EUROPOORT NU!
I
Een fascinerend spel van
mensen met de toekomst
KRATZ v
a
,WJi\
De meest vooruitgeschoven post van Europoort. Sleepboten liggen te wachten op de supertankers. Hier
staan ook de gebouwtjes tan de roeiers en de loodsen.
uur per dag. Daar zitten ze met
veel meer mensen. Kijk maar om je
heen. Hier is niets te beleven." Mis
moedig staart hij door de ramen
naar de paar schepen, die bij de
raffinaderijen liggen te dromen en
naar de grijze, grauwe verten.
Naast het gebouwtje van de roei
ers staat het huisje voor de loodsen.
„Maar daar is nooit iemand," zegt
Gerrit Schuitemaker. „Het is hier
veel te ongezellig. De loodsen ko
men hier alleen naar toe als ze
naar een schip moeten en als ze
even moeten wachten, komen ze bij
ons zitten. Ja, straks, als het hier
wat drukker gaat worden, dan
wordt die post wel continu bezet.
En de mensen van de sleepboten?
Maar zo ver zijn we nog lang niet.
Nou, die blijven aan boord. Daai
hebben ze hun eigen gezelligheid.
Radio en televisie en zo."
Radio en televisie hebben de roei
ers ook, maar ze zijn blij met elke
opdracht, die zte moeten uitvoeren,
omdat die de eentonigheid van de
dagen breken. Blij met de vier sche
pen, die gemiddeld per 24 uur Euro
poort binnen komen, blij met de
veerdienst, die ze tweemaal per dag
voor voetgangers onderhouden tus
sen Rozenburg en Hoek van Hol
land en blij met de oproepen om
een telegram of mensen naar op de
boeien gemeerde schepen te bren
gen.
Per 24 uur gemiddeld vier scher
pen. „Maar," zegt Gerrit Schuitema
ker," ze tellen dan ook heel vaak
voor tien. In Rotterdam komen
schepen van tienduizend ton. Hier
komen ze van honderdduizend ton
en dat telt aan. En straks zijn het er
veel meer."
Straks, als de toekomst al weer
naar het verleden begint uit te wij
ken. Als de pioniers uit Europoort
zijn verdwenen en als de draglines,
de zandzuigers en de bulldozers
hun honger hebben gestild. Dan
zullen de honderdduizenden liters
olie, die hier het land binnen ko
men, aangroeien tot vele miljoenen.
Dan zal ook de Noorse kerk aan de
Europaweg minder verloren staan,
omdat er dan altijd schepen zullen
zijn met mensen, die dankbaar ge
bruik zullen maken van de kerk,
die daar in dit beginstadium reeds
Reeds nu werpt de toekomst haar
licht ver vooruit. Wat aan de ene
kant ten behoeve van Europoort
wordt afgebroken, wordt aan de an
dere kant met verdubbelde energie
opgebouwd. Rozenburg, eens een
klein en vrijwel onbetekenend
dorpje, krijgt de ene nieuwe woon
wijk na de andere. Woningen voor
mensen, die straks in dit grote ge
bied zullen gaan werken.
Europoort. Het verhaal van de
toekomst. Een toekomst, waarop
niet alleen het Waterweggebied,
maar in feite heel Europa zit te
wachten. Want als straks de mil
joenen guldens zijn uitgegeven, zal
heel West-Europa profiteren van
wat hier is geschied.
JAN DIJKSTRA
Voor
J.A.HENCKELS 1
staalwaren
I Korte Hoogstraat 18-Rotterdam 1
I telefoon COIO) 13 57 63 I
DE HAVENLOODS DONDERDAG 21 OKTOBER 1
Honderden kilometers pijpleidingen. Maar dit is nog maar een begin. Want zij zullen aangroeien tot
vele duizenden kilometers.
Grijze, grauwe wegen, afgezet met jonge bomen, die dapper
wat fleur proberen te brengen in de ogenschijnlijke eentonig
heid van het Rotterdamse bouwen aan de toekomst. Draglines,
bulldozers. Pijpleidingen. Zij schijnen uit het niets te komen
om plotseling onvoorstelbaar grote hoeveelheden zand en wa
ter uit te braken. Water, dat in de grauwheid van een herf
stige dag bijna niet te onderscheiden is van het land. Hoge
schoorstenen, opdoemend uit de mist. En schepen, groter dan
de gemiddelde mens, die wel eens een haven bezoekt, ooit
heeft gezien. Schepen als grote drijvende bakken, die zich
alleen maar thuis lijken te voelen ergens midden op zee,
omdat de haven, hoe groot ook, altijd nog te eng lijkt 'te zijn
om ze te huisvesten. Havens, die nog niet eens klaar zyn.
Dat is Europoort nta. Het is een fascinerend spel van mensen
met de toekomst, een tóekomst, die zich nu reeds aftekent ir
de grote, uitgestrekte watervlakten, doelloze binnenzeeën,
waarin straks schepen zullen moeten varen. Die zich ook af
tekent in de weinige wegen, die naar schijnbaar geheimzinnige
doelen lijken te voeren. Gulf, Caltex^ Shell. Namen van ben
zinepompen, die hier de namen zijn geworden van kleine
stadjes met eigen straten, die zich aftekenen als toekomst
steden in een science-fictionverhaal. Steden als grote labora
toria, met hoge schoorstenen en vlammen, die aan de wolken
schijnen te willen likken.
- V-I
die plaats heeft moeten maken voor
de niets-ontziende honger van de
moderne haven. Herkauwende koei
en zijn verdreven door alles op
schrokkende draglines en lande
rijen, die eens zorgzaam werden be
werkt, zijn nu herschapen in grote
watervlakten of in terreinen, waar
op straks grote bedrijven zullen
worden opgericht.
Voor de leek, die zich niet heeft
voorzien van voldoende documenta
tie, is Europoort een doolhof van
wegen, die hem voeren door een
gebied, waar nog van alles mee
moet gebeuren. Neem bijvoorbeeld
de Europaweg, een van de nieuwe
wegen, die het gebied met het ach
terland, de Botlek, en aan de andere
kant met Oostvoorne, via een mo
derne brug, verbindt. Aan de ene
kant van de weg ligt de Brielse
Maas, een reeds nu bijna overbe
volkt recreatiegebied. Aan de an
dere kant ligt Europoort, tenminste,
wat er nu nog voor doorgaat. Maar
de leek zal nog niet kunnen aanwij
zen waar de havens komen. Die zijn
nog slechts te zien op die plaatsen,
waar enkele raffinaderijen zich als
pioniers hebben gevestigd.
Maar wie de weg kwijt is geraakt
of wie wat meer wil weten over de
toekomstige ontwikkelingen, kan
altijd terecht bij Rob de Pionier of
bij zijn vader, de heer H. C. M. Veu-
gels, die zich ruim zes jaar geleden
in het Europoortgebied hebben ge
vestigd. Eerst stonden zij met een
friteswagen afwisselend op verschil
lende punten. Nu hebben zij een
café-restaurant, vlak bij de Gulf-
raffinaderij en aan de voet van de
nieuwe brug over het kanaal, dat
straks voor de binnenscheepvaart
de achterdeur van Europoort gaat
De heer Veugels heeft door de ja
ren heen onofficieel de functie ge
kregen van V.V.V.-directeur. Onder
het serveren van de onvoorstelbaar
grote hoeveelheden koffie wijst hij -
zijn klanten de weg. Hij kent ieder
een, die in het Europoortgebied
werkt en hij kent ook de meeste
mensen, die er geregeld komen.
Wanneer op het krüispunt vlak bij
zijn zaak een autobotsing ontstaat
hetgeen aan de orde van de dag
is, als gold het een kruispunt van
twee drukke Rijkswegen belt hij
onmiddellijk de politie en de be
stuurders van de auto krijgen tegen
de schrik een kop koffie. Bij storm
weer tijdens de weekeinden waar
schuwt hij de aannemers, wanneer
hun materialen gevaar dreigen te
lopen, en op rustige weekeinden
controleert hij of alles er nog goed
bij staat. En wanneer een schipper,
die de volgende ochtend vroeg moet
beginnen met lossen, bang is, dat hij
zich zal verslapen, dan hoeft hij de
heer Veugels maar een wenk te ge
ven en hij wordt op tijd gewekt.
„Wij beginnen 's morgens om vijf
uur en we gaan 's avonds om zes
uur dicht," zegt de heer Veugels.
„Dat moet wel, want 's avonds is
het hier niet erg pluis. Er komen
veel dronken zeelui en zo. Maar als
we gesloten zijn, dan nog kan ieder
een hier terecht. Als iemand zonder
benzine staat, hoeft hij maar aan te
bellen en hij wordt geholpen. Dat
doen we altijd. Maar we houden de
zaak niet open, want er is hier ver
der geen toezicht. Politie zie je hier
bijna nooit en zeker 's avonds niet."
Dan wijst hij vol trots op zijn
alarmsysteem en op de grote licht
masten, die om de zaak heen staan.
„Ze hebben al verschillende keren
geprobeerd hier in te breken, maar
zodra ik de alarmbel in werking
zet en het licht buiten aansteek,
dan gaan ze er wel vandoor," zegt
hij vergenoegd.
Rob de Pionier, zoals iedereen
hem noemt, en zijn vader voelen
zich goed thuis in het Europoort
gebied. „We zien het allemaal groei
en," zegt hij. „Toen we hier pas
kwamen, was er nog niets. Toen
was het helemaal een grote woes
tijn".
Er begint zo langzamerhand wat
tekening in te komen. Gerrit Schui
temaker uit Rozenburg vindt het
nog allemaal maar niets. Hij is een
van de roeiers, die de meest voor
uitgeschoven post van Europoort
bezetten. Zijn post is moeilijk te
bereiken, via modderige wegen vol
gaten. Zelfs lijkt de weg ineens
dood te lopen, wanneer men een
van de laatste radarposten langs de
Waterweg heeft bereikt. Maar wie
doorzet kan de post vinden, tegen
over Hoek van Holland, op een
landtong, die het Europoortgebied
scheidt van de Waterweg. Daar is
ook de haven, waar de sleepboten in
schijnbare rust liggen te wachten op
de grote tankers.
„Er gaan hier dagen voorbij, dat
je geen mens ziet," zegt hij, terwijl
hij genietend een gebakken schol
letje verorbert. „De andere posten
van de roeiers zijn veel gezelliger.
Hier zitten we met ons drieën, acht
Wanneer men nu door Europoort
rondzwerft en de kans loopt ver
loren te raken in de chaos van wat
nog worden moet, tot men bij de
metershoge plattegrond van dit ge
bied komt, waarop staat aangege
ven hoe het allemaal worden zal
lijkt het een belachelijke gedachte,
dat dit werk begonnen is met de
beroemde eerste spade, die in 1958
in de grond werd gestoken.
Wat is één spade in een gebied,
waar een kubieke meter al geteld
wordt als een korreltje zand? Waar
gerekend wordt met tonnen, en
waar de meest bekende cijfers ge
schreven moeten worden in getallen
met zes nullen? Want ook dat is
Europoort, een miljoenendans, mo
derner dan de twist of de jenka,
waarvoor nog lang niet alle muziek
geschreven is.
Het verhaal van Europoort is een
toekomstverhaal. Wat nog zou kun
nen herinneren aan het verleden, is
verdreven of wordt nu nog afge
broken. Hier en daar staan nog de
muren overeind van een boerderij,
Seventh Street. Een Amerikaanse straat op Nederlandse bodem.
Dit is de raffinaderij van de Gulf, een van de eerste bedrijven, die
zich in Europoort hebben gevestigd.
