„Het is fijn eraan mee te werken
dat mensen gezond terugkeren"
ZOVEEL HOOFDEN QO
ZOVEEL ZINSNEDEN
ZIEKENHUIS kent vele beroepen, maar slechts één doel:
n
11
VRIJBLIJVEND DEMONSTRATIE EN TAXATIE...!
Mej. S. Tromer, hoofd van de huiskoude- jarige Rosa Otting (r.) e
lijke dienst zorgt samen met de zestien- jarige Henny Kuipers i
lunch onontbeerlijke broodjes.
{nwKt U&i,
nnCTDICIM "1 VAN MAANDAG
UUo I rLtlN CHOEK GROENENDAAL) T/M ZATERDAG
TELEFOON 010-127810 VAN 9-17.30 UUR
ZUIDPLEIN (VERZAMELGEBOUW) 1
TELEFOON 010-279795 I
J UITSLUITEND
'S ZATERDAGS
VAN 9-17.30 UUR
TELEFOON 010-269140
Dr. WIARDI BECKMANSINGEL 8
Een redevoering is als een liefdesaffaire.
Iedere domkop kan ermee beginnen, maar
er een eind 'aan te maken vereist enige
handigheid,
i Lord Mancroft
Het erge van Verwoerd is dat hij een
pathologische aanhanger van de rassen
theorie is; hi) kan het niet helpen en is
niet voor rede vatbaar. Dat is het arootste
gevaar.
Kanunnik John Collins
Ik kan u maar één ding zeggen: ik heb
Verwoerd nu al een paar keer persoonlijk
gesproken, maarkoppie, koppie, hoor'
Bourquin (secr. „Tegen de ton")
We willen er alleen op wijzen, dat u na
de pil rusiig B3 kunt drinken. En vóór
trouwens ook. Dat zuivere frisse vruch
tensap laat zich altijd genieten. B3 wordl
gedronken door alle geslachten en ge
zindten.
Reclame voor vruchtensap
Het aan rechts voorrang verlenen Is de
weerspiegeling van een volkomen ver
ziekte verkeerssituatie, die ten onrechte
is gelegaliseerd.
Pater Krekelberg
Ik ben min of meer gevlucht voor al die
commissies, dat moeilijke praten over
velerlei problemen. Door alle vergaderin
gen kwam je haast niet meer aan werken
toe. In Tran kon ik weer fris het prak
tische werk gaan doen; na een paar
maanden verlof zal ik met plezier terug
gaan.
dr. J. v. Weelden (adviseur blinden)
J]EN ziekenhuis. Een wereld, die afgesloten lijkt van de rest van het
dagelijkse leven. Maar aan de andere kant een wereld, die haar deuren
wijd heeft openstaan om de mens, die medische hulp nodig heeft, binnen
te laten. Eigenlijk merken de meeste mensen weinig van een ziekenhuis.
Zy worden er pas mee geconfronteerd wanneer zy zelf of een hunner
familieleden of een vriend plotseling ziek wordt. Zij worden er ook mee
geconfronteerd, wanneer een ambulance met waarschuwende geluiden
zich een weg baant door het verkeer. Dan schrikt men en men kijkt even
op. „Zeker een ernstig geval", zegt men dan en even later sluit het
drukke verkeer weer de gelederen en de zieke of de gewonde, die met
spoed naar het ziekenhuis wordt gebracht is al weer vergeten. Een stukje
menselyk leed, snel vervoerd tussen de bewijzen van onze welvaart.
Snel vergeten door hen, die even ruim baan hebben gemaakt. Want in
het verkeer hebben we haast, net zo veel haast misschien naar ons
gevoel althans als de chauffeur van de ambulance, die nog op tijd het
ziekenhuis wil bereiken. Maar wanneer wy het voorval zijn vergeten,
zijn er ergens gelukkig mensen, die weten wat hun taak is.
het beroep van verpleegster geschreven.
In een oude kroniek staat daarover het
volgende: „Zij dekten de zieken warm
toe, legden warme stenen op hun buik,
wreven hun voeten met azijn en zout,
koelden hun hoofd met rozenwater en
dekten hen toe met een deken als zij
zweetten. Er moet altijd iemand de
wacht hebben als deze nodig mocht
•zijn."
Men ziet het: de warme stenen op.de
buik zijn verdwenen, de voeten worden
niet meer ingewreven met azijn en zout
en het rozenwater wordt niet meer ge
bruikt om de hoofden te koelen, maar
de dienende taak is gebleven. "En wat
er ook voor de warme stenen, het azijn
en zout en het rozenwater in de plaats
mag zijn gekomen, de verpleegster is
nodig om er voor te zorgen, dat de pa
tiënt ze krijgt Maar er is bij dat alles
eén ding gebleven: de liefde voor de
naaste.
Veel voldoening
De negentienjarige Metta Ouwehand.
die als eerste jaars verpleegster in een
van de Rotterdamse ziekenhuizen werkt,
heeft dit beroep doelbewust gekozen. ,,Ik
heb voor de keus gestaan om wis- en
natuurkunde te gaan studeren of om ver
pleegster te worden", zegt zij. „De,me
teorologie trok mij bijzonder aan. Mijn
vader vaart en aan boord heb ik vaak
de weerkaarten gezien en dat vond ik
boeiend. Maar mijn algebra was nogal
gammel en toen heb ik de andere keus
genomen. Ik ben verpleegster geworden
en het is een fantastisch beroep".
Metta is een gedecideerd meisje, dat
er blijk van geeft dat zij precies weet.
wat zij zegt. ..Ik heb dit beroep vooral
gekozen, omdat het zo afwisselend is",
gaat ze verder. „Elke dag is het anders.
Natuurlijk valt het soms wel eens wat
tegen, maar dat heb je overal. En ja,
waarom ik dit beroep heb gekozen? Ik
wil graag mijn medemensen helpen,
wanneer zij dat zelf niet kunnen. Het is
fijn, dat je er aan mee kunt werken,
dat zij weer als gezonde mensen terug
kunnen keren in het leven. Heus. dit
werk voldoet volkomen, aan mijn ver
wachtingen."
Deze maand nog moet Metta examen
doen voor haar tweede jaar. „Misschien
ga ik me later specialiseren", zegt ze,
„en dan op de revalidatie van gehandi
capte kinderen. Maar ik wil ook nog in
het buitenland gaan werken. Misschien
een jaar in Engeland. En dan wil ik
ook nog een jaar gaan varen als ver
pleegster om die kant van het beroep
ook te leren kennen."
Dit is een stem uit het grote legioen
van meisjes, die voldoening vinden in
het beroep van verpleegster, want, zo
zegt Metta nog „Soms denk je: hoe is
het mogelijk, als je mensen ziet weg
gaan uit het ziekenhuis en dan geeft het
je toch heel wat voldoening, dat je er
zelf ook aan hebt meegewerkt." Er zijn
er echter nog meer, die daar aan heb
ben meegewerkt, zonder misschien daad
werkelijk met de verpleging bezig te zijn
geweest.
Een van die mensen achter de scher
men is de 22-jarige Adri Rasenberg, ad-
Wanneer wij denken aan een zieken
huis, denken we aan verpleegsters, aan
artsen, aan chirurgen, maar vooral
weer aan verpleegsters. Misschien te
recht, misschien ook niet. Maar wij ver
geten heel vaak. dat er ook nog andere
mensen in dat ziekenhuis werken, men
sen, die net zo belangrijk zijn. maar
die minder spectaculair hun werk doen.
Wanneer een patiënt genezen het zie
kenhuis verlaat, is hij dankbaar voor al
les wat de artsen en de verpleegster*
hebben gedaan. Maar achter dat corps
van mensen, die zich vaak dag en nacht
moeten opofferen om de taak. die zij
op zich hebben genomen, te verrichten,
staat een andere groep, die hun het wer
ken mogelijk maakt.
Een ziekenhuis is een verpleeginrich
ting en hotel tegelijk. Een hotel met spe
ciale eisen. Want naast het dagelijks me
nu moeten bijvoorbeeld de diëten wor
den verzorgd. In een hotel kan men na
overleg van de speciale wensen van een
gast afwijken, of, wanneer men niet aan
zijn wensen kan voldoen, men kan hem
een ander restaurant wijzen, waar hij
wel naar zijn zin kan eten. In een zie
kenhuis kan men niet van de bijzondere
verlangens, die niet van de patiënt
maar van de behandelende arts zijn, af
wijken. Men kan de patiënt nog veel
minder naar een ander adres verwijzen
Zo zou men door kunnen gaan met.
het trekken van vergelijkingen. Een ho
tel. dat volgeboekt is, kan gasten wei
geren, ook wanneer er elders geen plaats
is. Een ziekenhuis kan dat lang niet al
tijd. Een ernstige patiënt moet worden
opgenomen, omdat er een mensenleven
op het spel staat.
Daar ligt wellicht het kernpunt. Een
mensenleven. Gelukkig verkeert het niet
altijd in gevaar, maar het heeft wel
hulp nodig. Hulp, die elders niet gebo
den kan worden, omdat zij een gespecia
liseerde zorg vereist, een opofferende
mensenliefde, eén voortdurend waken,
a of t
Sociale daad
Wat zijn het voor mensen, die in een
ziekenhuis werken? Eigenlijk zijn het ge
wone mensen, die echter misschien een
tikkeltje meer van hun opdracht in het
leven hebben begrepen dan vele ande
ren. Misschien is dat niet helemaal eer
lijk, maar er schuilt toch een kern van
waarheid in. Men kan de mens op vele
manieren dienen, uiteraard, maar wie
doelbewust de deur van het ziekenhuis
doorgaat om zich daar te wijden aan
een taak, die heeft zijn of haar persoon
lijke opdracht begrepen.
De verpleging van de zieke medemens
is een echt sociale daad Ten tijde van
de eerste Christenen bestond er zelfs al
een vorm van wijkverpleging en met de
opkomst van het kloosterwezen, ontston
den ook de eerste ziekenhuizen. En eigen
lijk is er door al die eeuwen heen in
het werk van de verpleegster niet veel
veranderd. Natuurlijk, er zijn andere in
zichten gekomen op het gebied van de
hygiëne. Er zijn nieuwe geneesmiddelen,
nieuwe therapieën. Maar al zijn de me
thoden veranderd, de verpleegster is nog
steeds de dienende figuur gebleven.
Enkele eeuwen geleden werd al over
Indonesië heeft geen waardering t
Beatle-muziek, het is een vorm
contra-revolutionaire, imperialistische
cultuur. Het land heeft muziek nodig die
ertoe kan bijdragen de revolutie te win-
Openb. aanklager in Djakarta
Training voor
Naar aanleiding van ons artikel in
het blad van 22 juli, „Atletlek-voorzitter
daagt alle Rotterdammers uit", is er
een groot aantal reacties en vragen van
lezers bij de redactie binnengekomen.
Men vroeg naar de adressen waar men
zich kan opgeven voor de atletiek-trai-
ning voor mannen boven de dertig jaar.
Belangstellenden kunnen zich wenden
tot: Pro Patria; A. C. In 't Veld, Liba-
nonweg 6a, tel. 136830; Metro; W. Rul
man, Wilgenlei 177. tel. 183718. D.O.S.;
E. Mekes, jr. Schiedamseweg 155b, tel.
231571.
In juli groter spaarover
schot bij de spaarbank
Juli leverde bij de Spaarbank te Rot
terdam een inlegoverschot op van f 1,9
miljoen, tegen f0,4 miljoen in dezelfde
maand van het vorige jaar. Deze toene
ming van het spaaroverschot met f 1-5
miljoen werd veroorzaakt door een stij
ging van de inleg tot f21 miljoen gul
den en door een daling van de terugbe
taling tot f 19,1 miljoen gulden.
Het tegoed van ruim 538.000 spaarders
bedroeg eind juli ongeveer f 449 miljoen.
Personeelsleden van 170 bedrijven lieten
door middel van het Bedrijfssparen
f 230.000 op hun spaarrekeningen storten.
ministratieve hulp in hetzelfde zieken
huis. Voordat zij deze betrekking aan
vaardde. had zij op kantoor van een
grote oliemaatschappij gewerkt. „Ik
werk hier nu twee jaar", zegt ze. „en
ik zou het iedereen willen aanraden.
Hier zie je tenminste ook eens de keer
zijde van het leven. Als je ziet hoe on
gelukkig de mensen hier soms binnen ko
men, dan weet je waarvoor je werkt. En
als het ergens druk is. dan spring je bij,
orAdat je samen een team vormt."
Adri Rasenberg houdt zich vooral be
zig met de loonadministratie, een bezig
heid, die men misschien op elk kantoor
kan verrichten. Maar naar haar gevoel
is het werk anders in een ziekenhuis.
„Ik heb hier eigenlijk geen bepaalde tijd
van werken", zegt ze. „Gewoon, omdat
je hier geen erg hebt in de tijd. Als
het druk is bij de opname^ bijvoorbeeld,
dan ga je daar helpen en dan kijk je
niet op de klok, want je kunt de men-
Adri Rasenberg, 22 jaar, wijdt zich met
hart en ziel aan de administratie van het
ziekenhuis en springt bij waar haar hulp
sen toch niet in de steek laten. Met
Kerstmis heb ik 's nacht* in het zieken
huis geslapen en ik heb 's morgens heel
vroeg meegezongen voor de patiënten.
Mijn verloofde vond dat natuurlijk niet
zo erg leuk, maar je moet toch wat
overhebben voor je medemens."
Nooit hetzelfde
Een ander aspect dus van het werken
in een ziekenhuis. Een administratieve
functie, maar nauw verbonden met de
hulp, die in een dergelijke inrichting nu
eenmaal moet worden geboden, zonder
te kijken op de klok of op de kalender.
Maar daarnaast zijn er nog vele andere
gespecialiseerde beroepen, waaruit een
ruime keus mogelijk is. Daarover spra
ken wij met de zeventienjarige Lidy van
den Broek, die als leerling werkt op
het laboratorium.
Lidy werkt nu ook al een jaar in het
ziekenhuis en als vooropleiding had zij
Mulo B. Zij wil analyste worden. „Ik
vind het heel leuk werk", zegt ze, „en
het is bijzonder afwisselend. Eigenlijk is
het me nog meer meegevallen dan ik
had verwacht. Ik was bang, dat ik al
leen maar de vervelende karweitjes
zou krijgen, maar dat is echt niet waar.
En eentonig? Helemaal niet. Het is he
lemaal geen routinewerk, want je vindt
toch nooit hetzelfde in de urine."
Naast haar praktische opleiding krijgt
Lidy, evenals de andere leerlingen, vier
maal per week theoretisch les, hetgeen
uitgaat van het ziekenhuis. „Nou, en het
werken is ook echt niet zo zwaar als
je wel zou denken", zegt ze nog. „Ik
houd het hier echt wel een hele dag uit."
Een belangrijk deel van de zorg voor
de patiënten speelt zich af in de keuken,
een deel van een ziekenhuis, dat vaak
voor de buitenwereld verborgen blijft.
Daar worden de maaltijden met zorg be
reid, maar vooral: daar worden de dië
ten samengesteld, een taak, die zorg en
toewijding vereist, omdat het juiste
dieet bij het herstel van een patiënt even
belangrijk is als het juiste geneesmiddel.
Mej. E. A. Bauduin werkt nu drie
jaar als diëtiste in een ziekenhuis. Na
het verlaten van de M.M.S. volgde zij
anderhalf jaar een curcus huishoudkun
de voor inrichtingen en twee-en-eenhalf
jaar een opleiding voor diëtiste. Thans
heeft zij de leiding over de keuken, een
taak. die al haar aandacht opeist, vooral
op het spitsuur, wanneer de maaltijden
„de deur uitmoeten".
„Het werk bevalt me uitstekend", zegt
ze. „Eigenlijk is het heel leuk om Mde
De negentienjarige zuster Metta Ouwe-
hand. eerstejaars-verpleegster, in gesprek
met een patiënt, die ver van zijn ge
boorteland de hulp van de medemens
nodig heeft.
organisatie te hebben van zo'n grote keu
ken. In ons ziekenhuis krijgen we veel
buitenlandse patiënten en daar zijn men
sen onder, die alleen maar rijst eten of
die geen varkensvlees mogen hebben.
Daar houden we natuurlijk altijd reke
ning mee. Maar met de diëten is dat
dan wel eens moeilijk."
Waarom heeft zij juist dit beroep ge
kozen? Mej. Bauduin lacht even aarze
lend. „Ik vind het prettig om voor de
mensen te zorgen", zegt ze dan, „en ik
vind de voeding het belangrijkste, voor
al in een ziekenhuis. Maar het is wel
zo, dat deze baan eigenlijk heel anders
uitvalt dan op de cursus werd voorge
steld. Eigenlijk nog prettiger. En na
tuurlijk heb ik zelf ook belangstelling
voor koken. Op de cursus hebben we ook
de fijne keuken gehad en daardoor kun
nen we hier zo veel mogelijk variatie
vinden."
Veel prettiger
De voeding, een belangrijk onderdeel
van een ziekenhuis. En in de keuken
zijn er dan ook weer vele mogelijkheden
voor een boeiend beroep. Misschien is
het zo, dat afwasmachines en derge
lijke apparaten veel werk uit handen ne
men, maar de mens blijft toch nog al
tijd de belangrijkste factor, omdat men
altijd mensen nodig zal hebben om men
sen te helpen. Computers kunnen bere
keningen uitvoeren, die wij misschien
niet meer kunnen, maar de naastenlief
de moet toch altijd nog door de mens
zelf worden bedreven.
„Dat is op zondag wel eens moeilijk",
vertelde ons mej. S. Tromer, hoofd van
de huishoudelijke dienst van het zieken
huis. waarin ze nu al 24 jaar werkt.
„En toch moet het ziekenhuis op zondag
ook worden schoongehouden. Maar de
meeste werksters zijn getrouwd en die
willen dan thuis zijn. En de jonge meis
jes doen vaak aan sport. Maar van tijd
tot tijd offeren ze wel een weekeinde op
om hier te helpen."
Ook bij de huishoudelijke dienst nijpt,
zoals in zovele takken van het zieken
huis. het personeelstekort. Maar mej.
Tromer houdt de moed er in. „Het is
hier veel prettiger werken dan in een
ander bedrijf", zegt ze. „Dit is bijvoor
beeld veel plezieriger dan het schoonhou
den van kantoren, want je komt met zo
veel mensen in aanraking en je ziet
waarvoor je werkt."
Mensen met een verschillend beroep.
Maar mensen, wier taak toch op het
zelfde is gericht. De hulp aan de mede
mens. Soms wordt die hulp verricht op
spectaculaire manier, bekend van radio
en televisie. En dan is het eigenlijk
vreemd, dat een groot gedeelte van de
vrouwen en de meisjes dweept met dok
tersromans en televisieseries over artsen
en verpleegsters, die als helden door een
ziekenhuis dwalen, zonder dat zij zelf
zich geroepen voelen tot dit beroep. En
vreemd is het ook, dat die grote staf
van andere medewerkers. zonder wie
een ziekenhuis niet kan draaien, in die
romans en televisieseries vergeten
wordt. Misschien omdat hun werk niet
spectaculair is. Maar dan toch wel
'zo belangrijk.
De zeventienjarige Lidy van den Broek
werkt nu al een jaar op het laboratorium.
„Het is fijn, afwisselend werk", zegt zij.
