IV46.
Donderdag, 23 February.
1860.
©ip
VAN
SS 1' f T G A L A A
2/j
ZUIOHOLLIND EN SGBAVENHAGE
Zh'f Dagblad verschijnt dagelijksuitgenomen Zon- en
F eestdagen. Prijs per drie maanden f 5.
Franco per post f 6.
Br,even stukken en advertentten
franco aon 't Bureau van ilit
Dagblad.
Prijs der advertentien van 1 6 regels f 1.80, elke
regelmeer 25 cents, behalve het zegel. Groote
letters naarmate de ruimte, welke zij beslaan.
UCITSCULiKD,
Weencn, 21 .Fei. By Kejzorlijk rescript is aan
de Israeliten liet regt verleend in Neder-Oostenrijk
Boheme Moravie, Silesie Ilongarye, het woiwood
schap van Servie het BanaatCroatia Slavonic
IransylvanieDalmatie en Illyrie grondeigenaren ti
worden. In Gallicie, de Bukowina en Krakau zullen zij
dat regt alleen liebben voor zoo verre zij hunne stndien
voltooid hobben op gymnasien en industriele scholen
van middelbaar onderwijs, of wel op eenig andei
instituut of in het leger tot den rang van officier zijn
opgeklommen.
FKASI It II I.I K.
S'arijs 21i',ei>. Het bal ten Hove eergisteren avond
was scbitterend. De Keizer heeft herhaaldelijk gedanst,
voornainelijk met Prinses Clotilde. Een klein voorval
heeft gednrende het bal levendigen indrtik gemaakt.
Onder de genoodigden bevond zich een jong mensch
in jagers-uniformmet dfen arm. De Keizer, dien
jongeling ziende, vroeg hem, waar hij gekwetst was
geworden. Te Solferino Sire, antwoordde de jonge
ling. En welke belooning hebt gij ontvangen?
Geene Sire. Welnu doe mij uwen naam geworden
en indien nvve dienststaten goed zijn, zal ik u het eere-
kruis schenken. Men kan zicli ligt voorstellenhoezeer
de jongeling liierdoor getroffen was.
Do Moniteur deelt (zoo als bereids door ons is
gemeld) eene circnlaire ntede van den minister van
openbaar onderwijs en eeredienst aan de aartsbisschop-
pen en bisschoppen van Frankrijkbetrekkelijk de
onrust in de gemoederenwelke men, ter zake van
het wereldlijk gezag des Patisen in de Romagna, onder
de Katholijken tracht te verspreiden. De minister
zegtdat die onrust wel haar oorsprong vindt in
godsdienstige bezorgdheid, maar dat de politieke harts-
togten die levendiger en dieper trachten te maken
en dat het voor nlle opregte mannen en vrienden van
bun land van gewigt is, de zaken met die kalmte en
oupartijdigheid te beschouwenwelke tot een juist
oordeel vereischt worden. Hij wijst er op, dat men,
de geschiedenis nagaande, de sporen van dergelyke
beweging terugvindttelkens wanneer er sprake is van
geschillen tusschen den Paus en de Souvereinen. Weder-
zijds deed men elkander bittere verwijten omt ten teen mis-
bruik van gezag, zonder zich ooit nopens het wezenlijk
karakter der geestelijke of wereldlijke belangen te ver-
staan. In het breede gaat de minister hierop na al
hetgeen bier te lande op bet wettelijk gebied is geschied
tot regeling der betrekkingen tusschen Kerk en Staat, en
komt hij tot de slotsom, datdeburgermaatschappij, reeds
lang vdferdat de tegenwoordige Keizer aan het bewind
kwam verkiaard heeft, vrij te willen zijn op haar
terrein en een voldoend wapen in de hand te heb-
ben tegen de misbruiken en rustverstoringwelke uit
eene botsing tusschen Kerk en Staat kunnen voort-
spruiten. En hoe vraagt de minister, was de
zienswijze des Keizers in deze quaestie en hoe is zijn
gedrag tegenover de godsdienstige wereld geweest
De minister antwoordt hierop, dat de Keizer als
verlicht Vorst, in de godsdienst geen werktuig gezien
heeft tot bereiking zijner staatkundige bedoelingen
zijn blik drong dieper door, ten einde baren Goddelijken
oorsprong en hare maatschappelijke bestemming beter
te doorgronden. Indien burgerlijke wetten noodig waren
om verwarring van magt en algemeene onzekerheid te
voorkomen indien deze in ernstige omstandigheden
een noodzakelijk wapen waren tot bestendiging van de
onaf hankelijkheid van den Staatdan was het evenwel
voegzaam te midden der weldaden van den vrede aan
het godsdienstig element eene mate van vertrouwen en
vrijheid te schenken welke in het bereik lag van een
magtig en nalionaal gouvernement. De onbelemmerde
ontwikkeling van waarlyk Christelijke denkbeelden
en handelingen moest menig vooroordeel verwekken. Ge-
dreven door znlke verheven gevoelens en overigens
rekenende opde voorzigtigheid en degetrouwheid der
geestelijkheid heeft de Keizer aan de godsdienst zijne
meest loyale toegenegenheid geschonken. Hij heeft geen
beroep gedaan op de verbods'oepalingen, welke in onze
speciale wetten voorkomen hij heeft getoond dat hij
vrij was van elk vooroordeel, en bet land, overtuigd van
de zuivere bedoelingen en de zedelijke kracht van zijnen
Souverein aanschouwde zonder wantrouwen de han
delingen des Keizer en de gebeurtenissen welke daaruit
voortvloeiden.
Wuarom (vraagt de minister) zou nn de vrijheid,
welke met het oog op het algeraeen belang en tot
bevordering der eensgezindheid werd toegestaan een
oorzaak van onrust moeten worden? Waarom stelt
men die vrijheid in het oog des lands in gevaar door
lievige demonstratien De Keizer duldt ongetwijfeld
de opregte openbaring van godsdienstige bekommering,
zeli's dan wanneer die vrees ongegrond ismaar
liet volk zal ten alien tijdo het geweld en het gevaar
van bartstogtelijke opruijingen wrakenhet volk za"
de zorg voor zijne rust en de waardigheid zijner
Regering aan niemand ten offer brengen.
En wat is dan toch eigenlijk do quaestie? Bestaat er
tusschen den Keizer en den Paus een dier godsdienstige
geschillen die diep in hot geweten van den geloovige
ingrijpen Geeft de Keizer blijken van het voornemen
om bet dogma der Katholijke godsdienst aan te vallen
of om de Kerk en het Kerkelijke gezag des Pausen
omver te werpen Neen niets van dat alius. De
Keizer is niet in strijd met deu Pans, die te Rome vreed-
zaaut regeertalleen omdat hij er door de Fransche
troepen beschcrmd wordt de wereldlijke region
zoo min als bet kerkelijk gezag des Pausen worden
betwistmaar er hebben staatkundige gebeurtenissen
plaats geliad omtient wier juiste beoordeeling van
weerszijden verschil van gevoelen bestaat; er bestaan
raadgevingen aan de eene zijde op loyale wijze ge-
geven doch welke men aan de andere zijde vermeetit
{liet te moeten aannemen; er bestaan ook diplomatieke
onderhandelingenwelke hoegenaamd niets gemeen
hebben met al wat tot het Goddelijk regt in betrekking
staat, en die onderhandelingen, welke van de zijde
des Keizers steeds het kermerk droegen van kalmte
en eerbied zyn het gevolg van de gebleken noodza-
kelijkbeid om Italie vrij to maken van vreemde ver-
drukking en bezetting, onder waarborgingvoor
zooveel menschelijke krnchteo dit vermogen van het
wereldlijk gezag des Pausen.
Wij vragen den Paus dus, dat hij, in zijne hoe-
danigheid als Souverein van een'Italiaanschen Staat,
de gebeurtenissen besohouxve, zoo als de Voorzicnigheid
zelve ze in de menschelijke geschiedenis laat entwik-
kelcn wij smeken hem inateriele opofferingen te doen
zoo zij voor de rust van Europa en het Christendom
onvermijdelijk zijn. Mogt onze stem wederom niet ver-
hoord worden wij zullen ons daartegen niet verheffen
maar de toekomst zal beslissen en do Voorzienigbeid,
die de barton kent, weet dat de Keizer niminer de wettige
regten des Pausen heeft willen ontkennen noch inbreuk
maken op het zetlrlijk en godsdienstig gezag van den
H. Sioel. De minister wijst er verder op, dat in
Frankryk de zaak des Pausen beter door gematigdbeid
dan door opruijinggediend wordt. Hij noodigt de geeste
lijkheid uit, daartoe mode te werken en wijst er ten
slotte op, dat alien, priesters en leekenburgers van
hetzelfde Vaderland zijn, en datzoo de geestelijkheid
diepen eerbied aan het hoofd der Katholyke kerk
verschuldigd is, zij ook eerbied en getrouwheid aan den
Souverein van Frankrijk moct bewyzen.
Deze circnlaire van den minister wordt verscliillend
beoordeeld. Sommigen willen daarin een nieuw bewijs
van toenadering tot den H. Stoel zien anderen
daarentegen een bewijs van cordaatbeid. Tot onder-
steuning van dit laatste gevoelen zou knnnen strekken
een gerucht, volgens 't welk ook de minister van
binnenl. zaken aan de prefecten eene circnlaire zou
hobben gerichtmet het doel, om hunne aandacht te
vestigen op de godsdienstige propaganda en de rond-
deeling van kleine brochuresvan de geestelijkheid
uitgaande.
De Constitutionnel deelt ook een uitgebreid artikel
mede, getiteld aan wien ligt de schuld ten be-
tooge, dat de tegenwoordige toestand van het Pausdom
tegenover de Italiaansche nationale beweging noch aan
de voorgewende heerschzucht vanSardinie, welke tot
die beweging zou aangezet hebben noch aan de tus-
schenkomst van Frankrijk te wijten is, maar alleen
aan de door het Hofvan Rome gevolgde staatkunde en
aan zijne styf hoofdigheid om aan de herhaalde raad
gevingen van Keizer Napole'on en van zijn gouver
nement geen gehoor te geven. Wat ons betreft (zegt
bet blad ten slotte) wy willen geloovendat het nog
niet te laat is. Wij vermeenen te kunnen hopen, dat de
II. Vader, over bekende noodlottigeinblazingen zego-
vierendeniet langer zal aarzelen het gewigt der
gebeurtenissen te erkennen. Hij zal het zich tot eene
eer rekenen niet langer het algemeene bevredigings-
werk te bemoeijelijken waaraan alle Europesche
Mogendheden arbeiden, een werkwaarbij de gods
dienst nog meer belang heeft dan de staatkunde.
Het is de vraag in hoeverre die hoop gegrondis;
maar wat hiervan zij, fen uit dit artikel fen uit boven-
gemeld officieel stuk schijnt ioderdaad te moeten worden
afgeleid dat ons gouvernement geenszins geneigd is,
in zijne houding tegenover den Pauselyken Stoel e
wankelen. Eerder mag men het er voor houden
zoo als bereids is gezegd dat degeruchten omtient
eene meerdere toenadering alleen het gevolg zijn van
eene tijdelijke terughouding des Keizers, met het doel
om daardoor invloed uit te oefenon op de besluiten
van Engeland en van Piemont, ter zake van dcaan-
hechting van Savoye en Nizza, en aan den anderen
knot de misslagen van het Pausdom te verergeren. Zoo
deze namelijk alle aanbiedingen tot schikking blijft xvei-
geren dan zal van zelf de openbare meening zich
meer en meer van hem verwijderen, en de practise! e
oplossing van het Italiaansche vraagstuk daardoor <*e-
makkelijker gemaakt worden.
Cmtrent gemelde aanhechting moetnaar men ze^t
ons gouvernement zich geheel gelijk blijven en meer
dan ooit langzaam maar zeker naar dat doel streven.
Men zegt zelfs vrij zeker, dat daarover in de Troon-
rcde bij de opening der Kamers zal worden gesproken,
en dat daaromtient volkomen overeenstemmino' tusscben
ons gouvernement en het Britsche Kabinet bestaat.
Op nieuw wordt verzekerd, dat de entrfee-gelden
op de beursen wel met 1°. Maart, zouden wot den
ufgeschtift.
De beer Montanelli die zich sedert eenige
dagen in deze hoofdstnd bevindl, zal spoedig naar
Florence terugkeercn. De arrestatien breiden zich
van Venetio tot aan bet Italiuansch Tyrol uit. In dat
gedoclte van het Keizerrijk werd eene petitie getee-
kend om te verzoeken van den Duitschen Bond ge-
scheiden en met Venetie vcreenigd te worden, in^de
hoop ongetwijfeld om deel van het Italiaansche Ko-
ningryk uit te maken.
Er was verspreid dat Koning Victor Emanuel eene
proclamulie tot do Sicilianen zou hebben gerigt, met
het doel om hen tot oproer aan te zetten. Zoodanige
proclamatie bestaat inderdaad en is in de Lotnbardia
opgenomen doch zonder eenige onderteekening.
Uit lurin wordt gemeld, dat het munifest nopens de
aanhechting der Staten van Midden-Italie"t welk
dc Koning te Mi latin dacbt af te kondigen den 14,
daags voor het vcrtrek van Z. M.in den minister-
raad is goedgekeurd. Men weet datten gevolge van
nieuwe incidenten met do quaestie van Savoye in
verband staande, dc uitvaardiging van dit manifest
voorloopig is geschorst.
Brieven uit Madrid deelen de voorxvaarden mede,
welke de Koningin voornemens is aan het Maroccaan-
sche gouvernement te stellen in antwoord op de
openingen tot vrede door het gouvernement aan den
maarschalk O Donnell gedaan. Die voorwaarden zijn
de volgendo afstand van het geheele vero\Terde grond-
gebied van Ceuta tot I etouan betalingder oorlogskosten
ten bedrage van 400 millioen realen algeheele vol-
doening aan de Spaansche vlag afstand van een vol
doend grondgebied rondom de plaatsenaan Spanja
toebehoorendedaarstelling van een onzijdig gebied
tusschen het Spaansche en Maroeaansche territoir;
de zekerlieid dat de Spaansche bezittingen voortaan
niet meer bemoeijeiykt zullen worden; eindelyk het
regt voor Spanjeom op de punten van het Mar-
loccaansche gebied, waar hem zulks het geschiktst
voorkomt, agenten te zenden. De generaal Istaritz is
den 15 met dat antwoord uit Madrid naar Tetouan
vertrokken.
le Bucharest is de verjanrdug der verkiezine
van Prins Couzaals hospodar van Moldo-Wal-
lacliyeluisterryk gcvierd. De Vorst heeft bij die
gelegenhcid kxvijtschelding voor alle drukpers-delicten
verleend alsmede het regtsgeding vernietigd ter zake
van den aanslag van 28 September.
B E Ji Ci I E.
Bi ussel 21 F'cb. De Senaat heeft gisteren geene
zitting kunnen houdenomdat er geen genoeo-zaam
leden tegenwoordig was.
Ilet mandementdoor den aartsbisschop van
Mechelen uitgevaardigdis, gelijk men verwachtte,
hoofdzakelijk gexvijd aan de verdediging van het we-
reldlyk gezag des Pausen en het herstel van dat gezag
in de Romagna. Hij schrijft daartoe gebeden uit, als
noodzakelijk in de tegenwoordige omstandigheden, nu de
Kerk en hare dienaren zoo voorbeeldeloos aangevallen
worden. Waar men zich wendt, zoo hier te lande als
elders, ontdekt men overal de bewijzen eener uitgebreide
