IV. 31. Woensdag, 35 January rfan It 1IITE A L a a n. t-;W D EN 'SG Hit Dagblad verschijnt dagelijksuitgenomen Zon- en 1< ecstdajen. Prijs per drie maanden f 5. franco per pojjt, f Brievenstukken en advertentien franco aan 't Bureau van dit Dagblad. *-» Prijs der advertentien ran 1 6 regels f 1.80ilk'- regel tneer 2ft cents, belialve het zegel. Or. letters naarmaie de ruimte welke tij beslaan, i.i - r-' OUIISCHLAXD. Wecnen 2L Jan. Het berigt, dat de Paus bepaald van Frankrijk geeischt lieeft, den Kerke- lijken Staat te ontruimenvindt liier weinig geloof. (Men weetdat dit berigt bereids van eene andere zijde is tegengesproken Zeker is het, dat men in de hoogere kringen van zoodanigen eisch niets weet lietgeen niet voor de geloolwaardigheid van het be rigt pleitdaar de betrekkingen tusschen Oostenrijk en de Romeinsche Regering steeds van meer vertrouwe- ljken aard zijnz66 zelfs, dat de inhond van het protest van het Flof van Rome tegen de vorderir.gen van Frankrijk, hier bekend Was, vdor het Rome verlaten liad. Dat overigens de Paus gezind isde ontruiming van den Kerkelijken Staat door Frankrijk, te vorderen, is zeer juist, doch dit zal alleen geschieden, wanneer de Pauselijke strijdmagt sterl; genoeg is, om de rust voor coed te kunnen bevvaren. Dit is dan ook de reden, waarom de wervingen voor het Pauselijk leger in den laatsten tijd met verdubbelden ijver zijn geschied en men zelfs besloten lieefthet handgeld te vcr- hoogen, hetgeenmet het oog op den achterlijken toestand der flnantien van den Kerkelijken StaatDog al opmerkelijk is. Geheol in den geest van dezo redeneringen zegt de Oostenrijksche Ze.it dat het voor het Pauselijke bevvind eervollor is op eigen middelen ter zijner verdedigsng bedaclit to z;jn. Het door onderscheideno buiteulandsche bladen be- weerde, dat de Oostenrijksche gezant von Bach in den laatsten tijd aan de Romeinsche regering dringende voorstellen zou hebben gedaan om haar tot hcrvor- mingen te bewegen is van alien grond ontbloot. Aan den beer von Bach zijn in den laatsten tijd geene in- structien gegevenwelke het hem tot pligt zouden makenin deze rigting werkzaam te z.ijn. Men leest in den Ostdeutsche Post«Op het ongen- blik dat Sardinie zicli tot een' grooten afgozondei den Italiaanschen Staat vorrnt, moot het de natuurlijke vijand van Frankrijk wordendaar het belang, 'twelk het laatste bij de Middellandsche zee zoekt en heeft eene voortdurende bedroiging voor hot nieuwe Piemont zal zijn en het natuurlijk wederom tot een verbond met Oostenrijk moet brengen. De Algemeine Zeitung heeft voor ccnigen tijd het denkbeeld aangegeven dat de Oostenrijksche geeste- lijkheid een paar honderd millioen ter bosehikking van het gouvernement moest stellen daar Oostenrijk den laatsten strijd eigenlijk voor de Italiaansche geeste- lykheid gevoerd heeft. De lliener Kirchenzeitung komt heden tegen dat artikel op, zeggendedat Oos tenrijk niet met een paar honderd millioenmaar door den opregten en algeheelen terugkeer tot de godsdient en den kerkelijken pligt Europaen daarmede Oos tenrijk herstellen en voor een eindelijken val behoeden kan. Overigens betoogt het blad dat de Katholijke geestelijkheid niets bezit en dat de kerkelijke goederen niet aan enkelen, maar aan de Kerk behooren. F 11 1HKR IJ K. PariJ* 23 Jan. De politieke en oeconoraiesche toe- stand begint thans klaar te worden. Een liooofdartikel van de Patrie, onder den titel wenschen van Savoyen belt alien twijfel op, welke nog mogt bestaan hebben nopens de bedoeling van het gouvernement omtrentde aanheehting van die provincie en van bet graafschap Nice aan Frankrijk. Dedagbladen, do correspondentien, do reizigers, zegt gemold blad, zijn het eensom te erkennendat de wensch van Savoye is, Franscli te zijn. Het is zulks door taal en zeden waarom zou het dit niet door naam en daad zijn gelijk het dit trou- wens is geweest? De tractaten van 1815 hebben den aard der zaak niet kunnen veranderen, en z\j konden Savoye evenmin Italiaansch maken als de Alpen verplaatson. De Patrie zegtverder, dat Frankrijk zijn programma getrouw is geblevendat het belangeloos den strijd heeft gevoerd maar dat dit geene reden oplevertom de wenschen der bevolkingen niet te verhooren. Daartoe bestaat ook geen grond. Piemont is aanzienlijk vergroot, en Savoye zou voor dat land meer en meer een vreemd bestanddeel worden. De Patrie wil echter dat de aan hechting niet zal geschieden dan nadat de volksstem zich plegtig zal hebben doen hooren. Het algemeene stemregt zou ook hier de beste oplossing geven. ii Het Fransche Savoye (aldus eindigt het blad) zal aan Frankrijk terugkeeren. De geschiedenis, de staat- kunde, de taal, de zeden zullen hunne regten her- dat zij of teruggebragt b( vervolgd moeten vvordlh nemen, en wij zullen onze natuurlijke grenzen, de Het Journal neemt die woorden tot aanleiding, o;,i t -- 1 1 1 J tVl. Alpen hebben welke volgens eene gelukkige uitdruk- king, een besluit van God zijn. Na die taal kan er inderdaad geen twijfel meer overblijven maar aan den anderen kanten in verband met het weder nan het bewind komen van den beer de Cavour, komt men tot het besluitdat ons gouver nement zich niet meer verzet tegen eene aanheehting van vrij wat meer gewigt, namelijk van alle onafhanke- lijke provincien van Italie aan Sardiniii. Zoowel hier als te Londen moet zoodanige schikkingten einde aan de tegenwoordige moeijelijklieden een einde te maken bepaald goedgekeurd zijn. Zoo or nti geene nieuwe moeijelijkheden ontstaanen een opstand iu Venetie of in do provincien welke nog nan den Paus onderworpen zjjn niet meer regtstreeks de tussclien- komstzoo niet van Europa, ten minste van Oosten rijk noodzakelijk maken dan zou men de quaestie als zcdelijk beslist kunnen beschouwendaar geene Mogendheid zich geroepen gevoolt het zwaard tcont- blotenom den Pans ot den Italiaanschen V orsten hunne verlorcn provincien terug to geven. De ecnige vraag blijft nog hoe het Britsche Parleraent den afstand van grond aan Frankrijkhoe gering ook zal opnemen Men vleit zich echter, dat dit nog al naar wensch zal gaanten gevolge dor grooto handelsvoordeelen welke Frankrjjk aanbiedt. Wat het ceconomisch gebied betreft, zoo bovestigt hel zich, dat het uitstel der oiulerteekening van het handels- verdrag slechts zeer kortstondig zal zijn en dat het stuk onverwijld zal worden geteekend. Eene der redenen waarom de heer Thouvenel niet dadelijk do portefeuille van buitenlandsche zaken heeft aanvaard, moet juist geweest zijn dat hij den tijdelijken minister, den beer Baroche de cer niet heeft willen ontnemen der ondertcekening van het verdrag, waaraan dezc namens het departement werkzaam is geweesl. De lag voor do epdsaflegging van den lieer Thouvenel is daarom dan ook nog niet bepaald. Omtrent den inhoud van het verdrag moet nog tegen- gesproken worden hetgeen de Engelsche Spectator zegt dat de hundelsvlag dor bcide nation geheel gelijk zou orden gesteld. Intusscben is een adres bijna den vorm van een protest bebbende, door 160 eerste industriele hnizen onderteekend aan den Keizer: men merkt daaronder de namen op van Cunin-Gridaine Koecblin enz. Deze verdedigers der beschermende regten gronden zich op de belolte tot enquSte vroeger en nog onlangs door het Keizerlijk bewind gedaan. Er bevinden zich meer dan 400 industrielen van elders in deze boof'dstad en slechts een klein getal is tot den Keizer toegelaten kunnen worden. Men houdt bet er niet voor, dat hunne vertoogen eenigo verandering in den staat van zaken zullen brengen. In strijd met hetgeen vroeger venueld word scbijnt er nog niets besloten te zijn omtrent den op- volger van den heer Thouvenelte Konstantinopel. Behalve van den heer Adolphe Barrot, spreekt men thans ook van den hertog de Montebello. Het Journal des Debats be'vat heden wederom een belangrijk artikel over het ouvereenigbare van het wereldlijk en het geestelijk gezag des Palisen. Wij zouden wel wiilen weten (zegt het blad) hoe velen der leeken die thans de onschendbaarheid van het wereldlijk gezag des Pausen verdedigen, onder dat bestuur zouden wenschen te levenboe velen bet burgerlijk wetboek tegen de kerkelijke wotten zouden willen verruilenzicli van alle deelneming aan de openbare zaken doen uitsluiten, zich hunne kinderen laten ontnemen, om ze in de godsdienst van den Staat te doen groot brengen. a Hier toch ligt de schuld niet aan de Kerk maar aan den Staat; het geldt hier niet den priester en den Pansmaar den Souverein en de Rege ring. Hoe ziet men niet, dat door die vcreeuiging van bet wereldlijk en bet geestelijk gezag te ver dedigen en te billijken men bet ergste en meest tyrannische socialismus verdedigt en billijkt. Llet ergste socialismus is toch niet dat't welk zich door wanorde doet kennenmaar dat, waarbij de vnjheid door de wot gedood en de inwendige zoowel als de uitwendige wereld geregeld wordt. Het Journal herinnert de woorden van den patriarch van het socialismusJ. J. Rousseaudat er geen ver- schil bestaat tusschen burgerlijke en godsdienstige onverdraagzaamheid dat het onmogelijk is, in vrede te leven met liedendie men gelooft verdoemd te zijn wijzen op de ontvoering van een kind, dat bij toev.il gedoopt was. Het Romeinsche gouvernement heeft dit niet uit vervolgingszucht gedaan maar moest de he - staande moeijelijkheid wel volgens zijne eigene wet ten oplossen. En wie belet (aldus gaat het dagblad vonrt), in- dien wij te Rome deze rampzalige verwarring van twee magten toelaten en billijken, wie beletdat men die op dezeifde gronden niet overal elders oplegge wie belet, dat men ons elders de oppermagt van d'en Stu at over de kerk op dezeifde gronden opekinge als wij te Rome de heerschappij van het geestelijk over het wereldlijk gezag zouden verdedigen? Hoe, in? dien wij het theocratisch socialismus erkennen znlien wij het burgerlijk gotiverneroentoel en admini- stratief socialismus bestrijden Hut stelsel't welk wy zouden verdedigen, zou een rainpzalig antecedent zijn en de aanmatiging van hot wereldlijk gezag op het geestelijke biilijken. Het is uit overwegingen van dien aard, geheel onalhankeljk van tijden en regeringen dat wij als waarborg voor de vrijheidde scheiding der beide magten voorstaan. Het Journal zegt verder, overtuigd te zijn, dat dc beproevingen welke de Kerk heden ten daga onder- gaat in haar wezenlijk belang zijn. Het wereldlijk gezag des Pausen (aldus gaat het voort), zoodanig als dit in de midden-eeuwen bestond was noodig in een tijd, waarin de gcheele maatschapp'j Katholijk was en waarin het theocratisch boginsel do uitdrukking dier maatschnppij was. Maar wie kan heden ten dage het gebouw van het Romeinsche gouvernement beschouwen, zonder zijne in het oog vailende afscheiding van den maatschappulijken toestand van alle nation te beginnen met de Katholijke, op te merken Zoo er in d# wereld edn gouvernement moet bestaan, op de vrije toe- stemming der volken berustende dan is bet vooi zeker een gouvernement, 'twelk bet geestelijk element tot grondslag heeft. En is dit met bet Pauselijk bewind bet geval Waardoor wordt het tegenwoordig onder- scbraagd? Door regeringen, welke op Iijnregt tegen- strijdige beginselen gegrondveat zijn. Zelfs bet Fransche leger, thans welligt du eenige steun voor bet Pauselijk gezag, is cen levend protest tegen bet b.eginsel van bet gouvernement, welk het schraagl, en verbreidt onwille- keurig, maar onvertnijdelijk eene propaganda bij dat volk 't welk bet in rust moet houden. u Sedert er scheuring in de eenheid van bet Christen dom is ontstaan is bet wereldlijk gezag der Pausen voor hen slechts eene oorzaak van sliijd gewest, zoo als dit thans eene oorzaak van vernedering is. Juist dan wanneer de Pausen aanspraak hebben willen maken op bet algemeene wereldlijk oppergezaghebben de Koningen, stounende op de volkercnzich van lien afgescheiden. Wij zijn niet de eenigendie dit beweren, de gelieele geschiedenis is daar om bet te bewyzen bet goddelijk regt is eene lcerslelling geweest, bestemd om hot wereldlijk gezag veel meer tegen da geeste lijke dan tegen de populaire magt te bescliermen. Het goddelijk regt is vroeger door do Koningen tegen do Souvereiniteit der Pausen dun tegen die van het volk ingeroepon. De tusscbcnkomst van bet Pausdom in de wereldlijke aangologenbeden heeft kettersche natien gevormd en de scbeuringen zijn eerst ont staan en worden ten deele altliansnog onder- houdon door de gevoelens van nationale onafhan- kelijkheidZonder verder dan den tegentvoordigen tijd te gaan kan men zien in welk rampzalig dilemma het Pausdom juist door zijn wereldlijk gezag is ge- plaatst. Toen de Paus zich in 1848 aan het hoofd der nationale beweging in Italiii heeft gesteld heeft hij in de Oostenrijkerskinderen der Kerk tegonover zich gevonden en hij hoeft moeten wijken. Wie weet of hij indien hij had volhard niet de afscheiding van eene natie bewerkt en een nisuwen Hcndrik VIII en een nieuw Engeland in het leven zou hebben geroepen? En thans, nil de Italianen door de rampzalige vermenging van het geestelijk en het wereldlijk gezag gedwongen zijn, in het Pausdom een onoverwinlijken hinderpanl tot de nationale emancipatie te zienwie weet of zij niet medegeslcept zullen worden oin de beide banden te gelijk te verbreken eri in de scheuring de laatste hulp- bron der onafhankelijkheid te zocken Zoo loopt het Pausdom gcvaar, om, 'tzij het Oostenrijkers ofltalianen te bestrijden hebbe beiden buiten de Kerk te wei pen en aan nieuwe sclieuiingen de vaderlandsliefde tot verschooning en leus te geven. Wij gelooven inderdaad niet, dat het geloof van onzen tijd krachtig genoeg

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Dagblad van Zuid-Holland | 1860 | | pagina 1