Heilsleger bond de strijd
aan tegen drankmisbruik
Drie kwart eeuw in Schiedam
IVOROL
WASCANA
r """«wi
-
CITROEN
Éi
De kwalifeitstandpasfa
LETON
een
omwenteling
op
rookgebied
de naam... Wascana
de uitvinding... melange-dekblad
de sensatie... de prijs
Transformatorhuis
IHET
MOTORPALEIS
^^E;J|AVENLOODS - DONDERDAG 1965
l de majoor L. M. E. Drijver van het Leger dels Heils te
l constateert, dat dit leger de grootste drankbestrijdings-
ter wereld is, dan heeft deze mededeling voor Schiedam
cN&he&e betekenis.
Alaooet uiteraard hier meteen aan worden toegevoegd, dat de drank
bestrijding niet de eerste plaats bezet in de doelstellingen van het Leger
des Heils, dat weet iedereen.
Doch nu het Schiedamse korps op 28 mei 75 jaar zal bestaan, is de
geschiedenis daarvan toch wel nauw verweven met die van de industrie,
die vooral in de oprichtingsjaren, dat is dus rond 1900, in onze stad zulk
een belangrijke plaats innam.
Daarover kon de kapitein Van der
Hoek, die onlangs uit Hongkong naar zijn
geboortestad terugkeerde, wel iets meer
vertellen, hoewel niet geheel uit eigen
rearing, al is hij dan ook van zijn jeugd
ai bij het werik van het Setuedamse
Heilsleger betrokken geweest. Doch| het
was zijn moeder, nu wijlen mevrouw v.
d. Hoek-Sobulze, die tot de eerste officie
ren behoorde en als zodanig de trieste
tijd van groot drankmisbruik meemaak
te. We hebben daar onlangs in, onze
krant In een artikel over het Gorzen-
kwartier over verteld.
Éi die tijd, dius omstreeks 1890, telde
Schiedam ongeveer 400 branderijen en
een groot deel der bevolking vond daar
in werk Het ligt voor de hand, dat dit
het drankmisbruik in de hand werkte. Er
speelden ziich dan ook soms afschuwe
lijke tonelen af in kroegen en op de
straten. Daar gingen dan de mannen en
vrouwen van het Leger des Heils heen,
om hun boodschap te brengen. Het is
onnodig te vermelden voor welke moei
lijkheden zij kwamen te staan en dat de
strijd die gevoerd moest worden, veel
vergde. Dodh er werd doorgezet en mede
door het werk van deze mannen en vrou
wen, is sinsdien veel veranderd.
Emigratie
Typerend voor de situatie was wel,
dat toen veel arbeiders die om princi
piële redenen niet meer in een brande
rij wensten te werken gingen emigre
ren, meest naar Canada. Dit heeft tot
gevolg gehad, dat nu nog het Schiedam
se leger veel contacten heeft met oud-
Schiedammers in Canada, „Het gebeur
de wel, dat mensen die 's avonds een
samenkomst van het Leger hadden bij
gewoond, dan meteen door moesten naar
3e branderij en dat stelde hen voor gro
te gewetensconflictenEn veel ander
werk was er toen niet in Schiedam", al
dus majoor Drijver. De lonen waren
laag, pkn. f7 tot f8 per weeku er heer
ste veel armoe en ook dat ^olde het
jonge Schiedamse korps voor proble
men.
Het was In die tijd geen zelfdzaam-
heid. wanneer tijdens een samenkomst
van het Leger, mannen een fles en glaas
je uit hun binnenzak haalden en een ste-
rófle vorrel dronken „ter afwisseling".
a ook voor sommigen wel erg
_Jn geweest, oim ineens de je-
s te laten staan. Doch het werk
er Is mede
en een geheel
3 toestand ontstaan, al zal menig-
en zich de tijd van voor de. oorlog wel
kunnen herinneren, toen vooral op zater
dagavond heel wat dronken lieden over
de straten zwierven. „Het Leter is spon
taan geboren; niet zo maar eens opge
richt, dodh het groeide. Ik ben er van
overtuigd, dat het door God In het leven
is geroepen, om mee te werken Zijn
Woord te verbreiden", zegt majoor Drij
ver. Bijzonder tot 1925 was de drank
bestrijding een belangrijk onderdeel in
de actie van het Leger.
Zondaarsbankje
Hoevelen zullen er in de loop der ja
ren in het zaaltje aan de Lange Haven
27 de gang naar het bekende „zondaars
bankje" hebben gemaakt? Eigenlijk is
majoor Drijver niet zo heel erg ingeno
men met die aanduiding en hij ziou de
vertaling van het Engelse „Mercy seat"
„zetel der genade", er voor in de plaats
wensen Doch hij kan toch veel merk
waardige verhalen doen omtrent men
sen, die de weg naar het „zondaars
bankje" vonden en nieuwe richting aan
hun leven gaven. Daar was b.v. de man,
die wanneer hij dronken was niet
door zes politie-agenten was te overmees
teren, zo sterk was hij dan. Maar ook
hij knielde op het bankje en sindsdien
is hij in dienst van God gekomen.
Op allerlei manieren werd getracht
duidelijk te maken, hoezeer misbruik
van sterke drank, gezinnen verwoest
ook middels toneelstukjes gebeurde dat
waarbij b.v. men op de ene helft van
het toneel een door de drank verwaar
loosd gezin kreeg te zien, en op de an
dere helft, een gezin waar geen drank
werd gebruikt doch netheid en orde
heerste. Het gebeurde, dat iemand die
tot bekering was gekomen, een vat bier
in de gootsteen liet weglopen.
De zondag was vroeger nog een wel
bestede dag. zoals de heer Van der Hoek
vertelde. Die begon 's morgens 7 uur
met een b dstond, om 9 uur kinderdienst
10 uur, heiiigingssamenkomst, die tot
12 uur duurde, om 12.30 uur begaf men
zich naar verschillende lokalen der stad,
waar een soort zondagsschool, de „com
pagnie-diensten" plaats vonden. Dan om
3.30 uur openlucht samenkomst, van 5
tot 6 uur weer voor de kinderen, van
7.30 tot 10 of 11 uiur, verlossingssamen-
komst. Een en ander is nu meer be
perkt en 's morgens 10 uur wordt nu
de eerste samenkomst gehouden
Verdeeld over vijf lokalen in Schiedam
bezoeken plm 300 kinderen in de leeftijd
van 416 jaar, de jeuigdsamenkomsten.
Hiermee heeft het korps Schiedam de
grootste bezetting per korps in ons land
Verder wordt 's zaterdagsavonds door
Spaarbank anno 1820
In de afgelopen maand werd bij de
spaarbank anno 1820 te Schiedam
f 1.905.823,28 ingelegd, terwijl
f 1.769.458,96 werd terugbetaald. Een in-
legoverschot dus van f 136.164,32. Ter
vergelijking moge dienen, dat in april
1964 f 1.837.040,20 werd ingelegd en
f 1.571.333,80 terugbetaald. Het aantal
spaarders bedroeg ultimo april 55.059
(30 april 1964 53.997).
Het sparen Ingevolge de Jeugdspaar-
wet, het z.g. Zilvervlootsparen, kan zich
nog in een onverflauwde belangstelling
verheugen. Het aantal deelnemers nam
toe tot 3.149, het gezamenlijk tegoed tot
f 1.720.819,99 (ultimo april 1964 2.886 deel
nemers en een tegoed van f 1.427.810,19)
Eind april was er voor f^0.107.385,10
belegd in effecten, voor f 9.096.436,54 in
hypotheken en voor f 11.881.671,77 in
twee vrouwelijke soldaten in café's de
„Strijdkreet" verkocht en getracht, evan
geliserend werk te doen. Dit wordt ia
vrijwel alle café's te Schiedam door de
eigenaren toegestaan. Het is gebleken,
dat juist dit werk het beste door de zus
ters van het Leger kan worden ver
richt. Majoor Drijver en dienst echtge
note, ziljn de enigen die met een zeer
matige vergoeding in volledige dienst
van het Schiedamse korps zijn.
Kerkelijke verhouding
Op een vraag omtrent de verstandhou
ding met de diverse kerkgenootschap
pen, deelde majoor Drijver mee, dat die
in de beginjaren wel wat moeilijker lag
dan thans het geval is. Het was alle
maal zo nieuw en geheel anders; de lie
deren die gezongen werden, de vorm
van samenkomsten enz. Het ging alles
recht op de man af, naar Methodistische
opvattingen. Alles is in „leger-vorm" ge
houden, niet alleen wat rangen betreft,
indoch ook in dienstverleningen. Het col
lectegeld heet bv. „leveren van patrp-
nen". Opvallend is overigens wel, dat
de eerste officieren in het Leger te
Schiedam, drie vrouwen waren, kapitei-
ne de Jong in 1890, geassisteerd door
de luitenants Obbes en Otto.
Het Leger des Heils mag dan n et zulk
een groot aantal lidmaten tellen, als de
meeste kerken, doch de invloedsfeer is
veel ruimer, dan de beperkte groep zou
doen vermoeden. Bijna iedereen heeft
wel ergens een raakpunt met het Le
ger, constateert majoor Drijver.
Omtrent de wijze waarop het 75-jarig
bestaan zal worden gevierd, kan het vol
gende worden medegedeeld. Als jubi
leumgift van de Schiedamse soldaten, is
het lokaal aan de Lange Haven, waar
in nu 75 jaar de samenkomsten worden
gehouden, van een centrale verwarming
voorzien De jubileum-agenda ziet et-
als volgt uit:
22 mei zaterdag Gelegenheid voor
vrienden en relaties tot het aanbieden
van gelukwensen op de receptie, 35
uur, in de zaal Lange Haven.
23 mei zondag Eigenlijke jubileum
dag. Samenkomsten o.l.v. de Divisie
officier en zijn vrouw: Brigadier en
mevr- J. Hoevers, 's middags 5 uur een
samenkomen met alle P.O.'s en jeugd-
P.O.'s o.l.v. de D.O.
25 mei dinsdag Soldatensamen-
komst waartoe ook uitgenodigd worden
recruten en bekeerlingen Het plan is er
een informele samenkomst van te ma
ken, met het ophalen van oude herin
neringen, een kopje koffie.
27 mei donderdag Hemelvaartsdag.
In Amsterdam vindt de uitzending en
bevordering van de kadetten plaats, en
's avonds dé grote jubileumsamenkomst
i.v.m. het honderdjarig bestaan van het
Leger 'des Heils.
29 mei zaterdag Het grote muziek -
en zang festival in de Opstandingskerk
ter ere van het jubileum- Met medewer
king van de zangbrigade van Dordrecht
en het Muz ekkorps van Vlaardingen,
alsmede van de eigen zang en muziek.
Dit wordt groots!. Het geheel -al onder
leiding staan van kapitein F. Palstra
van het H.K. Muziek-Departement.
30 mei zondag Slotsamenkomsten
van het jubileum. Als het weer het toe
laat, zal die zondag inplaats van de zon
dagavond openluchtsamenkomst, 's mid
dags een openluchtsamenkomst plaats
hebben op de Maas-boulevard, van half
vier tot half vijf, waar ook de jeugdaf
delingen zullen medewerken.
„Harmonie" nam eerste
prijs
mee
professor, tie heb meer
VERTROUWBM IN U PAN IN
IEMAND ANDERS. IK ZAL
U VERTELLEN WAAROM M'JH
HflRT VOL HAAT 15 VOOREEN
LAND
UITNODIG! NS VAN KW
PKOT. ARONNAX MEE 0>J
TEIN NEMO GAAT
■EN 0EZO6K
AAN HET -SLAVENKAMP OP HET EILAND
RORAPAND.
VERZAMELING VAN
KLASSIEKE WERKEN
/mr/xiï meesterwerk wn
Jl/le9 Verne
E EEN «3EHEI
ERVATIBPOST
PAAR ..VOL<S M'J
EN WT IS WAT De VERRE.
KUKER AAN DE PROFES-
SOR ONTHULDe
l/WAT DRAGENZE
TOCH IN DIE
ZAKKEN?
DENK ER AAN, PROFES,
soe! IK WAS OOK EENS
EEN VAN DIE GEWETEN
LOZE kerels;
25-
IK HB0 ER
NITRATEN EN
9 /PHOSPHATEN VOOR.
MUNITIE
HET OORLOGSZAAD?
ZE LADEN EEN DODE.
L'JKE VRACHTI
AIS DE VLOED KOMT
Se i5nii?n fZAl HET «SCHIP VER.
DE NAUTILUS __A TREKKEN... MAAR IK.
BLUFT KAPITEIN
NEMO NOG EVEN
JSTAAN VOO» EEN KS
LAATSTE WOEDEN.1
iplO ZAL ER VOOe ZOR0EN
fïfT-N ««t HeT NOO,T -Z'JN
STEMMING BEREIKT!
OP HET
EILAND.
Het behoud van Uwtanden
Gemeentelijke agenda Kunstcentrum Schiedam
..lgende: donderdag 13
bouw Irene, Schiedamse Luchtvaart
club, filmvertoning; Arcade, Schiedams
tewerken, toneeluitvoering; Tivoli, fan- -
club De Mega's dansavond; zaterdag 15
mei, Tivoli, S. J. S. Guillauma, dans
avond; De Rank, The Melody Stars,
dansavond, Musis Sacrum, samenwer-
kenden gerepatrieerden, contactbij een-
lange periode van voorberei
ding, is thans het „Kunstcentrum Schie
dam" geformeerd, een organisatie, waar
in verschillende Schiedamse passieve cul
turele verenigingen zullen gaan samen
werken.
Het Schiedamse tamboer- en pijper-
corps „Harmonie" heeft in de supe
rieuren afdeling van het nationaal
drumbandconcours te Rotterdam,
de eerste prijs behaald met 246,5 punt.
Tamboer-maitre B. den Breeyen ver
kreeg 47,5 voor zijn prestaties.
Direct op „Harmonie" volgde „Duin
oord" uit Den Haag met een gelijk
aantal punten,doch iets lager gemid
delde. Aan het concours namen 20
bands deel.
„De Golfbrekers" van start
De Schiedamse chr. zwemvereniging
,.De Golfbrekers" heeft ook voor het
nieuwe zwemseizoen toestemming ge
kregen in het „Bad Groenoord" te mo
gen zwemmen en wel donderdagsavonds
van 18.30 tot 19.30 uur. Een aantal nieu
we leden heeft zich dezer dagen laten
inschrijven en verwacht wordt, dat de
leden van vorig jaar ook wëer present
zullen zijn.
Degenen, die interesse hebben lid te
worden van deze zwemvereniging, kun
nen zich donderdagavond bij het „Bad
Groenoord" om half zeven melden. Er
bestaat bij „De Golfbrekers" gelegen
heid om het KNZB-diploma te behalen,
terwijl het in de bedoeling ligt om ook
diverse wedstrijden te doen houden.
Eén en ander is afhankelijk van het
aantal leden.
Instructeur is de heer H. Houwen,
chef-badmeester van „Bad Groenoord".
Het secretariaat van „De Golfbrekers"
luidt; mej. Henny Schouten, Berken
laan 16, terwijl ook mej. Lien Hoog
land, Schiedamseweg 223, tel. 265342 al
le gewenste inlichtingen zal geven.
waterfilters
geen bijsmaak meer
duizenden liters helder
water met één vulling.
Vraagt Uw drogist naai
een LETON-
filter!
Neem 's werelds flinsta tabaksoorten. Haal ella harde stelen en
nerven eruit. Selecteer op smaak en geur. Maak een melange.
Het resultaat? Het mooie, egale melange-dekblad. De prijs?
Ongelooflijk laag dank zij de volledig© machinale vervaardiging.
Wascana senoritas 10 ct W Wascana cïgarillos 61/z ct
Nü ook een Wascana bolknak voor slechts 16 ct
met melange-dekblad
extra licht, extra geurig
sigarenfabriek WASCANA kampen tel. 05292-2941
In deze tijd kan men over do kerk
welke dan ook vaak wat pessimis
tische klanken horern. Voor velen staat
het vast dat de kerk op z'n laatste
benen loopt- Weliswaar heeft de kern
na de laatste wereldoorlog aan good
will enigszins gewonnen openlijke
vijandschap tegen deze instantie vindt
men niet zo veel meer maar het
baat toch niet- Minder mensen bezoe
ken de kerk en bet lijkt er soms wel
op alsof er een groot desintegratie-pro-
ces aan de gang is. Ik laat dat alle
maal nu maar even voor wat het is.
Om zo iets met enige zekerheid te
kunnen constateren moet men na
tuurlijk meer weten dan dat in eigen
omgevijng wat mensen het contact met
de kerk verloren zijn, de laatste ja
ren. Ik loop al een tijdje mee,
maar ik heb eigenlijk nooit veel an
ders gehoord en ik verbaas ine dan ook
altijd weer over de vitaliteit die veel
kerken aan de dag leggen. De rooms-
katholieke kerk is bezig aan een ver
nieuwing zoals die sedert de 16e eemv
niet aan de orde geweest is. En ook
de protestantse kerken blazen bun
partijtje mee.
Toch maakt de kerk op veel mensen niet
zoln enorme indruk. Dat is ook wel
begrijpelijk. De kerk zou vergeleken
kunnen wonden met een transforma
torhuisje Vroeger een nogal saai ge
val, maar tegenwoordig weet men ook
die dingen aardig in het geheel aan te
passen. Maar weet u wat er in zo'n
huisje plaats vindt? Daar wordt de
enorme hoogspanning omgezet of over
gebracht op de gewone spanniing van
ons lichtnet. Dat is een heel belangrij
ke bezigheid. Als die huisjes er niet
waren, of als dat niet gebeurde, had
den wij niets aan al die electriciteit.
I)aui zouden onze lampen breken, onze
stoppen doorslaan en onze apparaten
vernietigd worden.
Ik vind dit naast vele andere een
goed beeld voor de kerk. De kerk is
ook niet zo spectaculair, net als dat
transformatorhuisje. Toch gebeurt er
iets heel belangrijks. De enorme hoog
spanning waarin de mens zoo komen
te verkeren wanneer hij laten we
zeggen direct met God im aanraking
kwam, zou hij niet kunnen verdragen.
Maar in de kerk luisteren we naar ie
preek van een gewone man. Hij heeft
emn beetje meer in die dingen geslu
deerd dan anderen, maar dat is al
les- Een gewoon mens, met dezelfde
zorgen als alle anderen. En die is
daar bezig lets van die noogspannlng
over te brengen op het net van „de
gemeente".
Op zichzelf lijkt dat niets bijzonders. En
toch is het eeuwen zo geweest. Daar
door kennen wij de bijbel nog en
knnnen we er allemaal bij. U moet
daarom ook niet zo iets rnorms van
de kerk verwachten. Geen tam-tam en
dergelijke. De kerk doet als het
goed is in nederigheid zijn werk
Soms achter enn gevel die helemaal
niet opvalt. Moderne architecten sluiten
ziah soms bewust aan bij de architec
tuur van het geheel van een wijk. He
lemaal geen kerk, zeggen de mensen
wel eens. Maar wat zo'm gebouw tot
kerk maakt, gebeurt voor een belang
rijk deel binnen. En, natuurlijk, nog
veel meer. MEIÏSJttStS
Voor Zündapp
de
BESTE BROMFIETS
van uw leven
natuurlijk naar
Mariniersweg 2
Rotterdam, Tel. 117460
