moet weg, ik mag geen mi-
nuut verliezen."
z/Ik zal bij Betsy blijven tot n terugkomt."
z/Goed kind, maar draag zorg, dat men haar
niets geeft. Vraagt zij om het een of ander, geef
het zelve."
//Maar vader, waartoe dat wantronwen
z/Och kind, ik moet tegenwoordig iedereen wan-
trouwenvraag maar geen opheldering omtrent die
woorden. Ik kan ze u niet anders verklaren, dan,
door te ze/gen, dat een geheimzinnige vijand, dien
ik niet kan en mag noemen, ons steeds met den
dood bedreigt. Het eenigste, wat wij daartegen
kunnen doen, is, op onze hoede zijn."
Wat kon de ongelukkige vader nu anders ant-
woorden. Moest hij den man van zijn eigen doch
ter aan het gerecht overleveren en haar en zijn
geheele familie aan de schande prijs geven Hij
was dan ook met den dokter overeengekomen, om
Margot niet aan de justitie over te leveren, maar
haar in huis te houden, al haar bandelingen scherp
na te gaan, en haar ten slotte langs natuurlijken
weg te noodzaken den persoon, die haar lot de
misdaad had aangezet, aan te wijzen.
Een half uur later liet Coquillard zich aan het
hotel van zijn aanstaan len schoonzoon aaudieuen.
z/Mijnheer heeft belet," zeide de bediende, ,/er
zijn twee heeren bij hem, die hem particulier moe
ten sprekf n zij gaan dadelijk weg en hij verzoekt
u daarom heel beleefd wel zijn verontschuldigingen
te willen aannemen en een paar minuten te wachten."
z/Ik begrijp alles reeds," zeide Coquillard bij
zich zelf, //ik kom misschien reeds te laat."
Een oogenblik daarna kwamen twee heeren uit
ontvangen, dat er dezer dagen een besluit zd ver-
schijnen, wairbij wederom de invoer vin levend
vee nit Nederland verboden wordt.
Het getal vreemdelingen, dat zonder midde'
van bestaan uit ons land is uitgeleid, in de drie
afgeloopen kwartalen van dit jaar, bcdraagt 2362.
Door de inspecteurs van het Siaatstoezicht
op krankzinnigen zijn, naar men verneemt, vervol-
gingen ingesteld tegen verschillende zg. privaat-
gestichten in Gelderland en TJtrecht, wegens het
opnemen en verplegen van krankzinnigen, zonder
dat daarvan de bij de wet voorgeschreven aangifte
had plaats gehad, zoodat zij aan hun toezicht wor-
Jen onttrokken.
In Friesland worden door een 7-tal direc-
teuren van zuivelfabrieken pogingen aangewend,
om aldaar een vereeniging te stiohten van ,/direc-
teuren en bestuurders van Zuivelfab ieken," zooals
die in Denemarken en Duitschland bestaan. De
aanleiding hiertoe is, dat de wijze van bewerking
en verzending der boter op de verschillende Eriesche
fabrieken lang niet uniform is, dat tengevolge
heeft, dat Eriesche boter op de wereldmarkt niet
meer gezocbt is. Voorloopig vindt dit plan wel
steun.
Ter aanvulling van het telegrafisch bericht
in ons vorig nummer over den brand te Enschede,
deelen wij het volgende mede.
Vrijdagochtend omstreeks half elf is de Ensche-
desche katoenspinnerij, die sedert het jaar 1834
bestond en de oudste was in Twente, geheel afge-
hrand. Er waren in de 18000 spindels werkzaam
130 arbeiders. De fabriek was vodr enkele weken
pas voorzien van eene nieuwe stoommachine en
machine kamer, welke behouden zijn. De brand
is ontstaan op de derde verdieping vermoedelijk door
het heetloopen eener spinmachine. De fabriek was
geheel voorzien van Grindel's brandblusch systeem
en verzekerd op beurspolissen voor f 210.000. De
arbeiders hebben tijdig gelegenheid gehad de fabriek
te verlaten. Ilet naast de fabriek staande woon-
huis is behouden. Een paar andere woonhuizen
nabij het gebouw zijn in brand geraakt. De wind
was gelukkig voor de stad gunstig. De werklie-
den zullen vermoedelijk wel werk kunnen krijgen
te Gronau, waar Dieuwe spiunerijen in aanbouw
zijn. De loodsen achter de fabriek zijn verbrand.
De Commissaris des Konings kwam Zaterdag uit
Zwolle over om zich persoonlijk van de ramp te
overtuigen.
In de veenkolonien der gemeenten Borger,
Gasselte en omstreken bedroeg het schoolverznim
in den tijd der aardappelcampagne van dit jaar
40 tot 53
Voor een gobelin behtngsel, aanwezig in een
perceel aan de Oudegracht, te Utrecht, werd dezer
dagen f 4000 door een liefhebber geboden. De
eigenares wil echter daarvan onder de f 8000 geen
afstand doen.
de spreekkamer van Raymond en vertrokken dade
lijk. Toen de dokter hen had uitgelaten, ging hij
naar den millionair en stak dezen zijn hand toe
met de woorden//Ik ga dadelijk weer met u
naar huis."
Dat dacbt ik wel, maar ik moest u noodzake-
lijk spreken en daarom ben ik naar u toegegaan."
//Is er iets gebeurd
z/Neen, maar vertel mij eerst, wie die beide
heeren zijn."
,/Kent gij ze niet
//Ik ken er een van den Vicomte de Baral,
maar den andere niet."
z/Welnu, dat is een vriend van hem."
z/Wat doen die heeren bij u
Raymond zweeg.
tfKomaan," zeide Coquillard, ,/verberg mij maar
niets. Hoe laat moet dat duel plaats hebben
//Zoo, men heeft u dus alles reeds verteld
//Ja, en ik moet u daarbij zeggen, dat ik dat
nimmer van u gedacht zou bebben, ik ben met die
geschiedenis niets ingenomen."
z/lk ook niet."
z/Het schijnt toch van wel, want gij gaat vechten."
z/Ik moet wel."
z/De drommel, ik wilde wel eens zien, wie mij
daartoe zou kunnen dwingen."
En nu had er een gesprek plaats tnsschen beide
mannen, dat alle overeenkomst had met dat, wat
tusschen Blanche en Rivarez gevoerd was geworden.
Zij praatten wel een uur lang, zonder dat zij het
eens konden worden, tot Raymond het gesprek
afbrak met de woorden,/Het wordt tijd naar
Betsy te gaan kijken."
De Socialistenwet in Duitschland is j.l.
Woensdag buiten werking gekomen. Dit heuglijk
feest wordt ook herdacht in een bijeenkomst,
Woensdag in Den Haag te houden. De heer
Domela Nieuwenhuis zal bij die gelegenheid een
feestrede uitspreken. Aan 't hoofd van Recht
voor Allen las men WoensdagDe roode vlag
waait fier van de drukkerij ter eere van den val
der Socialistenwet."
Te Hillegersberg is een 25 centsstuk, uit
lood vervaardigd, voor echte munt uitgegeven.
Het stuk is niet zeer nauwkeurig nagemaakt en bij
goed nazien gemakkelijk van echte munt te onder-
scheiden.
Na den geheelen zomer gesloten te zijn ge-
weest zal het Czaar Petershuisje, te Zaandam, thans
weder flink gerestaureerd worden.
Op last van de Russische autoriteiten is de
architect Salm, te Amsterdam, belast met de lei-
ding dezer belangrijke reparatie, die onder zijn toe
zicht door den heer A. Brugman Kz., te Zaandam,
volbracht wordt. Het gebouw zal in den oorspron-
kelijken toestand blijven, maar de fundeering, de
vloer en de zijwanden zullen op soliede wijze worden
gesteund en voor het instorteu behoed. Men hoopt,
dat het geheel vddr Nieuwjaar voltooid zal zijn en
het gebouw dan spoedig weer voor het publiek kan
opengesteld worden.
Na eene afwezigheid van 40 jaar is de zen-
deling Ds. Verbeek in het vaderland teruggekeerd.
In het kerkgebouw aan den Vriezenweg te Dord
recht houdt hij thans samenkomsten, om mede-
deelingen te doen aangaande de zending in Japan.
Een buitenman, wien op de Martelaars-
gracht, te Amsterdam, //een beetje vuur" werd
gevraagd, werd een gonden horloge met ketting
ontrukt.
Men kan toch maar nooit genoeg op zijn hoede
wezen
De bekende en vroeger zoo druk bezochte
uitspanning „Reineveld" bij Delft, zal 20 October
a.s. geveild en 3 November publiek verkocht worden.
Vrijdag j.l. zijn tnsschen den Utrechtschen
Dom en den grooten toren van Gouda proeven ge
nomen met optische seintoestellen.
Sedert Woensdag jl. is de zeesluis van het
waterververschingskanaal weder onder het beheer
van het hoogheem raadschap van Delfland. Dien-
tengevolge is de kunstmatige spuiing door middel
van opmaling van het grachtwater gestaakt en de
natuurlijke loozing hervat.
Ook de commissie voor de spuiing heeft hare
waarnemingen voortgezet.
De zoon van den landbouwer H. J. B., te
Dinteloord, die achter een hek op een blok land
gezeten was, ontving van een der Belgen, die daar
aan het jagen waren, een schot in het aangezicht.
Op aanraden van den dokter, is de jongeling naar
Onderweg poogde Coqnillaid hem nog van zijn
plan af te brengen, het hielp niets. Raymond
dacht trouwens ook op dit oogenblik meer aan
het verloop, dat de ziekte van zijne bruid zou
nemen, dan aan het tweegevecht.
Toen hij bij Betsy kwam, was de koorts aan het
afnemen, de onrustbarende verschijnselen, die hij
krachtig bestreden had, verdwenen langzamerhand,
zij was kalmer en het oogenblik was alzoo aange-
broken, dat de bekwame dokter weer kon zeggen
z/zij is gered."
Toch bleef hij dien nacht waken.
Coquillard had zich daartegen verzet, het had
echter niets geholpen. //Een moet bij haar blijven,"
had de dokter gezegd, „en dat moet gij of ik
zijn. Nu zijt gij verpletterd door onrust, schrik
en smart en ik ben opgewonden. Voor u is rust
een behoefte, wat mij betreft, ik kan geen rust
vindeu en wat nog meer afdoende is, het is de plicht
van den geneesheer, dat hij zich voor zijn zieke
opoffert."
Coquillard moest toegeven, hij begaf zich naar
zijn kamer, bleef daar een paar uur op de canap6
liggen, maar tegen middernacht liet hij in stilte
zijn coupe inspannen en reed weg.
Raymond, die niet beter wist, of de oude heer
was te huis gebleven en rustig sliep, haalde
schrijfgereedschap en schreef verscheidene brieven,
die hij onder couvert aan den heer Coquillard
adresseerde. Hij had nog onderscheidene zaken af
te doen, want de gevolgen van het tweegevecht
waren vooraf niet te bepalen. Zoo moest hij een
woord van afscheid aan zijn vrienden schrijven,
wissels teekenen om zijn rekeningen te voldoen en
DAMMER