Publiek wordt op de Firato
met transistors bestormd
ZOVEEL HOOFDEN QÖ
ZOVEEL ZINSNEDEN
WERK VOOR MOEDER EN DOCHTER
PHILHARMONISCH VOL GOEDE
MOED NIEUW SEIZOEN IN
Vormingscentrum
begint weer
Deze week in
de bioscopen
die gashaard
<(pp/nrifTi)y
,,'n NAAM in gas"!
Gouden jubileum van
H. Familie-parochie
Vechtvoetbal
t HAVENLOODS DONDERDAG 9 SEPSEMBES im
VAN 1500 G EN 40 CENT PER UUR NAAR 200 G EN 1 CENT
Da cursus 1965-'66 van het Vormings
centrum voor ouderen dan 16 jaar, zal
aanvangen op maandag 27 en woensdag
29 september en wordt gehouden in de
Willem de Zwijgerschool, Pomperiburg 4
(Hofplein) van 20 tot 22 uur.
De cursus omvat: 8 lesuren Toneel
literatuur, docente mevr. J. C. Lührs;
8 lesuren Bewegingsleer, docenten: mej.
Toscha de Jong en mevr. P. Kassels-
Kroon; 8 lesuren Spraakles, docent A,
J. C. v. d. Lijcke.
Deze lessen eindigen op maandag 13
of woensdag 15 december. Daarna vanaf
maandag 3 of woensdag 5 januari 1966
volgen 24 lesuren Spelvorming, docenten
de dames Eva Hauck en F. Cleton-de
Waard, zodat op maandag 21 of woens
dag 23 maart de laatste les wordt ont
vangen.
De kosten van deze gehele cursus be
dragen voor leden van bij de N.A.T.U.
en W.K.A. aangesloten verenigingen f 15
en voor niet leden f 24 totaal. Deze mi
nieme kosten worden mogelijk gemaakt
door subsidie van de Rotterdamse Kunst
stichting en N.A.T.U. - W.K.A.
Opgemerkt dient te worden dat het
aantal leerlingen beperkt is, zodat spoe
dige aanmelding aan G. J. Scher
mer, Lieve Verschuierstraat 40a, Rotter-
dam-3, van belang is. 'Tevens wordt aan
geraden naast voorkeuravond b.v. maan-
i de
Op maandag 13 en woensdag 15 sep
tember wordt in genoemde school van 20
tot 21.30 uur zitting gehouden voor nade
re inlichtingen.
TiiiPP onderzoekers Bardeen en men- zeer Meine buisjes nodig had. La-
j wee onaerzoeteers, naraeen en ter heeft ook de industrie van gehoorap-
Brattain, werkzaam op net la bora- paraten ervan geprofiteerd. De Mini-Boy
torium van de Amerikaanse Bell ^setr^bit\9e%^ne d£eeg uudrew^se>t
Telephone Company aeaen in hoogspanning heette het dertig uur te
1948 bij hun proeven met duo-dio- doem Kosten^««r^gus^
den bij toeval een merkwaardige hadden ze bij Bell ook niet stil gezeten.
ontdpkkina ZÜ vonden een ding, Men wist iets van de ontzaglijke moge-
ontaeKKinj„+ lijkheden en ontelbare toepassingen. In
gen, mj iiei ue
pn Brattain. dadelijk wel vermoed, toestelletjes toe en wist niet van slijtage.
- Een toestel zou zeker tien jaar achter-
dag en nacht kunnen spelen.
eerst nog heel primitief, dat zij
transistor noemden. Het was een
samenvoeging van tu^ee begrip
pen, transformer, iets dat om
vormt, en resistor,, weerstand
Transformer plus resistor is tran
sistor.
Waarschijnlijk heeft deze combi
natie van drie B's, Bell, Bardeen
dat er iets bijzonders was gevon
den, maar dat binnen zo weinig
jaren hun vinding zou leiden tot
de fabricage van een artikel dat
vandaag in de elektronische sec
tor bovenaan staat, nl. de kleine
radio-ontvanger, zullen zij niet
hebben vermoed, en zeker niet,
dat deze transistor aan Japan het
land dat Amerika nauwelijks drie
jaar tevoren met de atoombom op
de knieën had gekregen, een in
dustrieel wapen in de hand zou
geven, om zich een topplaats op
de wereldmarkt te veroveren.
1954 kwamen de eerste transistorontvan
gers op onze markt. Een wonderappa-
raat! Maar de prijs was ernaar, onge
veer f 250. Toen!
Triomftocht
veel klei-
dan het kleinste buisje, hij werd
warm en deed het met een pietsje
de energie, die de miniwatters vroe
gen, hij liet de bouw van zeer compacte
der dat de transistors opraakten. In het
begin stonden er ook nadelen tegenover.
Zo kon de transistor niet zo goed hoge
en lage tonen verwerken. Als het om
kwaliteit ging, had men buizen nodig.
In deze dagen tracht de industrie door
de FIRATO (van 17 t.m- 26 sept, in Am
sterdam RAI) een nieuwe stroom toepas
singen en artikelen, gebaseerd op de
transistor, op de Nederlanders los te la-
ten. Ook Rotterdam zal daar genoeg van
merken. Er zijn in onze goede stad win
kelstraten aan te wijzen, waar zeker dui
zenden transistortoestelletjes te koop
zijn om te zwijgen van de bandrecor
ders (lintspelers, zeggen de taalzuive
raars) grammofoons, versterkers en
wat al niet. die het met transistors m
plaats van de „ouderwetse" buizen doen.
De stilte mag dan soms pijnlijk worden
belaagd, het schijnt dat de mens graag
een miniatuur radiotoestel als een na
tuurlijke aanvulling meevoert.
Steeds kleiner
V
ill
schiedenis. Vóór de oorlog was het ook
een zware geschiedenis. De miniwattlam-
pen mochten dan vrij zuinig zijn met de
gloeistroom, er was nog altijd een hoog
spanning nodig, de buizen werden warm
en vergden daarom veel ruimte, kortom
de „draagbaarheid" was betrekkelijk. In
de oorlogsjaren kwam Philips met zijn
zogenaamde ABC-ontvanger uit, een bat-
teriitoestel, dat ook op het lichtnet kon
spelen, en dat nu. binnen vijfentwintig
jaar, een museumstuk is geworden, doch
desnoods was het draagbaar.
Na de oorlog kwam dan de bekende
welvaart, met nieuwe verlangens en
eisen. De portable kwam in een andere
positie. De techniek was met sprongen
gevorderd, allerlei toestellen werden ont
worpen en op de markt gebracht, maar
het waren nog altijd geen dingen om in
je zak te steken. Zo'n echte portable, zij
het geen zakradio, was de Engelse Co-
lumbia-ontvanger. Gewicht ruim ander
halve kilo. Alleen reeds zo'n ouderwetse
hoogspanningbatterij weegt iets. Vier mi-
niwatt-buisjes knapten het op en putten
in enkele uren de monocel voor de gloei
stroom uit. Maar je kon hem mee op
reis nemen. Luisterkosten circa f 0,40 per
uur.
Het moest kleiner en lichter. De Duit
se industrie, de nieuwe fabriek van Grun-
dig voorop, maakte een sprong vooruit
met wat toen „het kleinste radiotoestel
ter wereld" was, de Mini-Boy van Grun-
dig. Een toestel ter grootte van een klein-
beeldcamera, dat men werkelijk, in 1952,
in de zak kon steken! Het woog com
pleet zes ons. De buisjes waren van Ame
rikaans fabrikaat, van Raythorn en won
derlijk klein. Eigenlijk dankte men ze
aan de oorlog, toen men voor allerlei
doeleinden, bijv. ontstekingsmechanis-
Ook de „ruis" was sterker dan bij bul
zen. En eerst was de transistor peper
duur. Vandaag kan men lachen om de
prijs van de eerste exemplaren. Voor
wat men toen voor één transistor neer
telde, kan men nu een compleet ontvan-
gertje kopen, met tas en oortelefoon.
kleinste radiotoestel ter wereld", de Mi
cro-Boy, prijs f 148. Toch bleek al vrij
spoedig, dat Japan hier een hoge troef
zou gaan uitspelen. Tot de eerste fabrie
ken die in Nederland op de markt kwa
men, behoorde Sony. De vrij grote 6
transistor, niet eens compact gebouwd,
kostte ongeveer f 250. Maar deze ontvan
ger had al de gemakkelijk verwisselba
re transistors op voetjes, die nu weer
op de FIRATO als een nieuwigheid wor
den voorgesteld. Wat Nederland betreft,
Philips kwam al spoedig met zijn aan
bod, gevolgd door Erres. Bij de fabrika-
ge bleek wel, dat men er met een sche
ma alleen niet was. Het was een grillig
en moeilijk ding, de transistor. In de aan
looptijd moest een ontzaglijk groot deel
van de produktie worden afgekeurd.
Maar overal kreeg men de bouw van de
liliputters onder de duim. Bij grote kis
ten vol kwamen ze uit Japan, kleiner,
goedkoper, maar ook Europa leverde ze,
steeds volmaakter, lichter, zuiniger, in
een aanbod met een messcherpe concur
rentie. Er is echter ook verschil in kwa
liteit, en vooral moet men bij aankoop
op de ruissterkte letten. Het stroomver
bruik is nu miniem, soms geen cent per
Met weemoed geven wij kennis dat nog
vrij plotseling van ons is heengegaan de
alom bekende stamboek- en premiebeer
Pikeur 10607. Zijn goed humeur en zijn
nooit falende plichtsbetrachting zal bij
ons nog lang in herinnering blijven.
Adv. in Maandblad voor de Veefokkerij
Van internationale verdragen is het
papier het bestendigst.
Peter Ustinov
Als u Ezechiël leest of Jesaja of Jere-
mla, dan komt u wellicht tot de conclusie,
dat Karl Marx slechts de laatste en niet
de hardvochtigste van de joodse pro
feten is.
Barbara Ward
Jantje P. te E.: Is Ben Cartwrlght
eigenlijk we\ katholiek Antwoord: Neen,
Jantje, maar hij wordt 't. Pastoor M.
te H.: Kan ik voor ƒ5,lid worden van
de KRO en toch (stiekem) Televivier
lezen Antwoord: Ja, eerwaarde, dat
kan, maar u moet 't wel biechten.
Vragen in de Volkskrant
V.l.n.r. een Columbia portable (±1500 g),
de Mini-Boy van Grundig 600 g) en
een der vele Sony-toestelletjes 200 g).
Als maatstaf voor elk toestel een sigaret,
en rechts een kleine lucifersdoos.
de Transworld de Luxe van Philips, de
Globetrotter van Nordmende.
Het wordt sommigen wel eens wat te
druk en te lawaaierig, vooral op de
plaatsen waar de mensheid afleiding
zoekt. Daar kwetteren de kleine, maar
dappere luidsprekers. In de trein mag het
al niet meer. Op straat kan men er naar
hartelust mee lopen. En dat wordt ge
daan! De heren Bardeen en Brittain van
Bell hebben wat ontketend! Maar onze
wereld zou de transistor als onderdeel
van allerlei ingewikkelde en noodzake
lijke apparaten, bijv. computers, niet
meer kunnen missen. De Amsterdamse
FIRATO laat hier geen twijfel over be
staan.
V.l.n.r. minitrattbuis (Columbia portable),
miniatuurbuisje (Grundig Mini-Boy)een
gewone transistor, een Sony-transistor,
verwisselbaar, en ten slotte als vergelij
kingsobject een flitslampje PF 1.
ARENA: The Hill (prol.), 18 j. OOO
J CENTRAALZwendel in de strip- i
teaseclub, 18 bó
t ir CINEAC-Beurs: Ontsnapping uit de/
j jungle, 14 j. OO
CINERAMA. The best of Cinerama
f (prol.) a.l.
j COLOSSEUM: vanavond: Zij zochten
het geluk, 18 j. OOO
vrij. t.m. wo: Gejaagd door de wind, f
14 j. OOOO 't
y CORSO CINEMA: My Fair Lady (prol.)
GRANIL^t's a mad, mad, mad, mad
world (prol.) 14 j. OOO
f HARMONIE: do. t.m. zo.: Vlammen
over Kansas. 14 j. OO
ma. t.m. wo.: Hogeschool der onder-
wereld, 18 j. OO
fir KRITERIONArsène Lupin contre f
Arsène Lupin, 14 J. OOO j
LUMIERE: Shenandoah (prol.) 14 J.
OOO
LUXORDl
vliegende k
METRO: Irma li
MONOPOLE: De Sabijnse maagden-
roof, OO
PASSAGE, Goldfinger.^ 18J. OOO f
e knotsgekke kerels in hun
ratten (prol.) a.l. OOO
ma la Douce (prol.), 18 j.
PRINSES: James t
No (prol-) 18 j. OOO f
vr.- en za-nacht: Het strand der lief-
de, 18 j. O j
za.- en zo—mi: Dik Trom en het cir-
cus. a.l. OO
REX: Vanavond: Schwarze Nylons, -.
NSchte, 18 J. O
- dief vi
J OO
De dief
b"'62: Goldfinger, 18 j. OOO
THALIA: Vreemde bedgezellen, (prol) t
't VENSTER: Een zomer smeult tot as,
(prol.) 18 j. OOO
VICTORIA: vanavond: Het is midder- j
.r 14 j. OOO
n de hel. 18 j. f
nacht, dr. Schweitzer, 14 J. OOO
OÓ
ii.: Nieuwe
n Dik Trom, a.l. OO
ir première
OOOO zeer goed
OOO goed
OO middelmatig
O matig tot slech
Eén van de vele voor
delen van de veilige
Pelgrim-gashaard: het
grote venster, waardoor
heel veel behaaglijke
warmte uw kamer bin
nenstroomt.
Iedere goede handelaar/
installateur kan u deze
voordelen tonen.
I-I
proberen verarmde lande*
weer vruchtoaar te maken of te bebossen,
dan moeten eerst de geiten verwijdert
worden.
Trot. Kuenen (Lelden)
De kunst is net een slangehuid vol met
mieren. De slang is allang dood, verteert
en ontdaan van zijn giftigheid, maar mj*
huid beweegt, stikvol met chaotts et
leven.
Ingmar Bergman
Alles is in beweging, alles is probt«f
matisch. Die problematiek houdt ons hm*
bezig en maakt het moe.
Paus Paulus VI
De rooms-katholieke parochie van de
Heilige Familie viert deze maand haat
50-jarig bestaan. De kerk wordt in de
wandeling wel „de Bergsingel" of ,„dt
Veurstraat" genoemd. De achterzijde
van het gebouw staat, enigszins verscho*
len achter geboomte, aan de Bergsingel)
de ene zijkant gaat schuil achter pasto
rie, Hendrik Backer- en Imeldaschool.
Het zicht op de voorkant wordt weg
genomen door het viaduct van de trei»
naar Pijnakker en door het Gemeen
schapshuis „de Meerpaal" en langs d»
andere zijkant loopt de weinig gebruik
te Nootdorpstraat. Bovendien heeft di
kerk geen toren en geen harde luiklok
zodat men terecht kan zeggen, dat ze ia
Rotterdam een verborgen leven leidt. In»
wendig is het gebouw echter mooi en ii»
de gemeente zelf heerst een opgewekt
godsdienstig leven.
Toen, ongeveer 50 jaar geleden, de be
bouwing van de Bergpolder een aanvang
nam, werd besloten tot de stichting van
deze parochie. Lange jaren heeft' zij zich
moeten behelpen met een houten „nood
kerk", die wel genoemd werd „de kerk
van bootjes te huur", naar de tekeningen
die de kunstschilder Huib Luns erop had
aangebracht. De huidige kerk werd in
twee gedeelten gebouwd: het achterste
stuk kwam in 1926 klaar, het voorstuk
in 1927.
Doordat het uitbreidingsplan in de
Bergpolder aanvankelijk niet doorging,
kwam de parochie voor grote, onder
meer financiële moeilijkheden te staan.
Dank zij de activiteit van de pastoors
Van Vastenhoven (1915-1936) en Taman
1936-1962) en van de verschillende kerk
meesters en door de vrijgevigheid van
talloze parochianen, die dikwijls uit be
scheiden geldmiddelen echte offers heb
ben gebracht, zijn de moeilijkheden over
wonnen. De beschrijving van deze strijd
om het bestaan kan men lezen in het
boekje: „Kroniek van de parochie van de
H. Familie", dat op de zondagen van
september aan de kerkdeuren wordt ver
kocht.
De parochie maakt zich nu op voor eer-
grote feestviering. Het interieur van het
kerkgebouw wordt prachtig versierd en
zal te bezichtigen zijn op de zondagen
12-19 en 26 september telkens van 3 tot
4 uur 's-middags. Het feestcomité hoopt,
dat velen van de gelegenheid gebruik
zullen maken, deze mooie maar minder
bekende kerk te komen bezichtigen. Ook
de mensen, die niet tot de r.k. Kerk be
horen zijn van harte welkom. De kerke
lijke vieringen vindén plaats op:
Zaterdag 11 september, 's avonds om
8 uur, zondag 12 september, 's morgen»
om 9 uur 15. Zondag 19 september 's mor
gens om 11 uur. Zondag 26 september
's morgens om 9 uur 15. Zondag 2 ok
tober 's morgens om 11 uur. Voor de
buitenkerkelijke vieringen raadplege men
het feestprogramma.
W« hebben altijd graag een fijne
partij voetbal gezien. Het mocht
gisteravond niet zo zyn. Wat de
prima donna's van Feyenoord en
Real Madrid te zien gaven was van
een zeer middelmatig gehalte.
Dat was nog tot daar aan toe,
zoiets kan gebeuren. Maar dat we
getuige moesten zijn van ordinaire
vechtpartijen, benam ons alle ple
zier.
Er staat kennelijk te veel op het
spel. Het is allemaal ook al lang
geen spel meer, maar gewoon een
meedogenloze industrie. En daar
zullen nog velen het hoofd in ver
liezen, zowel publiek als spelers.
het
de naaste toekomst. Die plannen zijn dermate uitgebreid en veelzijdig, dat
respect afdwingen en verlangend naar het nieuwe seizoen doen uitzien.
Zoals van ouds, zal op een aantal woensdag-, donderdag- en vrijdagavonden en zon
dagmiddagen geconcerteerd worden. Ook de zalen blijven nog ongewijzigd, n.l.
Rotterdamse Schouwburg en Rivièrahal, maar men verheugt zich al op het in gebruik
nemen van de nieuwe „Doelen". Van dit concertgebouw verwacht men een grote
aantrekkingskracht op het publiek, vooral wanneer mettertijd ook de Metro voltooid
zal zijn. Dit neemt niet weg, dat de abonnementenverkoop nu reeds zeer bevredigend
is en alweer groter dan in het vorige seizoen, terwijl de verkoop van losse kaarten in
1965/1965 hoger lag dan in 1963/1964. Trouwens, in Rotterdam valt over de hele linie
stijgende culturele belangstelling te constateren.
De persbijeenkomst werd al gehouden
in de lichte en ruime artiestenfoyer aan
de Kruisstraat (de koffie is er goed),
terwijl ook de kaartverkoop en plaats
bespreking in de „Doelen" plaats vin
den. De administratie van het R. Ph.O.
zal zo spoedig mogelijk van de Schie-
damsevest naar het nieuwe gebouw ver
huizen. Dirigent Decker sprak de hoop
uit, dat op de ingebruikneming van
de unieke Rotterdamse muziektempel
spoedig een grootsteedse subsidiëring zal
volgen in plaats van de tegenwoordige
provinciale. Dit zou het engageren van
musici zeker ten goede komen, want er
zijn nog steeds vacatures.
In de a.s. herfst en winter zullen op
zaterdagavond weer z.g. promenadecon
certen gegeven worden. Alleen zal het
promenerende element er aan ontnomen
worden door alleen zitplaatsen te verko
pen. Men is door de wanordelijkheden,
die het vorige seizoen voorkwamen, he
laas genoodzaakt de staanplaatsen te
laten vervallen. De naam van deze meer
populaire concerten blijft echter ge
makshalve gehandhaafd. Om het ver
minderen van het aldus beschikbaar ko
mende aantal plaatsen enigermate te
compenseren, zal het kerstconcert wor
den herhaald.
Ook in Rotterdam-Zuid zullen weer
concerten worden gegeven, terwijl om
ringende steden als Gouda, Leiden, Dor
drecht, Schiedam en Delft niet worden
vergeten en men zelfs in Hulst, Goes,
Breda en Zwolle gaat spelen. Voegt men
daarbij de nieuwe taak van begeleiding
van de Nederlandse Opera (voorlopig
gaat men met de repetities voor Ma-
dama Butterfly van Puccini beginnen,
waarop Massenet's Manon zal volgen)
dan is het duidelijk dat het Rotterdams
Philharmonisch Orkest niet stil zit.
De samenstelling van het orkest zal niet
medewerkers kunnen aantrekken.
Repertoire
TVAAST de vaste dirigent, Franz-Paul
- Decker, zal men Eduard Flipse weer
enige keren voor het orkest kunnen zien,
terwijl wij onder de gastdirigenten ook
de jeugdige Nederlander Edo dé Waart
vermeld vinden. Hein Jordans zal met
zijn Brabants Orkest weer als gast op
treden. Een aantal vooraanstaande so
listen zal de uitvoeringen opluisteren,
waarvan wij enkele noemen: Daniel
Wayenberg, Arthur Grumiaux, Leonard
Rose, Julius Katchen, Monique Haas, de
gebroeders Kontarsky, Gré Brouwenstijn
en de gitarist Ant. Pereira Arias.
Het repertoire van de verschillende con
certseries geeft een gevarieerd beeld.
Degenen die Beethoven, Mendelssohn,
Haydn node zouden missen, komen aan
hun trek. Daartegenover staan echter
minder bekende composities en eerste
uitvoeringen, zoals Klaagzang voor de
slachtoffers van Hiroshima van Pende-
recki, Quatre éléments van Martin e.a.,
terwijl er een verheugend aantal Ne
derlandse componisten vertegenwoor
digd is, n.l. Pijper (Zes epigrammen),
Escher, Van Hemel, Kox, Jurr. Andries-
sen, Badings. Van Mozart, Bach en
Haydn zullen verscheidene werken voor
kleine orkestbezetting worden uitgevoerd,
daar dirigent Decker, zoals hij in zijn
toelichting zei, meent dat dit de orkest-
cultuur verder zal ontwikkelen.
Massa-artikel
de grote, vrij z
toestellen, met soms verbluffende moge
lijkheden en uitnemende geluidskwaliteit
en de kleine, kleinere en allerkleinste
ontvangers, die nu alle ook Radio Vero
nica kunnen laten tetteren, licht, zuinig,
soms onbegrijpelijk goedkoop, en daar
bij staat men elke dag voor nieuwe ver
rassingen. Het is werkelijk een massa
artikel geworden, met het gevolg dat ook
de bijpassende batterijtjes veel goedko
per zijn geworden. Maar wie iets heel
bijzonders wil, kan ook bij de getransis-
toriseerde toestellen terecht, in peperdu
re variaties, bijv. de Amerikaanse Ze-
nith-ontvanger, de Satelli) van Grundig,
MEVROUW
Wilt u graag uw hulshoudkas vergroten
door zelf in een prettige werkkring op
genomen te worden? (Ook voor halve
dagen, ook voor 'e avonds).
Goed loon, aantrekkelijke premierege
ling, cadeaustelsel, géén vuil werk,
géén zwaar werk.
MEJUFFROUW
Goed loon, aantrekkelijke premierege
ling, cadeaustelsel, géén vuil werk,
géén zwaar werk.
Komt u eens langs om te pra
ten of bel voor nadere inlich
tingen onze afd. Personeel, tel.
235700.
STEREO BESCHUIT- EN KOEKFABRIEK N.V.. GOUVERNESTRAAT 53-75, ROTTERDAM, TEL. 23 57 00.,
