"4A-
De ideale vloerbedekking bestaat
niet, wèl de ideale toepassing
Een omgekeerde Arminiaan
van onze overgrootouders
ENGELSE DOKTER ADVISEERT U OVER:
KOKEN
1>E HAVENLOODS DONDERDAG 25 MAART 1965
Hoe houd ik
mijn man
in leven?
QNDER een zeer nieuwsgierigmakende titel heeft een Engelse arts
onlangs een boek gepubliceerd, dat zich richt tot alle vrouwen van
hardwerkende mannen. „How NOT to kill your husband" oftewel „Hoe
houd ik mfjn echtgenoot in leven", is de enge titel van dit werkje waar
van ik aanvankelijk veronderstelde dat het een soort omgekeerde de
tectiveroman was. Het bleek echter een hoogst serieus geschrift te zijn,
dat waarschuwend de vinger opheft tegen ons, vrouwen van nijvere geld-
verdieners, die bloot staan aan de gevaren die het zakenleven met zich
meebrengt.
Het is zo langzamerhand wel genoeg bekend, dat mannen tussen de
45 en de 55 jaar in een zeer „kwetsbare" periode van hun leven verkeren.
Talloze malen komt het voor dat ogenschijnlijk gezonde mannen in de
kracht van hun leven geveld worden door een verraderlijke hartaanval,
soms met dodelijke afloop. De Engelse arts, kennelijk gefascineerd door
dit angstaanjagend verschijnsel in de Westerse beschaving, heeft hier
aan een interessante studie gewijd en ziet nu het meeste heil in de be
nadering van U, mevrouw, die uw man dagelijks versterkt met lekkere
hapjes, hem rust of onrust geeft en van grote invloed bent op de inrich-
De man in het stenen tijdperk werd
zijn „kopzorg" op gezonde wijze de
baas, de twintigste eeuwer verkrampt
achter zijn bureau.
ligt de oplossing dus voor de hand: eet
geen cholesterol meer. Maar, vraagt hij
meteen, hoe moeit dat dan? Ooit gehoord
van een broodje cholesterol, of deed u
wel eens een snufje cholesterol in een be
paald gereaht, mevrouw? Zo simpel is
het helaas niet, en er zijn enige hoofd
stukken voor nodig om uit de doeken te
doen wat wel en wat niet tot cholesterol-
vonming leidt het zou te ver voeren
het hier allemaal weer te geven maar
ik was blij nu eindelijk het fijne eens te
lezen van deze veelbesproken zaak met
voorbeelden en al.
Kramptoestand
"jVATUURLIJK is het niet louter de
cholesterol die de dokter bij de kop
neemt. Hij wijst nog een handvol andere
oorzaken aan die het leven van een man
in de veertiger jaren abrupt kunmen doen
beëindigen. Heel belangwekkend in dit
verband leek me het antwoord op de
beiders) de meeste kans lopen een hart
kwaal te krijgen. Kort samengevat komt
dat antwoord hierop neer: duizenden
jaren geleden, toen de man de vrouw
van zijn keuze nog aan de haren zijn hol
binnensleepte en yan alle kanten werd
belaagd, was hij er volkomen op inge
steld om te vluchten, het was zijn enige
redding, omdat hij in praktisch alle an
dere gevallen het onderspit zou delven.
Anders gezegd: de mens was een vluch
tend en geen vechtend „dier". Maar om
snel te kunnen vluchten, moest het li
chaam prompt reageren op de angstreactie
en wel zo, dat er naar die delen van het
lichaam die extra hard moesten werken
extra bloed zou toestromen. Daartoe
moest het hart sneller kunnen werken.
Tegelijkertijd werden bepaalde lichaams
functies, om de kostbare eniergie niet te
gebruiken, tijdelijk tot een minimum ge
reduceerd. Na de vlucht herstelde zich
het normale evenwicht weer.
onze (kop) zorg, met deze overeenkomst
dat de puur lichamelijke reactie op die
angst zorg) precies dezelfde is ge
bleven. Het lichaam maakt zich ook nu
klaar om te vluchten, druk verhoogt, het
hart gaat sneller kloppen, maar de
zakenman rent niet weg! Dééd hij het
maar, dan keerde na die inspanning het
noodzakelijk evenwicht in zijn lichaam
terug en was hij weer gereed voor de
volgende dosis zorg. Nu echter verkeert
hij in een constante kramptoestand met
eventuele slechte gevolgen.
Engelengeduld
A LS VROUW kun je juist daar een he-
A leb oei aan doen. Niet dat je je man
na iedere moeizame bespreking het pand
uit behoeft te jagen om hem van' zijn
spanningen te ontdoen, maar wel kun je
als een soort sponsrubber stootkussen
fungeren en hem en zijn spanningen op
vangen. Luister naar hem, discussieer
niet te veel, laat hem niet altijd de zware
karweitjes in huis opknappen, zijn hart
is niet van staal! Hij is ook niet geschikt
om een hele zaterdagmiddag op de ladder
een keuken te witten. Hy
moet ook niet door uw behoefte aan so
ciaal contact gedwongen zijn avond aan
avond met vrienden en familie te keuve
len onder het drinken van ettelijke bor
reltjes. Laat hem een beetje meer van
het leven genieten'en een beetje minder
geld verdienen, je kunt het toch niet mee-
Brertg hem dit alles (en nog veel meer!)
aan het verstand met een grote dosis tact
en een engelengeduld dat voortvloeit uit
de wetenschap dat je beter nu iets over
je kant kunt laten gaan dan straks als
weduwe over te blijven
Erg opwekkende lectuur is het niet,
toegegeven, maar het heeft wel als resul
taat dat elke getrouwde vrouw voor zich
zelf zal gaan nadenken over de levens
wijze van haar echtgenoot en in hoeverre
zij daar iets aan moet veranderen om
samen oud te kunnen worden.
SASKIA KLUWER.
„How not to kill your husband",
ting
i zjjn leven.
Dokter X (zijn naam wordt nergens
genoemd) begint zijn boek meteen al
met een aangrijpend zinnetje: „Dat veel
mannen kans zien hun vijftigste verjaar
dag te halen, is een kwestie van puur ge
luk. Die regel maakt het effect alsof
iemand achter je volstrekt onverwacht
een papieren zak in elkaar knalt. Leefde
je net zo gelukkig met man en kroost en
pats! daar hoor je dat je over zo'n jaar of
wat een periode ingaat van erop of er
onder, rollen we er doorheen of wanden, de maag. En a
Nu staat het iedereen natuurlijk volko
men vrij de Engelse Family Doctor niet
te geloven. Maar wie in het minste ge
val toch verder leest, zal ontdekken dat
deze dokter de zaken keihard en reëel
weet te zeggen, geen blad voor de mond
neemt en desondanks een schat aan goe
de raad geeft aan vrouwen, die dachten
dat ze toch alles zo goed deden.
Harde realiteit
ESN MAN tussen de 40 en de 50 is niet
zelden een gearriveerd zakenman of
afdelingschef die een veelal zittend be
staan leidt en van vroeg tot laat bezig is
met de zaak. 's Avonds is hij moe en
prikkelbaar en wil niet zo bar veel meer
dan lekker zitten met de krant en een
kopje koffie. Deze man, die de uwe zijn
kan. loopt gevaar.
Van zijn lichaam wordt ongemerkt het
uiterste gevergd door alles wat TE is:
té veel eten, té veel drinken, té veel ro
ken, té veel piekeren, té hard werken, té
weinig lichaamsbeweging en rust. Dat
lichaam, dat beslist niet van ijzer is, ,gaat
op een bepaald moment protesteren. Met
maagzweren, slapeloosheid, constipatie,
rugpijn, te hoge bloeddruk en hartklach-
Volgens de schrijver behoeft het zover
niet te komen, mits er tijdig, en dat is
NU, door mevrouw zelf op gelet wordt.
Zij kan dat doen door allereerst eens een
beetje op de hoogte te geraken hoe me
neer eigenlijk van binnen in elkaar zit.
Op een heldere manier beschrijft de En
gelse arts de werking van het hart, het
aderen- en bloedvatenstelsel, de inge-
dat
heeft gelezen, zal ze zich beter realiseren
dat het een wonder is dat haar hardwer
kende echtvriend zo fabelachtig functio
neert en dat zij best een beetje meer tijd
mag gaan besteden aan het preventieve
onderhoud van die „machine".
Dat begint natuurlijk bij de voeding
(het gros van de mannen is te dik), waar
na dan ogenblikkelijk het modewoord
Cholesterol ter sprake komt. Het mag
dan een modewoord zijn, zo beweert de
schrijver, het is bovendien een harde
realiteit. De doorsnee hoeveelheid cho
lesterol in het bloed van westerse man
nen is 100 milligram meer dan bijvoor
beeld bij Japanners of Afrikanen. Tien
maal zoveel Amerikanen worden plotse
ling getroffen door ernstige hartaanval
len als Japanners of Hottentotten. Be
staat er verband tussen deze feiten? Het
antwoord volgt in een uiteenzetting dat
er zich in de hartslagaders kleine verdik
kingen kunnen voordoen die de bloed-
toevoer bemoeilijken en dikwijls het be
gin vormen van een trombose. Deze ver
dikkingen bestaan voor het grootste deel
uit cholesterol.
Goed, gaat dan de schrijver verder, dan
"IVU gaat u natuurlijk haastig lezen om zo vlug mogelijk te weten wat
X nu wel de ideale vloerbedekking is. We moeten u echter teleurstellen:
de ideale vloerbedekking bestaat niet. Weet u wat wel bestaat? De ideale
toepassing en dat is eigenlijk even belangrijk.
Een eenvoudig voorbeeld om u duidelijk tc maken wat we bedoelen.
Een goedkope bouclé, die in uw woonkamer hooguit twee jaar meegaat,
zal het in uw slaapkamer zeker twintig jaar of nog langer uithouden.
Dat goedkope bouclé is erg goed en bijna onverslijtbaar, mits men het
maar op de juiste wijze toepast.
Het is eigenlijk een vreemde zaak, dat
we in talloze andere gevallen rekening
houden met de mogelijkheden van het ar
tikel, maar als het om vloerbedekking
gaat doen we net of de goedkoopste
kwaliteit een mensenleven meegaat. We
stoppen geen kilo wasgoed te veel in
onze centrifuge, we letten goed op dat
onze auto op lange tochten niet boven zijn
kruissnelheid komt, we kiezen een haard
met overcapaciteit omdat ze anders te
snel slijt, als het stortregent blijft de
bontjas aan de kapstok hangen en de
knutselende huisvader is als de dood om
z'n mooie boortol te zwaar te belasten,
maar als het gaat om vloerbedekking.
"VJ'oor mij ligt een klein boekje, waar-
van de kaft door de tijd is opge
slokt. Het boekje is enigszins vergeeld
en beduimeld, maar het is wel een
heerlijk werkje. Wanneer het is uit
gegeven, weet ik niet, want ook het
schutblad, waarop het jaartal had
moeten staan, is verdwenen. Maar het
dateert beslist uit het begin van de
vorige eeuw. Het is een boekje, waar
uit onze betovergrootouders konden
leren hoe ze de maaltijden moesten
bereiden.
Het geschriftje, waarin ik met plezier
heb zitten bladeren helaas is het een
eigendom van een van mijn collega's
Is maar van bescheiden omvang. Maar
er staan recepten in, die ons nog doen
watertanden, recepten, die wij al weer
vergeten zijn. Soms maken wij de ge-
rechten op een andere manier klaar,
maar soms ook zijn de bestanddelen, die
onze voorouders uit die tijd gebruikten,
niet eens meer te krijgen of zijn we ze
allang weer vergeten.
Nu wisten onze
voorouders echt wel
lets van eten af. De
stelling, dat de Ne
derlandse keuken
maar een tweede-
rangspositie inneemt
een bewering, die
men vaak hoort van
die
MET ADAM
mensen,
Franse keuken het
alleen zaligmakende
zien heb ik dan
ook nooit kunnen waarderen. Ook nu
nog kan onze vaderlandse keuken ge
rechten op tafel brengen, die voor een
buitenlands recept echt niet hoeven te
blozen. En daarbij denk ik nog niet eens
aan de Hollandse saus, het enige Neder
landse recept, dat echt internationale
vermaardheid heeft gekregen.
Onze voorouders hadden echter de be
schikking over een veel grotere ver
scheidenheid dan wij. Wanneer men bij
voorbeeld de afdeling visrecepten be
kijkt, dan ziet men, dat er in die tijd
veel zoetwatervis werd gegeten. Nu zijn
de voorns en de baarzen, om er maar
een paar te noemen, bijna niet of hele-
maal niet meer te krijgen. Zeker, ze
worden nog wel gevangen door beroeps
vissers, die op zeelt of paling uit zijn.
Maar meestal worden die vissen weer
in het water teruggeworpen ten behoeve
van de sportvisser of ze worden voor
een luttel bedrag verkocht aan de vis-
meelfabrieken. Ze zijn te graterig en te
gronderig, vinden wij tegenwoordig met
onze misschien wel wat verfijndere
smaak. Maar heus, er zijn wel mogelijk
heden om de gronderige smaak er af te
krijgen en er zijn recepten, die maken,
dat de graten of verdwijnen of graag
voor lief worden genomen.
Maar laat ik terugkeren tot het kook
boekje. Bij de recepten voor salades trof
ik er een aan voor latuw, kroost en
dunsel. Wij kennen deze groenten niet
meer en helaas kan ik de recepten er
ook niet voor geven. Want in de tijd,
waarin dit boekje werd uitgegeven, wa
ren deze groenten zo bekend, dat de sa
mensteller zich heeft beperkt tot da
tekst: „Dezelve wordt nauwkeurig na
gezien. toegemaakt met wat zout, olie
en azijn en gegeten met eijeren." Bij de
visrecepten was er een voor „Omgekeer
de Arminiaan", dat ik hieronder graag
laat volgen:
Hiertoe neemt men de grootste
baarzen; na dezelve wel geschrapt en
gereinigd te hebben, snijdt men die
aan den buik open. zoodat men die
gemakkelijk kan omkeeren, zonder dat
zij van elkander vallen. Men bestrijkt
de buitenzijde mei boter, fijne be
schuit, nootmuskaat en zout, en keert
dan het binnenste van de visch naar
buiten, bestrooit dezelve aan de bin
nenzijde, op gelijke wijze, en bindt
dezelve toe met garen, aan beide zij
den met eenige schijfjes citroen er
tusschen. Nu legt men de visch, in
een geboterd papier, op den rooster
en laat dezelve, onder aanhoudend be
druipen, langzaam gaar braden. Bij
het opdisschen, maakt men dezelve los
en doet er eene citroensaus over heen.
Dit lijkt mij inderdaad een recept, dat
wel eens navolging verdient. En voor
diegenen, die de Omgekeerde Arminiaan
inderdaad eens willen klaar maken, geef
ik volledigheidshalve uit hetzelfde kook
boekje het recept voor citroensaus.
Men mengt de eijerdoren of bloem
met genoegzaam water, drukt er het
sap van twee of drie citroenen in, laat
het doorkoken en roert er dan eene
kluit boter door.
JAN DIJKSTRA.
Franse journaliste heeft
liever Hollandse fiets
Anne-Marie Cazalis, een journaliste
van het Franse damestijdschrift Elle
heeft haar lezeressen opgeroepen een
club op te richten van liefheooers van de
Hollandse fiets.
Anne-Marie ls ontevreden over de
Franse fietsen, die zij te laag vindt. Ook
vindt zij de Franse karretjes te veel op
wielrennerslietsen lijken. Zij is, vol ro-
mantisch gevoel, weg van de traditione- -v,V
Ie Hollandse fiets met hoog stuur en bal
lonbanden, die eij statig, stijlvol en pas
send vindt voor de moderne mens.
Haar oproep is niet zonder gehoor ge
bleven. Verscheidene liefhebbers hebben
zich reeds voor haar club gemeld, waar
onder de regisseur Louis Malle, die op
het ogenblik in Mexico samen met Bri
gitte Bardot en Jeanne Moreau een filir
maakt.
dan doen we alsof alle soorten zonder
enig bezwaar overal gebruikt kunnen
worden.
Het is voor een huisvrouw vrijwel on
mogelijk om te beoordelen welke soort
vloerbedekking voor haar doel het meest
geschikt is. In het gunstigste geval heeft
ze immers slechts ervaring met een paar
soorten. De ervaring van vrienden en
kennissen met bepaalde soorten vloerbe
dekking zegt weinig, want de manier van
wonen, het type huis, de grootte van het
gezin en het soort schoeisel dat wordt ge
dragen kunnen zo zeer verschillen, dat
de vloerbedekking die in het ene gezin
jarenlang plezier geeft, in het andere een
bron van ergenis en teleurstelling wordt.
Er is maar één man, die bijna feilloos kan
bepalen, welke vloerbedekking voor uw
omstandigheden het meest geschikt is en
dat is de woninginrichter.
Het is best mogelijk, dat u het hier he
lemaal niet mee eens bent omdat u met
die en die zaak heel nare ervaringen hebt
opgedaan en u hebt uw vriendin de raad
gegeven om vooral naar een andere win
kel te gaan, maar ook zij liep na twee
jaar op een kaal tapijt. Zulke verhalen
geloven we altijd onvoorwaardelijk, maar
zou zo'n woninginrichter nu met opzet
aan iemand een soort vloerbedekking
verkopen waarvan hij met de klampen
aan kan voelen, dat die iemand teleurge
steld zal worden en nooit meer in zijn
zaak terugkomt? Woninginrichters zijn
gewone mensen en er zullen dus ongetwij
feld rare snaken onder zitten, maar dat
ze er plezier in hebben klanten met een
miskoop naar huis te sturen, wil er bij
ons echt niet in.
Er moet dus een andere oorzaak zijn,
dat zo veel mensen narigheid hebben met
vloerbedekking. We hebben hierover niet
met één, maar met tientallen huisvrou
wen en woninginrichters gepraat en weet
u wat onze conclusie is? De doorsnee
huisvrouw wil helemaal geen advies heb
ben van de woninginrichterl
Het gaat vaak zo: mevrouw en meneer
X met hun kindertjes hebben jarenlang
viltzeil, sisal en kokos gehad en willen
nu ook weieens wat anders, bijvoorbeeld
tapijt. Zo'n plan is meestal niet van van
daag of morgen, maar leeft maanden en
soms jaren in de gedachten. Dikwijls
wordt er gespaard en men gaat dan uit
van een bepaalde prijs, die meestal be
trekking heeft op een erg goedkope kwa
liteit.
Eindelijk komt dan de grote dag. De
verkoper informeert voorzichtig wat me
vrouw en meneer hadden gedacht en be
perkt zich verder tot het laten zien van
stalen. Als de verkoper nu een tiental
vragen zou gaan stellen om er achter te
komen of de kwaliteit die de klant graag
wil hebben, geschikt is voor het doel en
dan zou adviseren om bijvoorbeeld kokos
van plint tot plint te nemen, is de kans
heel groot dat meneer en mevrouw diep
teleurgesteld en een beetje gekrenkt de
deur uitlopennu zegt die man zo
maar dat ze kokos moeten nemen. Een
andere verkoper, door ervaring wijs ge
worden. praat nergens over en levert wat
de klant vraagt.
Openhartig
Wilt u de voor uw doel meest ideale
vloerbedekking vinden, dan gaat u op
een rustig ogenblik openhartig met de
verkoper praten. U vertelt hoe groot uw
gezin is, dat u een poes, een hond en drie
goudvissen hebt. dat u de genele dag op
griezelige hoge naaldhakken loopt, dat
uw jongens de nare gewoonte hebben om
zonder hun voeten te vegen zomaar uit
de tuin de kamer in te hollen, dat uw
vloer het tegengestelde is van een biljart
tafel, dat u rekent op gratis leggen, dat u
twee tientjes per vierkante meter al erg
duur vindt en dat u iets zoekt dat een
mensenleven meegaat en geen enkel on
derhoud vraagt.
Waarschijnlijk krijgt u dan de raad om
platen roestvrij staal op de grond te leg
gen, maar in elk geval zult u dan wel
horen dat de bedoelde goedkope kwaliteit
binnen twee jaar netjes opgerold met
touwtjes erom op de vuilnisemmer zal
liggen, 't Belangrijkste is dat u zoveel
mogeiyk vertelt en mocht u dan eens iets
vergeten, dan zal de verkoper er heus
wel naar vragen. Wordt het wat anders
dan u hebt gedacht, dat kunt u altijd nog
overleggen of een betere kwaliteit of een
speciale behandeling van de ondervloer
een mogelijkheid die aan uw verlangens
tegemoet te komen.