Het weeshuis spreekt nofl de taal
van het verre verleden
lastise maten
meijer
Beromito '63opent perspectieven in
strijd tegen de luchtverontreiniging
lastige maten
meijer
lastige maten
meijer
WASCANA
lloribunda'65
UT DE KERKEN
een
omwenteling
op
rookgebied
de naamWascana
de uitvindingmelange-dekblad
de sensatiede prijs
D* DONDERDAG 8 APRIL 1965
Schiedam
Rivièra-hal Diergaarde Blijdorp
geopend t/m zondag 11 april
van 10.00 tot 22'.30 uur
bloemententoonstelling
Iedere avond optreden
van balletgroep
en beeldhouwer aan de slag
Jn de „dameskamer" van de regen
ten van „Het Weeshuis der her
vormden te Schiedam" aan de
Lange Achterweg hangt een groot
olieverf schilderij, waarop men de
dames bezig ziet aan een in uni
form gekleed meisje, de stof uit te
delen waarvan zij kennelijk een
kostuum moet gaan vervaardigen.
Een liefelijk beeld van een trieste
werkelijkheid.
In de „herenkamer" valt meteen
de ruime (lege geldkist op, die on
getwijfeld eens vol met de zorgen
van de heren regenten zal zijn
geweest.
Het weeshuis, thans genoemd:
„De Lindenhof' spreekt nog een
taal uit het verre verleden.
Niet uitsluitend overigens, want
zo bij het betreden van de hal valt
ons oog op een gezellig biljet,
waarop een feestavond wordt aan
gekondigd.
De jeugd loopt al frivool rond met
feestmutgj es op het hoofd en de „staf"
heeft het druk met de toebereidselen
voor de feestavond.
Dat is „De Lindenhof' van 19 maart
1965.
Doch er is ook een andere „De Linden
hof" geweest, waarvan de beelden hoog
op de voorgevel getuigen.
Een „weesmeisje" en „weesjongen",
zoals zij toen heetten.
Het is zo ongeveer drie en een halve
eeuw geleden, om precies te zijn, op 21
maart 1598, dat bij het stadsbestuur een
verzoek werd ingediend door de „Heilige
Geestmeesteren", om op het terrein van
het voormalige Sint Ursulaconvent, ge
legen bij de Breedstraat en Kethelstraat,
een weeshuis te mogen bouwen.
De toestemming werd verleend, want
Schiedam was: „Belast ende beswaert'
met vele arme weeskinderen, die door de
Heilige Geestmeesteren moesten worden
uitbesteed in: „gemene en slegte borgers-
hiuysen". Want een behoorlijk weeshuis,
waarin de kinderen „in behoorlijcke
tucht, discipline ende vreese Gods" op
gevoed konden worden, was er niet.
Het aantal wezen nam steeds toe;
bootsgezellen verdronken of werden door
de Spanjaarden gevangen genomen. Sol
daten, die in Schiedam hun garnizoen
hadden, sneuvelden of stierven een na
tuurlijke dood.
Dan was er ook nog de „haestige siecte"
oftewel de pest, die vele slachtoffers
eiste.
Inderdaad, men was wel „belast ende
beswaert.
Het weeshuis kwam er. In 1605 was het
vrijwel voltooid. Als eerste vond het
«tadsbestuur er een onderkomen, niet
omdat het „verweesd" was, doch vanwege
een „huisbrand" die in 1604 het bestuur
enige tijd dakloos maakte.
De oude geschriften uit ons gemeente
archief maken overigens wel duidelijk,
dat er nogal was problemen zijn geweest,
want er waren „seeckere questiën ont
staan, nopende de regierighe der goede
ren vara den weeshuyse" tussen wees-
HERENKLEDING
Meent 96 Rotterdam Telefoon (010) 131715
Opening van zaken
Modehuis Marlèn, in damesmode, dat
sedert 3 jaren aan het Broersveld te
Schiedam is gevestigd, heeft sinds don
derdag 1 april een afdeling in heren
mode, ondergebracht aan dé overzijde
van het Broersveld, tegenover de reeds
bestaande zaak. De eigenaar, de heer
Verstraten, heeft drie maanden iedere
avond een weekend aan zijn nieuwe zaak
gewerkt, doch het resultaat doet deze in
spanning vergeten. Vrijdag, de markt
dag. is voor deze nieuwe zaak een druk
ke dag geweest. Veel belangstelling, en
uitroepen als: „Dit is van mevrouw
Marlen", hebben zij ondervonden. De
etalage is geheel opengehouden, waar
door de smaakvol ingerichte zaak goed
tot zijn recht komt. Er is een uitgebrei
de collectie in costuums en herenmode.
vaders, de regenten dus en enkele leden
der Schiedamse vroedschap.
Het scheen vooral te gaan over de
vraag, wie de sleutels zou bewaren van
de geldkist
Er is ook nooit iets nieuws onder de
Den slegten staat
Anderhalve eeuw later, in 1778 werd
geconstateerd, dat het weeshuis zich in
„slegten staat" bevond en een door ouder
dom „gants vervalle gebouw" was ge
worden.
Rutger van Bol'Es, de stadsarchitect
ontving de opdracht een nieuwe vleugel
voor het gebouw te ontwerpen.
Dat gebeurde en een groot deel van de
voorgevel werd gesloopt.
Het was timmerman Jan Lindeman, die
voor 12.409,de verbouwing uitvoerde.
Evenals vandaag de dag, viel ook toén
de verbouwing tegen en er kwam nog
f 16.842,— bij.
Dinsdag, 24 sept. 1782 werd het nieuwe
gebouw „ingewijd". Ds. Guarnerus Soe-
tens preekte over Psalm 68 „Hij is een"'
vader der weesen."
De rijksarchivaris A. van der Poest
Clement, oud-archivaris, van Schiedam,
vermeldt, dat blijkens een in 1700 door
de weesjongen Jan Patijn, vervaardigd
schilderij, het college van regenten be
stond uit de heren Simon Hulsbout, Pie-
ter Brest, Willem 't Hart, en Anthony
van Vollenhove de Jonge.
Inmiddels was reeds op een aangren
zend stuk grond een „diaconiehuis" ver
rezen (Nieuwstraat 12). In 1921 kwam
het tot een fusie tussen die beiden.
Omtrent de huiselijke plichten wordt
gemeld dat de meisjes 's morgens om half
zes gewekt werden en van zes tot acht
uur naar school gingen, waarna zy huis
houdelijk werk moesten verrichten. De
jongens stonden om half vijf reeds naast
hun bed.
Zondags was er uiteraard de kerkgang
en alle weeskinderen stonden dan keurig
twee aan twee op het binnenplein opge
steld. Het kerkgebouw mocht worden
verlaten, wanneer de huisvader had ge
constateerd, dat alle „fatsoenlijke lieden"
de kerk hadden verlaten.
Ook voor het schoolbezoek waren er de
nodige reglementen. Niettemin, op 13 april
1795 beklaagde de weesvader zich er
over, dat „de swier en opschik van alle
kinderen, de paaien te buyten gong."
Dezelfde dag nog werden zij allen berispt.
Aan de jongens werd het roken ver
boden en in 1798 nodigde het stadsbestuur
alle tappers en herbergiers uit, aan de
weeskinderen geen sterke drank te ver
kopen.
hebben gevormd.
In 17 moesten de jongens des zondags
geen ronde hoed dragen, hun dassen
moesten zijn „zonder enige opvulling" en
de schoenen niet opvallend.
De meisjes werden door de regentessen
onderhouden omtrent: „de opschik off
swier aan hunne mutsen."
In 1815 kwamen er weer nieuwe kledij-
voorschriften, de driekantige hoed werd
weer rond.
Er is daarna nog menigmaal soms
fel gesproken omtrent veranderingen
in de kledij, het dragen van sieraden enz.
In 1931 werd besloten dat de mutsen
voor de meisjes zouden worden afgeschaft
en dat het costuum alleen op zondag of
bij officiële gelegenheden zou worden
gedragen.
In de lange geschiedenis van het Wees
huis, veranderde de laatste twintig jaar
meer dan in ruim drie eeuwen daarvoor.
Want op 5 januari 1955 verliet de laatste
wees het Weeshuis, er brak voor „Lin
denhof' een nieuwe periode aan; de zorg
voor kinderen die onder moeilijke om
standigheden opgevoed moeten worden.
Ritsema van Eek constateert: „Weeshuis
wil zeggen: „opvoeding en verzorging."
Lindenhof zegt: „Heropvoeding en be
handeling, waarbij de verzorging vanzelf
niet vergeten wordt."
En daarom kon er ook een feestavond
zijn, was er geen probleem van drie
kante- of ronde mutsen, noch van „feest-
mutsen.'
Achter de oude gevel van „Lindenhof'
met „Jan en Kaat" heeft de moderne tijd
ooik zijn intrede gedaan.
Ned. Prot. Bond. 10.30 uur ds. A. D.
Klaassen: Kethel „De Rank". 7 uur ds
A D. Klaassen.
tger des Heils, gebouw Lange
71; 10.00 uur; heiligingssamenkomst,
openluchtsamenkor
»nge
- - ienkon_.,
6.30 uur, openluchtsamenkomst Koe
markt, 7.30 uur, verlossingssamenkomst..
Leiding majoor en mevr. Drijver—Sa
lomon.
Oud. Geref. gemeente, Geref. jeugd
huis, Lange Haven 97, dienst om 9.00 en
Dam
3.45 i
Oud-Katholieke gemeente,
10.00 uur H. Mis.
Jehova's Getuigen, Volksgebouw. Tuin-
la^n 50, 6.00 uur, toespraak, 7.10 uur-
Wachttorenstudie.
Vrije Geref. Gemeente, Tuinlaan 50„
10.00 en 4.00 uur dienst.
Chr. Geref. Kerk, Warande, 10.00 en
5,00 uur dienst.
Baptisten Gemeente, Lange Haven 129,
7 uur samenkomst.
Missions to Seamen. Anglikaans»
dienst kantine Wilton-Fijenoord iedere
le, 3e en 5e zondag der maand v.m.
9 uur Revd. Chr. Reeves B.A.
Kerkgemeenschap tot verbreiding der
Geref Leer, L. Nieuwstraat 67, dienst
zondag 10 en 5.00 uur. Voorganger Ds.
H. Hofman.
Herv. (geref.) evangelisatie, gebouw
Irene 10.00 uur, ds. J. Hovius uit Dor
drecht, Vredeskerk 7 uur, ds. G. Sam
son uit Rotterdam.
Geref. kerk (vrijgemaakt) Westvest 30,
9.30 en 4.30 uur ds. C. Vonk.
Evang. Luth. gemeente 10 uur ds A.
Steinhart
De helaas lege schatkist in de herenkamer.
Dinsdag 6 april opende mevrouw L. H. A. Klaasesz-de Bruyne, echtgenote van
de commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland de „Beromito '65".
Reeds de eerste dagen blijkt dat deze tuinbouwtentoonstelling, die nu voor de
derde keer gehouden wordt, een goede start heeft. Hiermede zijn de verwach
tingen die men vorig jaar stelde bewaarheid geworden en kan men deze ten
toonstelling zien binnen het tuinbouwcentrum, zoals dit aangegeven is in het
streekplan Rechter Maasoever.
Dit houdt praktisch in dat het karak- kans maakt om de „W.E.T." in het
ter van een regionale tentoonstelling be-
reikt is en gezien de ontwikkeling een
Het uniform
Schiedamse Muziekschool
breidt de lessen uit
De Schiedamse Muziekschool gaat het
werk aanzienlijk uitbreiden, waartoe zo
wel het schoolgebouw zelf als de depen
dance in Kethel, verbeteringen heeft on
dergaan
Het plan bestaat, om zo mogelijk
in de toekomst de beschikking te ver
krijgen over de Julianaschool. waarvoor
een samengestelde oudercommissie mede
werking zal verlenen.
Met ingang pan het nieuwe cursusjaar
wordt voorts het onderwijs gewijzigd van
eenmaal zestig minuten, in tweemaal 45
minuten, teneinde het onderwijs minder
inspannend te doen zijn voor de jeugd
der AVMO.
Er wordt voorts een aantal nieuwe mu
ziekvakken ingevoerd. Mevr. Menningh
heeft onlangs de school verlaten, en
haar plaats wordt nu door de heer Bak
ingenomen. Bovendien worden enkele
nieuwe leerkrachten aangetrokken. In to
taal zijn er dan 35 leerkrachten beschik
baar.
Fancy-fair voor de missie
De leerling envan de r.k. Huishoud
school St. Liduina hebben zich nu reeds
geruime tijd ingespannen om voorwerpen
te vervaardigen en goederen bijeen te
brengen ten behoeve van de fancy fair.
Het valt dan ook niet te verwonderen,
dat die activiteit een flink resultaat heeft
gehad; bijna f 3.000— is bijeen gebracht
voor het missiewerk van pater Koning
S.M., die op de Zuid-Salomonseilanden
zijn moeilijke taak vervult.
Deze Schiedamse missionaris is voor
nemens een kraamkliniek te stichten, om
dat de post zo diep in het achterland is
gevestigd.
HERENKLEDING
ent 96 Rotterdam Telefoon (010) 131715
VOORAL TUINBOUW
Voor hen die een bezoek aan de „Bero
mito '65" willen brengen (entree f 1,50,
kinderen 0.75) volgen enkele punten uit
het programma. De tentoonstelling is
geopend van 14.00-22.00 uur, elke dag
worden er om 15.00 en 20.00 uur mode
shows van heren-, dames- en kinderkle
ding gegeven en wordt er muziek ge
maakt door de Rotterdamse „Jumping
Stars" met hun 14-jarige drummer. Op
10 april zaterdag» om 20.30 uur optre
den van Rob de Nijs en „The Lords"
in de Bloemenhal van de veiling. Er is
op deze tentoonstelling een Tuinbouw- en
Huishoudelijke afdeling. De tuinbouw
vormt de hoofdmoot: kassen- en ketel-
bouw met onderdelen, transportmiddelen,
koelinstallaties, licht- en luchtregeling,
kunstmest, bestrijdingsmiddelen, enz.
Voor de eerste maal zal een nieuwe me
thode voor de belichting van planten
met behulp van een combinatie van
aardgas en koolzuurgas getoond worden
Pluishoudelijke zaken vindt men er in
de vorm van meubelen, fotografie,
schoeisel, radio, televisie, wasmachines,
koelkasten, kleding (ook vóór en na de
modeshows), centrifuges, etc. Een groot
radio- en t.v.-bedrijf zal demonstraties
geven en via zes toestellen t.v.-uitzendin-
gen op het terrein verzorgen. Er is voor
de bezoekers overvloedige parkeerruim
te op het veilingterrein ,dat men bereikt
langs diverse goede wegen en dat gele
gen is op enkele minuten afstand van de
halte Rodenrijs, aan de spoorlijn Rotter
dam-Hofplein naar Den Haag.
TOEKOMST
Het is niet toevallig dat er zoveel te
zien is op het gebied van de kassenbouw
en al wat met kassen verband heelt.
Berkel en Rodenrijs behoren tot de zo
genaamde „B-driehoek", een streek met
uitermate goede grond voor de groen-
cultuur, gelegen tussen de plaatsen
Bleiswijk, Bergschenhoek en Berkel en
Rodenrijs. Volgens het streekplan Rech
ter Maasoever wordt binnen de B-drie
hoek een centrum van moderne tuinbouw
gevestigd. Dit nu vormt een belangrijke
versterking van de plaats en de functie
die de „Beromito *65" in de naaste toe
komst zal kunnen gaan bezetten.
Dit impliceert ook dat er steeds meer
geperfectioneerde methodes in de tu'
bouw worden toegepast. Daaronder
Hoedenshow bij maison Reese
De traditionele voorjaarshoedenshow
van het Schiedamse magazijn M. Reese
aan de Hoogstraat, was ook ditmaal weer
nt, dat de talrijke bezoeksters
hetgeen de internationale couturiers heb
ben ontworpen. Fel gekleurde bloemen,
vervaardigd uit nylon of kunstzijde, ble
ken te domineren.
Het was een interessante middag,
uiteraard vrijwel uitsluitend voor de
Riverside Jazzband
bij .,GllilIallme,'
De Schiedamse Jazz Sociëteit Guillau-
me organiseert zaterdag 10 april een
jazz-avciiid, waaraan medewerking ver
leent The Riverside Jazzband. Er wordt
gespeeld in Tivoli, Nieuwe Haven 237,
Schiedam, de aanvang is 20.30 uur. Toe
gangsprijs voor leden f 1,50, niet-leden
f 2,-. Kaarten voor zover voorradig aan
zaal verkrijgbaar.
de primeur aardgas in combinatie met
koolzuurgas (C02). Men kan optimale
teeltresultaten verkrijgen met behulp
van een vol-automatische installatie, door
welke men de C02-dosering, ventilatie
en aanvullende belichting kan regelen.
Nu zich ook in het Waterweggebied
westelijk van Rotterdam en ten zuiden
van het Westland, met name rond Schie
dam en Vlaardingen steeds meer kassen
bouw laat waarnemen, opent dit ingrij
pen van de moderne techniek ook daar
nieuwe perspectieven. Luchtverontreini
ging is met het op de „Beromito '65"
getoonde systeem van kassenbouw te
vermijden, alleen al daarom mag men
de vinding prijzen!
Voor nadere inlichtingen betreffende
de Stichting Beromito verwijzen «ij
naar de secretaris, de heer P. G. M.
v. d. Werdt, Luijtens'traat 16, Berkel en
Rodenrijs.
HERENKLEDING
Maent 98 Rotterdam Telefoon (010) 131715
Opening van botenhuis
Het ligt in de bedoeling het botenhuis,
dat vanwege de St. Joris Doele kon wor
den ingericht, op 1 mei officieel te openen.
Die middag is er een „vlootschouw"; er
worden spelen georganiseerd en er is een
kermis op het terrein.
Neem 's werelds fijnste tabaksoorten. Haal alle harde stelen en
nerven eruit. Selecteer op smaak en geur. Maak een melange.
Het resultaat? Het mooie, egale melange-dekblad. De prijs?
Ongelooflijk laag dank zij de volledige machinale vervaardiging.
Wascana senoritas 10 ct Wascana cigarillos 61/2 ct
met melange-dekblad
extra licht, extra geurig
sigarenfabriek WASCANA kampen tel. 05292-2941