RIJNMOND:
Inwoners van 21 gemeenten
stemmen voor super-gemeente
G. Z. DE VOS CKVP):
H. LAAN (PvdA):
J. ALERS (VVD):
„Er zal in dit gebied gewoekerd
moeten worden met de ruimte"
'Ikmoet zien of Rotterdam
Rijnmond-uitdaging aan
„Zakelijk element moet boven
andere prevaleren in Rijnmond"
S. GROENENDIJK (C]PN):
„De economie van de Waterweg
mag niet alleen bepalend zijn"
B. J. I DINK (AR/CHU):
„Rijnmond moet ook leefbaar zijn
als er 4000 per km2 wonen"
R. SUURENBONK (PSP):
„Luchtverontreiniging moet
strenger worden aangepakt*
DE HAVENLOODS VRIJDAG 28 MEI 1965
10
QP 2 JUNI zullen de kiesgerechtigden van 24 ge
meenten in het gebied van de Nieuwe Waterweg
naar de stembus gaan. Zij zullen op die dag een uit
spraak moeten doen, die een unicum is voor Neder
land. Het gaat daarbij namelijk niet om verkiezingen
voor de gemeenteraad, Provinciale Staten of de
Tweede Kamer, maar om een volkomen nieuw
lichaam. Zij zullen de mensen moeten kiezen, die
zitting zullen nemen in de Raad voor de Rijnmond,
een lichaam, dat tot taak krijgt overkoepelend te
Er is reeds jarenlang gediscussieerd
over Rijnmond, vooral ook over de vorm
waarin dit lichaam moest worden opge
zet. In het aanvankelijke ontwerp werd
gesteld, dat elke gemeente uit de gemeen
teraad een afgevaardigde zou kiezen. De
resterende 57 leden zouden dan volgens
normale verkiezingen worden gekozen
een amendement in de Tweede Kamer
bracht daar een verandering in. Nu is hei
dat de kiezers an het Rijnmondgebied
tien procent van de totale kies-
bevolkig van Nederland alle leden
van de Rijnmondraad gaan kiezen In
dgt totaal zal Rotterdam 73 procent'van
de stemmen, inbrengen.
In eerste Instantie zal de Rijnmond-
raad tot taak krijgen een streekplan vast
te 'stellen. Dat betekent, dat men de be
staande streekplannen zal gaan bestude
ren en zal trachten ze samen te voegen
tot één geheel. Dit is op zichzelf al een
belangrijke opdracht, omdat in da:
streekplan zal moeten worden vastgelegd
waar de industriegebieden komen, welke
gebieden moeten worden bestemd voor
wetoingbouw, welke gronden gespaard
moeten blijven voor land- en tuinbouw
en waar de recreatiegebieden moeten ko
men.
LEEFBAAR GEHEEL
TJET IS DUIDELIJK! dat al deze be-
langen niet bij de gemeentegrenzen
ophouden. Wanneer men van het Rijn
mondgebied werkelijk een leefbaar ge
heel wil maken, zal een samenwerking
van de betrokken gemeenten noodzake
lijk zijn. En het is juist die samenwei-
king, die Rijnmond beoogt. De bereid
heid tot samenwerking is vaak wel aan
wezig, maar in het gebied, waar de in
vloed van Rotterdam zo overweldigend
groot is, loopt het overleg tussen de part
ners vaak niet bepaald vlot. De Rijn
mondraad zal dit overleg gemakkelijker
moeten maken en, indien blijkt dat dit
niet mogelijk is, zal hij met dwang
maatregelen het beoogde doel moeten
zien te bereiken.
In de toekomst zal Rijnmond zich ook
met zaken gaan bezighouden,
die eigenlijk sterk verweven zijn met het
vast te stellen streekplan. Zo zal de
raad het probleem van de lucht- en wa
terverontreiniging aanpakken en men wil
ook de verdeling van de woningen over
het gebied in handen van de Rijnmond-
raad geven. Daarnaast zijn er de pro
blemen van het vervoer tussen de ge
meenten onderling, het beheer over de
havens en het aanleggen van nieuwe ha
vens, de drinkwatervoorziening, de riool
waterzuivering en al die zaken meer, die
een gemeente alleen niet zou aankunnen
maar waarvoor een andere gemeen*.)
het monopolie zou kunnen opeisen- Rijn
mond zal al deze zaken in goede banen
moeten zien te leiden, zodat een harmo
nieus geheel ontstaat.
Uiteraard kan men veel theorieën op
hangen over Rijnmond. De toekomst zal
moeten uitmaken hoe de ontwikkeling
zal gaan. Veel zal afhangen van de ge
meenten zelf, waarbij Rotterdam als
grootste gemeente, de belangrijkste
plaats zal innemen. Want voor Rotter-
dam zal het soms moeilijker zijn dan
voor een kleine gemeente om bepaalde
bevoegdheden af te staan. Uiteraard zal
de invloed van Rotterdam op de Rijn
mondraad groot zijn, maar de raad zaï
toch streven ten opzichte van alle ge
meenten zo democratisch mogelijk te
werk te gaan, omdat de belangen van de
gehele streek moeten prevaleren boven
het belang van een of meer gemeenten.
DESKUNDIGEN
UlE VRAAG is wel eens opgeworpen of
l J de Rijnmondraad al dan met politiek
samengesteld moet zijn. In Nederland is
eigenlijk geen andere vorm dan een po
litieke samenstelling denkbaar. Wei
het zo, dat de Rijnmondraad boven de
gemeenteraden, die ook el politieke li
chamen zijn, moet staan. Aangezien Rot
terdam het grootste aantal "stemmen in
brengt, zullen de linkse partijen in de
raad waarschijnlijk wel de meerdérheid
gaan vormen. De verwachting, geba
seerd op de verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten in 1962 is, dat de Partij
„De programma's van de politieke
partijen verschillen eigenlijk niet zo
veel zegt dr. J. Alers, lijstaanvoer
der van de V.V.D. voor de Rijnmond-
verkiezingen. „Er zullen in de raad
dus weinig politieke problemen gaan
spelen. De verschillende opvattingen
lopen dwars door de partijen heen.
De benadering van de problemen, zo
als bijvoorbeeld de verhouding tussen
recreatie en industrie, zal van de
persoonlijke opvattingen van de leden
afhangen."
De heer Alers verwacht, dat d« VVO
uit de bus zal komen met een stemmen
winst, vergeleken bij de verkiezingen in
1962 voor de Provinciale Staten. „Wij
verwachten minimaal 8 9 zetels", aldus
„Wij hebben de leuze „Een frisse
wind door Rijnmond" gelanceerd. Dat
bedoelen wij in dubbele betekenis. In
de eerste plaats natuurlijk in verband
met de luchtverontreiniging. Maar
wij bedoelen ook, dat we deze moge-
lijkheid willen grijpen om de proble
men van Rijnmond op een frisse ma
nier aan te pakken" Dat zei de heer
R. Laan, lijstaanvoerder van de
P.v.d.A., vlak voordat hij deze week
een bespreking zou hebben met Rijn
mondvoorzitter Marijnen.
„Ik heb het gevoel, dat bepaalde poli
tieke partijen denken: eerst gaan we
Rijnmond wat op gang brengen en dan
laten we de stuurman wel zorgen, dat
het schip niet te ver uit de koers raakt.
Kalm aan dan breekt het lijntje niet. En
daarbij wordt dan vooral de nadruk ge
legd op het voorzichtig zijn met de ge
meentelijk bevoegdheden", aldus de heer
Laan. „Maar'"wij - wHlen» zo gauw moge
lijk de kans grijpen om vernieuwingen
aan te brengen. Het streekplan is de
enige bevoegdheid van Rijnmond. De
woningbouw zal er ook wel gauw bij ko
men. De rest (bijvoorbeeld verkeer, ha
vens, luchtverontreiniging) zijn nog
maar richtlijnen. De Rijnmondraad zal
de gemeenten moeten verzoeken zich bij
die richtlijnen aan te sluiten. Dat vinden
wij een grote omweg. De PvdA zal op de
kortst mogelijke termijn aansturen op
een uitbreiding van de bevoegdheden.
Daarbij heeft de coördinatie bij de be
strijding van de lucht- en waterveront
reiniging voorrang".
De heer Laan heeft verder nog meer
omlijnde plannen voor zijn activiteiten in
Rijnmond. „Eerst zullen we moeten gaan
inventariseren. Er mag bijvoorbeeld ten
aanzien van de industrievestigingen geen
concurrentie tussen de gemeenten be
staan. De maatregelen In alle gemeenten
zullen gelijk moeten zijn. Op een bepaal
de datum zal Rijnmond verder zelf een
apparaat moeten hebben en bevoegdhe
den moeten overnemen. En het mag niet
te lang duren, voordat het zover is. In
1970 zullen al een paar dingen overgege
ven moeten zijn".
Als een van de taken ziat de heer Laan
ook het regelen van het vervoer in het
gebied. „We zullen de concessies van de
verschillende maatschappijen moeten be
kijken en tot een betere regeling moeten
komen. Op den duur denk ik aan een
groot vervoerbedrijf voor het hele ge
bied, waarvan de overheid bijvoorbeeld
de helft van de aandelen in handen heeft.
Verder zullen we moeten bekijken welke
uitbreidingen er voor de havens op papier
moeten meepraten over de Rotterdamse
plannen voor de uitbreiding van de ha
vens, al is het maar op adviserende oa
sis. Dat is ook in het belang van de in
dustrievestiging, zoals het staalbedrijf op
de Maasvlakte, dat er zeer zeker zal ko-
De 'heer Laan meent, dat het slagen
van Rijnmond voor een groot gedeelte
wordt bepaald door de houding van Rot
terdam. „Ik moet zien of Rotterdam de
uitdaging van Rijnmond aankan", zegt
hij. „Of het zo groot is, dat het wil hel
pen aan Rijnmond grotere beypegdheden
te geven. Want elke stap in die richting
betekent een verkleining van de positie
van Rotterdam, Als Rijnmond zich goed
ontwikkelt, krijgen de kleinere gemeen
ten meer invloed. Nu heeft Rotterdam
het voor het grootst» *«d»»)t» voor het
zeggen",
werken voor 24 gemeenten. Dit is een taak, die in
het begin wat vaag zal zfjn. Naarmate Rijnmond
langer zal functioneren, zal ook haar taak worden
uitgebreid- In de wet is ^vastgelegd, dat gemeenten
hun bevoegdheden aan Rijnmond kunnen overdra
gen en dat Rijnmond ook bevoegdheden naar zich
toe kan trekken, wanneer de helft van de deelnemen
de gemeente daarmee akkoord gaat. Dit alles uiter
aard onder voorbehoud, dat Provinciale Staten en
de Staten-Generaal daaraan hun goedkeuring zullen
hechten.
„Ik heb al zo veel fantasieën over
Rijnmond weggegeven, dat ik zelf niet
meer weet of ik me ga tegenspreken.
Maar dat laatste zal eigenlijk niet
kunnen gebeuren, omdat er in Rijn
mond zo veel te doen is, dat een ieder
zijn fantasie de vrije loop kan laten.
De taak van Rijnmond zal in de loop
van de tijd moeten groeien", aldus de
Rotterdamse wethouder van Sociale
Zaken en Volksgezondheid G. Z. de
Vos, die lijstaanvoerder is van de
K.V.P. voor de Rijnmondraad.
„In dé eerste plaats is er de bunde
ling van de bestaande streekplannen tot
één groot plan voor Rijnmond. Daar
naast kunnen de gemeenten eigen be
voegdheden overdragen en kan Rijn
mond bepaalde bevoegdheden naar zich
toetrekken, wanneer de helft van de ge
meenten het daar mee eens zijn. Zo zal
Rijnmond de verdeling krijgen van het
aantal woningen, dat in dit gebied mag
worden gebouwd, over de 24 gemeenten,
maar die gemeenten kunnen ook zeggen:
latj Rijnmond zelf die woningen maar
bouwen".
De havens
even het vraagstuk aan of de Rijnmond
raad een politiek of een zakelijk lichaam
moet zijn. „Formeel is het een politiek
lichaam", aldus de héér De Vos. „Maar
in ieder geval zullen de persoonlijke ver
schillen van mening naar voren komen.
Die lopen dwars door de partijen heen.
Maar Rijnmond zal alleen goed te bestu
ren zijn, wanneer het zakelijke element
prevaleert boven het andere. De poli
tiek zal er heus wel eens bijkomen. Ik
zal daar zelf ook wel eens voor zorgen,
want in houd soms wel eens van stoken.
Maar die politiek zullen we voorzichtig
moeten hanteren, want ik ben het er wel
mee eens, dat Rijnmond een iets meer
technische aangelegenheid is dan een ge
meenteraad of Tweede Kamer. Maar cp
de lijsten van de politieke partijen staat
dan ook een goed gezelschap van men
sen, die op een bepaald punt deskundig
van de Arbeid 38, de PSP 3 en de CPN
ook 3 zetels zal krijgen. Hierin kan, ge
zien de politieke verwikkelingen van hel
afgelopen jaar wel een verschuiving op
treden, maar die zal toch niet van zo
grote invloed zijn. Die sterk linkse sa
menstelling van de Rijnmondraad zou
wel eens moeilijkheden kunnen opleveren
voor gemeenteraden, die overwegend
reahts georiënteerd zijn. Maar, zoals al
eerder opgemerkt, het gaat hier om het
belang van Rijnmond in zijn geheel en
dit is iets, wat men zal moeten accepte
ren.
De meeste politieke partijen hebben
echter begrepen, dat vooral de deskun
digheid in Rijnmond een grote rol gaa:
spelen. Zij heoben dan ook vooral men
sen naar voren gesehoven, die op een be
paald punt deskundig zijn. Velen van hen
menen dan ook, dat de zakelijke bena
dering van de problemen sterker zal zijn
dan de politieke benadering. En wan
neer men de programma's van de po
litieke partijen, voor zover die voor Rijn
mond zijn opgesteld, bekijkt, dan komt
men tot de ontdekking, dat elke partij
eigenlijk hetzelfde doel nastreeft. Bij de
pogingen om dat doel te verwezenlljke i
zal de politiek wel een rol gaan spelen.
Rijnmond is een nieuw begrip in het
Nederlandse bestuursapparaat. Het is
eohter een belangrijk begrip, even be
langrijk als de gemeenteraden, de Pro
vinciale Staten en de Tweede Kamer.
Dat zal een ieder zich volgende week
woensdag, wanneer de stemlokalen open
gaan, terdege moeten realiseren.
belangrijke
M id in. „Ik ge-
niet, dat Rijnmond het beheer over
de havens zal krijgen", aldus de heer De
Vos, „want dat zou betekenen, dat men
van een gemeente alles af zou nemen.
Natuurlijk zal het niet moeilijk zijn om
de helft van de gemeenten zo ver te krij
gen, dat zij dat beheer aan Rijnmond op
dragen, want de meeste gemeenten heb
ben geen bemoeienis met een haven.
-- - drc
Maar mijn persoonlijke
niet zal gebeuren".
visie ii
De heer De Vos wil zich verder echter
niet verliezen in fantasieën. „Het gaat
eerst om wat er kan gebeuren. Als je
dat goed hebt gedaan, dan wordt de
scherpe toepassing van de dwangmaat
regelen teruggebracht. Voorlopig zullen
we wel zo'n twee jaar nodig hebben,
voordat we het streekplan hebben opge
steld. In die twee jaar kunnen we dan
ook richtlijnen geven aan gemeenten
voor hun uitbreidingsplannen. Daarnaast
krijgen we de inventarisatie van de ge
meentelijke problematiek, waarbij we in
de eerste plaats de gezamenlijke proble
men zullen moeten bekijken. Die zal
Rijnmond zelf moeten oplossen of de
raad zal een overlegorgaan moeten cre-
eren. En het wordt natuurlijk heel inte
ressant wanneer er conflictsituaties ont
staan tussen gemeenten onderling. Maar
In die twee tot drie jaar, die we daarvoor
nodig zu-llen hebben, hebben we aan
Rijnmond gestalte gegeven, die de basis
kan zijn voor de toekomst".
Wethouder De Vos raakte ook nog
„Ik vind het jammer, dat de leden
voor de Rijnmondraad deze keer
slechts voor een jaar worden geko
zen", zegt de heer S. Groenendijk, lijst
aanvoerder van de C.P.N. „Want nie
mand heeft in die tijd iets gedaan en
er is dan nog niet veel bekend over
hoe Rijnmond zal gaan functioneren.
Het is ook jammer, dat er een zekere
lauwheid is onder de politieke par
tijen en dat het de burgers ook niet
zo aanspreekt, terwijl die eerste keuze
toch zo belangrijk is. In dat eerste
jaar moeten we kennis maken met
het nieuwe orgaan. Dat jaar bepaalt
voor een belangrijk deel het slagen
of mislukken."
De heer Groenendijk is ook niet geluk
kig met de keus van mr. V. G. M. Ma-
rijnen als voorzitter van Rijnmond. „Ik
had liever gezien, dat men een ander op
die plaats had benoemd. De meerder
heid van de raad zal wel links georiën
teerd zijn, maar dat komt niet tot uiting
in de voorzitter. Ik had liever iemand
gehad, die de bevolking kent en dan geen
KVP-er. Het zou democratischer zijn ge
weest, als Rijnmond zijn eigen voorzitter
had gekozen, maar de Tweede Kamer
heeft nu eenmaal anders beslist. Ik zie
hem als een waakhondje".
De heer Groenendijk is van mening,
dr. Alers. „Bij dé samenstelling van de
lijst hebben we er rekening mee gehou
den, dat we deskundige leden op verkies
bare plaatsen hebben gezet. Wij hebben
niet zozeer gestreefd naar politieke fi
guren, zoals enkele andere partijen wel
hebben gedaan. Onze vertegenwoordigers
zullen hun meningen moeten baseren op
dat Rijnmond zelf initiatieven zal moe
ten ontplooien. „Rijnmond is nu nog
niets. De raad zal echter niet mogen
wachten op wensen en verlangens van de
gemeenten. Hij zal de behoefte van het
hele gebied moeten peilen en zal zelf
met initiatieven moeten komen Voor za
ken van algemeen belang. Verder zal de
raad de plannen moeten voorleggen aan
de gemeenten en aan het publiek en hij
zal de gemeenschap goed moeten voor
bereiden, zodat er niets opgedrongen be
hoeft te worden".
De lijstaanvoerder van de CPN meent,
dat er problemen genoeg zijn. „De huis
vesting is een van de eerste punten", zo
zegt hij. „Het is nodig, dat we weten
waar we naar toe gaan. Er zullen afzon
derlijke woonkernen moeten komen, die
alle zo groot zijn, dat ze voorzien in de
behoeften, die er op sociaal en cultureel
gebied en op het gebied van onderwijs
en recreatie zijn. Er zullen betere ver
bindingen tussen de woonkernen moeten
komen, vooral ook 's nachts, zodat bij
voorbeeld de continu-arbeiders. die ver
van hun werk wonen, niet meer op de
fiets naar huis moeten".
het particulier initiatief, terwijl bijvoor
beeld de PvdA dit aan de overheid wil
overlaten. Maar natuurlijk zullen wij die
vrijheid niet altijd kunnen handhaven. Er
moet in dit gebied zo gewoekerd worden
met ruimte, dat men bijvoorbeeld niet
zal kunnen toelaten, dat grote gebieden,
die groen moeten blijven, gebruikt wor
den voor kassen".
Rijnmond krijgt te maken met de pro
blemen van verschillende gemeenten.
„Wij zullen moeten proberen de zaak zo
objectief mogelijk te benaderen", aldus
dr. Alers. „Rijnmond zalechter sterk
een Rotterdams gezicht krijgen, aange
zien 73 procent van de stemgerechtigden
in Rotterdam wonen. Dat zal toch ook
wel van invloed zijn op het standpunt ten
aanzien van de recreatie".
Hoewei de programma's van de poli
tieke partijen nagenoeg gelijkluidend
zijn, noemde dr. Alers toch een punt,
dat de WD wil gaan nastreven. „Een
van onze doelstellingen in Rijnmond zal
zijn het oprichten van streekscholen voor
verschillende gemeenten. Daar zullen de
andere partijen ook wel voor voelen,
denk ik".
Voordat de raad echter goed kan gaan
werken, zal een ambtenarenapparaat
moeten worden opgebouwd. „De VVD
hoopt natuurlijk, dat dit apparaat klem,
maar deskundig zal zijn. Dan moet het
streekplan worden opgesteld. Ik ver
moed dat we daar toch wel een jaar of
twee mee bezig zullen zijn. Maar we zul
len vrij snel kunnen beginnen aan het
coördineren van de streekplannen van de
gemeenten en we zullen vrij snel advise
rend op kunnen treden. Daarnaast zijn
er natuurlijk andere kwesties, zoals bij
voorbeeld de rioolwaterzuivering. We zul
len moeten stimuleren, dat deze installa
ties door verschillende gemeenten geza
menlijk worden gebouwd, omdat het voor
een kleine gemeente financieel onmoge
lijk of zeer moeilijk is".
„Bij Rijnmond kunnen we twee din
gen onderscheiden, namelijk het
vraagstuk van de materiële bevoegd
heden en de formele bevoegdheden.
Maar daar moeten we boven uit gaan.
Los daarvan zie ik als allerbelang
rijkste taak om in dit gebied van 24
gemeenten een zodanig klimaat van
samenwerking en begrip te creëren
voor de taken, die liggen te wachten,
dat daardoor meer en beter werk kan
worden verzet. En dan doet het er
loeinio toe of Rijnmond veel of weinig
bevoegdheden heeft. Want als er een
natuurlijk samenspel ontstaat tussen
Rijnmond en de gemeenten, dan is de
taak als catalisator en coördinator van
Rijnmond vervuld".
Dit zegt drs. B. J. Udink, lijstaanvoer
der voor de Protestants-Christelijke
Groep (AR/CHU). „Rijnmond zal in
eerste instantie de streekplannen willen
bekijken en vragen of ze aan de eisen
van de streek tegemoet komen", aldus
drs. Udink. „Daar zit een hele internatio
nale en nationale problematiek achter.
Het gebied van de Nieuwe Waterweg is
nu eenmaal het meest unieke knooppunt
van verkeerswegen op de Viele wereld.
De Noordzee is de drukst bevaren zee
en de Rijn is de drukst bevaren rivier.
Die ontmoeten elkaar in dit gebied. De
havens en de industrieterreinen behoren
tot de beste van de wereld. In een cirkel
van 500 kilometer daar omheen woont
75 procent van de Westeuropese bevol
king en heb je 85 procent van de West-
industrie om hier gebied te pakken te
krijgen. Daardoor zijn wij bijzonder be
gunstigd, maar we moeten beseffen, dat
we een rol spelen ten dienste van de
hele wereld. Daardoor zijn we niet vrij,
ondanks het vaststellen van een streek
plan. Men kan dan ook geen streep zet
ten onder de uitbreidingen van de in
dustrie. Daar zijn we niet vrij in".
menwerking er is, zal er geen bezwaar
tegen zijn om de bevoegdheden van ge
meenten te delegeren aan Rijnmond. De
raad zal de gemeenten niet als tegen
standers, maar als partners moeten zien.
Het omgekeerde is ook waar. Maar het
moet allemaal nog groeien en ik ben er
voor, dat dit geleidelijk gaat".
De heer Groenendijk meent, dat er een
scherpe grens moet worden getrokken
tussen woon- en industriegebied. „We
moeten in Rijnmond veilig kunnen wer
ken en leven. Daarom zal ook het pro
bleem van de luchtverontreiniging moe
ten worden aangepakt". Voor de rest
heeft de heer Groenendijk nog enkele
vaste standpunten. „Het is onmogelijk,
dat de economie van de Waterweg alleen
bepalend mag zijn. Desnoods moet men
maar uitwijken naar de Westerschelde,
de Eemmond of de IJ-mond. Je kunt de
industrie niet op een hoopje drukken. Je
kunt ook niet uitsluitend af gaan op je
eigen hoekje, want dit is een landelijk be
lang. Het gaat ook niet aan, dat de on
dernemers zelf bepalen waar ze willen
zitten. En dan zegt men wel, dat die an
dere gebieden geen voorzieningen heb
ben, maar ik ben van mening, dat die
voorzieningen dan maar moeten worden
getroffen. Ik zeg altijd maar zo: hoe meer
er op een boomtak gaan zitten, hoe eer
der die afbreekt".
Drs. Udink ziet het echter niet alleen
internationaal. „Daarnaast", zo zegt hij,
„hebben we de geweldige problematiek
van het Nederlandse volk zelf. In het
jaar 2000 over 35 jaar dus zal Ne
derland twintig miljoen Inwoners tellen.
Dan zullen in het gebied van Rijnmond
vierduizend mensen wonen op elke vier
kante kilometer. Dat is een vreselijk
probleem. Tpch zal dit gebied enigermate
bewoonbaar en leefbaar moeten blijven.
Er zal gelegenheid moeten zijn om te
werken, dus ook om industrieën te ves
tigen. de mensen zullen vervoerd moeten
worden, er zullen wegen moeten komen,
want dan wil iedereen een auto. Men wil
een redelijke frisse lucht inademen. De
lucht mag niet verpest worden door de
Industrie en door de auto's en nu al is het
in grote steden van Amerika zo, dat de
lucht meer verontreinigd wordt door
auto's dan door industrieën".
„In de komende 35 jaar wordt het dus
ln dit gebied een worsteling, want we
willen toch niet helemaal verzinken in de
poel van het Roergebied. Maar dit alles
staat eigenlijk ook al achter het woord
streekplan", aldus drs. Udink. Dan spreekt
hij over de formele bevoegdheden. „Die
zijn vrij zwak", zo zegt hij. „We kunnen
alleen hat streekplan vaststellen, maar
niet uitvoeren. Maar dat is zeker in 'het
begin niet zo erg. Als de gfeer van sa-
,.lk wil voor oostellen, dat er tot nu
toe in Rijnmond een onevenredige ont
wikkeling is geweest. We zullen dat
aantonen door er op te wijzen, dat de
industriële ontwikkeling steeds voor
rang heeft gekregen. Het terrein voor
de hoogovens ligt klaar, terwijl we niet
weten of die er pok komen. Het Maas
vlakteplan is klaar, terwijl je niet weet,
of dat ook werkelijk dringend nodig
is. Daarnaast zijn er de problemen van
recreatie, woningbouw, luchtveront
reiniging en drinkwatervoorziening, die
allemaal achter, blijven bij die andere
problemen", aldus de heer R. Suuren-
donk, lijstaanvoerder van de P.S.P.
„Er zijn een aantal punten, die ook al
in de gemeenteraad van Rotterdam be
sproken zijn", vervolgde de heer Suuren-
donk. „Neem bijvoorbeeld eens de drink
watervoorziening. Als er een pijpleiding
kan komen voor Mobil Oil, dan kan er
ook een pijpleiding komen voor de water
voorziening, desnoods van de bronnen af
Dat is iets wat de deskundigen verder
zuilen moeten uitwerken. Ten aanzien
van de woningbouw ben Ik van mening,
dat die zich in Rijnmond gunstig kan
ontwikkelen als zij gezamenlijk door alle
gemeenten wordt aangepakt Nu zwerven
de arbeiders van het ene project naar
het andere. Maar als er een samenspel is,
kan dit veel sfficiënter gebeuren. Daar
naast zijn. wij van mening, dat de over
heid het kapitaal moet verschaffen voor
de woningbouw tegen een lage rentevoet.
Dan kunnen, aldus onze deskundigen, de
huren met tien tot veertien gulden per
week zakken. Op die manier kan men
Zie verder pag. 17.
