Sweelincksingel
is Sweelinksloot
Woont U
ook in Groenoord?
77
Groesbeekse
tehuizen
hebben Uw
hulp nodig!
anno 182(r
Rente (#)tot
°ogste
Gladde weg?
pompend
remmen
Jan Pieterszoon
Sweelinck
„De Schakel"
zoekt hulp
Betekenis ingezien
Mengeling van namen
Betekenis drieerlei
Juwelier Boot
Veel gewone jongens en meisjes komen
thuis liefde en (bege-)leiding te kort,
worden verwaarloosd. Deze achter-
stand inlopen is een zware opgave.
In een nieuwe opvoedingssituatie poogt
men hen hierin te helpen: in onze
internaten verblijven ca. 125 meisjes
en jongens die dit ondervinden.
De kinderen gaan gewoon naar de
scholen in Groesbeek en Nijmegen. Bij
opleidings- en beroepskeuze adviseert
de psycholoog.
Van de oudere verzorgden vonden hon-
derden in de afgelopen jaren nieuwe
werk- en ontplooiingskansen in het
bedrijfsleven, eigen werkplaatsen of
particuliere gezinnen.
OOK GEHAND1CAPTEN
Ja, mensen met een moeilijk of over-
gevoelig karakter, met net te weinig
eigen capaciteiten om zichzelf te kun-
nen redden, die steeds maar weer hun
hoofd stoten in onze veeleisende maat-
schappij. In een beschutte omgeving
kunnen zij Ieren hun mogelijkheden
op een vruchtbare wijze te gebruiken.
EN CHRON1SCHE ZIEKEN
De langdurige zieken vinden in een
der tehuizen een zusterschaar gereed
om hen te verplegen en zo veel moge-
lijk te mobiliseren.
De tehuizen zijn kleine verzorgingscen-
tra, die - net als particuliere huizen
- willekeurig verspreid liggen tussen
de beboste heuvels van Groesbeek.
Ieder huis draagt een eigen karakter
en een eigen sfeer, overeenkomende
met het oorspronkelijke milieu van de
verzorgden en gericht op het blijvend
deelnemen van de betrokkenen aan
het normale maatschappelijke leven.
Het vorige jaar kwamen er verzorgden
uit alle provincies van Nederland. Het
werk van deze protestantse instelling
vindt zijn oorsprong in het Evangelie;
vanzelfsprekend wordt dus iedereen
zonder onderscheid van gezinte opge-
nomen.
Een prachtig werk, maar ook hier is
geldnood. Wilt U hen helpen?
Geef een of meerdere uren aan dit
werk door met intekenlijst de bewo-
ners van Groenoord en Kethel te vra-
gen om een kleine bijdrage. Deze aktie
wordt gehouden in de week van 23
tot 28 februari 1970.
Inlichtingen bij: Mevr.M. Steenbergen
Vivaldilaan 103
telefoon 15 7130
/o
Jan Pieterszon Sweelinck, de middeleeuwse componist van grote faam, gaf zijn
naam aan een der twee singels die voorkomen in Groenoords stratenlijst. De an-
dere is de J. Oreliosingel, genoemd naar Jozef Orelio, een 20e eeuwse opera en
concertzanger. De muzikale band is echter de enige die beide singels bindt, want de
J. Oreliosingel en goed onderhouden water, met fraaie taluds, de Sweelincksineei
wordt gevormd door een half droge siuoi, vol metallerlei afval en soms zelfs kada-
vers van dode dieren.
INFECTIEGEVAAR
Bij de opening van boerderij Land-
vreugd moesten alle genodigden over
een dam een slootje over en ze zagen
links en rechts de rommel liggen, die
werkelijk een ontsierend element vorm-
de in tegenstelling met het opgeknapte
erf van de boerderij.
Voor die genodigden was het maar een
korte confrontatie met een uit oogpunt
van hygiene en aestethiek onmogelijke
situatie.doch voor de bewoners van
de Sweelincksigenl en de omliggende
straten is die stinksloot al meer dan
vijf jaar een doom in het oog. Spelen-
de kinderen lopen er door, gaan met
de rommel die er in ligt sjouwen en
hebben de kans op een infectie van
ratten, muggen etc. Want 's zomers
heeft ongedierte vrij spel in een half
dichte en begroeide sloot als deze. De
bewoners hebben er al heel vaak over
geklaagd bij allerlei gemeentefunctio-
arissen. Het enige wat tot nu toe be-
reikt werd is dat het metershoge on-
kruid vorig jaar voor het eerst gemaaid
werd en nu regelmatig ook wordt weg-
gehaald. Doch de vieze sloot blijft met
alle gevaren van dien.
Nu onze boerderij Landvreugd zo mooi
is opgeknapt en als opvangcentrum
voor wijkbewoners en gasten van bui-
ten de stad gaat fungeren, vinden de
bewoners en wij onmiddelijke actie om
aan de vieze situatie een eind te maken
dringend gewenst. Als het geld ont-
breekt om de sloot te vervangen door
een echte singel, laat dan de sloot in
ieder geval gedempt worden als dat
uit oogpunt van waterhuishouding ten-
minste mogelijk is. En als demping
niet mogelijk is, dan is regelmatig
schoonhouden van de sloot en bijhou-
den der kanten toch wel het allermin-
ste wat gedaan kan worden.
De bewoners wachten het spanning
af of het bezoek van zoveel functio-
narissen en hun blik op de sloot ge-
holpen heeft!
Naar aanleiding van de tientallen
dodelijke slip-ongelukken van de laat-
ste weken adviseert het Verbond voor
Veilig Verkeer alle weggebruikers met
klem de volgende regels in acht te
nemen:
Houdt bij nat en glad weer reke-
ning met verandering van wegdek.
Juist bij een lichte opvriezing kan
keibestrating spiegelglad worden.
Inhalen op tweebaanswegen blijft
bij de huidige weersomstandigheden
gevaarlijk.
Vermijd bruusk optrekken, evenals
sterk remmen of scherp sturen.
Pas Uw snelheid aan bij op- en af-
ritten en op en onder viaducten.
Tijdig en geleidelijk remmen, niet te
dicht achter een voorrijder kruipen,
geleidelijk naar links gaan bij inha
len, het niet te snel naderen en in-
gaan van bochten zijn alle punten,
die het slipgevaar reduceren.
Het Verbond adviseert de wegge
bruikers zolang de wegen glad en
nat zijn om pompend en in cadans
te remmen. De wielen worden hier-
door niet geblokkeerd, waardoor de
kans op doorglijden wordt tegen-
gegaan.
remmen
Zaterdag, 24 januari j.l., heeft op een
even originele als geestige wijze de ope
ning plaats gevonden van ons, wykcen-
trum .Landvreugd" aan de Sweelinck
singel. Lezers, die gewoon zijn mijn
rubriekje te volgen, begr'ypen al waar
ik heen wil. Wie was Sweelinck. Ja,
een componist of zo, zullen ze zeggen.
,,Nogal wiedes" is mijn antwoord,
want U vindt in de wijk Groenoord
allemaal componisten of uitvoerende
kunstenaars. Toch lijkt het my interes-
sant wat meer van Sweelinck aan de
weet te komen, want zijn naam zal in
onze wijk in de toekomst wel wat meer
genoemd worden.
In „15 Beschrijvingen van de loopbaan
van Groote Nederlanders" van R. M.
Borgeesius kwam ik - de voor mij wel
interessante - tekst tegen. ..Sweelinck,
wiens betekenis in de negentiende eeuw
werd ingezien, of beter, opnieuw werd
begrepen, nadat zijn tijdgenoten hem
hadden vereerd en zijn nazaten hem
hadden vergeten, heeft standbeelden
gekregen en straten en pleinen zijn
naar hem genoemd. Dit laatste echter
zegt niet veel, straten en pleinen heb
ben namen nodig, en een verdienstelijk
burger of een gewaardeerd langvoogd,
burgemeester of geleerde vindt zijn
naam al gauw vereeuwigd op naam-
borden. Het is belangrijker dat Swee
linck thans van genoeg betekenis wordt
bevonden om nasporing te doen naar
zijn leven en werken, en dat op gedenk-
dagen zijn muziek vol pieteit wordt
gespeeld".
Nasporingen hebben mij geleerd, dat
Jan Pieterszoon Sweelinck werd geboren
omstreeks mei 1562 te Deventer. Zijn
vader was Peter Swybertszoon (die had
niets met Swiebertje te maken, hoor!)
en ziin moeder Elsken Sweling, dochter
van de stadschirurgijn Johan Zwelinck.
Bij de uitgave van zijn eerste werk, een
bundel chansons, neemt Jan Pieters
zoon de naam aan van Sweelinck (een
mengeling van de namen van zijn moe
der en zijn grootvader). De familie
Swybertszoon-Sweling zal omstreeks^
1564 naar Amsterdam zijn verhuisd.
want bekend is dat Sweelinck's vader
van dan jaar af tot in 1573 organist
is geweest van de toen nog rooms-
katholieke Oude- of St. Nicolaaskerk
te Amsterdam. Vroeger werd vrij alge-
meen aangenomen, dat Sweelinck zijn
muzikale vorming heeft opgedaan in
Venetie en dat hij als volleerd kunste-
naar naar Amsterdam is teruggekeerd.
Het klinkt wel mooi, maar de waarheid
is, dat S. zijn eerste lessen kreeg van
zijn vader, vervolgens van de laatste
pastoor van de Oude Kerk te Amster
dam, Jakob Buyck, en verder van Jan
Willemszoon Lossy, de Haarlemse or-
gannist en „schalmeyspeelder". S. heeft
zijn vaderiand nooit verlaten; trouwens
hoe zou hij, want reeds op 15-jarige
leeftijd volgde hij zijn vader op als or
ganist van de Oude Kerk te Amster
dam, waar hij dagelijks het orgel - voor
en na de predikatie en ook ten genoege
van de ochtend-wandelaars - bespeelde.
Wel zijn de werken van Engelse vir-
ginalisten - waarvan hij afschriften ver-
kreeg - van grote invloed bp hem ge
weest, terwijl zijn gedegen studie van
het theoretische standaardwerk „Isti-
tuzioni harmoniche" van Zarlino, de
beroemde kapelmeester aan de San
Marco (Venetie) hem, zowel bij zijn
composities als bij de door hem gege-
ven lessen, van groot nut waren.
De betekenis van Sweelinck is drieer
lei: ten eerste als componist van in-
strumentale muziek, ten tweede als die
van vocale muziek en ten derde als pae-
dagoog voor orgel en compositie. S.
heeft ontzettend veel gecomponeerd.
Om een indruk te krijgen van die hoe-
veelheid: De vereniging voor Neder-
landse Muziekgeschiedenis heeft van
1894-1900 tien delen van zijn instru-
mentaal werk bij een gebracht, slechts
een percentage van alles wat hij com-
poneerde. Zijn volledig oeuvre is op
geen stukken na voor het nageslacht
bewaard gebleven, in tegenstelling tot
zijn meesterwerk, de 4-8 stemmige
toonzetting der psalmen on de Franse
teksten van Marot en de Beze. Het
vierde en laatste boek kwam tot stand
in 1621, het jaar waarin deze grote Ne-
derlander op 59-jarige leeftijd ontsliep.
Wim Schrijver.
(nadruk verboden).
De leidsters van de meisjes - klub "DE
SCHAKEL" kennen te weinig mensen,
die ze zouden kunnen vragen hen te
helpen bij het klubwerk,
Daarom, mevrouw, via deze weg vra
gen wij U dringend er eens over na te
denken of U Uw krachten en tijd zou
kunnen geven aan dit stuk werk van
de Ned. Herv. Kerk.
Of misschien zijn er ook onder de
jongeren geinteresseerden, die deze
klub - aktiviteiten van nabij zouden
wilen leren kennen.
Marlies Poot (Toon Verheystraat 149,
tel. 15 99 23) en Marianne Willeboord-
se (Bachplein 239, tel. 35 38 26) geven
U graag de nodige inlichtingen.
NOG STEEDS hebben verschillen-
de leden van onze wykvereniging
hun contribute over het jaar 1969
nog niet betaald ondanks aan-
sporingen van onze penningmees-
ter en artikelen in ons blad. We
zouden deze leden willen vragen
nu toch per omgaande hun be-
taling te willen verrichten op
GIRONUMMER 2 6 7585 t.n.v.
Penningmeester Wykvereniging
Groenoord. Stelt men op het lid-
maatschap der wykvereniging
geen prijs, laat ons dat dan a.u.b.
ook weten, dan kunnen we U uit
onze administrate afvoeren.
MODEL
CLAUDIA
Dr. Wibautplein 15
Telefoon 26 69 05
