IV. 31.
Woensdag, 35 January
rfan
It 1IITE A L a a n.
t-;W
D EN 'SG
Hit Dagblad verschijnt dagelijksuitgenomen Zon- en
1< ecstdajen. Prijs per drie maanden f 5.
franco per pojjt, f
Brievenstukken en advertentien
franco aan 't Bureau van dit
Dagblad. *-»
Prijs der advertentien ran 1 6 regels f 1.80ilk'-
regel tneer 2ft cents, belialve het zegel. Or.
letters naarmaie de ruimte welke tij beslaan,
i.i - r-'
OUIISCHLAXD.
Wecnen 2L Jan. Het berigt, dat de Paus
bepaald van Frankrijk geeischt lieeft, den Kerke-
lijken Staat te ontruimenvindt liier weinig geloof.
(Men weetdat dit berigt bereids van eene andere
zijde is tegengesproken Zeker is het, dat men in
de hoogere kringen van zoodanigen eisch niets weet
lietgeen niet voor de geloolwaardigheid van het be
rigt pleitdaar de betrekkingen tusschen Oostenrijk
en de Romeinsche Regering steeds van meer vertrouwe-
ljken aard zijnz66 zelfs, dat de inhond van het
protest van het Flof van Rome tegen de vorderir.gen van
Frankrijk, hier bekend Was, vdor het Rome verlaten
liad. Dat overigens de Paus gezind isde ontruiming van
den Kerkelijken Staat door Frankrijk, te vorderen, is zeer
juist, doch dit zal alleen geschieden, wanneer de
Pauselijke strijdmagt sterl; genoeg is, om de rust voor
coed te kunnen bevvaren. Dit is dan ook de reden,
waarom de wervingen voor het Pauselijk leger in den
laatsten tijd met verdubbelden ijver zijn geschied
en men zelfs besloten lieefthet handgeld te vcr-
hoogen, hetgeenmet het oog op den achterlijken
toestand der flnantien van den Kerkelijken StaatDog
al opmerkelijk is. Geheol in den geest van dezo
redeneringen zegt de Oostenrijksche Ze.it dat het voor
het Pauselijke bevvind eervollor is op eigen middelen
ter zijner verdedigsng bedaclit to z;jn.
Het door onderscheideno buiteulandsche bladen be-
weerde, dat de Oostenrijksche gezant von Bach in
den laatsten tijd aan de Romeinsche regering dringende
voorstellen zou hebben gedaan om haar tot hcrvor-
mingen te bewegen is van alien grond ontbloot. Aan
den beer von Bach zijn in den laatsten tijd geene in-
structien gegevenwelke het hem tot pligt zouden
makenin deze rigting werkzaam te z.ijn.
Men leest in den Ostdeutsche Post«Op het ongen-
blik dat Sardinie zicli tot een' grooten afgozondei den
Italiaanschen Staat vorrnt, moot het de natuurlijke
vijand van Frankrijk wordendaar het belang, 'twelk
het laatste bij de Middellandsche zee zoekt en heeft
eene voortdurende bedroiging voor hot nieuwe Piemont
zal zijn en het natuurlijk wederom tot een verbond
met Oostenrijk moet brengen.
De Algemeine Zeitung heeft voor ccnigen tijd het
denkbeeld aangegeven dat de Oostenrijksche geeste-
lijkheid een paar honderd millioen ter bosehikking van
het gouvernement moest stellen daar Oostenrijk den
laatsten strijd eigenlijk voor de Italiaansche geeste-
lykheid gevoerd heeft. De lliener Kirchenzeitung komt
heden tegen dat artikel op, zeggendedat Oos
tenrijk niet met een paar honderd millioenmaar door
den opregten en algeheelen terugkeer tot de godsdient
en den kerkelijken pligt Europaen daarmede Oos
tenrijk herstellen en voor een eindelijken val behoeden
kan. Overigens betoogt het blad dat de Katholijke
geestelijkheid niets bezit en dat de kerkelijke goederen
niet aan enkelen, maar aan de Kerk behooren.
F 11 1HKR IJ K.
PariJ* 23 Jan. De politieke en oeconoraiesche toe-
stand begint thans klaar te worden. Een liooofdartikel
van de Patrie, onder den titel wenschen van Savoyen
belt alien twijfel op, welke nog mogt bestaan hebben
nopens de bedoeling van het gouvernement omtrentde
aanheehting van die provincie en van bet graafschap
Nice aan Frankrijk. Dedagbladen, do correspondentien,
do reizigers, zegt gemold blad, zijn het eensom te
erkennendat de wensch van Savoye is, Franscli te
zijn. Het is zulks door taal en zeden waarom zou
het dit niet door naam en daad zijn gelijk het dit trou-
wens is geweest? De tractaten van 1815 hebben den aard
der zaak niet kunnen veranderen, en z\j konden Savoye
evenmin Italiaansch maken als de Alpen verplaatson.
De Patrie zegtverder, dat Frankrijk zijn programma
getrouw is geblevendat het belangeloos den strijd
heeft gevoerd maar dat dit geene reden oplevertom
de wenschen der bevolkingen niet te verhooren. Daartoe
bestaat ook geen grond. Piemont is aanzienlijk vergroot,
en Savoye zou voor dat land meer en meer een vreemd
bestanddeel worden. De Patrie wil echter dat de aan
hechting niet zal geschieden dan nadat de volksstem
zich plegtig zal hebben doen hooren. Het algemeene
stemregt zou ook hier de beste oplossing geven.
ii Het Fransche Savoye (aldus eindigt het blad) zal
aan Frankrijk terugkeeren. De geschiedenis, de staat-
kunde, de taal, de zeden zullen hunne regten her- dat zij of teruggebragt b( vervolgd moeten vvordlh
nemen, en wij zullen onze natuurlijke grenzen, de Het Journal neemt die woorden tot aanleiding, o;,i t
-- 1 1 1 J tVl.
Alpen hebben welke volgens eene gelukkige uitdruk-
king, een besluit van God zijn.
Na die taal kan er inderdaad geen twijfel meer
overblijven maar aan den anderen kanten in verband
met het weder nan het bewind komen van den beer
de Cavour, komt men tot het besluitdat ons gouver
nement zich niet meer verzet tegen eene aanheehting
van vrij wat meer gewigt, namelijk van alle onafhanke-
lijke provincien van Italie aan Sardiniii. Zoowel hier
als te Londen moet zoodanige schikkingten einde
aan de tegenwoordige moeijelijklieden een einde te
maken bepaald goedgekeurd zijn. Zoo or nti geene
nieuwe moeijelijkheden ontstaanen een opstand iu
Venetie of in do provincien welke nog nan den Paus
onderworpen zjjn niet meer regtstreeks de tussclien-
komstzoo niet van Europa, ten minste van Oosten
rijk noodzakelijk maken dan zou men de quaestie
als zcdelijk beslist kunnen beschouwendaar geene
Mogendheid zich geroepen gevoolt het zwaard tcont-
blotenom den Pans ot den Italiaanschen V orsten
hunne verlorcn provincien terug to geven. De ecnige
vraag blijft nog hoe het Britsche Parleraent den afstand
van grond aan Frankrijkhoe gering ook zal opnemen
Men vleit zich echter, dat dit nog al naar wensch
zal gaanten gevolge dor grooto handelsvoordeelen
welke Frankrjjk aanbiedt.
Wat het ceconomisch gebied betreft, zoo bovestigt hel
zich, dat het uitstel der oiulerteekening van het handels-
verdrag slechts zeer kortstondig zal zijn en dat het
stuk onverwijld zal worden geteekend. Eene der
redenen waarom de heer Thouvenel niet dadelijk do
portefeuille van buitenlandsche zaken heeft aanvaard,
moet juist geweest zijn dat hij den tijdelijken minister,
den beer Baroche de cer niet heeft willen ontnemen
der ondertcekening van het verdrag, waaraan dezc
namens het departement werkzaam is geweesl. De
lag voor do epdsaflegging van den lieer Thouvenel is
daarom dan ook nog niet bepaald.
Omtrent den inhoud van het verdrag moet nog tegen-
gesproken worden hetgeen de Engelsche Spectator zegt
dat de hundelsvlag dor bcide nation geheel gelijk zou
orden gesteld.
Intusscben is een adres bijna den vorm van een
protest bebbende, door 160 eerste industriele hnizen
onderteekend aan den Keizer: men merkt daaronder
de namen op van Cunin-Gridaine Koecblin enz. Deze
verdedigers der beschermende regten gronden zich op
de belolte tot enquSte vroeger en nog onlangs door
het Keizerlijk bewind gedaan. Er bevinden zich meer
dan 400 industrielen van elders in deze boof'dstad en
slechts een klein getal is tot den Keizer toegelaten
kunnen worden. Men houdt bet er niet voor, dat
hunne vertoogen eenigo verandering in den staat van
zaken zullen brengen.
In strijd met hetgeen vroeger venueld word
scbijnt er nog niets besloten te zijn omtrent den op-
volger van den heer Thouvenelte Konstantinopel.
Behalve van den heer Adolphe Barrot, spreekt men
thans ook van den hertog de Montebello.
Het Journal des Debats be'vat heden wederom
een belangrijk artikel over het ouvereenigbare van het
wereldlijk en het geestelijk gezag des Palisen.
Wij zouden wel wiilen weten (zegt het blad)
hoe velen der leeken die thans de onschendbaarheid
van het wereldlijk gezag des Pausen verdedigen, onder
dat bestuur zouden wenschen te levenboe velen bet
burgerlijk wetboek tegen de kerkelijke wotten zouden
willen verruilenzicli van alle deelneming aan de
openbare zaken doen uitsluiten, zich hunne kinderen
laten ontnemen, om ze in de godsdienst van den Staat
te doen groot brengen.
a Hier toch ligt de schuld niet aan de Kerk
maar aan den Staat; het geldt hier niet den priester
en den Pansmaar den Souverein en de Rege
ring. Hoe ziet men niet, dat door die vcreeuiging
van bet wereldlijk en bet geestelijk gezag te ver
dedigen en te billijken men bet ergste en meest
tyrannische socialismus verdedigt en billijkt. Llet ergste
socialismus is toch niet dat't welk zich door wanorde
doet kennenmaar dat, waarbij de vnjheid door de
wot gedood en de inwendige zoowel als de uitwendige
wereld geregeld wordt.
Het Journal herinnert de woorden van den patriarch
van het socialismusJ. J. Rousseaudat er geen ver-
schil bestaat tusschen burgerlijke en godsdienstige
onverdraagzaamheid dat het onmogelijk is, in vrede
te leven met liedendie men gelooft verdoemd te zijn
wijzen op de ontvoering van een kind, dat bij toev.il
gedoopt was. Het Romeinsche gouvernement heeft dit
niet uit vervolgingszucht gedaan maar moest de he -
staande moeijelijkheid wel volgens zijne eigene wet ten
oplossen.
En wie belet (aldus gaat het dagblad vonrt), in-
dien wij te Rome deze rampzalige verwarring van
twee magten toelaten en billijken, wie beletdat men
die op dezeifde gronden niet overal elders oplegge wie
belet, dat men ons elders de oppermagt van d'en Stu at
over de kerk op dezeifde gronden opekinge als wij te
Rome de heerschappij van het geestelijk over het
wereldlijk gezag zouden verdedigen? Hoe, in?
dien wij het theocratisch socialismus erkennen
znlien wij het burgerlijk gotiverneroentoel en admini-
stratief socialismus bestrijden Hut stelsel't welk wy
zouden verdedigen, zou een rainpzalig antecedent zijn
en de aanmatiging van hot wereldlijk gezag op het
geestelijke biilijken. Het is uit overwegingen van dien
aard, geheel onalhankeljk van tijden en regeringen
dat wij als waarborg voor de vrijheidde scheiding
der beide magten voorstaan.
Het Journal zegt verder, overtuigd te zijn, dat
dc beproevingen welke de Kerk heden ten daga onder-
gaat in haar wezenlijk belang zijn. Het wereldlijk
gezag des Pausen (aldus gaat het voort), zoodanig
als dit in de midden-eeuwen bestond was noodig in
een tijd, waarin de gcheele maatschapp'j Katholijk
was en waarin het theocratisch boginsel do uitdrukking
dier maatschnppij was. Maar wie kan heden ten dage het
gebouw van het Romeinsche gouvernement beschouwen,
zonder zijne in het oog vailende afscheiding van den
maatschappulijken toestand van alle nation te beginnen
met de Katholijke, op te merken Zoo er in d#
wereld edn gouvernement moet bestaan, op de vrije toe-
stemming der volken berustende dan is bet vooi zeker
een gouvernement, 'twelk bet geestelijk element tot
grondslag heeft. En is dit met bet Pauselijk bewind
bet geval Waardoor wordt het tegenwoordig onder-
scbraagd? Door regeringen, welke op Iijnregt tegen-
strijdige beginselen gegrondveat zijn. Zelfs bet Fransche
leger, thans welligt du eenige steun voor bet Pauselijk
gezag, is cen levend protest tegen bet b.eginsel van bet
gouvernement, welk het schraagl, en verbreidt onwille-
keurig, maar onvertnijdelijk eene propaganda bij dat
volk 't welk bet in rust moet houden.
u Sedert er scheuring in de eenheid van bet Christen
dom is ontstaan is bet wereldlijk gezag der Pausen
voor hen slechts eene oorzaak van sliijd gewest, zoo
als dit thans eene oorzaak van vernedering is. Juist
dan wanneer de Pausen aanspraak hebben willen maken
op bet algemeene wereldlijk oppergezaghebben de
Koningen, stounende op de volkercnzich van lien
afgescheiden. Wij zijn niet de eenigendie dit beweren,
de gelieele geschiedenis is daar om bet te bewyzen
bet goddelijk regt is eene lcerslelling geweest, bestemd
om hot wereldlijk gezag veel meer tegen da geeste
lijke dan tegen de populaire magt te bescliermen. Het
goddelijk regt is vroeger door do Koningen tegen
do Souvereiniteit der Pausen dun tegen die van het
volk ingeroepon. De tusscbcnkomst van bet Pausdom
in de wereldlijke aangologenbeden heeft kettersche
natien gevormd en de scbeuringen zijn eerst ont
staan en worden ten deele altliansnog onder-
houdon door de gevoelens van nationale onafhan-
kelijkheidZonder verder dan den tegentvoordigen
tijd te gaan kan men zien in welk rampzalig dilemma
het Pausdom juist door zijn wereldlijk gezag is ge-
plaatst. Toen de Paus zich in 1848 aan het hoofd der
nationale beweging in Italiii heeft gesteld heeft hij
in de Oostenrijkerskinderen der Kerk tegonover zich
gevonden en hij hoeft moeten wijken. Wie weet of
hij indien hij had volhard niet de afscheiding van eene
natie bewerkt en een nisuwen Hcndrik VIII en een
nieuw Engeland in het leven zou hebben geroepen? En
thans, nil de Italianen door de rampzalige vermenging
van het geestelijk en het wereldlijk gezag gedwongen zijn,
in het Pausdom een onoverwinlijken hinderpanl tot de
nationale emancipatie te zienwie weet of zij niet
medegeslcept zullen worden oin de beide banden te
gelijk te verbreken eri in de scheuring de laatste hulp-
bron der onafhankelijkheid te zocken Zoo loopt het
Pausdom gcvaar, om, 'tzij het Oostenrijkers ofltalianen
te bestrijden hebbe beiden buiten de Kerk te wei pen
en aan nieuwe sclieuiingen de vaderlandsliefde tot
verschooning en leus te geven. Wij gelooven inderdaad
niet, dat het geloof van onzen tijd krachtig genoeg