De Grote Kerk van
Kethel en Spaland.
oof
HUlUfeh
BramnTix
SPAARBANK
ANNO 1820
Calcine
s
Een nieuw horloge
of een sieraad
koopt U bij de vakman
Jaarlijkse collede
Dierenbeschermirig.
Young-Style
akkoordjes
c
a
Zaalkerkje
Bouwgeschiedenis.
Veel kosten.
voor Chemisch Reinigen
Nappa en Su£de
J \J U u LI herenmodes
Dr. Wibautplein 15, Telefoon 70 69 05
Hypotheken en persoonlijke
leningen worden vlot en
coulant verstrekt door de
Vakantieweek 2-9 September
Vakantie-Oord Dennenhoeve
te Nunspeet.
foto - film
projectors
voor dia of film
foto
Nla
T3
l-i
O
O
T3
hi
O
O
OJ
o
Algemeen bekend mag worden geacht dut Willibrord na 695 te Vlaardingen een
Kerk stichtte, die de moederkerk werd van een kapel aan de oever van de
Hun ago Als ,,Hargging dit riviertje ten onder door de bouw van Groenoord
zij stroomde van de Maas tot de kom van het dorp.
De eeiste vaststaande gegevens over de Jaco-bskerk danken wij aan graaf Aarnoud
die 985 Flardinga, Hargan en Sche aan de Abdij van Egmond schenkt Nogmaals
vinden we die steden terug in haar bezit ait 1085-1120, nu als Harga of Ketel
Mochten we omtrent de juiste ouderdom van de kerk in bet duister tasten, door
do ro stem Keltic s zijn do fason vqh bouw on horbouwolhciyis bij bonudovitw vast
te stellen. Dit dank zij onderzoekingen van Monumentenzorg en de Rotterdamse
Oudheidkundige dienst. Zekerheid werd verkregen, dat de huidige plaats niet
dezelfde is als van het kapelletje. De kerk blijkt gebouwd op een volgeslibde
voor-Romeinse kreek, waarvan de klei aanspoelde tydens een hevige wester-
storm in 1164.
De oudste bouw zal vermoedelijk uit
1250, als zaalkerkje van 10 bij 19
meter, op de plaats waar nu de zuid-
beuk is. Kort daarna zal, door middel
van drie muren, tegen de westgevel
een toren gebouwd zijn. Weer later
1400 het noordelijk schip, eveneens
met koor. Deze koren waren samen zo
groot als de begraafplaats nu..
Inmiddels zijn de Hodkse en Kabel-
jauwse twisten losgebarsten en nadat
de te Schiedam gevangen genomen
Hoekse aanvoerders door het dorp
Kethel naar Delft waren gevoerd, ont-
staat een strijd. Die van Schiedam en
Delft trekken zich terug binnen haar
poorten, en de geschiedschrijver meldt,
„dat op 6 maart 1489 veel sohone
huysen in Kethel (zijn) verbrant en
berooft". Geen wonder dat pastoor
Cornells Aerts in 1494 klaagt, dat zijn
parochie van 40 haardsteden vroeger
veel rijker is geweest, omdat eenderde
is verbrand en even zoveel vee is ge-
roofd. In 1514 zijn er 50 huizen en
340 communicanten. Ook de Refor-
matie is de Kethelse Kerkgemeenschap
niet zonder kleerscheuren doorgeko-
men al zijn de stukken over de toe-
draoht zeer zwijgzaam.
Anders is het met de bouwgeschie
denis. Dank .zij een jaar-rekening uit
1569 weten we dat het puin van het
oude sacrementshuis uit de kerk werd
gevoerd. Ook aan de stenen op het
hoogkoor en aan de Iesbanken wordt
wat gesdhikt en hier en daar het sacre
mentshuis wat gerepareerd.
Er is een „steijgering" om het Heylig
Sacramentshuis", terwijl Mr. Heyndrick
met zijn knechts 102,- ontvangen.
„Provisoer en Decaen van Schielant
quamen het kerokegoet visiteren''.
„Twee Weywater quasten costten 5
stuyvers en lindewaet voer het beelt
van onse Lieve Vrouwe 2,- en 5
stuyvers".
„Heer Gerrit Jacobs voor clockstelle
6,-, ende toen Mr. Heyman Vincent,
Ambachts Heer van de Ketel beluyt
worden 6 stuyvers, bier toengehaeld 2
stuyvers 1 oertje." Aan Arent Willems,
van „timmeren van 't Vrouwenkoor
13,-". Bij de eerstvolgende gegevens
blijkt dan ineens dat de reformatie
zich in het Kethelse had voltrokken.
De eerste dominee is Cornelis Jans,
die in 1591 werd beroepen van West-
zaan. Of deze veel eisen stelde, of dat
het kerkgebouw gehavend was, we
weten het niet. Wei, dat Damis Jans
timmerman een proces voert tegen
kerkmeester Meyndert Corn, „over
23,- als rest van meerdere som.
Idem Jan Aerts decker voor 134,-,
voor calck ryet en arbeid." Tevens
ontvangt deze over metselarie 77,-,
de timmerman 53,- en de smit 23,-
In 1595 wordt 4- betaald „voor af-
breken van de toorn." Ook de vol-
gende jaren zijn er veel kosten en
aangezien vele inwoners door de „trou-
ble desolaat" zijn", wordt er 1-5 st.
impost op de tonne byer geheven. Dat
levert in 1596 200 gulden op. (Het
drinken ging schijnbaar beter dan het
boeren). In 1602 krijgt Jan Dircks,
metselaar van Loosduinen, „het leste
termijn van toren en buitenwerk, vol-
gens obligatie 92,- en 18 stuyvers
Hendrik Willem smit, Schiedam,
250,-. Mogelijik staat het jaartal
1601, in de kerk boven de toreningang
hier mee in verband.
Werd toen soms de originele toren-
rnuur gebouwd? en tevens de oude
zuidbeuk opnieuw onderhanden geno
men? Je zoti het willen veronderstellen
want nadien schrijft men soms bij be-
graafkosten „nieukerck" of „ouwe
Kerk".
J. de Raat. (wordt vervolgd).
Heel klein staat, in het laatste
restje van wat eens een
uitgestrekt landelijk gebied
was, de Grote Kerk van Kethel.
Nog steeds is het de trots van
het dorp ondanks dat er op
korte afstand gebouwen staan
die het ketkje in lengte verre
overtreffen en ondanks dat
het echte kerkelijke gebied,
de polders in de omtrek,
is geslonken tot een armzalig
stukje land, beklemd tussen
flats en wegen.
En terecht. Generaties boeren
hebben de kerk gebouwd,
hebben hem beschermd en
hersteld - indien nodig.
Met hoevedl moeite vaak,
vertelt Jaap de Raat in het
hieronder staande artikel,
dat al eerder werd geplaatst
in de inmiddels gestaakte
uitgave „De Sohiedamse
Gemeenschap", wier redaktie
ons welwillend overname
toestond.
ook voor Uw
lepenlaan 51 - Tuindorp
Telefoon 70 50 83
Op 4 oktober a.s. is het weer Wereld-
dierendag. Omstreeks die tijd zal de
jaarlijkse collecte (n.m van 2 tot 6
oktober) van de Nederl, Vereniging
tot Bescherming van Dieren, afd.
Schiedam, plaats vinden. Tot nog toe
werd er jaarlijks aan deze collecte in
Groenoord maar weinig gedaan. Want
slechts enkele collectanten bewerkten
onze wijk en hierdoor werd eigenlijk
nimmer een bevredigend resultaat ver
kregen. Nu is er speciaal voor de wijk
Groenoord een nieuwe collecte-indeling
ontworpen, waarbij Groenoord in 25
sitb-wij.ken is onderverdeeld. De afd.
Schiedam van de Ver. tot Bescherm.
van Dieren hoopt een 25 enthousiaste
dierenvrienden te vinden die (met be-
hulD van intekenlijsten) de collecte
willen helpen doen slagen.
Wij ondersteunen volgaarne dit ver-
zoek van de Dierenbesbherming door
hier door middel van dit artikeltje
aandacht aan te wijden en onze lezers
op te roepen bun medewerking aan dit
bijzonder goede doel te verlenen.
Inlichtingen over een en ander worden
U gaarne verstrekt door de Heer
J. A. Drenkelford, Ed. v. Beinumlaan
41, telefoon 70 08 50.
Wij verwachten van onze andere lezers
en leden dat zij tussen 2 en 6 oktober
a.s. hun deur voor de collectanten niet
gesloten zullen hoqden en de inteken-
lijst niet oningevuld voorbij zullen
laten gaan. J. v. S.
HERENMODE
REIGERLAAN 4
HOLIERHOEK
VOOR "NET"
EVEN BETERE
KLEDING
De deelnemers van deze week,
die eventueel schade aan hun
bagage gedurende die tyd hebben
bekomen, worden verzocht dit zo
spoedig mogelyk en schriftelijk te
melden aan de heer G. de Jager,
Henr. Bosmansplein 125, telefoon
70 10 65.
Alleen serieuze gevalien zullen,
na door ons te zijn gecontroleerd
worden doorgegeven aan de ver-
zekeringsmaatschappij, waar door
de Wijkvereniging een schadever-
zekering is afgesloten.
Na 30 September kunnen geen ge-
vallen meer in behandeling wor
den genomen.
HET BESTUUK.
De Zaak van verfrouwen voor
Bachplein 598 - tel. 70 42 75
Mgr. Nolenslaan 688 - tel. 70 21 31
Tuinlaan 98 - tel. 26 74 64
SCHIEDAM
Ook verhuur van
dla- en film projecforen
Tarief:
Ieder woord of leesteken A 0.10.
Het maximum aantal regels is bepaald
op 10. Akkoordjes kunnen schriftelijk
en telefonisch worden opgegeven bij
de redaktie. Tevens bij fa. J. Hipke,
huishoudelijke- luxe artikelen en speel-
goed in winkelcentrum „DE KETEL".
Bij alle, bij ons bestelde geboorte-,
verlovings-, huwelijks- en visite-kaar-
ten een aardige attentie om uw hele
Ieven te bewaren. - „De Magneet",
Rotterdamsedijk 279 - 281 - Schiedam
Telefoon 26 86 66.
Verliefd, verloofd, Getrouwd
Gero cassettes - Bavaria serviezen -
Leerdam Glaswerk
HIPKE - Winkelcentrum „De Ketel"
PEDICURE-MANICURE SCHOON-
HEIDSSPECIALISTE. Mej. M. Malie-
paard, telefoon 70 24 10, Bachplein 444
Schiedam-Groenoord.
GERO geschenken kopen bij HIPKE
met kans op terugbetaling van het
aarikoopbedrag.
COSMETICA. Heeft U interesse voor
de cosmetica van MOARA SHIRA, be
kend van T.V.? Vraag dan inlichtingen:
Molensingel 57. Kethel, Tel. 70 41 28.
Mevrouw ELS WJJNTJES-VAN VELZE,
schoonheidsspecialiste, Griegplein 216,
Schiedam, Groenoord, telef. 7111 33.
MOULINEX MIXERS vanaf 29,95 bij
HIPKE, WINKELCENTR. „DE KETEL"
Complete schoonheidsbehandeling be-
staat uit: Reiniging en stimuleren van
gezicht en decollete, epileren van de
wenkbrauwen, comedones en hoorn-
pareltjes uitdrukken, massage van ge
zicht en decollete, masker en make-up
12.50 met vapozone f 15.50.
Rijksgediplomeerd Schoonheidsspecia
liste A 4- B, manicure - pedicure
ANS BAKKER-SMIT, Lisztplein 161.
Behandeling volgens afspraak.
Telefoon 70 84 94. Bij geen gehoor
overdag bellen na 17.00 uur.
Te koop: Mobylette super-luxe, zware
uitvoering voor- en achtervering met
duozit en bagagerdk /125,-
Telefoon 702625
Te koop: Hoge Engelse Mutsaerts
fcinderwagen, geheel uitneembaar
t.e.ajbod.
De Jonge p/a Henkel, Sem. Dresden-
plein 113
Te koop: Dames rijbroek, maat 36 - 38
f 45,-, Rijlaarzen maat 36-38 45,-
Tel. 70 62 62 Na 6 uur.
Mej. Sitton, Fazantlaan 61
TE KOOP diverse kleine akkoordjes
voor slechts 10 cent per woord, sukses
verzekerd. U kunt ze opgeven bij:
HIPKE - Winkelcentrum „De Ketel"
