en visionairs
onder en boven water
n
I
1
Spaanse gezinnen komen
meubilair tekort
-4.--«*4
Twintig ploegen in
Horeca-competitie
IconJ, Ut*
KRATZ?
te-*
DE HAVENLOOD; - DONDERDAG 13 MEI 1965
De geschiedenis van de zeescheepvaart
telt vele bladzijden, die gewijd zijn aan
vreemdsoortige schepen ein aan vreem
de ideeën. Vaak ook waren die ideeën
hun tijd ver vooruit, maar ontirak de
ontwerpende technische wetenschap om
■jijn ideeën uit te werken. Zoals bijvoor -
eeld de geschiedenis va|n de „Connec -
or", een schip, dat op zee kon schar-
lieren. Dit ontwerp was een roemloos
inde beschoren, maar thans, zoals wij
nige weken geleden schreven, wordt op
in Japanse werf hard gewerkt om het
'ncipe van scharnieren toe te passen
j super-maramoettankers.
Rijden op zeebodem
ET VAREN onder water heeft de men-
sen altijd bezig gehouden. Een van
j vreemdste onderwaterschepen is wèl
,e „Argonaut" geweest, die tegen het
eind van de vorige eeuw in Amerika werd
gebouwd. Eigenlijk kon men niet spre
ken van een onderzee-„boot", omdat het
de bedoeling was, dat het gevaarte op de
zeebodem zou rijden. Daartoe had het
aan de voorkant twee wielen en aan de
achterkant één. waarmee men het gevaar
te kon sturen-
De Amerikaanse regering zag niet
veel ih het voer-vaartuig, maar de ont
werper. de Amerikaanse uitvinder Simon
Lake zette zijn plannen toch door. Hij
jouwde een klein exemplaar van zijn ont
werp, waarmee hij proeven nam in de
Atlantische Oceaan. De beide voorwielen
verden aangedreven door mankracht,
/aardoor de „Argonaut" inderdaad over
ie zeebodem kon rijden. Een luchtsluis,
die verankerd was aan een ooei, zorg
de voor verse lucht.
Simon Lake slaagde er in enkele men
sen te interesseren voor zijn ontwerp en
n- werd geld bijeengebracht voor een
■rotere „Argonaut". Deze ondeizeeboot
;reeg als eerste tevens een verbrandings
motor. ,De bedoeling van de Amerikaan
se uitvinder was om met de „Argonaut
onderzoekingen te verrichten oo de zee
bodem en om zijn schip tevens in te scha
kelen bij het beugen van wrakken. He.
kreeg daartoe een uitkijktoren an een
zoeklicht in de neus. Het nieuwe ontwerp
dat veel meer de vorm van een schip
had gekregen, werd tevens voorzien
twee holle masten, 1
verse lucht
werd aangezogen.
Inderdaad boekte Simon Lake met zijn
ArgonauV' vele successen, hoewel zijn
ijdgenoten meenden, dat hij gek was,
"als overigens zo vaak gebeurt met
ensen die hpjn tijd vooruit zijn. Hij
aagde er in enkele wrakken te bergen
n van schepen, die gezonken waren, de
idinigen haar bovten te halen. Maar de
Argonaut" heelt het nooit verder ge-
racht dan een experimenteel ontwerp.
Toerisme onder water
Het GEBRUIK van onderzeeboten,
om de bodem van de zee te onder
zoeken, is de ontwerpers echter blijven
bezighouden. Er zijn in de geschiedenis
nog andere voorbeelden bekend vah sche
pen, die over de zeebodem moesten rij
den, maar toen men de druk in de bal-
lasttanks beter leerde regelen zodat men
het schip wat de verticale bewegingen
aetreft beter einder controle had. bestond
die noodzaak niet meer.
Zo hebben de Franse en Amerikaanse
marine gezamenlijk een bathyscaaf ont
wikkeld. die voorzien werd van allerlei
apparatuur om de zeebodem te onder
zoeken Aangezien deze bathyscaaf tot op
zeer grote diepten moet kunnen doordrin
gen heeft men de kogel, waarin twee
mensen kunnen plaats riemen, voorzien
van een chroomstalen wand met een
dikte van 15 centimeter. Het schip is voor
zien van een motor, die zowel een ver
ticale als een horizontale schroef kan aan
drijven en voor het diepzee-onderzoek is
de bathyscaaf uitgerust met een gnjp-
apparaat en een bodtemboor, stalen ci
linders die zich automatisch opemen en
«luiten voor het mee naar boven nemen
van zeewater en een lichtgevoelige foto
apparatuur.
Overigens is er nog larag geen eind ge-
komeri aan de nieuwe toepassingen van
onderzeeboten. Aan de ene kant wordt
naarstig gezocht naar het gebruik van
onderwaterboten voor het vervoer van
vracht. De ontwerpen daarvoor zijn thefvs
nog vreemde gevallen, waarbij het ge-
De „Mesoscaph"
passagiers de bodem ,van het
begin1 van een uitgebreid onder-water-toerisme.
deelte van het schip, waarin 'e lading
wordt vervoerd, onder water blijft en de
commandobrug met de verblijven voor de
bemanning als een soort Euromast boven
water uitsteken. De bedoeling van deze
constructies is de druk van het zeewa
ter op het schip te verminderen en daar
door hogere snelheden te ontwikkelen.
Zelfs zou m«n dan ook dergelijke sche
pen willen bouwen met passaigiersaccom-
modatie- Ver voor de oorlog was in Duits
land reeds een dergelijk vrachtschip ont
wikkeld, dait ook enige reizen heeft ge
maakt.
Maar ook oip het gebied van de passa
giersvaart zit men in dit opzicht niet
stil. Zoals al eerder gesteld: de mens wil
nu eenmaal weten wat zich onder water
afspeelt. Wat is dus logischer dan het
bouwen van een onderzeeboot, waarmee
men passagiers kan vervoeren? Het
vreemde daarbij is echter, dat de
daadwerkelijke plannen om deze gedach
te te verwezenlijken, komen uit eetn land
dat geen nautische historie heeft, name
lijk Zwitserland.
Professor Jacques Picard, zoon van de
beroemde diepzee-onderzoeker Auguste
Picard ontwierp de Mesoscaph, een duik
boot, bestemd voor het vervoer van veer
tig toeristen op of liever gezegd: ih
het meer van Genève. Vorig jaar maak
te dit schip, onder commando van een
voormalige Duitse duikbootkapitein, zijn
eerste reizen. Het is logisch, dat men in
scheepvaartkringen on vooral die men
sen, die voornamelijk met toerisme te
maken hebben de ontwikkelingen daat
in het meer van Genève nauwkeurig in
de gateh houden. Onderwatertoerisme
schijnt een zaak van de toekomst te zijn.
Slingervrij voor tsaar
der tijden vreemdsoortige schepen ont
worpen. Dat ging echter niet altijd zo
maar, alleen, omdat een ontwerper een»
wat nieuws wilde maken. Elk nieuiw ont
werp streefde naar een verbetering. Zo
ontwierp de Russische admiraal Popov
een schip, dat zijn naam kreeg, en waar
mee hij wilde voorkomen, dat het op'
zee zou stampen dn slingeren, hetgeen
namelijk bijzonder vervelend was voor
de marine-artillerie. Het onderschip was
daartoe rond en plat (de diepgang be
droeg slechts dertien voet) gemaakt en
gefabriceerd van ijzer, afgezet met hout,
dat weer gekoperd was.
Inderdaad slingerde en stampte het;
schip niet en tsaar Alexander II, die dit
schip zag, werd l zo enthousiast, dat hij er
onmiddellijk een voor zichzelf bestelde,
maar dan uitgevoerd als jacht. Deze
tsaar, die verzot was op varen, had name
lijk erg veel last van zeeziekte en zag in
duit ontwerp zijn kans om die geneugten,
van het vanen te genieten, zonder de
kwalijke kanten er van te ondervinden.
Het keizerlijke jacht werd gebouwd,
fraaier overigens dan het marineschip,
want men week af van de ronde vorm.
Het schip, de „Livadia", had drie schoor
stenen, die naast elkaar stonden en de
verblijven voor de tsaar en zijn gasten
waren op het bovendek aangebracht. Tij
dens de eerste reis moest het schip, dat
naar de Zwarte Zee zou varen, via de
Golf van Blscaje, waar men met zwaar
weer kreeg te kampen. De tsaar heeft
geen moment last gébad van zeeziekte,
maar halverwege moest de reis worden
onderbroken om de bemanning tot rust
te laten komen. Zij was namelijk volko
men uitgeput door het zware slaan van
de „Livadia" op de golven: Het keizerlij
ke schip bleek echter toch een succes te
zijn in de Zwarte Zee en het schip, dat in
1880 gebouwd werd, heeft nog tot 1026
dienst gedaan. Daarna werd het gesloopt
en een nieuw schip van dit type werd
niet meer gebouwd.
Een drijvende stad
pROTER. sterker en sneller, dat wa-
D ren de leuzen, die de scheepsbouwers
altijd hebben beheerst. De Engelse inge
nieur Isambard Brunei ontwierp in 1852
de „Great Eastern", een schip, dat meer
dan vijf maal zo groot was als de toem
bestaande schepen. Deze ingenieur ging
van de gedachte uit. dat een groot schip
meer kolen kon meenemen en daardoor
dus minder 'afhankelijk was van de nog
weinige bunkerstations. Bovendien zou er
meer passagiersaccommodatie zijn en zou
het schip sneller kunnen varen. Daartoe
werd het schip naast twee reusachtige ra
deren nog uitgerust met een schroef, ter
wijl het bovendien nog zes masten met
zeil voerde. De „Great Eastern" kreeg
ook nog vijf schoorstenen, één meer dus
dan de grootste schepen ooit hebben ge
had.
De raderen haddan een diameter van
ongeveer 18 meter en de ketels, die aan
de raderen stroom leverden, konden hét
schip een snelheid geven van ruim ze
ven mijl- De schroef woog 36 torn en was
alleen al voldoende om de „Great Eas
tern" een snelheid van negen mijl te ge
ven. Het schip kon in totaal 4000 passa
giers vervoeren, verdeeld over drie klas
sen en wanneer het als troepentransport-
schip was gebruikt, zouden er 10.000
man mee vervoerd kunnen worden.
Het leek dus allemaal heel erg schit
terend, maar het zat het schip van het
begin af aan al niet mee. Voor de te
waterlating, die dwarsscheeps zou geschie-
schieden, was een enorme stellage ont
worpen en het schip moest centimeter
voor centimeter vam die helling worden
gedrukt.
Toen het schip eindelijk te water lag,
had men al ztfn acht miljoen gulden aan
de bouw gespendeerd en de rederij ging
prompt failliet. Er werd een nieuwe
maatschappij opgericht, die de rest van
de bouw financierde.
Tijdens de eerste reis over de Atlaln-
tische Oceaan vervoerde de „Great Eas
tern" slechts 35 passagiers, terwijl de
J)E GESCHIEDENIS van le zeevaart is rijk. Van de vroegste tijden af hebben de mensen de zeeën bevaren.
Deels uit zucht naar aionturen, deels uit drang om handel te drijven met verre landen, vaak nog on
bekend. De zee bevaren sttnd gelijk met het doen van ontdekkingen. De zee bevaren betekent nog steeds
het zien van vreemde land»n, vreemde gewoonten, „romantiek". En ondanks het feit, dat de zeilschepen,
die nog geen vijftig jaar geltden nog de zeeën bevoeren, zijn vervangen door motorschepen, uitgerust met de
modernste navigatiemiddelen als radar, radio-peilapp araten en wat al niet meer, heeft het beroep van zee
man nog steeds het aroma van die „romantiek". En evenals in het verleden wordt nog steeds gezocht naar
nieuwe typen van schepen, mar nieuwe voortstuwingsmogelijkheden, naar nieuwe middelen van transport.
In het verleden hebben al vele vreemdsoortige schepen het licht gezien. Vele daarvan waren al bij voor
baat gedoemd om een misluïking te worden. Andere ideeën zijn eveneens mislukt, maar zijn toch voor
lopers geweest van modern? toepassingen. Wat te denken, bijvoorbeeld van de eerste onderzeeboot,
gebruikt in de Amerikaanse burgeroorlog. Een onderzeeboot, die onder water werd voortbewogen door
roeiers en waarin een brandende kaars de voorraad zuurstof in de gaten moest houden. Wanneer de vlam
van de kaars doofde, betekende dit, dat de zuurstof bijna opgebruikt was en dat men spoedig de oppervlakte
moest opzoeken. Die onderzeeboot werd toen belachelijk gemaakt en men achtte het zelfmoord om onder
water te gaan varen. Toch is iiezelfde boot de voorloper geweest van de huidige duikboten, die aange
dreven worden door atoomkracht, die onder het poolijs doorvaren en die vanuit de diepte hun raketten
naar een vijandelijk doelwit kunnen zenden.
- ij
De „Argonaut" voor de tewaterrijding. Bove n de
de uitkijkkamer zit de koplamp.
Jacques Picard. Door de patrijspoorten kunnen de 40
Genève bekijken. Misschien
bemanning bestond uit 418 koppen. Een
jaar na de eerste reis, in 1861. verging
de reus bijna ih een hevige storm. De
raderen werden van het schip afgeruk;
en de achtersteven ging eveneens verlo
ren. Hetf schip bleek in de praktijk niet
te vqldoen. Toch zou het als esn beroemd
schip de geschiedenis ingaan, want in
1867 maakte Jules Verne een reis op de
„Great Eastern" en hij verwerkte zijn
belevenissen in (het boek „Een drijven
de stad". In 1877 werd het schip gesloopt
waarbij men in de dubbele bodem nog
het geraamte ontdekte van een klin
ker die tijdens de bouw gestorven was.
De Horeca Voetbal Competitie gaat op
18 mei van start op de velden van RFC
Essenburgsingel met drie wedstrijden.
Aan de competitie wordt dit jaar deelge
nomen door 20 elftallen, voornamelijk
samengesteld uit bij de KNVB aangeslo
ten amateur-elftallen en spelende onder
de naam van een zaak uit de Horeca-
sector.
De competitie zal dit jaar worden ge
speeld in vier afdelingen te weten A. B,
C en D, elk van vijf clubs die een hal-
've competitie spelen.
Door loting is de volgende indeling van
de elftallen verkregen.
Poule A: 1. Boulevard Boys, 2. Alhena,
3. 't Fust, 4. Vrijmoedboys, 5. Oud-Hol
land.
Poule B: 1. Stad Dordrecht, 2. Albireo
3. Transvaalboys, 4. Bodega West, 5.
De Kraaien.
Poule C: 1. Henkes, 2. De Kleine Wit
te, 3. Rotterdam Boys, 4. Jachthaven,
5. Amstelhoek.
Poule D: 1. Nieuwe Heemraad, 2. Kei-
zerbitter, 3. Doofpot, 4. Marktboys, 5.
Bellevue Boys.
Van de clubs welke op de eerste
plaats eindigen var) de afdelingscompeti
tie zal A tegen B spelen en C tegen D.
De winnaars van deze wedstrijden zullen
tegen elkaar uitkomen op de finale-avond
8 juli a.s. evenals de verliezers van deze
rónde.
De clubs welke als twee op de rang
lijst zijn geëindigd, zullen een overeen
komstig programma afwerken ter ver
krijging van de 5de tot en met de 8ste
plaats.
OOSTPLEIN (HOEK GROENENDAAL)
TELEFOON 010-127810
}VAN MAANDAQ
T/M ZATERDAG
VAN 9-17.30 UUR
(VERZAMELGEBOUW)
ZUIDPLEIN
TELEFOON 010-279795
RQTTERDAMSEDIJK 3 SCHIEDAM
TELEFOON 010-289140
UITSLUITEND
'S ZATERDAGS
VAN 9-17.30 UUR
Voor
Korte Hoogstraat 18 Rotterdam j
Telefoon (010) 135763
Het aantal Spaanse arbeiders, dat naar
ons land komt, wordt steeds groter. Sinds
kort komen ook vaak vrouwen en kinde
ren mee, omdat de man besluit in Neder
land een nieuwe toekomst op te bouwen.
Zij laten dan hun bezittingen in Spanje
achter en proberen in ons land en voor
al ook in Rotterdam een nieuw be
staan te vinden. Daarbij moeten zij vele
moeilijkheden op het gebied van aanpas
sing ovenvinnen. Maar zij hebben dit er
voor over, omdat zij hun kinderen vooral
willen laten profiteren van het betere on
derwijs op de Nederlandse scholen en
de hetere levensvoorwaarden in ons
land.
Vele van deze gezinnen wonen in pen
sions, waar zij vaak niet in staat zijn
geld te sparen. Het is logisch, dat ook
deze gezinnen willen wonen in een eigen
omgeving, zonder dat zij de invloeden
van buitenstaanders ervaren. Zij zoeken
dan ook meestal naar een eigen woon
ruimte.
In vele gevallen lukt dat ook wel. hoe
wel zij uiteraard op dezelfde manier
worden behandeld als de Nederlandse
woningzoekenden. Vaak vinden zij echter
een kleine ruimte, waar zij met hun be
scheiden eisen al heel gelukkig mee zijn.
Met behulp van de gemeente worden we
kelijks enkele Spaanse gezinnen aan
woonruimte geholpen.
Dan staan zij echter voor een grote
moeilijkheid: de inrichting van die wo
ning. Zij wijlen zich volkomen aanpassen
bij de Nederlandse leefgewoonten en voor
de meubilering van hun woning ontbreekt
er veelal het geld. Heit is dan ook daar
om, dat er een beroep wordt gedaan op
de Rotterdamse bevolking. Iedereen, die
een kast, een tafel, een bed, een stoel of
wat dan ook ergens op zolder of in een
kelder heeft staan, zonder dat hij weet
wat hij er verder nog mee moet begin
nen, kan deze Spaanse gezinnen helpen.
Aanmeldingen voor goed bruikbaar
meubilair kan men telefonisch of schrif
telijk doen bij het bureau van de Sint
Vincentiusvereniging, Schiekade 105, te
lefoon 242879 te Rotterdam. Daar zal er
ook voor worden gezorgd, dat alle aan
geboden meubelen op de juiste plaats te
recht komen.
De formidabele vjjfpijper „Great Eastern" n a de dwarsscheepse tewaterlating op de Theems.
Jubileum-wandeltochten
van „Don Bosco"
In verband met haar tienjarig jubileum
organiseert de R.K.W.S. en O.V. „Don
Bosco" op zaterdag 29 en zondag 20 mei
haar Jubileum-wandeltochten, waaraan
iedereen kan deelnemen hetzij indivi
dueel als in groepsverband mits de leef
tijd van 8 jaar bereikt is. Keuze uit 10,
15, 25 en 40 km. De start is beide dagen
vanaf de Speeltuin Kralingen aan de Ho-
ningerdijk. Voor de 40 km. beide dagen
om J0 uur. Overige afstanden zaterdags
van 2 uur tot half drie zondags van
11 uur tot half een.
Ieder die de tocht (afstand naar leef
tijd) heeft volbracht ontvangt een fraai
uitgevoerde medaille met dfaaglint. Ie
dere groep ontvangt een groepsprijs, ter
wijl er tal van prijzen zijn voor iedere
dag en iedere afstand voor die groe
pen welke volgens de jury de beste in
druk maken. Alle verenigingen, clubhui
zen, scholen, militairen en semi-militai-
ren en individuele wandelaars zijn wel
kom.
Er is aan de parcoursen extra aan
dacht besteed en een gemotoriseerde co
lonne EHBO-ers en medewerkers zorgt
dat alles vlot verloopt en eventuele
moeilijkheden uit de weg geruimd wor
den.
Het inschrijfgeld bedraagt f0,90 voor
personen tot en met 15 jaar en militai
ren t.m. de rang van O.O. Overigen f 1.
Inschrijvingen na 20 mei worden ver
hoogd met f 0,20 p.p. of f 0,75 per groep
voor het nazenden van de beloningen.
Ingeschreven kan worden via gironum
mer: 648443 t.n.v. Penningmeester Don
Bosco-Rotterdam of mondeling bij: dhr.
W. A. Buying, Abr. Kuyperlaan 16b. dhr.
A. Steijlen, Millinxstr. 146a, mevr. Chris,
pijn, Carnisselaan 127a (tel. 274819), me
vrouw Veelbehr, Gaffelstraat 23, mej. A.
Haine, Vredenoordlaan 12d en op beide
dagen aan het startbureau.
Youth for Christ-zangrally
Zaterdagavond 15 mei houdt Youth for
Christ weer een zangrally, waar als van
ouds veel en enthousiast gezongen zal
worden. Als soliste zal optreden Frannie
Faassen, die zichzelf begeleidt op de citer.
De vleugel wordt bespeeld door Wiebe
Zeilstra, terwijl Gerrit Vink de samen
zang zal leiden.
De toespraak zal gehouden worden door
de bekende radio-predikant ds. G. Toorn
vliet. De rally wórdt gehouden in de
Schotse Kerk, Schiedamse Vest 119
(tegenover het Oogziekenhuis). De aan
vang is 8 uur.