ZOVEEL HOOFDEK Q O ZOVEEL ZINSNEDEN f De dierenwereld van Disney en die van de anderen de iVielfl m dËZe Deze week in de bioscopen Imponerend spel van Dirk Zwart Marie-Claire Alain verfijnd orgelspel Petitie aan regering over vivisectie PIET DONKER ter herinnering Lolt Putu Surya uit Bali opent dansend een tentoonstelling mSSSS werken van gorky in a# X MUSEUM BOYMANS toont f IO.- DE HAVENLOODS DONDERDAG 22 JULI 1965 4 YVTOLVEN en beren in de sneeuwkou van het Canadese hooggebergte, oli- fanten e& neushoorns in de tropische hitte van Equatoriaal Oost Afrika, paar den en koeien op de winderige, zondoor- stoofde prairies van Arizona: ziedaar de gevarieerde en overvloedige fauna, die deze week, waarin de Hollandse zomer ten lange leste schijnt te zijn doorge broken, de Rotterdamse première-thea ters bevolkt. In dat opzicht heeft de bioscoop, die naast een amuserende en verstrooiende taak tegenwoordig zich wel opvallend ijverig toelegt op het na drukkelijk brengen van sex cn sensatie, om het maar eens generaliserend sa men te vatten, toch ook nog wel iets van de opvoeder en voorlichter in zich, met welk predikaat de televisie zich zo gaarne pleegt te tooien. De natuur na der tot de toeschouwer te voeren, is een opdracht, die meerdere cineasten zich reeds in de jaren dertig hebben gesteld. Namen als YV. S. Van Dyke (..Trader Horn") en Robert Flaherty (..Nanook of the North", „Elephant Boy") zijn niet meer weg te denken in de annalen van de film uit die periode. plaats het dier in de sympathie mens aan te bevelen, voorzover aai no dig was tenminste en de noodzaak daar toe nog bestaat. De methodes, die hij bij dat streven gebruikt, hebben lang niet altijd de instemming van de natuur liefhebbers, die hem deformatife van de werkelijkheid verwijten en een an- thropomorphe' aanpak van het dier in zijjn dagelijkse leefgewoonten, die aller minst strookt met juist al datgene, waar in het dier van de mens verschilt. Dat Disney zich na de tweede wereldoorlog op dit glibberige pad begeven heeft en daarbij dus min of meer ontspoord is, wat dan meer slaat op een aanvechtba re voorstelling van zaken dan op een kwalitatieve vermindering van zijn werk, heeft twee oorzaken. De wijze waarop hij het dier in zijn befaamde teken films schetste, van het haasje Oswald in 1927 via Mickey Mouse, de drie big- getjes, de boze wolf en Donald Duck naar Dumbo en Bambi, leidde automa tisch naar zijn diepgewortelde opvat ting, dat ergens het dier de mens zeer nabij is. Voorts bleek het commercieel niet meer verantwoord, zijn bedrijf uit sluitend op tekenfilms in stand te hou den, die zeer tijdrovend en kostbaar in aanmaak zijn. De zakenman Disney, nu één van de rijkste mensen in de Ver enigde Staten, die in duizend-en-één belangen is geïnteresseerd, móest wel gedeeltelijk overschakelen op de „nor male" film. Hij ging zich concentreren op alles, wat fantasie en avontuur in hield: Jules Verne, Davy Crockett, en wat dies meer zij, maar steeds waren en zijn nog flora en fauna meer dan \TOOB. hem persoonlijk blijven hoofd zaak de pure natuurfilms. die in 1954 inzetten met het indrukwekkende „The living Desert", waarin het ver borgen woestijnleven zo verbluffend ontwaakte, zij het met alle trucagemid delen, die nu nog de ergernis van de natuurvorsers professionele opwekken. „The vanishing Prairie" was daarop een logisch vervolg, evenals „The Afri can Lion", „White Wilderness" en vele andere films, met vaak één dier in de hoofdrol", zoals Perri, de eekhoorn. Daaraan heeft hij zijn hart verpand, al mogen er dan nog getekende hoofd films, zoals over de Dalmatische hond jes, waaraan hij overigens, behalve het idee, part noch deel meer heeft, tussen door lopen. Voor deze dierenfilms trekt hij kapitalen uit om ze zo goed moge lijk 'voör te bereiden; een legertje ca- V ARENA: Slavenjacht, 14 j. OO CENTRAAL: Mannequins voor land Yard, 18 j. OOO CINEAC-Beurs: Noodlanding i frontlinie (prol.) 14 j. OO CINEAC-Journaal: Verloofde paar i Rotterdam (in klei— CINERAMA: The (prol a.l. OOO COLOSSEUM: vanavond. Marnie, 18 J. OO vr t.m. wo: Operatie Pettycoat, a l. OO volgende do: Jungle Cat, a.l. OOO CORSO CINEMA: My Fair Lady f (prol.) a.l. OOOO j j GRAND: It's a mad mad mad mad f world (prol.) 14 j. OOO HARMONIE: do t.~ volvers. 14 j. OO of Cinerama Rokende r e torpedo, 1 KRITERIONMinnespel (prol.) If OO LUMIERE: Fantomas (prol.) 18 j LUXOR: Die knotsgekke kerels vliegende kratten (prol.) a.l. OOO METRO: Buffalo Bill. 14 j. OO MONOPOLE: do t.m. zo. di, wo: 'smid- it OOO j n hun OO de z Samson, 14 j. o za-nacht: Stripgirls in Soho, 18 j. O zo. en wo-mi: De jonge desperado's, 14 j. O PASSAGE: De Zwarte tulp. 14 j. OOO PRINSES: James Bond 01)7 contra ar. No (prcil) 18 j- OOO vr- en za-nacht: Alleen de zon was getuige, 18 j. OOO za- en zo-mi: Gullivers Reizen, a.l. OO REX: vanavond: 's Nachts lokt de liefde, 18 j. O vr Lm. wo: Kruitdamp, 14 j. OO volgende do: Misdaad uit wanhoop, 14 j. OO STUDIO '62: Nikki, de wilde hond vair het noorden, a.„ vw THALIA: Goldfinger (prol.) 18 j. OOO 't VENSTER: Liefdesparen (prol.) 18 j. OOO VICTORIA: vanavond. Chaplin-revue, f a.l. OOO t vr t.m. wo: Mclintock, 14 j. OOO volgende do: Jour de Fête, a.l. OOO za-, zo-, wo-mi: Laurel Hardy als OO it aa première i OOOO ze" goed OOO goed f aa middelmatig i matig tot slecht meralieden staat in zijn vaste dienst en werkt vaak verschillende jaren met ein deloos geduld om tenslotte kilometers filmband af te leveren, waaraan slechts een fractie voor het eindresultaat wordt gebruikt. Zo is het nu ook weer ge gaan met „Nikki, Wild dog of the North" („Nikki, de wilde hond van het noorden"), waarvan Studio '62 de eerste vertoningen in Rotterdam geeft. Nikki is een sledehond in Canada met wat druppels wolvebloed, die al vroeg op eigen poten moet staan, want hij is drie maanden, als zijn baas, een bont handelaar, met zijn kano in een stroom versnelling omslaat. Hij heeft echter een metgezel: een moederloos beertje, aan wie hij met een touw is vastgebon den, zodat zij allerlei moeilijkheden, die hun verschillende geaardheid en ge woonten met zich meebrengen, moeten overwinnen. Terwijl de beer in een boom slaapt, bungelt de hond aan het touw, amper uitrustend op de wortels: Nikki jaagt op muizen en konijnen, het beertje houdt meer van honing en bes sen. Zij beginnen juist aan elkaar te wennen, als de beer aan zijn winter slaap toe is. Het touw wordt verbroken en Nikki moet alleen zijn weg vinden. Tevergeefs tracht hij zich aan te slui ten bij een kudde Wolven; dan raakt hij in de klem van een trapper, die hem opleidt voor de wrede hondege vechten van de Canadese woudlopers. Zijn oude baas redt hem dan op het nip pertje uit de vechtkuil en als dank houdt Nikki voor hem de trapper op een afstand. Aan deze boeiende ver filming van James Oliver Cur wood's verhaal gaat Disney's „Golden Horse shoe Revue" in Wild-West-stijl vooraf. /"yFSCHOON regisseur James B. Clark w in zijn kleurenfilm „Drums of Afri ca" (onder de titel „Slavenjacht" in Sre- na) voor een serie uitstekende natuurop namen in Equatoriaal Oost Afrika heeft gezorgd, is de intrige hier toch num mer één. Een Engelse ingenieur (Lloyd Bochner) is met zijn jonge vriend Brian (Frankie Avalon, die natuurlijk ook moet zingen) op weg naar de binnen landen voor de aanleg van een spoor lijn, maar stuit op de weerstand van een Afrikaanse gids (Torin Thatcher), die niet van treinen in zijn gebied houdt. Een vrouwelijke arts (Marietta Hartley) tracht hen ook al tegen te hou den, maar zij is bang voor de barbaar se slavenjagers, die in deze contreien opereren. Toch rusten de Britten een safari uit. die eerst door een hevige bos brand wordt bedreigt en vervolgens strandt op de slavenjagers, die zich in een missiepost hebben verschanst en hun gevangenen in een berggrot onder brengen om hen als koopwaar aan Ara bische slavenhandelaren te verkwanse len. Zover kgmt het natuurlijk niet. maar er is nog'' een spannende climax, vóórdat de happy ending daar is. Want tussen de nijlpaarden en olifanten door is er natuurlijk een mooie liefde opge bloeid met ingenieur en zendingsarts als voor elkaar bestemde partners. Western ..Gun Glory", in Rex onder de titel „Kruitdamp". Stewart Gran ger is de traditionele revolverheld en gokker, die jaren geleden vrouw en Zwart is zijn gedegen technische be kwaamheid, zijn kunst van registreren en zijn veelzijdig ontwikkeld stijlgevoel. Ook in de programma-samenstelling gaat hij de moeilijkheden niet uit de weg. Zo hoorden we op zijn orgelbespeling in de kerk aan de Simonstraat werken van de Nederlandse componisten J. P. Swee- linck (15621621), Anthon van Noordt (7—1675) en Jan Zwart Sr., van de Duitse componisten J. S. Bach (1685 1750) en Max Reger (1873—1916) en van de Belgisch-Franse componist van Ne derlandse afstamming César Franck (1822—1890). Van Sweelinck en van Van Noordt speelde Zwart resp. „Variaties over „Al- lein Gott in der Höh' sei Ehr" en „Psalm 116". waarin zowel de gevari eerde registratie als de technische af werking in beide composities zeer te be wonderen vielen. Het „Praeludium et Fuge" in G van J. S. Bach, één van Bachs sprankelendste werken, werd door Zwart met een opvallend metrisch even wicht en beheerst passagespel vertolkt. Met het „Choral 1" van César Franck. een ox-kestraal gedachte compositie, wist Dirk Zwart door een gevarieerde registrering sterk de aandacht te boeien. Door het fraaie klankcoloriet werd de ze wat te lange compositie voor een drei gende monotonie behoed. Een hoogtepunt werd de vertolking van Reger's „Toccata en Fuga" uit opus 59. Deze compositie mag zeker ge lijk worden gesteld met Bach's beste or gelwerken en met recht mag Reger als orgelcomponist de moderne Bach wor den genoemd. Dirk Zwart heeft dit werk met grote fantasie vertolkt. Vooral in de Fuga heeft hij climaxen weten te bereiken, die grote indruk maakten. De orgelbespeling werd besloten met een geestelijk lied „Heer blijf met mij" van Jan Zwart Sr. Dit concert verdiende grotere belangstelling. IDO EYL Geketende kameraden in Walt Dis ney's film „Nikki, de wilde hond van het noorden" in Studio 6 2: het beertje Neewa en de sledehond Nikki. kind in de steek heeft gelaten en nu in zijn oude woonplaats is teruggekeerd. Zijn vrouw blijkt van verdriet gestor ven te zijn en zijn zoon minacht hem. Hij krijgt kans zich te rehabiliteren, wanneer de eigenaar van de kudde door tocht verlangt en de boeren dit hem weigeren, aangezien hun land dan on herstelbaar beschadigd zal worden. De kudde wordt toch in beweging gezet, maar de ex-revolverheld verspert de pas met behulp van dynamiet en rekent bovendien af met de weerspannige schurken. Dan kan hij weer bij de he le bevolking een potje breken, in het bijzonder bij zijn zoon en het mooiste meisje van het stadje (Rhonda Fle ming). Western-expert Roy Rowland had de regie en zijn zoontje Steve mocht de zoon van de held spelen. De Parijse organiste Marie-Claire Alain, zuster van de in 1940 gesneuvelde, veelbe lovende componist Jehan Alain, opende haar recital met twee van zijn orgelcorn- posities: „Première et Deuxième Fantal- sie". Er ligt een milde en toch diep men selijke droefheid over beide fantasieën, die soms fel oplaait in schrijnende dis sonanten. Zonder in weke pastelkleuren te vervallen wist Marie-Claire Alain met vrouwelijk-muzikale intuïtie deze muziek in prachtige en vaak tere tinten, maar ook in een felle bewogenheid van klank te spelen. In beide composities was zij dan ook een waardig pleitbezorgster voor de muziek van deze helaas te vroeg ge storven jonge Franse componist. Een programmawijziging bracht ons in kennis met een tiental koralen uit het derde deel van de klavieroefeningen van Joh. Seb. Bach, die in de plaats kwamen van de geannonceerde „Prélude et Fugue en Ut" en een vijftal koraalvoorspelen, eveneens van Bach. Deze tien koralen, op het koororgel gespeeld, vormden in hun meditatieve klanken een sfeervolle overgang naar de „Suite Médiévale" van de eigentijdse blinde Franse componist en landgenoot van Marie-Claire Alain. Jean Langlais (1907), een middeleeuwse muziek, die in een modern klankidioom is geschreven. De Franse organisten, en orgelcomponisten zijn meesters in de re gistratie-kunst en hebben, naast de Duit se orgelcultuur, een eigen cultuur weten te scheppen die Frankrijk een hoge plaats doet innemen in de wereld der or gelmuziek. Marie-Claire Alain heeft deze Suite met een verfijnde registrering en prachtig van klankuitdrukking vertolkt. Er was vrij veel belangstelling voor dit orgelconcert in de St. Laurenskerk. IDO EYL. .ÜB. Vrijdag 23 juli zal Dirk Jainsz, Zwart, organist van de kerk aan de Simonstraat het orgel van de Laurenskerk bespelen. In dezelfde kerk zal de Weense orga nist Anton Heilier, op maandag 26 juli om 8.15 uur een orgelconcert geven. Ik ken Beatrix. Wij zijn samen naar de kerk geweest, (bij begrafenis van Kennedy red.). Ik wist helemaal niet wat ik in een katholieke kerk moest doen, maar zij deed het uitste kend voor. Als de prinses ging staan, deed ik het ook maar. Dat kon niet fout gaan. Mikojan Architectuur is de kunst om ruimte te verspillen. Architect Philip Johnson Vele jaren hebben de anti-revolu tionairen tegen de CHU aan zitten vrijen. Zij hebben bloemen aangedra gen, zij hebben huilend gesmeekt, zij zijn op hun knieën gaan liggen, maar de CHU bleef onvermurwbaar. Einde lijk dit jaar heeft de ARP er genoeg van gekregen en zegt dag-met-het- handje. En wat suggereert dan de heer Beernink? „Zie je wel dat het niet lukt, ze willen zelf niet." Wandelganger in Volkskrant Het weten bestaat tegenwoordig voornamelijk uit het kennen van de beste naslagwerken. Alberto Moravia Ik zie Nederland voor me als één grote stad met heel mooie tuinen en parken, zoals de Veluwe en de Dru- nense duinen. Nou ja, grote tuinen en parken, hoor. En twintig miljoen mensen in die stad. Minister Den Uyl In het Nieuwe Testament had de vrouw een grotere plaats dan in ver scheidene hedendaagse kerken. Prof Diepenhorst Wij geloven niet in een politieke arbeiderspartij. Ook hebben wij geen vakbewegingsleiders in het parle ment. Zo hoort het. In de Bijbel kun je lezen: de mens kan niet twee he ren dienen. Amer. vakbondsleider Meany m ROTTERDAM OP Z'N BEST SPIDO - HAVENRONDVAARTEN - DELTATOCHTEN - EUROPA'S MODERNSTE DIERGAARDE '- N UNIEK UITZICHTOP110 M. HOOGTE Aan de Nederlandse regering en aan de leden van de Eerste en de Tweede Ka mer is een petitie aangeboden, waarin door honderdvijftig Nederlanders aange drongen wordt op een wettelijke regeling van de vivisectie in ons land. Op het ogenblik zijn, aldus de petitie, de labora- toriumdieren practisch onbeschermd terwijl jaarlijks toch meer dan 1.1 mil joen warmbloedige dieren door dierproe ven in ons land het leven laten. Daar een controlerende instantie ont breekt. zijn excessen, zowel bij de be handeling als bij de verzorging der die ren, niet uitgesloten. Zo kan men op het ogenblik dieren onnodig aan pijnlijke proeven onderwerpen. Allerlei proeven kunnen op meer plaatsen worden geno men, omdat elke coördinatie ontbreekt. Bij het onderwijs kan men met dieren experimenteren, terwijl andere methoden even effectief en moreel yerkieslijkei zouden kunnen zijn voor de studenten. Ook bestaat de zekerheid niet, aldus de petitie, dat met voldoende voortvarend heid wordt gezocht naar methoden van onderzoek die dierproeven onnodig kun nen maken. Onder de 150 Nederlanders die de pe titie indienen, treffen wij vele bekende namen aan, zoals dr. W. Drees, dr. ds. J. J. Buskes, prof. dr. F. J. J. Buyten- dijk, Harriet Freezer, Henk van Ulsen, Willem van Iependaal, Bert Garthoff, mr. G. B. J. Hiltermann, dr. ds. Okke Jager, ds. H. J. Kater, ds. G. P. Klijn, Hildo Krop, Jean Dulieu. prof. dr. M. lyiinnaert, A. Roland Holst, Hans Tie- meyer, enz. Ook meer dan 40 artsen en hoofdbestuursleden van de Ned. Vereeni- ging tot Bescherming van Dieren beho ren tot de ondertekenaars. „Rijnmond Blaaskwintet" Met als basis het bekende Rotterdams blaastrio, hebben soloblazers van het Rotterdams Philharmonische Orkest een ensemble gevormd, m.m.v. Istvan Ha- jou, piano. Onder de naam „Rijnmond Blaaskwintet" zullen de musici Raymond Delmoye, fluit, Peter Schenkels, hobo, Herman- Wester, klarinet, Adam Schle- baum, fagot, en Piet Gouderjaan, hoorn het komende seizoen o.a. een compositie van de jonge Rotterdammer Jan Anton van Hoek uit voeren. zondag op maandag plotseling overleden, heeft velen geschokt. Piet Donker, een volle baard sierde zijn ge zicht, was een figuur, die bijna niet weg te denken was uit het Rotterdamse openbare leven. Hij was als redacteur- verslaggever verbonden aan het „Alge meen Dagblad" en als zodanig kwam hij overal, maar zijn persoonlijkheid en zijn bonhommie maakten, dat hij ook overal'graag gezien was. Piet Donker is zestig jaar geworden. Hij begon zijn journalistieke loopbaan direct na de schoolbanken als leerling bij het in Rotterdam verschijnende so cialistische dagblad „Voorwaarts". Daar. na werkte hij enige jaren in Den Haag bij het blad „Vooruit" en in 1936 ging hij naar „Het Volk" in Amsterdam. Na de oorlog werkte hij in Amersfoort voor „Het Parool" en daarna werd hij waarnemend hoofdredacteur van het „Dagblad van het Oosten". Na nog een tijdje als free-lance journalist te hebben gewerkt, in welke période hij i schrijven v a boekje e De Balinese dansere Loh Putu Surya zal op 27 juli om 8 uur bij de opening van de tentoonstelling „Indonesië-Ocea- nië" twee dansen uitvoeren in het mu seum voor Land- en Volkenkunde. Loh Putu Surya zal de Pendet, een wel- komstdans, en de Pandji Semirang, een liefdesverhaal, opvoeren. De tentoonstelling die van 28 juli tot 3 oktober gehouden zal worden, is ge heel samengesteld uit kunstvoorwerpen uit particulier bezit. Het Museum voor Land- en Volkenkunde organiseert der gelijke tentoonstellingen om de particu liere verzamelingen grotere bekendheid te geven en ook om een studie te kun nen maken van de goede stukken, die zich in privécollecties bevinden. De eer ste van deze reeks was gewijd aan Ja pan, en nu zijn Indonesië en Oceanië aan de beurt. Daar het hier privécollecties betreft, kan men onmogelijk een volledig beeld verlangen van de kunst van beide ge bieden. Men is aangewezen op hetgeen verzameld werd. In de toekomst zal aan deze gebieden nog een tentdonstelling worden gewijd. De Indonesische voorwerpen komen uit vele delen van de Archipel. O.m. ziet men Hindoejavaanse objecten, vele houten beelden en maskers, wapens en wapenonderdelen schilden, weefsels (w.o een prachtige dodendoek uit Celebes) en vlechtwerk. De sectie Oceanië omvat Nieuw-Guinea (Geelvink-baai en Mimi- ka) en het Australisch gedeelte, verder Nieuw-Zeeland, Nieuw-Caledonië en de Marquesas-eilanden. Nieuw-Zeeland, bij voorbeeld, is vertegenwoordigd met gro- zame dozen voor het opbergen van ve ren, knotsen enz. De Gulden Smidse nu in Kralingen De Gulden Smidse, de goud-zilver- en juwelenhandel van edelsmid Jan Kok, is sinidls 15 juli aan de Oudedijk 148 geves tigd, na voordien haar adres aan de Nieuwe Binnenweg 200 gehad te hebben. Hier, in het hart van Kralingen, heeft men de zaak opnieuw opgebouwd en het resultaat is een fraai winkelpand met aangrenzende atelierruimte. De grote be langstelling van het publiek, die men reeds nu geniet, getuigt dat i gelijk bedrijf grote behoefte bestaat. Vanaf de opening is hier een expositie van verschillende edelsmeden te bezich tigen en deze tentoonstelling zal tot 15 augustus geopend blijven. Het publiek heeft vrij entree en is nu in staat eens kennis te nemen van een apart hand werk, waarvan de meest uiteenlopende producten hier te bezichtigen zijn. Naast het werk van Ab Wouters (Amsterdam), Albert Kok (Den Haag), Hans van Hey- den (Haarlem), Karei Nieuwhorster (Hil versum), Mariëtte en Jan v. d. Linden (Amsterdam), die allen reeds 111 Museum Boymans exposeerden, is hier ook het werk van de eigenaar Jan Kok(Rotter- dam) te vinden. Als aparte attraktie heeft het Rotterdamse kunstenaresje Karli Frigge hier een deel van haar boekbind- werk geëxposeerd. Boeken en perkament heeft weer met sloten te maken en deze sloten slaan weer' terug op het werk van de edelsmid waaruit dus te verklaren is waarom Karli hier een plaatsje gevon den heeft. iaufi Suriname, trad hij in 1951 In dienst van het „Algemeen Dagblad". Piet Donker heeft zijn leven voor hon derd procent geleefd. Voor hen, die hem slechts oppervlakkig kenden, was hij al leen de motor van vele feestjes, die plotseling opbloeiden als hij ergens ver scheen. Maar wie hem beter kende, wist, dat er achter die houding van bohémien een man leefde, die zijn levenservarin gen diep in zich had opgeborgen. Een gesprek met Piet Donker werd dan ook bijna altijd gekenmerkt door badineren de opmerkingen, levenservaringen en diepzinnige meditaties daarover. Ook aan diners was Piet Donker vaak een middelpunt en niet in het minst door zijn grote kookkunst en zijn kennis van wijnen. Onder het pseudoniem Aart Aengebrand, een pseudoniem, dat al kenmerkend was voor zijn zelfspot, heeft hij vele artikelen en boekjes geschre ven over deze onderwerpen. En aan een diner, waar Piet Donker niet het woord voerde, ontbrak een gerecht. Piet Donker laat een litteken achter in de Rotterdamse journalistieke wereld. Om in zijn geest te spreken: een schut ter is van ons heengegaan. - Een man, die ondanks zijn vele vrienden, aan het eind van zijn leven toch eenzaam is ge weest, maar die ondanks eigen moeilijk heden een ander met een goed woord terzijde wist te staan. We zullen Piet Donker lang blijven missen. J. D. HE' g n deze wijk Atriumdienst zondag 25 juli 's morgens om half twaalf zal in de dienst voor iedereen, „Atrium". Karei Doorman straat 143, de heer K. Verlind spreken. Na de toespraak gedegenheid tot vragen stellen. Boymans-Van Beunin- - gen wijdt van 24 juli tot 5 septem- uer een tentoonstelling aan het werk van Ahile Gorky. Gorky behoort onbetwist tot de pioniers van de kunstenaars uit de Verenigde Staten die een bijdrage aan de kunst van de laatste twintig ja ren geleverd hebben. In Nederland zag men tot dusver slechts enkele van zijn schilderijen. Het Museum Boymans-van Beuningen houdt nu een overzichts-tentoonstelling, die reeds eerder in Londen en Brussel getoond werd, maar die aan volledigheid gewonnen heeft door het toevoegen van - een door het Museum of Modern Art in gerichte reizende tentoonstelling van te keningen van dezelfde kunstenaar. Zo zijn nu ongeveer 50 schilderijen en bijna twee maal zoveel tekeningen te zien die een goed overzicht geven van Gorky's Gorky (pseudoniem yan Vosdanig Manoog Adoiari), werd in 1904 in Arme nië geboren, maar emigreerde reeds in 1920 naar de Verenigde Staten, waar hij tot zijn zelfgekozen dood in 1948 gewerkt heeft. Aanvankelijk voor zijn tekenkunst terugkijkend naar Ingres, zocht hij, wat zijn manier van schilderen betreft, aan sluiting bij de door hem hoog vereerde Picasso. Zo ontstaan naast elkaar natu ralistische portretten en abstraherende stillevens en composities in een op het cubisme geënte stijl. De abstracte wer ken uit de jaren 1927-'41, die door Gorky in een zeer dikke verflaag geschilderd zijn, worden ingeleid en begeleid door een reeks allengs vrijer geformuleerde tekeningen. Omstreeks 194i-'42 verflauwde Gorky's belangstelling voor Picasso en begon hij zijn aandacht te richten op het werk van kunstenaars als Miró en Matta; die een schilderwijze toepasten die minder gecon. strueerd was en meer ruimte voor het spontane en onbewuste openliet. Tegelijkertijd kreeg Gorky, die tot dus. ver in New York gewerkt had, door een verblijf buiten op het land een intensief oude grafiek contact met de natuur. De resultaten van deze krachten zien wij in de schilderijen en tekeningen die tussen 1942 en 1948 zijn ontstaan, en die getuigen van Gor ky's geloof in de creativiteit van mens en natuur. Gorky's werkwijze is uitstekend te vol gen op deze tentoonstelling, waar zowel uit schilderijen als uit tekeningen geput werd, en die een treffend overzicht biedt van een kunstenaar die een fabelachtige vaardigheid met pen en inkt en potlood bézat, en die als schilder tot hoogst per soonlijke resultaten gekomen is. Met de EEN HELE DAG naar de DAGELIJKS van 1 juli tot half sept. AFVAART WILLEMSPLEIN Folder op aanvraag In het Prentenkabinet van het Muse um Boymansvan Beuningen wordt tot 8 augustus een tentoonstelling gehou den van in 1964 verworven oude grafiek. Uit de 350 prenten, die in het vorige jaar zijn aangekocht uit het fonds van de Stichting „Lucas van Leyden", is een keuze gemaakt, die een grote ver scheidenheid biedt. Men vindt hier al lereerst een aantal 16e eeuwse Italiaan se clairobscur prenten, d.w.z. kleuren- houtsneden. en werk van Italiaanse et sers en graveurs. In de middenzaal is Nederlandse gra fiek uit de 16e en 17e eeuw geëxposeerd, o.a. een aantal prenten van de uitge verij van Hieronymus Cock (1550- 1570): bijbelse voorstellingen, mytholo gische figuren en ornamentprenten, zo als de beroemde reeksen van Cornelis Floris. Van de 17e eeuw treft men er onder meer een paar fantastische land schappen aan van Aegidius Sadeler, Jeghers indrukwekkende houtsnede naar Rubens „Hercules, die de tijd verslaat" en prenten van Matham, Jan Muller en De Gheyn. In de derde zaal zijn Franse, Duitse en Engelse prenten te vinden, van Jean le Pautre. ae Hopfers, Wenzel Hollar en andere meesters. WINDHONDEN IN DE BAAN Op zondag 25 juli organiseert de Windhonden Renvereniging „Rotterdam" op de renbaan „Laag Zestienhoven", Kleiweg 719, wederom nationale wed strijden. De baanlengte is 350 meter en de aanvang der wedstrijden is gesteld op 12 uur. De wedstrijden zijn openge steld voor whippets A, B, en C. klasse: voor greyhounds A en B klasse en voor afghanen. Bij voldoende belangstelling zal een demonstratie voor barsois wor- den gegeven. Voor de snelste barsoi is door één der afghanen-eigenaren een beker beschikbaar gesteld.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Havenloods | 1965 | | pagina 4