LEKKER
PRATEN'
Groenoord bouwde lijn
flats op historische grond
Familie
Lansbergen
HENFLI
waardebon 2.50
voor meubelen
PARKWEG 201SCHIEDAM
Als bewoners van Groenoord zijn we vertrouwd geraakt met her
huidige beeld van onze wijk; aan het strakke patroon van
pleinen en trottoirs, aan de eenvormigheid van de hoge flat-
gebouwen. Wjj weten niet beter of het is altijd zo geweest en
we aanvaarden het gemis van gezelligheid scheppende oude
bouwwerken in het besef dat moderne stedebouw hiervoor
geen plaats biedt!
Het leek ons daarom aardig ons eens te verdiepen in de situatie
voordat de bouw van Groenoord begon.
F.J. ELDERHORST
Noordeinde 1
Telefoon 70 10 91
Een andere kwestie
over een weg.
De zaak toch rond.
De Heer Abma.
Samenvatting.
Extremist.
Centrum.
DE T.V. MONTEUR VOOR GROENOORD E.O.
BEL RADIO
Lange Kerkstraat 86 - Tel. 26 29 96
Eigen service-dienst.
Drie maanden garantie op reparaties.
Bij ons geen hoge reparatiekosten.
op vertoon van Ook 's-avonds helpen wij U uit de
Slot.
complete woninginrichting
MEUBELEN - BEDDEN
TAPIJTEN - BEHANG
SCHIEDAM
Slot.
De naam Lansbergen en Poot komen
we ook tegen bij een ander heet hang-
ijzer: de aanleg van een nieuwe rijvveg,
die de kom van Kethel moest ver-
binden met de Kethelpolder. In die tijd
was A. Lansbergen wethouder, L. Lans
bergen raadslid, evenals de hr. A. Poow
De „Nieuwe Schiedamsche Courant"
van 4 September 1&95 schrijft het vol-
gende: „De nieuwe rijweg, die de kom
der gemeente met de naburige Kethel
polder in verbinding zal brengen, blijkt
heel wat voeten in de aarde te hebben.
De omstandigheid, dat de richting van
die weg de Katholieken, die zich uit
de polder naar de kerk begeven, een
weinig zal ten goede komen, schijnt
voor sommige papenhaters genoeg te
zijn om zich zoveel mogelijk tegen het
tot -stand komen van die weg te ver-
zetten". De nieuwe burgemeester Ce-
vers Deynoot had het er maar moei-
lijk mee.
Later schrijft de Nieuwe Schiedamsche
Courant: „In de laatste vergadering
door den ouden raad (2 September) is
eindelijk de zaak tot een eind gebracht.
Het maken van den Polderweg is aan
den minsten inschrijver etc
Tot recht begrip van de toestand moet
hier nog worden bijgevoegd dat vele
weldenkende protestanten zich van
bovenbedoelde onedel partijdrijven ge-
heel afkerig tonen. Zelfs van de zijde
dergenertj die zich aanvankelijk het
hevigst weerden, blijkt toch allengs
de overtuiging veld te winnen, dat het
goed recht hier geheel aan de zijde
der Katholieken is".
Wij in onze tijd denken, dat de protes
tanten het op de duur wel een mooi
gezicht gevonden zullen hebben, dat
de Katholieken eindelijk eens met mooi
gepoetste schoenen, die nu mooi ge-
poetst bleven door de nieuwe weg,
naar de kerk stapten.
Rest ons te vermelden dat wij de
meeste gegevens ontleenden aan pen-
nevruchten van de heer Abma in de
„Nieuwe Schiedamsche Courant" van
1954 e.v.
De gematigd progressief en dynami-
sche conservatief stellen het verleden
of de toekomst niet als je van "het, als
absoluut. De progresist stelt de toe
komst, de statisch conservatief het
verleden absoluut, De progressist kan
daarbij gemakkelijk revolutionair, de
statisch conservatief reactionair wor
den, dus extremist.
Prof. Delfgauw noemde een de extre
mist: „als degene, die een bepaalde
gedachte met voorbijzien van alle
nuances en consequenties tot het uiter-
ste (extremum) doordrijft. Daardoor
wordt de gedachte losgerukt uit de
totale werkelijkheid en werkt niet
meer heilzaam, maar heilloos." De
echte extremisten zijn gemakkelijk te
herkennen. We noemen ze dan door-
hakkers, doordouwers. Het zijn meestal
geen gemakkelijke mensen. Maar bij
hen is tenminste een ding zeker: ze
menen het eerlijk. Je weet wat je aan
ze hebt, ze staan achter hun woorden.
Ze draaien niet want ze zien maar
een doel: hun doel. De ander horen ze
wel,. maar ze luisteren niet. Hun doel
is echter duidelijk, want ze brengen
het zelf doordringend aan de man.
En dan kan je van de vele opportu-
nisten van deze tijd niet zeggen. Want
wat is hun doel Meestal een klein
persoonlijk voordeeltje, ondanks hun
„grote woorden."
De echte extremist, (dus niet de zo
juist beschreven opportunistische weer-
haan) zal iemand van het centrum
nooit kunnen begrijpen. Voor hem kan
slechts gelden: hoe verwerkelijk ik
volledig mijn idee. Hij Iijkt daarom
dynamisch, maar dat is schijn. Want
hij vlucht voor het heden en sluit zich
op in verleden of toekomst. Hij kan
niet zien dat iemand van het centrum
tracht te werken naar een realistisch
evenwicht. Voor hem is dat alleen
maar slap, kleurloos, karakterloos. Hij
spreekt schamper van compromissen-
zoekers, sukkelaartjes. Hij kan niet
begrijpen dat een compromis dikwijls
juist het resultaat is van goed en eer
lijk denken, waarbij het gemeenschap-
pelijk aanvaardbare van twee menin-
gen verenigt zijn.
M.b.t. het centrum gaan wij nu wat
dieper in op het woord polarisatie,
hetwelk wij zojuist in haar misbruikte
vorm behandelden. De menselijke sa-
menleving wordt geheel beheerst door
uitersten, zgn. polariteiten, die hoewel
ze aan elkaar tegengesteld zijn, toch
steeds bij elkaar horen. We kunnen er
pakweg een stelletje opsommen: indi-
viduele en gemeenschappelijke verant-
woordelijkheid, individuv en gemeen-
schap, vrijheid en gebondenheid, har-
monie en strijd, gelijkheid en ongelijk-
heid, oud en nieuw; jong en oud en
ga zo maar door. De polen van deze
tegenstellingen zijn uiteraard onwerke-
lijkheden, want ze kunnen op zich zelf
niet bestaan.
De sociale waarheid ligt niet in het
midden, maar in de spanningsruimte
tussen deze polen die elkaar niet op-
heffen, maar aanvullen.
Er stonden in het gebied dat door onze
wijk wordt begrensd een 8-tal oude
boerderijen, die de een na de ander
ten offer vielen aan de slopqrshamer
om ruim baan te maken voor stads-
uitbreiding en wegenbouw. Slechts 1
boerderij bleef dit lot bespaard n.l. de
boerderij Landvreugd, om te gaan die-
nen als cultureel en recreatief centrum.
De mooiste boerderij echter was de
boerderij Groenoord, die ongeveer
stond op de plaats van de huidige
Martinuskerk en die zijn naam heeft
gegeven aan onze wijk en het zwembad.
Gebouwd in het jaar 1613 en staande
op een terp die volgens archeologen al
een vroeg middeleeuwse hoeve heeft
gedragen, heeft ze eeuwenlang een
dominerende plaats ingenomen in het
wijde polderland.
Het was een kapitale boerderij, om-
geven door een eeuwenoude bomen-
partij. Haar muren - 70 cm dik - ver-
borgen een raadselachtige indeling,
prachtige oude tegels en een unieke
balkenconstructie. In haar stallen was
plaats voor 50 a 60 stuks vee en haar
zolder torstte 's-winters gemakkelijk
4 a 5 ton stro.
Geslachten boeren bestierden haar,
weidden er hun koeien op de omrin-
gende weilanden en maakten er - tot
in de wijde omtrek beroemde - boter
en kaas, 18 jaar lang zelfs jodenkaas
onder rabbinaal toezicht, tot de laatste
boer de heer C. P. M. Lansbergen het
hoofd moest buigen voor het onaf-
wendbare noodjot en met vrouw en
9 kinderen benevens de gehele vee-
stapel verhuisde naar een nieuwe boer
derij (overigens ook al bijna 100 jaar
oud) aan de Harreweg in Kethe'.
Daar brachten we hem onlangs een
bezoek en spraken er een avond lhng
gezellig over de oude boerderij en haar
roemruchte verleden.
Als raadslid van Schiedam interesseert
de heer Lansbergen zich bijzonder voor
de sociale aspecten van de nieuwe wijk
Groenoord. De leefbaarheid van de
wijk is iets wat hem bijzonder ter harte
gaat. Vandaar zijn gevecht destijds,
met vele anderen, de boerderij te mo-
gen behouden; haar fraaie lijnen en
prachtige bomengroep te mogen op-
nemen in het geheel van de nieuwe
wijk. De boerderij had dan prachtig
kunnen fungeren als sooiaal-cultureel
centrum, theeschenkerij o.i.d., de sta-
tige bomengroep had de stedeling
tussen de sfeerloze steenblokken een
oase van rust gegeven die hij zo nodig
heeft.
Wie de krhnten uit die tijd er op na
leest, vindt dan ook vele stemmen die
voor het behoud van de boerderij pleir-
ten; dit in navolging bijv. tot Rijswijk,
waar enkele boerderijen en lanaerijen
een ideaal tegenwicht vormen me: de
flatblokken rondom.
De stadsplanners zagen echter geen
kans hun wijk te bouwen rondom de
boerderij en tenslotte wdrd dan ook tot
de sloop ervan besloten. De teleurstel-
ling over deze beslissing laat zich nAg
voelen; niet alleen bij de heer lans
bergen, doch ook bij diegene die zich
pas nu voor de historie van Groenoord
interesseert.
Na het slopen van de boerderij, in 1963,
zijn veel waardevolle voorwerpen zoals
een muuranker, kloostermoppen, wand-
tegels etc. terecht gekomen in het
Veerhuys in Overschie. Ook een boven-
licht van de looerderij wordt daar be-
waard. In dit Veerhuys, dat dopr oe
heer Augusteyn met veel enthousiasme
wordt beheerd, werd in 1965 zelfs een
speciale tentoonstelling over Groen
oord gehouden die door vele hoog-
waardigheidsbekleders uit Schiedam.
Rotterdam en Delft werd bezocht.
Hiermede komen we eigenlijk terecht
op het belangrijkste punt van dit arti-
kel en wel dit: Al is de boerderij Groen
oord verleden tijd, er is in de onmid-
dellijke omgeving van onze wijk nog
zo veel moois te zien. Wie vanuit de
wijk enkele honderden meters Ioopt,
komt midden in de kern van het oude
dorp Kethel terecht. De sfeer hier doet
weldadig aan; oude boerderijen en
arbeiderswoningen groepen zich rond
de historische kerk, die een grondige
restauratie onderging.
Wie verder wil, kan de kant op van
Schipluiden of Delft. Hier wemelt het
van prachtige boerderijen en fraaie
polderlandschappen. Vergeet de zicht-
bare nabijheid van de oprukkende
stadsuitbreiding van Schiedam, Vlaar-
dingen en Delft en geniet van de lan-
delijke rust zolang het nog kan. Want
over enige jaren zullen die steden nog
weer meer boerderijen en landerijen
aan hun gulzige landhonger ten prooi
laten vallen. Ons practische advies:
Laat de auto thuis en ga te voet of
met de fiets Want pas dan kunt u
van de aanwezige schoonheid ten voile
genieten.
waarborgvoo&akkundigheid'
deze advertentie nood BEL DAN 70 71 43.
Boerderij
Groenoord
Het was een
kapitale boer
derij, omgeven
door een
eeuwen oude
bomenpartij.
