Bij de buitensluis
„De vergulde hand'' een
legendarische boerderij
Hoog octaangetal van benzine
voorkomt „pingelen" van motor
OECUMENISCHE DIENST
IN GROTE KERK
Schiedams Chr. Mannenkoor
gaf mooi jubileumconcert
I j 3 I 3 J J3|1 ;'v|
DE HAVENLOODS DONDERDAG 23 OKTOBER 1965
Aan de dijk van
Vlaardingen naar
Maassluis liggen ver
schillende boerderijen
die eeuwen oud zijn.
Het is er over het
algemeen rustig ge
weest. Veel verkeer
was er niet langs de
dijk naar Maassluis.
Het was ook niet zo
aantrekkelijk om er
langs te gaan want
van bestrating was
heel lang geen spra
ke. Pas heel laat werd
er een werkelijke weg
aangelegd. Dat er
over zo'n gebied le
gendes ontstaan is
niet zo vreemd. Over
het algemeen zijn
stille afgelegen plaat
sen goede bronnen
voor het ontstaan van
allerlei bijzondere
verhalen.
Rechts van de Maassluise dijk komend van Vlaardingen vindt men kort na
elkaar twee boerderijen. De tweede is „De Vergulde hand". Een wat vreemde
naam zo op het eerste gehoor. De naam is wel begrijpelijk als men de gevel
steen Ziet die precies in het midden van de voorgevel zit juist onder het dak.
Daarop is een vergulde hand afgebeeld met de palm naar voren.
evenwel door eenraam wildeontsnap
pen probeerden een van de dieven hem
te grijpen. Hij greep mis en sloeg met
de vlakke hand, die nog onder het
bloed zat van de moordpartij op de an
dere bewoners, tegen de gevel. Toen
de schout met zijn helpers na de waar
schuwing arriveerden op de boerdetrij
AI zullen velen wellicht de wenkbrauwen fronsen sinds de laatste Troonrede, toch
is het zo, dat benzine in feite een goedkoop produkt is. Zonder belasting kost
een liter superbenzine nog geen 2214 cent, gedestilleerd water daarentegen dertig
cent, melk vijfenvijftig en een liter bier ongeveer een gulden twintig.
De kwaliteitsverbetering van de ben-
Wie regelmatig de advertenties van de
grote benzinemaatschappijen leest,
vraagt zich al gauw af of de energiebron
nu werkelijk opmerkelijke veranderin
gen heeft ondergaan. Hierover bestaat
bij vele automobilisten nogal verschil
van mening. Toch kan deze vraag be
vestigend worden beantwoord, vooral
wanneer men weet, dat de huidige super-
benzine evenveel energie levert voor uw
auto als de brandstof die tijdens de
Tweede Wereldoorlog voor jachtvliegtui
gen werd gebruikt Met een liter benzine
uit 1939, aldus het oktobernummer van
„Het Beste uit Reader's Digest", kon
men een ton gewicht aan auto ruim
twaalf kilometer verplaatsen met een
snelheid van vijfnzestig kilometer per
uur. Dezelfde hoeveelheid benzine uit het
jaar 1960 kan eenzelfde gewicht bij de
zelfde snelheid ruim twintig kilometer
verplaatsen.
zine wordt het duidelijkst aangetoond
gemeten met de stijging van het octaan
getal. De meeste automobilisten denken
dat de motor van hun wagen als gevolg
van een reeks kleine explosies loopt.
Doch wat men werkelijk nodig heeft is
een gelijkmatig, vlot verlopend verbran
dingsproces. Wanneer het mengsel van
benzinedamp en lucht in de cilinders ex
plodeert, ontstaat wat men „kloppen" of
„pingelen" van de motor noemt; daar
mee bedoelt men dat (je brandstof niet
aan de eisen voldoet dié de motor eraan
stelt. Men hoort dan een knetterend ge
luid, het duidelijkst als men snel op
trekt. Dit geluid is een waarschuwing.
Wanneer het aanhoudt zullen de detone
ringen schade toebrengen aan zuigers en
1 kleppen.
De octaangetallenreeks, die loopt van
0 tot 100, vormt een maatstaf voor de
neiging van de brandstof om in de mo
tor te exploderen in plaats van rustig te
verbranden. Heptaan, een brandstof die
sterke neiging tot explosie heeft, krijgt
het getal 0; iso-octaan, dat een zeer
geringe neiging tot explosie heeft, krijgt
het getal 100.
Sinds 1930 is het gemiddelde octaan
getal van 65-70 gestegen tot 90 voor ge-
superbenzine. Deze stij-
rijk werd opgevoerd. Maar het octaan
getal is slechts één van vele kenmerken
van benzinesoorten. Welke benzine men
ook neemt en waar men ze ook koopt,
de grote merken zijn wat octaangetal
betreft vrijwel identiek.
Zuinig rijden
„De Vergulde hand". Een wat vreemde
sche boerderij. Er zijn tal Van verhalen
in omloop over het ontstaan van deze
Er zijn verschillende verklaringen
voor de herkomst van de steen. Lang
geleden izou de geïsoleerd staande
boerderij 's-avonds bezoek gehad heb
ben van een inbreker. De alleen thuis-
zijnde boerin hoorde gemorrel bij een
der ramen. Toen ze ging kijken zag ze
in een der kamers het raam een stuk
je opgeschoven en daaronder een hand.
Ze bedacht zich niet lang en nam een
bijl en sloeg op de hand. Ze hoorde
een kreet en toen het verdwijnen van
voetstappen. De hand lag onder het
raam op de grond. De hevig geschrok-
Het bloedspoor volgend kwam men
bij de oevèr van de Maas terecht en
daar hield het spoor op. De dader was
vermoedelijk verdronken. De hand werd
opgehangen voor het huis. Naderhand
werd een gevelsteen aangebracht met
een vergulde hand erop. Dat is even
wel maar een lezing van liet ontstaan
van de legende.
Een tweede meer lugubere vertelling
is de volgende. Op een avond of nacht
terwijl iedereen sliep drong een groep
rovers het huis binnen. Het was bekend
dat de boer er warmpjes bij zat. Door
d&t d'e rovers die een hond bij zich had
den, nogal wat lawaai maakten werden
de bewoners wakker en kwamen af op
het geluid. De inbrekers maakten kor
te metten en sloegen iedereen neer.
Eén knecht wist evenwel te ontkomen
en ging snel op weg naar VLaardïnigen
om de schout te waarschuwen. Toen hij
P. y. d. Berg plotseling
allang weg alleen de
hond stond nog vastgebonden op 'het erf.
Die was bij de haastige aftocht vergeten.
Nadat ze de hond losgemaakt hadden
liep die meteen in de richting van de
Maas. Daar kon hij niet verder maar
toen men naar' de overkant voer en de
hand daar weer los liet had hij al
gauw het spoor van de rovers, zijn ba
zen, weer te pakken. Binnen korte tijd
werden ze dan ook gegrepen en kregen
zij hun gerechte straf. De afdruk van
de bebloede hand op de muur werd
verguld als herinnering aan de overval
later kwam er een gevelsteen voor in
de plaats die er nu nog zit. De steen
draag het jaartal 1640.
De boerderij ligt nu nog in het wijde
land als men van Vlaardingen afkomt.
Van de andere kant gezien ziet men di
rect achter de hofistee fabriekshallen op
rijzen. Deze hallen staan in de indus
triepolder „De Vergulde Hand". Het
laatste restje landelijk Vlaardingen ligt
,daar nog langs de Maassluisse dijk.
Voorlopig valt „De Vergulde hand"
boerderij nog buiten de industrieterrei
nen. Een stukje platteland tussen Vlaar
dingen en Maassluis die allebei sterk ver
stedelijken. Als scheiding tussen de 2
steden is het wel prettig om nog een
stukje zonder huizen en fabrieken te
gen te komen. Een klein plekje waar
het nog min of meer landelijk is voor
zo lang als hét duurt-
overleden
Vrijdagmorgen is de 58-jarige P. v.d.
Berg, wonende aan het Nieuw Huis ter
Lucht te Maasland, op zijn werk bij de
N.V. van'der Lely te Maasland plotse
ling overleden.
De héér V.D. Berg had geruime tijd
zitting in de Maaslandse gemeenteraad,
en heeft enkele jaren geleden om ge
zondheidsredenen bedankt. Hij verte
genwoordigde de Chr. Hist. Unie.
KNMI onderzoekt lucht
in Vlaardingen e.o.
In de Broekpolder in Vlaardingen
gaat het K-NJtt.I. een tachtig meter hoge
toren bouwen voor het verzamelen van
gegevens over het Weer. De windsnel
heid, temperatuur en windrichting zul
len op verschillende hoogten van de
toren gemeten worden. Belangrijk is
evenwel dat de gegevens hier verkregen
in het onderzoek naar de luchtveront
reiniging een groot aandeel kunnen
leveren.
In Noordwijk wordt een dergelijke to
ren geplaatst en daar bevindt men zich
in een bij uitstek schone atmosfeer. De
verschillen tussen Vlaardingen en
Noordwijk gunnen dus goede gegevens
opleveren over de invloed van de in
dustrie op de luchtvervuiling in het
W a ter weggebied
De beide masten en een eventueel op
te richtten derde mast in het oosten of
noorden van het land zijn onderdeel
van een studie die het K.N.M.I. maakt
van de faktoren die het klimaat in ons
land bepalen en die ook van invloed
kunnen zijn op de luchtverontreiniging
in vele gebieden, met name in het Water
weggebied.
De gemeenschap probeert een wezen
lijke bijdrage te leveren aan de oecu
mene. Jaarlijks komen tienduizenden be
zoekers uit heel Europa naar Taizé om
daar eens een kijkje te nemen. Velen
blijven er langer aangetrokken door de
eenvoudige manier waarop de broeders
hun geloof beleven. Er zijn dan ook al
tijd gasten die met problemen aanko
men en daarvoor een oplossing trachten
te vinden.
De leden van de broederschap werken
ieder in hun eigen beroep. Enkelen zijn
werkzaam in fabrieken of onder studen
ten om hun geloof in de praktijk te bren
gen.
Niet alleen de stank Van de industrie
is vervelend. Direct na het uithangen
van de was ziet het goed soms al wee'
vuil van de in de lucht zwevende on-
aerechtigheden van de fabrieken.
yondag, 31 oktober, zal ter gelegenheid van hervormingsdag in de Grote Kerk
een bijzondere dienst worden gehouden. Deze dienst zal staan in het teken
van de oecumene. De hervormde kerk, de remonstrants gereformeerde gemeen
te, de rooms katholieke kerk en het Leger des Heils nodigen voor deze gelegen
heid een aantal broeders uit van de broedergemeenschap uit Taizé in Frankrijk.
Deze protestantse gemeenschap is nu, 25 jaar geleden, gesticht door de Zwit
serse theoloog Roger Fchutz. Men leeft volgens drie geloften die men aflegt
als men opgenomen wordt in de broederschap, gemeenschap van goederen,
celibaat en gehoorzaamheid.
HET Schiedam's Christelijk Mannen
koor heeft in de uitverkochte Mag-
nalia Deï kerk zijn 35-jarig bestaan
met een jubileumconcert gevierd.
Leek het dat het koor, o.l.v. Jan van der
Ree, in de aanvang zijn klank nog aan
de akoestiek van een volle kerk moest af
stemmen de samenzang en zuiverheid
in „Der Herr segne euch" en „Wachet
auf" van J. S. Bach leden enigermate
hieronder met „La Pastorellla", een
herderszang, vond het koor zijn even
wicht weer terug.
Dit koorlied werd klankrijk en zuiver
gezongen. Ook de drie koorwerkjes van
Hugo Distier en Willy Sendt werden
verdienstelijk vertolkt. „Aan die Mensch-
heit" van Sendt maakte zelfs grote in
druk. Het eerste programma-gedeelte
werd afgesloten met de ,,Alt-Rhapsodie"
voor alt en mannenkoor, van Brahms.
Tegenover de mooi klinkende alt-partij,
door Caroline Kaart gevoelig gezongen,
heeft het koor de vocaal begeleidende
harmonie zeer zuiver en muzikaal ge
zongen.
Een geheel andere klank hoorden we
na de pauze, toen het koor eerst in zijn
element kwam met enkele koorwerkjes
van Poulene, Lucien Deiss en 2 negro
spirituals. Opvallend goed was de uit
spraak in dé 3 franse koorwerkjes, die
bovendien zeer muzikaal werden ver
tolkt. Ook de 2 negro spirituals „Steel
away" en „Nobody knows", waarin Caro
line Kaart de solostem voerde, maakte
diepe indruk door de fraaie mannenzang
en uitnemende voordracht. Het slotkoor
„Land of hope and glory" van Elgar
had naar onze smaak iets stralender en
meer genuanceerder van klank mogen
zijn. Solistische medewerking verleenden
Caroline Kaart en Koos Bons.
Caroline Kaart heeft met haar optre
den bewezen meer een televisie- en ra
diozangeres te zijn, dan vevrtrouwd te
zijn met het concertpodum. Haar mooi
getimbreerde alt klinkt niet in alle re
gisters even sonoor. Bovendien tracht
zij in haar voordracht door mi voix-ef-
fecten op effect gezongen pianissimo's
een muzikale stemming te bereiken,
die wat gewild aandoet. Vooral in de
eoncertliederen „Schlafendes Christ-
kind" van Hugo Wolf en „Am Abend"
van Reger kwam dit storend tot uitdruk
king, evenals in de 3 „Kleengedichtjes"
en „Vrouwken gezwind te spinnen" van
C- van Rennes. Vrijer en natuurlijker
in haar voordracht was Caroline Kaart
de prachtige koorwerkjes van Lucien
TT„TMlln rlo
„Venez, Seigneur" en „Fille de
Sion". Ook in de negro spirituals en in
„Land of hope and glory" wist de zan
geres door een natuurlijker voordracht
te imponeren.
Koos Bons opende het jubileumconcert
met het feestelijk klinkende Allegro uit
hét 10e orgelconcert van Handel. Later
op de avond hoorden we hem als piano
solist met de „Harp Etude" van Cho
pin en een „Improvisatie." Dat orgel
spelen de dispositie voor 't pianospel ver
zwakt was vooral hoorbaar in Chopin die,
hoewel verdienstelijk gespeeld, de poëti
sche klank van Chopin's muziek miste.
Als begeleider van de zangeres toonde
Bons zich en fijnzinnig musicus en pia
nist en ook het koor was hij met zijn
begeleiding op de vleugel tot grote steun.
IDO EYL.
„Het Zonnehuishoudt
verkoopdagen
De ernstige zieken, die lange tijd moe
ten herstellen in „Het Zonnehuis" aan
de Boerhaavelaan 1 in Schiedam hebben
ook dit jaar onder leiding van de wel
farewerksters van het Nederlandsche
Roode Kruis weer vele dingen gemaakt
zoals handwerkjes, poppen, tassen enz.
Woensdag 3 en donderdag 4 november
zullen al deze artikelen van twee tot
vijf uur en van zeven tot negen uur te
koop worden aangeboden.
Voor het laatst zal deze verkoping in
Schiedam worden gehouden, want vol
gend jaar zal het nieuwe Zonnehuis in
Vlaardingen in gebruik worden geno-
Hondenbelastihg
B. en W. stelden zoals meegedeeld
aan de raad voor, het tarief van de
hondenbelasting iets te verhogen. De
heer B. E. Colle (CPN) pleitte om de
grens van f 10 per hond op te voeren
van een inkomen van f5.000 tot f6.000
en er was een amendement om enkele
wijzigingen aan te brengen. Hiertoe hield
het nieuwe raadslid, de heer P. Bosch
man (PvdA) diens „maidenspeech".
Wethouder mr. P. van Bochove maak
te zich over dit alles niet zo druk. „Er
moet ergens een tarief worden geprikt",
stelde hij vast. Een min of meer soort
gelijke discussie vond plaats bij het
voorstal inzake wijziging der waterlei
dingtarieven, waarbij de heer Colle even
eens bepleitte voor een lager tarief voor
de mensen met de smalste beurs, waar
bij hij die voor de „hogere klassen"
wat op wilde voeren om een gelijk re
sultaat te verkrijgen. De heer Colle ont
ving aantekening, dat hij tegen het voor.
stel van B. en W. was.
Nochtans bestaan er kleine verschil
len tussen de merken. Zp zijn er zui
veringsmiddelen, die de benzineleidingen
en de carburateur goed schoonhouden;
middelen om ijsvorming id de carbu
rateur te voorkomen; anti-corrosiemidde-
len, die chemische reakties tussen de
brandstof en het metaal van de motor
tegengaan en zuiveringsmiddelen'die de
vorming voorkomen van harsachtige be
zinksels die de benzineleidingen van
tank tot carburateur kunnen Verstop
pen.
De verschillen tussen de diverse soor
ten benzine zitten voornamelijk in de
hoeveelheid van het type van deze toe
voegingen. Wat de automobilist door
gaans het meest interesseert, is het aan
tal kilometers dat hij uit een liter ben
zine haalt. Maar dat hangt minder ven
de samenstelling van de benzine dan van
zijn manier van rijden af. Iemand die
liever niet harder rijdt dan 65 kilome
ter per uur, haalt wellicht 10 kilometer
uit een liter benzine. Dezelfde wagen
zal echter bij een snelheid van 130
kilometer misschien 1 op 5 rijden. Het
verschil wordt grotendeels verslonden
door de weerstand van de lucht.
Men heeft bij een snelheid Van 130
kilometer wel achtmaal zoveel paarde-
krachten nodig om de luchtweerstand te
overwinnen als bij 65 kilometer per uur.
Voortdurend afremmen en optrekken
vergt meer brandstofdan een matige
konstante snelheid op'een autoweg. Ook
zal de automobilist die snel optrekt, snel
rijdt en snel stopt, meer benzine per
kilometer verbruiken dan degene, die ge
lijkmatiger rijdt. Volgèns deskundigen
kan soepel bedaard optrekken wel vier
kilometer op een liter schelen.
Schiedams vrouwenkoor
gaf goed concert
Met een goed concert in „Arcade"
heeft dinsdagavond het Schiedams Vrou
wenkoor het vierde lustrum gevierd, dat
door een talrijk publiek werd bijgewoond.
Aan dit concert werd medewerking ver
leend door de sopraan, Annette de la
Bye, Harry Holtman aan piano en or
gel, het West-Nederlands Symphonie Or
kest en het geheel onder de leiding van
Ria Borgmeijer.
Zeventien van de twintig bestaansja
ren heeft Ria Borgmeijer de leiding van
het koor. Dit is eigenlijk het „gevolg"
van een overname, die eigenlijk als tij
delijk was bedoeld.
Het waren geen gemakkelijke omstan
digheden waaronder mejuffrouw Borg
meijer haar taak begon, want het koor
zat in de voorbereiding voor het eerste
radioconcert voor de AVRO. Niettemin
slaagde het zo goed, dat daarna nog tal
vain concerten volgden. Zo ia het koor
verdler gegaan op de goede weg. Niette
min heeft het Schiectemis Vrouwenkoor
geen algemene plaatselijke bekendheid,
waarover men zich slechts kan verwon
deren.
Het concert van dinsdagavond heeft
echter bewezen, dat na de twintig jaren,
het koor nu op weg naar het vijfde
lustrum een vooraanstaande plaats op
vocaal terrein bezet.
foort waar zij conferenties beleggen tus
sen de kerken en kontakten maken met
jonge ren van alle gezindten. Daarbij wer
ken de broeders, de een in een. fabriek,
de ander als koster van die Bergkerk,
een derde in het ziekenhuis De Lich
tenberg.
Zondag komen drie van hen naar
Vlaardingen om deel te nemen aan de
hervormingsdag en om daar hun stem
pel op te drukken. Zij hopen ook met
jongelui in kontakt te komen in de mid
daguren. Ze zullen dan proberen om con
crete plannen te maken voor aktivitei-
ten op het gebied van de oecumene.
De dienst van zondag begint
Kunstenaars van VL 65
komen weer hijeen
De kunstenaarssociëteit VI P5 houdt
zaterdag 30 oktober haar tweede avond
in dit seizoen. De pianiste Roos Wijker-
Keiler is er in geslaagd de bekende cla-
vecinist Jasp Spigt uit Amsterdam,
naar Vlaardingen te laten komen. Sa
men zal men het clavecimbel, spinet en
het zeldzame clavihord bespelen. Het te
spelen programma zal mondeling wor
den toegelicht.
De avond wordt gehouden in de bo
venzaal van café Stadhouders, Hoog
straat 167 en begint om acht uur.
Zondagsdiens*en artsen.
Komend weekend wordt de artsen-
dienst voor Maasland waargenomen
door P. Noordam, Molenweg 1. telefoon
01899-2035.
De veeartsendienst voor Maasland en
Vlaardingen zal waargenomen worden
door P. H. Kleinjan. dierenarts, Pr.
Irenelaan 13 Maasland, tel. 01899-2467.
Collecte Wereld Missiedag
bracht ruim f 1138,- op
Zondagmorgen werd in de r.k. kerk te
Maasland een collecte gehouden voor de
Wereld Missiedag. Bracht deze collecte
het vorige jaar f 648,26 op, nu was de
opbrengst ruim f 400 meer namelijk
f 1138,45.
Padvindersgroep opgericht
De nieuwe padvindersgroep, die in
Maasland is opgericht, als groep 1 in de
afdeling Maasland van de Nederlandse
Padvindersvereniging heeft de naam ge
kregen van „Reynbolt van Maeslant-
Ditmaal werden de Gorzen als
operatieterrein gekozen. Hoewel de
bebouwing van deze stadswijk nu
Schiedam-Zuid genoemd nog van
vrij jonge datum is en de architectuur
uitmunt in uiterste soberheid is het
toch gelukt een markant tekeninge
tje van deze buurt te maken.
De buitensluis is al eeuwen oud.
Sinds vele eeuwen loost de Schie haar
water in de Nieuwe Maas via deze
sluis. De sluis heeft natuurlijk op het
ogenblik een nieuwe gedaante, want al
ontelbare malen werden de sluisdeu
ren vernieuwd.
Op de achtergrond zijn de huizen
van het Hoofd te zien. Sterk domineert
de kerk aan de Lekstraat
