Boerderij Landvreugd
Historie en vernieuwing
van het orgel in de Grote
Kerk te Schiedam (slot)
Sociaal Cultured trefpunt
voor iedereen
Dia avond
Met is vrijdagavond; in de soosruimte van Boerderij Landvreugd
is het oergezeilig. Er wordt gepraat aan de bar en er wordt
gedanst op vlotte muziek, die de sfeervolle ruinite tot in alle
hoeken vult. Tientallen Groenoorders ontspannen zich hier na
een drukke en inspannende werkweek. De beheerder van de
boerderij, dhr. Crama, zijn zoon en medewerkers doen alles oin
het de gasten naar de zin te maken en dat lukt hen prima,
ledere bewoner, inks lid van de wijkvereniging, kan hier iedere
vrijdagavond terecht. Regelmatig organiseert de sooscommissie
wijnavonden, bingo-avonden en natuurlijk op 3 maart
het Carnavalsfeest
e
-a
o
s
o
o
Jong en oud.
Stille schakers.
Steeds repareren.
Kom eens langs.
LAAT UW BUURMAN
DE TAKKEN KRIJGEN.
6 5 6 7 0 0
Hulde?
Zeer slechte restauratie.
Oude Orgelkas.
Uitbreiding registers.
Besfuur Foto-club Open Deur
01
T3
hi
O
0
1
O
OJ
Dit is een facet van wat er in Land
vreugd gebeurt; maar de activiteiten
die er plants vinden zijn zeer veelzijdig.
Laten we eens een gewone week onder
de loep nemen. De oohtend na de
vrijdagse soosavond is d'e boerderij
bevolkt door tientallen kinderen in de
leeftijd van 5 tot 12 jaar. Ze knutse-
len, tekenen, verven, knippen, boet-
seren en doen velerlei spelletjes, onder
deskundige leiding. Deze instuif is
iedere zaterdag van 10 tot 12 uur en
kost per kind slechts een kwartje. Een
lidmaatsohap van de wij'kvereniging
is niet nodig; ieder kind kan hier zo
binnenlopen. Dit instuifwerk wordt
gesponsorred door de wijkvereniging
en de gezamenlijke kenken.
Fn een aparte zaal zijn een aantal
.jongens van der jeugdpoistzegelclub
van de wijkvereniging bezig met hun
grote hobby, onder leiding van de
heren de Graaf en Perdaeims.D'it ge
beurt eens per 4 weken.
Dezelfde zaterdag is er 's-avonds een
groot feest in de boerderij. Een trou-
werij wordt er uitfbundig gevierd. Het
bruidspaar heeft voor die gelegenheid
de boerderij afgehuurd en op de tonen
van een bandje gaan tot oiep in de
nacht de benen van de vloer. De gehele
organisatie van zo'n bruiloft of een
receptie is in handen van dhr. Crama
en zijn staf, die voor alle hapjes en
dranikjes kunnen zorgen die je maar
bedenken kunt. Menig bruidspaar is
dan ook z6 enthousiast over de sfeer
volle ruimte en de goede bediening dat
ze het aan vele kennissen en yrienden
doorvertellen.
Zondagsavonds barst de boerderij van
het beatgeweld. De 14 daagse disco-
dansavond van de oudere jeugd trdkt
vele tientallen meisjes en jongens, die
et steeds ontzettend fijn plezier heb-
ben. Voor deze disco-soos moet men
lid zijn van de wijkvereniging en een
ispeciale lidmaatschapskaart steeds
kunnen tonen.
De maandag laat weer een heel ander
foeeld zien in andvreugd. Om de 14
dagen komen tientallen bejaarden van
de bejaardensoos der wijkvereniging
bijeen. Ze praten wat, kaarten of sjoe-
len en bereiden de speciale activiteiten
voor, 'zoals de bejaardentocht, de be-
jaarden-vakantie, het kerstfeest enz.
Ook deze bejaardensoos veriheugt zich
in een grote en warme belangstelling.
Om 8 uur 's-avonds wordt er ook ge-
kaart, maar dan georganiseerd. De
kla/verjas- en bridgevereniging van de
wijkvereniging legt er menige kaart
op tafel, onder het genot van een
praatje, een borreltje of een hartig
hapje.
Ook is de Toneelgroep „Groeton" van
de wijkvereniging die maandagavond
present in Landvreugd om er te repe-
teren. Het gehalte van de toneelstuk-
ken en het spelersmateriaal zijn in de
5 jaar van het bestaan volledig vol-
wassen geworden. Ook op de donder-
dagavonden repeteert Groeton, die er
best nog wat leden (vooral Heren) kan
bij heibben. Hebt U belangstelling?
Ga er dan eens kijiken! De dinsdag-
avond is de avond der stilte. De
schaakvereniging Groenoord, waarvan
het aantal leden inmiddels tot zo'n
dikke 40 is opgelopen, sohaakt er in
competitieverband en dan is het edht
wel stilte geboden. Banbezoekers kun
nen die avond dan ook niet worden
toegelaten, tenzij ze muisstil hun bor
reltje drinken.
Zoals we reeds in ons vorige artikel schreven, ging het rmet het prgel na 1726
snel bergafwaarts en brak een periode aan van eindeloze reparaties.
Tenslotte vergadert ook het hoofdbe-
stuur der wijkvereniging regelmatig op
de dinsdagavond en bespreekt er vele
belangrijke wijkzaken.
Op de woensdagavonden is er eigenlijk
niets speciaals in Landvreugd. Het is
ook niet zo'n geschikte avond voor
clubs of vergaderingen want regelmatig
teistert op woensdagavond de Europa-
cupkoorts het land en krijg je geen
ihond het huis uit van het scherm
vandaan. Donderdags zien we weer
het beeld van vele vergaderingen; van
ihet hoofdibestuur der wijkvereniging,
sectievergaderingen met bijv. politie,
schoolhoofden, vergaderingen van de
beheerscommissie enz. Ook zijn er die
avond bijv. typecursussen, cursussen in
spreekvaardigheid geweest om nog
maar iets te noetnen.
U ziet uit deze beknopte opsomming
wet dat boerderij Landvreugd als soci
aal- en cultureel trefpunt voor de be-
woners van Schiedam-Noord niet meer
is weg te denken. Alleen zou dhr.
Crama nog zo graag eens wat meer
mensen willen zien, die zo maar eens
binnen lopen, een borreltje drinken
en een praatje maken. Als V dan reke-
ning houdt met de in dit artikel ge-
noemde besloten bijeenkomsten, zoals
de schaakclub en de disco-avond, dan
kunt U 's-avonds eens wat nieuwe
contacten leggen met Uw wijkgenoten
in plaats van steeds maar naar de ge-
biedenden en overheersende kijkkast
te star en
GIRO B OO MP L ANT A KT IE
KAMEROEN.
Dit land komt u beslist bekend voor;
doch voor alle zeikerhaid willen we u
hiierover wat meer vertellen: het is
skids 1960 onafhankelijfce republiiek
mat tropische regenwoiuden in het zuii-
den, dat via savannen, in aniden woes-
itijnsiteppen in het noorden overgaat.
De Bantoe- en Soedatinegers vormen
ite zamen met Hianitisohe groepen de
bevolfcing, die in landbouw en vee-
teelt haar bestaan tracht te vinden.
Kameroen was echter vededen jaar
ook het middelpunt van de inzameil-
acdie voor het ziekenhuiis in het rede-
lijk centraal gelegen plaatsje Foum-
ban, waar dr. Weemhoff momenteel
werkt en binnenkort vervangen wordt
door dr. P. Hoornsitra.
Dat deze aotie is gesikagd kiutit u via
zien op donderdag 1 maart a.s. om
8 uur des avonds in „De Rank".
Dr. P. Hoor.nstra, die binnenkort als
arts naar dit land vertrekt heeft op
zich genomen deze din's, waarin u o.a.
de opbouw van het ztekenJhuis, het
dorp en zijn inwoners en praohtige
natuuropnamen van dit land kunt
zien, met een praatje te begeleiden,
waardoor u een goede indruk van het
leef- en werkklimaat in Kameroen zult
krijigen. U komt toch ook?
M. W.-P.
In het jaar 1775 - aldus Ds. J. G. Jansen
in zijn boakje over de Grote Kerk -
had men besloten tot de bouw van
een geheel nieuiw orgel maar men
kwam hierop terug en de kerkmeesters
lieten het oude orgel in 1778 weer
resitaureren. Waarom men toen geen
nieuw instrument heeft laten houwen
is niet bekend. Was dit miissohien toen
ook al een kwestie van financien of
vond men het orgel nog niet slecbt
genoeg? Dat het zich wel degialijk in
een slechte toestand bevond blijkt uit
het fait, dat de orgdbouwer die de
restauratie moest uitvoeren in zijn
rapport sdhreef:
,,Het pijpwerk zoodanig verdestrueert
gevonden dat het vee'leer na een ge-
ruineerd als gerenoveert Orgiel geleek".
Oak in de 19e eeuw volgt de ene repa-
ratie na de andere. Men heeft zelfs de
orgel'kas in die tijd eens wit laten
schilderen.
EindelMjik in 1915 neemt men weer het
besluiit het gehele instrument te laten
restaureren. Die opdracbt wordt ver-
leend aan de firma Standaart te Rotter
dam. Als het orgel gereed is wordt het
onder grote belangstelling op woens-
da;g 17 december 1919 tij'dens een spe
ciale dienst ingewijd.
De toenmalige predlikant Ds. Tonsbeek
braoht in zijn toespraak hulde aan de
firma Standaart en wekte de gemeente
op tot grote dankbaarheid. Die dank-
baarheid bleek eohiter van korte duur
want tegelijik brak de critiek los, en
terecht, want wat was er van deze
„reStauratie" terecht gekomen?
Het gehele inwendige was vernield.
De wind- en springladen waren ver-
dwenen, evenals de inhoud van het
positief en de primitieve, zeer karak-
teristlieke speeltafel. Achter het 16e en
17e eeuwse orgelfront was een geheel
nieuw instrument geplaatst. In plaats
van tinnen orgelipijpen werden zinken
en blikken pijpen aangebracht. Waar-
devolle materialen waren vervangen
door waardeloze hetgeen tot gevolg
had, dat dit „gerestaureerde" orgel
geen lang leven was beschoren.
De heer Jacq Bdkkers - orgamist van de
Grote Kerk - zei tijdens een intervieuw
in 1967; „Het huidiige orgel is wind-
ziek, de registers spreken slecht aan
en de membratnen zijn verdroogd. Alles
ds even beroerd".
En zo zaten we dan tot eind 1972 met
dit, zacht uitgedrukt, zieke en be-
roerde instrument.
Er zal dus nu in de oude orgelkas een
geheel nieuw orgel door de firma
Flentrop te Zaandam worden gebouwd.
- Met als adviseur een orge'lcommissie
van de Ned. Herv. kerk te Schiedam. -
Het zal echter wel een geheel ander
instrument worden d>n het Standaart-
orgel uit 1919. De uit dit orgel histo-
riische frontpijpen van Hoofd- en Rug-
werk alsmede een aantal pijpen van
het register Octaaf 4' in het pedaal
en een register Q.uintadeen zuffien in
het nieuwe orgel worden geibruikt om
zoveel mogelijk als uiitgangspunt te
dienen ,voor het vaststellen van de
mensuren; van het nieuwe pijpwerk.
Dit alles zal U wellicht meer als Latijn
dan als muziek in de oren klinken doch
voor de „kenners" onder U is dit wel
interessant am te weten.
Er zal bij de bouw naar worden ge-
streefd, dat de klank zoveel mogelijk
kn overeenistemmiing zal zijn met die
van d'e oud-nederlandse orgelbouw.,
hoewel het ook weer geen reconstructie
zal worden van hat orgel zoals diit cot
1919 was. Daarvoor is ons bovendiien
veel te wainig van dit instrument be
kend. Om die klank te verkrijgen wor
den de nieuwe pijpen vervaardigd van
orgelmetaal met een hoog loodgahalte.
Zo nodig worden de platen waaruit
sommiige pijipen worden gemaakt met
de hand gehamerd. Het beoogt ook
niet, dat het nieuwe instrument een
dispositie zal krijigen gelijk aan de
orgels uit de tijd van orgelbouwer
Hendrik Nijhoff (zie vorig artikel) die
naar alle waarschijinldjkheid het oor-
spronkelijke orgel heeft gebouwd.
Bij de samenstelling van de nieuwe
dispositie - aldus de orgefcotnmissie -
is aansluiring gezocht bij die, welke is
overgeleverd door Joachim Hess in zijn
dispositie-verzameling van 1774. Hess
vermeldt daarin 30 registers terwijl
bet nieuwe orgel er 37 zal omvatten.
Behoudens een enkele wijzigiing zal de
dispositie van het nieuwe instrument
dus uitgebreider zijn dan die welke
Hess van het Schiedaimse ongel heeft
opgetekehd.
Wij hebben getradht U in twee arti-
ike<len een en ander over het wel en
wee van het orgel van onze Grote Kerk
te vertellen. Ondanks alle technische
details die er noodgedwongen in ver-
meld werden, hopen wij bij U belang-
steMing te hebben gewekt J. D.
Naschrift redactie.
Wij danken de Heer J. Duinkerke voor
zijn met vakmanschapgeschreven
beide artikelen en met hem hopen wij
dat onze lezers inu wat meer weten over
het orgel in onze Grote Kerk en wat
wetenswaardigs hebben opgestoken.
Uit het igeschrevene is wel gebleken dat
de restauratie van het orgel veel, zeer
veel geld vergt. Voor hen die dit be
langrijke werk willen steunen, ,elke gift
is van harte welkom op gironummer
209460 t.n.v. Spaarbank anno 1820 te
Schiedam met vermelding van ..Orgel
Grote Kerk". Rekeningnr. 81.30.66.840.
In afwijking tot het in ons vorig num-
mer gepubliceerde bestuur, ziet het
buidig bestuur van onze afd. „Foto-
ctub" er nu als volgt uit; Hr. E. Kind,
voorzitter; Hr. W7 Cranneman, secre-
taris; Hr. Konijinenburg, penningm.;
en Hr. P. Pons, teohnisch adviseur en
contactma-n Wijfcvereniging.
Zoals reeds eerder medegedeeld4 is de
ledenCoename zeer succesvol verlopen
en is het maximum aantal leden (30)
bereikt en kunt U zich - helaas - niet
meer als lid aanmelden.
J.v. S.
Vindt U ook dat Groenoord1 een slaap-
stad is? Toch wordt U van tijd tot tijd
uitgenodigd om ook op zondag eens
iets nut tigs te doen!
Speciaal voor U die nooit of zelden in
de kerk komt, zingt het R.K. Kinder-
koor van B. van Rij'cboven en komt
ds. A. v. d. Most uit Rotterdam - scbip-
pecspredikant - U vertellen over „Er
bomt een scbip geladen."
Probeert U zondag 4 maart a.s. eens
wat eerder uit bed te komen. De dienst
begkLt 's-morgens om half 10 in de
Martinuskerk, W. Aindciessenlaan 65.
U zult er eoht geen spijt van hebben!
De Open Deur-Gommissie.