Schiedams raadhuis ging
tweemaal in vlammen op
.RADIO LEO
RUIMT OP!
RADIO LEO 4-
MESHED
RUTON
S.C.V. DE POSTDUIF Unitas winnaar van
klaverjasconcours
Prijswinnaars Anjerfonds-puzzel
Oplossing puzzel
ROTTERDAMS
GROOTSTE PERZENHUIS
wat betreft zijn keuze
GARANDEERT
dat de prijzen van 2368
PERZISCHE EN
CHINESE TAPIJTEN
lager zijn dan waar ook, in
de opruiming
TELEVISIE SERIE 1964-65
PHILIPS 43 cm - filter - houten 1
DRAAGBARE RADIO'S
98.50
HUISHOUDELIJKE ART.
PE HAVENLOODS DONDERDAG 22 JULI 1969
J)e oorzaak van de brand is onbekend," zo zou de stereotype heden-
daagse mededeling luiden onder de bedoelde omstandigheden, doch
in het stadhuis van 1538 stond in een steen in de muur gebeiteld:
„Maar door wie dat is geschiet,
Dat en weet nog niemant niet."
Deze mededeling betrof de brand die „op den vierden van Bloeimaand
1537" het stadhuis verwoestte.
Bij de tweede brand, op 4 mei 1604 was de oorzaak wél bekend: blik
seminslag. Zo ging het Schiedamse stadhuis tweemaal in vlammen op.
Ook op ander terrein herhaalt de geschiedenis zich omtrent het stadhuis;
reeds in 1893, om geheel juist te zijn op 21 november, besprak de raad
de bouw van een nieuw stadhuis. Waarmee men nu, driekwart eeuw
later, nog steeds bezig is
het stadhuis
Omtrent het eerste stadhuis van Schie
dam vertelt de geschiedschrijver wei
nig.
Opgemerkt wordt slechts, dat ,,In het
midden van een zeer groot en driehokig
plein, het marktveld genaamd, omtrent
den jaren 1286 in oude tijden, het Raad-
huys van Schout, Schepenen en Raden
van Nieuwendam is gesticht geweest,
meestal van hout en met stroo en riete
overdekt."
Later werd het gebouw op een stenen
voet gezet. Dan volgt de mededeling om
trent de brand.
Schout, Schepenen en Raden zaten
toen ineens zonder stadhuis.
,,In diliberatie geleyt sijnde, alsoe net
stadthuijs op Dynsdach, den 11 deses
morgenstondt omtrent tussen drye en
vyer nijren is affgebrant, op wat plaetse
dat men de vergaderinghen van de
Vroetschappen Schout ende Schepenen
mitsgaders oock vande weesmeesteren
provisionelick sal houden, ten tijt toe dat
het affgebrande Stathuys wederomme
sal wezen gerestaureert, ofte soe verre
gebracht, dat de vergaderinghen wede
romme sullen moghen geschieden.
Is geresolveert dat de vergaderinghen
van de Vroetschappen, mitsgaders van
Schoudt, Burgemeesteren ende die van
de Gerechte gehouden sullen worden ten
huyse vande Doelen alhyer ter Stee-
de. Aldus de „solvatie" van het
probleem.
Stadhuis nummer twee
Een jaar later stond het tweede stad
huis er, hetgeen in die tijd dus wel vlot
ging!
Maar, toen wist men ook nog niet van
een „leningsplafond", „bouwcontingent"
„urgentielijst" en waarmee we allemaal
heden ten dage worden geplaagd.
Het tegenwoordige stadhuis heeft een
heel ander aanzien dan het vroegere, dat
gebouwd was in de 14e eeuw in laat Go
tische stijl.
Het was uiteraard weer heel wat sier-
lijker dan het eerste, dat van hout
„stroo en rlete" was gebouwd. Men
sprak over een „zeer luchtig gebouw",
van schuiframen voorzien, wat in die
jaren voor zeer modern gold.
Het gebouw was 320 voeten lang en 60
voeten breed, met een toren met klok,
tot het doen van „publicatiën".
Op de zuidzijde van de ingang heeft
nog het beeld van Keizer Karei V, Graaf
van Holland gestaan.
De parterre bevatte een kamer voor de
burgerwacht (vroeger in gebruik als
„vleeshal"), een geweerkamer, verder
het comptoir van de bieraxcijns, een
charterkamer, secretarie en rekenka
mer, benevens een achtertrap om van
onder tot bovenaan het dak te komen. Op
de eerste verdieping was een kamer voor
de „vierschaar", een weeskamer en
twee vergaderkamers, één voor de „hee-
ren Burgemeesteren" en één voor de
Schepenen en Vroedschappen.
Op 4 mei 1604 werd dit stadhuis door
een felle brand grotendeels verwoest. De
herbouw duurde twee jaar.
Stadhuis nummer drie
Bij resolutie van de vroedschap, werd
pp 28 dec. 1605 geld uitgetrokken voor
het plaatsen van ramen met het stads
wapen in de vroedschapskamer. Deze
glazen zijn nu nog aanwezig in de burge
meesterskamer.
Het tegenwoordige stadhuis heeft een
geheel ander aanzien dan het tweede
si- :s Het werd in noord-Nederlandse
ance-stijl gebouwd. De gevels
Galg
Zoals in die tijden tot de kwade ge
woonte behoorde, was er ook een galg
voor het stadhuis. Op het plein werden
ook wel folteringen op misdadigers toe
gepast. Volgens de acte van Burgemees
teren van 5 januari 1824, werden op
woensdag 7 januari 1824, des middags
om 12 uur, de laatste folteringen daar
uitgevoerd. Het betrof Jurrien Pil en Ja
cobus Voorstad, die met een strop om de
hals werden gegeseld en vervolgens ge
brandmerkt.
Onder het stadhuis waren cellen inge
richt, waar verdachten op water en
brood werden gesteld om hun vonnis af
te wachten. Wanneer de Schepenbank
vonnis had geveld, dan werd de galg op
het plein terzijde van het stadhuis opge
steld. t
Een bijzondere gebeurtenis vermeldt de
geschiedenis uit 1618. Toen kwam op 24
september stadhouder Maurits,1 Prins
van Oranje, naar Schiedam, teneinde „de
wet te verzetten", zoals dat heette. Op
het stadhuis werd een bijeenkomst gehou
den met een burgemeester en de „vroet-
schap". Hierbij besprak de Prins de
droeve toestand welke aanwezig was tus
sen Remonstranten en Contra-Remon
stranten. Om die reden verving de Prins
zes vroedschapsleden door zes anderen.
Er zijn zo in de verdere loop der jaren
nu en dan restauraties aan het stadhuis
uitgevoerd. Zo kreeg stadsarchitect Rut-
ger Bol-es op 12 nov. 1781 de opdracht
plannen voor een restauratie te ontwer
pen. De kosten werden toen op f 8.000,-
geraamd.
Napoleon kwam niet
De geschiedschrijver verhaalt omtrent
de stadhuisbelevenissen o.m. nog, dat in
de Franse tijd burgemeester Cornelis No-
let tot „maire" werd geïnstalleerd. Op 20
januari 1795 werd het nieuwe stadsbe
stuur naar Frans model samengesteld.
Toen het gerucht ging, dat keizer Napo
leon Bonaparte een bezoek aan Schie
dam zou brengen, werd het stadhuis met
mastgroen en guirlandes versierd en ere
poorten aangebracht. Er werd voor 1232
gulden aan onkosten gemaakt, doch Na
poleon kwam niet.
werden opgetrokken met baksteen, afge
wisseld door banden van natuursteen.
Het front van de topgevel werd be
kroond door een beeltenis van Keizer Ka-
rel V, terwijl op het middengedeelte het
wapen van Holland werd aangebracht.
Boven de hoofdingang zag men het
wapen van genoemde keizer, omhangen
met het Ordeteken van het Gulden Vlies.
Omstreeks 1720 besloot de Schiedamse
Vroedschap tot verfraaiing van het stad
huis over te gaan, waartoe de trap ver
vangen werd door een dubbele gebroken
trap, welke toegang verleent tot de
hoofdingang, die bij deze gelegenheid
een monumentaler aanzien verkreeg,
terwijl het beeld van Karei V vervangen
werd door een geblinddoekte Vrouwe
Justitia.
Deze veranderingen zijn hoogstwaar
schijnlijk uitgevoerd naar de plannen
van de Rotterdamse bouwmeester-schil
der Adriaan van der Werff omstreeks
1700.
Nog niet tevreden met het resultaat,
had in 1782 een verdere verandering
plaats, die het geheel echter niet fraaier
maakte. De oude gevels werden bekleed
met baksteen, waarbij de natuurstenen
wanden weggewerkt werden, terwijl de
ramen een omlijsting verkregen van
Bentheimer steen.
Aan de voorzijde werd de gevel be
kroond door een gebogen fronton eindi
gende in het reeds genoemde wapen van
Holland, waarboven het beeld van Justi
tia. Een gebroken trap, die in 1938 wat
verbreed werd, waarbij de boventrap
met een trede vermeerderd en de onder-
trap met één verminderd werd, met toe
passing van meer baksteen, zodat het
trapbordes een wat lichter aanzien ver
kreeg en beter bij het gebouw kwam te
passen, geeft toegang tot de hoofdingang.
Het geheel heeft een omlijsting in de
Lodewijk XIV-stijl. Op het hoge leien
dak staat een koepeltorentje. De stenen
trappen kostten 929 gulden en 12 stui
vers. Op 21 september 1767 werden twee
Maandag is in aanwezigheid van nota-
ris mr. H. Lambert de prijsbepaling
verricht van de in onze uitgave gepubli
ceerde puzzel ten bate van het Anjer-
fonds Rotterdam, waarvan de juiste op- MUGOLIN (reukloos)
lossing luidde: 1. Geldschieter 2. Bril- I ter voorkoming van 'muggebeten,
jantje, 3. Kaarsesnuiter, 4. Kanonschot,
5. Zwijntjesjager, 6. Dwarsligger, 7.
Stormbal, 8. Aanhangsel.
De namen van de 10 gelukkigen zijn:
1. E. W. Baron, Kruiningenstraat 84.
Rotterdam-23: 2. F. A. Westhuis, Da -
Costastraat 42a, Schiedam; 3. Zr. N.
Wouters, Havenziekenhuis, Oosterkade
10, Rotterdam-1; 4. M. Ouwens, Rijks
straatweg 207, Rijsoord; 5. H. A. v. d.
Meer, Magnoliastraat 6, Spijkenisse; 6.
G. Hazenbroek, J. A. Beyerinkstraat 111,
Nieuwerkerk a. d. IJssel; 7. C. W. de
Man-Dubbeldam, Vlasstraat 5, Poortu-
gaal; 8. G. J. R. Koenderman, Abeelweg
296, Rotterdam-12.
Extra prijs nr. 1 (Montagekeukenkas-
ten ter waarde van~f750,-); 9. Mej. I.
Braams, Doggerstraat 4b, Rotterdam-7.
Extra prijs nr. 2 (Toegangsbewijs en
vergoeding van reiskosten voor alle door
Feijenoord te spelen Europacup-wedstrij
den); 10. W. Rietveld, Hegelstraat 42,
Rotterdam-24.
Het ruilboekje alsmede een tweetal
speldjes worden thans toegezonden aan
een ieder, die overeenkomstig de voor
waarden een extra-bedrag van ten min
ste f 1,30 op de briefkaart bijplakte.
Indien men alsnog in het bezit wenst
te komen van het ruilboekje en de 4 ver
schillende speldjes (lx anjer wit; 1 x
anjer goud; 1 x anjer wit en 25; 1 x an
jer goud en 25; dient men als volgt te
bestellen:
Plak op de adreszijde van een brief
kaart naast de postzegel van 10 cent een
extra bedrag van f 1,30 aan geldige post
zegels en het boekje en deze fraaie
speldjes zullen binnen enige dagen wor
den toegezonden.
Uitslag van de wedvlucht vanuit Neuf-
villes voor jonge duiven. Afstand: 156
km. De 680 ingekorfde duiven werden 18
juni om 7.10 gelost. Eerste duif 9.23.29
uur en de laatste prijsduif: 9.46.06 uur.
W. v. Gilden 1, 66; C. den Tuinder 2, 29,
65, 67, 81, 105; C. Anker Toiityn 3, 4.
5, 140, 154, 155, 167, 170; A. v. d. Tuyn
6, 32, 35, 59, 96, 97, 111, 130, 144, 157; T.
v. Weelie 7; C. v. d. Grijp 8, 83, 18,162:
A. v. d. Grijp 9, 44, 63, 113, 166: H.
Brökling 10, 34, 45, 69; C. v. Tricht 11,
16, 38, 137, 139; H. v. d. Kant 12, 15, 17,
43. 61, 74, 84, 89, 117, 125, 146, 151; J.
Verhaal 13, 18, 21, 27, 73, 78, 100, 164; A.
Brouns 14, 87, 123, 127, 129, 142; P. Gou
weleeuw 19, 136; L. v. d. Mey 20, 40, 82,
143; A. Boes 22, 25, 31, 91, 112, 149, 161,
168: A. Middendorp 23, 48, 49, 55, 72; N.
v. Ark 24, 47, 76, 156; J. de Koster 26,
51, 70, 93; J. Cristen 28, 79; W. v. d.
Kant Sparla 30, 75, 80, 134; W. Ver-
haeren 33, 58, 71, 99, 145, 163; A. Klepke
36, 62, 85, 86, 92, 141, 158, 169; A. v. d.
Oever 37, 122; I. v. d. Tuyn 39, 94, 150;
J. Koffyberg 41, 77, 88, 152; A. Vis 42,
95; A. Brökling 46, 120; A. Hersbach 50;
M. v. Lingen 52, 153; H. Crama 53, 138,
147; J. Lips 54, 108, 126; T. Jansen 56.
dipl.J. v. d. Waard 57, 110, 118, 133; O.
Bolkenbaas 60, 119; H. Blondé 64, 116,
159; G. Meyer 68, 107, 128; M. v. d. Waai
90: W. v. Deurzen 98, 104, 165; A. v.
Gogh 101, 115, 124, 131: A. in 't Veld 102,
135; A. Boon 103, 121; F. Koppenhagen
106, 109, 114; C. Landzaad 132; G. Ver-
Huldiging Schiedamse
Vierdaagse lopers
De Schiedamse wandelsportvereniging
„De Trekvogels" organiseert een ont
vangst van de Schiedamse deelnemers
aan de Vierdaagse te Nijmegen.
Op vrijdag 30 juli gaan als vanouds de
supporters per autobus naar Nijmegen,
om daar de stadgenoten die de mars
meegelopen hebben, te verwelkomen.
Opgaven voor deelname aan deze tocht
kunnen gedaan worden bij de heer A. S.
Schmitt, S. van Houtenlaan 43 na 7 uur.
De kosten zijn f 5,25.
verjasvereniging OpW uit Schiedam wel
ke de twee voorafgaande jaren met de
beker naar huis ging is het dit jaar
niet gelukt zich in de finale te spelen.
De wisselbeker ging voor dit jaar naar
de KJV UNITAS uit Rotterdam met een
totaal aantal punten van 13.746.
De verdere uitslag is als volgt: 2. Ge
meente Werken A, Schiedam 12.962 pnt,
3. V.T.M. Maassluis. 11.681 pnt, 4. Ge
meente Werken B, Schiedam 10.729 pnt,
5. G.S.W. Vlaardingen 9.478 pnt, 6.
DESV Schied. VI 9.244 pnt.
Er namen aan dit concours 12 vereni
gingen deel met een totaal aantal deel
nemers van 336. Vorig jaar 18 verenigin
gen met 390 personen, hetgeen wijst op
een achteruitgang in het aantal vereni
gingen doch een grote vooruitgang in het
aantal deelnemers.
BREDA
BIERFESTIVAL
Wie Breda hoort noemen, denkt in de
ze tijd aan bier. Om die gedachte bij de
Nederlanders te laten voortleven, organi
seert deze Brabantse Oranjestad van 24
juli tot en met 8 augustus voor de vijfde
maal het Breda Bierfestival.
Voor elke dag is een uitgebreid feest
programma samengesteld, waaraan be
kende artiesten, naast plaatselijke groot
heden hun medewerking zullen verlenen.
De feestelijkheden spelen zich voorname,
lijk af in de Stadsschouwburg, de Grote
Markt, Botermert en de Halstraat.
De straten in de binnenstad zullen ver
sierd worden, terwijl een speciaal trein
tje de feestgangers van het ene centrum
van vermaak naar het andere zal rij
den. Breda zal ervoor zorgen dat de be
zoekers wat muziek betreft niets tekort
komen, want de hele dag zullen er van
allerlei punten in de stad luidsprekers de
nieuwste en mooiste wijsjes uitgalmen.
Breda zal er dus de komende weken een
feest van maken.
DOE HET ZO:
POSTZEGELS
las
postbus 6002
Rotterdam
Horizontaal: 1 dragonder; 9 hoera;
10 beton; 11 koker; 12 gelid; 13 ben;
14 pet; 15 hen; 16 zes; 17 luim; 18 nopen;
19 bast; 20 orgel; 21 lak; 22 hamer; 23
NS.; 24 top; 25 ros; 26 m(ijns) i(nziens);
27 kanarie; 28 E(erste) K(wartier);
29 men; 30 ode; 31 eg; 32 robot; 33 beu;
34 eloge; 35 epos; 36 harig; 37 Iran;
38 net; 39 pul; 40 lab (oratorium)41 gat;
42 regel; 43 pekel; 44 reeds; 45 getal;
64 knetteren.
Verticaal: 1 dok; 2 reep; 3 arren;
4 ga: 5 N(ota) B(ene); 6 degen; 7 eten;
8 rol; 9 honig; 10 nizam; 11 keurs;
12 desem; 13 blonderen; 14 tol; 15 hek;
16 stringent; 17 met; 18 papaver; 19 bas;
20 loket; 22 hoede; 24 pan; 25 no;
28 koper; 29 mos; 30 Eli; 31 egaal;
32 boter; 33 bal; 34 uil; 35 orgel;
36 hulde: 37 gaper; 39 peen; 40 bete;
42 gek; 43 kan; 44 s(alvo) t(itulo); 45 ge.
Mauritsweg 58 - Tolefooit 13o993
Automatic ?25 nu 595
ARISTONA 48 cm automatic - luxe uitvoering
848 nu 698.-
BLAUPUNKT 59 cm 968 nu 698.-
ERRES DE LUXE 59 cm Met 2e kanaal 975 nU 698-
NORD-MENDE 59 cm 695-
NORD-MENDE 59 cm Salonmeubel 1295 I1U 895.-
nc>ö9 cm. TELEVISIE met 2e kanaal, in luxe salonmeubel gecom-M JC
li I In i "^bir.ccrcl met radio en stereo 10 platenwisselaar van 2295 NU ^7 J."
6 TRANSISTOR
6 TRANSISTOR
ARISTONA
NORD-MENDE
PHILIPS
PHILIPS
met oortelefoon in tas met batterijennu 37.50
De Luxe compleet met oortelefoon in tas nu 59.—
Lange en Middengolf, speelt prima van 119 nu 89.50
L.G. - M.G, in houten kastje van 155 nu 129.—
L.G. - M.G. speelt prima van 149 nu 124.—
Serie '64 - L.G. - M.G. - K.G., div. kl. van 138 nu 109.—
Platenspeler met diamant, versterker, toonregeling, in koffer,
PHILIPS 12 maanden gsrantie. van 128-— NU
compleet van 158 nu 129.
3 kg drooggoed van 185 nu 139.'
automatische rem van 249 nu 199.
PHILIPS STOFZUIGER 64
UNILUX CENTRIFUGE
SIEMENS CENTRIFUGE
ERRES DROOGTROMMEL 3 kg goed van 485 nu 379-
IGNIS KOELKAST 1301» -..«*■ 259-
IGNIS KOELKAST 150 ltr van 458 nu 348-
Half Automaat van 795 nu 495.-
Wasautomaat van 995 nu 648-
FRI-SEVA KASTMODEL
FRI-SEVA KASTMODEL
FRI-MATIC KASTMODEL
FRI-MATIC KASTMODEL
VIERAMBACHTSSTRAAT 29-35
180 ltr van 568 nu 368.-
220 ltr ...!.w.:.T.i.'.r..van 598 nu 399.-
130 ltr .r.i.M.M.w.'.!.van 419 nu 339.-
150 ltr .van 485 nu 395.-
TEL. 256700
