-v
Zakkendragershuisje; erjenis
van Schiedams oudste gilde
r r
f
J*
STIJLVOLLE
INTERIEURS
V
-V
1
u
V
-V
"1
VAN BOLHUIS EN MEYER
UIT DE KERKEN
f
«BSWaïïï
Demonstraties en films tijdens
ruimtevaarttentoonstelling
In de steek laten
Hij werkt aan
zijn toekomst
DE HAVENLOODS DONDERDAG 29 JULI 1965
2 Bcnieds
SCHIEDAMSE „SCHOONHEDEN"
J)it aardige gebouwtje is al vele
malen in beeld gebracht, maar
ik oordeelde het beter om van een
andere standplaats uit dan de ge
bruikelijke,- deze tekening te ma
ken. Achter de Teerstoof, een in
vervallen staat verkerend achter
buurtje, was mijn operatie-terrein.
Maar zie nu eens hoe het zakken
dragershuisje nog een zekere
zwier en schoonheid verleent aan
dit plekje van oud-Schiedam.
TJet Bedehuis je van het aloude dra-
A gursgilde ook wel genoemd Ar-
beidersgilde, St. Anthonisgilde of
,,De zakkendragers", werd gebouwd
in 1725.
Aan de „Kroniek der stad Schie
dam" uitgegeven in 1937 onder Bur
gemeester van Haa ren, geschreven
door dr. C. R. Vermaas, archivaris
der Gemeente, ontleen ik nog het vol
gende:
,,Een onbekende klerk uit de 15e
eeuw heeft bij 1465 aangetekend,
dat bij de jaarlijkse processie der
gilden (de oudste vorm der gilden
was die van godsdienstige broeder
schappen met elk een bepaalde
Heilige tot schutspatroon) volgens
beschikking van de overheid het
K
3
7
5
6
t
1
r
9
1»
10
h-
II
IX
13
IJ
-*
IS
14
16
T~
a
15
11
*T
to
ii
u
XJ
33
37
is
31
it
te
X1
ie
so
ii
3X
33
31
SH
35
34
37
31
39
ss
10
7X
VI
13
VI
vv
VJ
75
w
11
Hf
74
50
F"
jH2°v.nw,
9 pélgrii
10 tochte:
lgrimsstad
„enten maken
11 oevergewaa
j 12 vaartuig
13 plank
r 14 hemellichaam
/IS koning van Iiraël
318 vork
i 17 deel vi
van vinger
j 18 uitroep
19 tij tak v. d. Weiehael 50 verkeersweg
JVerticaal:
40 hulptaal
41 gril
42 ader
43 Franse rivier
44 ploegenede
45 metalen «taal
46 bijwoord
47 daarna
48 uurwerk
49 plaata in Betuwe
i 20 vreemde munt
21 werktuig
1 22 bondig
23 graad
24 koning-keizer (alk.)
4 25 eerbetuiging
3 27 vogel
28 kledingstuk
f 29 gevierde ster
30 sport
3 34 reeks
f. 35 meisif
35 meisjesnaam
X hoge titel
2 telwoord
3 twijg
4 rondhout
5 een der V'-. Staten
6 verpleegster (alk.)
7 gelofte
8 orgaan
9 vroeger
10 zeer
11 dekkleed
12 nalaten
13 soort nota
4 overeind gaan staan
5 natuur
6 voordeel, genezing
7 betalingsbewijs
8 rond voorwerp
9 windrichting (alk.) t
12 soort harnas
13 sprookjesfiguur
15 lidwoord
6 vl«
7 holte
0 modegek
1 liefdegod
12 ongaarne
13 nieuw (voorveégaei)
14 naarstig streven
17 soort sport
18 rijstbrandewijn
il inventari»
.2 flink
13 een der Ver. Staten
14 naad
5 Europeaan
17 gesloten
18 onder het nodig voor-
behoud (afk.)
19 windrichting (afk.) 1
Het is waarschijnlijk, dat dit werd
vergemakkelijkt door de omstandig
heid dat het niet, zoals de andere
gilden, bepaalde producten vervaar
digde, maar de leden alleen hun li
chamelijke kracht aanwendden. Hoe
dit zij. begin 1797 werd een ordon
nantie in het leven geroepen, waarin
geen sprake meer is van een gilde.
Naast een regeling der te verrichten
werkzaamheden, treedt daarin naar
voren de organisatie der „Bussche",
in hoofdzaak een zieken fonds, waar
in door de kooplieden voor het ge
bruik van de ladders of de wagen
der zakkendragers een vergoeding
moest worden gestort. Verder werd
het gestijfd door bijdragen der leden
en de hun opgelegde boeten."
Toen het volgend jaar. de overgave
van bezittingen der gilden aan de
Provisioneele Commissarissen moest
plaats vinden, waren deze van oordeel
(welk oordeel door de municipaliteit
werd gedeelddat de zakkendrager
daartoe niet konden worden verplicht,
,,daar zij niet als een gesubsisteerd
(voortbestaand) hebbend gilde kunnen
worden aangemerkt."
Nadat het huisje in handen der ge
meente was overgegaan, circa 40 jaar
geleden, kregen de nog in leven zijnde
zakkendragers een wekelijkse toe
lage. Maar dit was dan tevens het
einde van een 18e eeuwse instelling.
benoorden de Schie en heeft boven
het dak een torentje, waarin een klok,
die ten tijde van arbeid, ook wel in
brand- of watersnood wordt geklept
en de zakkendragers waarschuwt van
al hier bijeen te komen".
OCTAVE DECONINCK
Dragersgilde voorop moest gaan en
de andere 15 op de hun aangewe
zen plaats moesten volgen.
Blijkt hieruit, dat het zeker tot het
oudste en aanzienlijkste behoorde
van de toen bestaande gilden, ook
later, toen de gilden er hun werk
van maakten de bestaansvoorwaar
den der leden te verdedigen of te
verbeteren, deed het Dragersgilde
zich vaak gelden; loonsverbetering
en beperking van het aantal broe
ders gaf in de 17e en 18e eeuw tel
kens aanleiding tot actie en het
stadsbestuur werkte bij het ver
werven van gunstige voorwaarden
van oudsher doorgaans mee. Een
enkele maal gingen de broeders
evenwel over de schreef, een or
donnantie gemaakt op het einde
van de 16e eeuw regelde hun gilde
opnieuw en de afkondiging ervan
geschiedde na overleg met de broe
ders; doch tengevolge van hun
herhaald weerbarstig optreden
werd vier jaar later het St. Antho
nisgilde gecasseerd; eerst na 13
jaar, in 1594, werd het wederom
toegelaten. Eind 18e eeuw werden
de gilden vernietigd. In Schiedam
moesten de gilden hun bezittingen
in het laatst van 1798 overgeven
aan „De Provisioneele Commissa
rissen tot het werk der vernietigde
gilden", maar het Dragersgilde
wist de dans te ontspringen.
n stijlmeubelen
d exclusieve lampen
n perzische tapijten
Louis XV fauteuil met
petit-point bekleding
's-Gravclandseweg 616
Verlengde Broersvest
Schiedam - Tel. 267793
Ned. Herv. Gemeente: Grote Kerk 10
uur ds. E. J. Beens, Hillegersberg. 5 uur
ds. K. M. Vogel, Maassluis; Bethelkerk
10 uur ds. J. G. Jansen, 7 uur ds. R. H.
Wizsink; Opstandingskerk 10 uur ds. A.
Hoffman, 7 uur ds. W. Vons, Kethel;
Vredeskerk 9 en 10.45 uur ds. R. H. Wis-
sink, 7 uur ds. A. Hoffman; Kethel,
Dorpskerk 10 uur ds. W. Vons, 7 uur ds.
H. 3. Voors, Vught (Jeugddienst); De
Rank 8.30 uur ds. W. Vons.
Geref. Kerk: Oosterkerk, Rotterdamse-
diik 289, 10 uur ds. W. A. Krijger, 5 uur
geen dienst; Kethel „De Ark", Zwaluw-
Kerk, Albardastraat 65, 10 uur ds. J.
Bovenberg, 5 uur ds. S. de Lange te De
venter; „De Goede Haven", Westfranke-
landaedijk 1, 9 uur ds. W. A. Krijger. 5
uur geen dienst; Julianakerk, Burgem.
Knappertlaan 29, 10 uur ds. S. de Lange,
5 uur ds. J. Bovenberg.
Ned. Prot. Bond 1030 uur ds. J. Zuur
deeg uit Maarssen.
Leger des Hei Is, gebouw Lange Haven
71, 10 uur Heiligingssamenkomst, 6.30
uur openluchtsamenkomst Koemarkt,
3.45 u
Oud-Kath. Gemeente, Dam 28, 10 uur
H. Mis.
Jehova's Getuigen, Volksgebouw. Tuin-
laan 50, 6 uur toespraak, 7 uur Wacht
torenstudie.
Vrtle Geref. Gemeente, Tuinlaan 50, 10
en 4 uur dienst.
Chr. Geref. Kerk, Warande, 10 en 5
uur dienst.
Baptisten Gemeente, Lange Haven 129,
7 uur samenkomst.
Mission to the Seamen, Anglicaanse
dienst kantine Wilton-Fijenoord iedere
eerste, derde en vijfde zondag der maand
v.m. 9 uur. Rev. Chr. Reeves B.A.
Kerkgemeenschap tot verbreiding der
Geref. Leer, Lange Nieuwstraal 67, dienst
10 en 5 uur. Voorganger ds. H. Hofman.
Geref. Kerk (vrijgemaakt), Westvest
30, 9.30 en 4.30 uur ds. H. Pool uit
Avereest,
Ned. Herv. (Geref.) Evangelisatie, ge
bouw Irene, Nieuwe Haven 155, 10 uur
en 4 uur ds. T. S. Kamerbeek uit Poe-
derooyen.
Oplossing van deze puzzel elders in dit
nummer
IMOSEMVUL-
■HggggN/l
Even danI
■en ze DOORB
GEHEIM eN V&Z-l
RbVOLGEN MUOtS.
VERZAMELING VAN
KLASSIEKE WERKEN
HET LUKT OP DE NHU.
TllU* VOELT, PflT PE
KRACHTEN VflW KflPI.
TE IN NEMO AFNE
MEN. AL* HET DOWg.
elnrarzee
U BENT
öëWONP
'Sr4
MAAR NU VAN VULCANIA
MOTOREN HALVE
(SEEN SPANNING TEKENT L/ACHT GRA
GEZICHTEN VAN DB
BEMANNINGSLEDEN. STUURRAD...
LOS!!
'l'-rl'V;«L
Nieuw Duits lijnschip deed Rotterdam aan
Met veel trots heeft de Deutsche Ost-
Afrika Linie dinsdag haar nieuwste
schip in Rotterdam gepresenteerd. De
„Tabora", die ongeveer veertien dagen
geleden haar proefvaart maakte, vertrok
uit Hamburg voor de maidentrip precies
75 jaar, nadat de Deutsche Ost-Afrika
Linie werd opgericht.
De „Tabora" is een modern vracht
schip van 13.500 ton met een passagiers
accommodatie voor twaalf personen, Het
schip is luxueus ingericht en beschikt
over de meest moderne nautische appa
ratuur. Dank zij de speciale constructie
van de steven kan het schip een gemid
delde snelheid behalen van 18.5 mijl per
uur. Een rel» naar en van Ooat-Airika,
waarbij zowel op de heen als op de te
rugreis 21 havens worden aangedaan,
duurt ongeveer drie maanden.
De Deutsche Ost Afrika Linie is een
onderdeel van de Deutsche Afrika Ll-
nien, waarin verschillende maatschappij
en zijn ondergebracht. Momenteel be
schikt deze maatschappij over ongeveer
vijftig schepen. Er wordt een wekelijkse
dienst op Zuid-Afrlka onderhouden. De
schepen van deze lijn kiezen ligplaats bij
Muller-Progress aan de Merwehaven.
Met medewerking van de Amerikaanse NASA (National Aeronautics and Spa
ce Administration), afdeling „Spacemobile"-tentoonstellingsdemonstratie zal in
het Instituut voor Scheepvaart en Luchtvaart vanaf maandag 2 augustus tot en
met zaterdag een tentoonstelling over de ruimtevaart worden gehouden. Het hui
dige tentoonstellingsschema voor de verschillende Europese steden laat helaas
dit jaar niet toe de door de NASA per „Spacemobile" georganiseerde ruimte
vaart-expositie langer dan zes dagen in Rotterdam te houden.
De ruimtevaartentoonstelling is indivi
dueel en in groepsverband te bezichti-
17.00
n.m. tegen het normale museumtarief.
Met behulp van mechanische en electro-
nische apparatuur wordt door een des
kundige uitleg en demonstratie gegeven.
Behandeld worden voortstuwing, princi
pe van 'n raketmotor, gebruik van vloei
bare en vaste brandstof, communicatie
door middel van kleine werkende mo
dellen van radio-zenders en -ontvangers,
echo- en Telstar-satellieten alsmede het
gebruik van zonnewarmte als energie
bron.
Getoond worden de werking van een
Retro-raket, de Mercury-eenpersoons-
capsule voor het onderzoek van de men
selijke gedragingen in de ruimte en de
veilige terugkeer-mogelijkheden, de Ge-
mini, een tweepersoonscapsule met het
zelfde oogmerk, de Apollo, de drieper-
soonseapsule voor maanlandingen, de
Ranger, de Surveyor, de Prospector, de
Mariner, de Tiros, de Nimbus en vele
andere ruimtevaartbijzonderheden.
De demonstraties worden gehouden om
10.00 uur, 12.30 uur en 14,30 uur en wor
den besloten met het vertonen van de
films over de maaninslag van de Ran
ger 7 en de start van de raket Satur-
nus X, Personeelsverenigingen, jeugdor
ganisaties e.d. kunnen zich voor het ma
ken van een afspraak op voornoemde
tijdstippen wenden tot het Hoofd Mu
seumzaken van het Instituut voor Scheep
vaart en Luchtvaart, Burgemeester 's Ja-
cobplein 10, telefoon 010-132040.
GESLAAGDEN
Voor het U.L.O.-diploma slaagden de
dames: J. T. Kouwenhoven, H. J. A. v.d.
Maas, N. E ijsbergen, beide eerstgenoem-
J, Kempers, R. Koremans, M, P. Stigter,
allen met middenstandsdiploma, allen te
Schiedam.
Voor het MULO-diploma A slaagden
de dames; P. W. Venderbos, W. C. de
Groot, Y. Hettich, E. L. Bish, C. M. Cor-
nelisse, Y. M. van Amerongen, A. Hoog
werf, E. J. Meerhof, G. C. van Oosten,
J. P. Scholten, C. A. A. Hoeks, E. P.
Reurich, A. H. Smits, M. H. van Wagten-
donk, J. C, M. Wille; voorts de heren: R.
J. de Groot, D. Burgerhout, J. H. Meyer,
M, Monster. P. D. van Wassenaar, W. L.
Westhoff, Th. Coene, C. W. Lankamp, H.
de Goede, W. P. R. Faasse, J. C. Jansen,
J. W. de Kooter.
(Advertentie)
Trio Hellenique
kivam even langs
Het was een geanimeerde drukte in de
zaak van Dankers aan de Coolsinge) toen
zaterdagmiddag het Trio HelleniQue de
beginakkoorden op de gitaren sloeg. Een
dichte haag tieners verdrong zich om de
drie jonge Grieken, die met hun liedje
Ni Nanai opeens aller aandacht opeisten.
Polis Efthimiadis, Basil Nikolaidl» en
Denis Kavalieratos bleken drie aardige
knapen van achter in de twintig, die hun
gitaar met vakmanschap hanteren. Hun
volksliedje» zijn met behulp van een
modern arrangement in onze tijd over
gezet, zonder hun oorspronkelijk karak
ter verloren te hebben. Het succes van
hun optreden ligt voor ons gevoel vooral
in de temperamentvolle en muzikale
wijze waarop zij onbekommerd de Griek
se folklore vertolken. Misschien zijn ze
wel een soort reactie op het elektronisch
geweld van de laatste jaren.
Het pleit voor het Nederlandse publiek,
dat zij in ons land hun grote kans kregen
voor radio, TV en op de zwarte schijf,
waaronder nu ook 'n langspeelplaat. Trio
Hellenique was voor ons een verademing.
KEES VAN DER SCHEE
Messchaeittplein 35 - Vlaardlngen
gediplomeerd L.T.S.-er, kwam direct
in het tweede leerjaar en gaat nu
over naar het 3e leerjaar Center-
draaien op de Bedrijfsschool van
Wilton-Fijenoord te Schiedam en
doet volgend jaar examen voor het
begeerde Bemetel-diploma.
Gaat nu naar ons jaarlijks zomer
kamp.
Krijgt tijdens de schooltijd al ca.
35,per week aan c.a.o.-loon
premie.
Is uw zoon technisch Komt U dan
eens met Uw zoon .praten op de Be
drijfsschool aan de Vlaardlngerdijk
te Schiedam of belt U (0101-20 98 00
over de cursus die in september be
gint.
delijke Il
lustratie bij een bepaalde uitdrukking.
In Den Haag liet het vorig jaar een
man zijn vrouw en kinderen tweemaal
volledig in de steek, waarvoor hij on
langs tien maanden gevangenisstraf
kreeg. De eerste keer trok hij er met
een eveneens getrouwde vrouw van
door naar Frankrijk. De „dame" in
kwestie kreeg echter heimwee, zodat
hij met hangende pootjes terugkeerde.
Daarna poetste hij opnieuw de plaat
met zijn „geliefde", ditmaal ging het
naar Den Bosch toe. Beide keren liet
hij zijn vrouw en kinderen zonder mid
delen van bestaan achter.
Trieste zaken. Een duidelijker voorbeeld
van „in de steek laten" zal moeilijk te
vinden zijn. Je bent getrouwd, Je hebt
beloofd voor je vrouw te zullen zor
gen, je hebt samen kinderen gekregen
en je smeert 'em op een goeie mor
gen. Je doet wat je niet laten kan en
waar je zin in hebt. En intussen laat
je alles aohter. Ze moeten maar zien.
Gelukkig dat er in zo'n geval een rech
ter is die dit niet neemt.
Toch denk ik dan weer aan al die ande
re mannen die hun vrouwen ook zo
maar in de steek gelaten hebben. Niet
zonder middelen, nee, daar zijn ze net
te slim voor. Maar wel in de steek.
Geen rechter die er iets aan doet. Me
neer wil scheiden, want hij heeft iets
anders gevonden. Iets appetijtelijkers
dan die vrouw die zich voor z'n huis
houden en voor de kinderen uitgesloofd
heeft. Dikwijls iets glibberigs, iets als
een spin, die in d'r web heeft zitten
wachten totdat meneer zo vriendelijk
was neer te strijken.
Geen rechter die er iets aan doet. Zo
gaat het nu eenmaal. Je mag je vrouw
wei in de steek laten, ais je maar een
beetje huishoudgeld achterlaat. Niet,
dat ik vind dat de rechter daar wèl
wat aan doen moet. Maar wei blijft
het altijd een onbevredigende zaak dat
wij elkaar zoveel geestelijke schade
kunnen aandoen als we willen. Er
kraait om zo te zeggen geen haan
naar. Maar zodra de portemonnee in
zicht komt gaan de deuren van ,,'t
schuurtje" open. Of zouden dat nu
juist de zaken zijn die aan ons worden
overgelaten. Er is bovendien een ande-
51EDEMENS