OTERKUMUBJES
PEPERNOTEN OVER
ROLLEN ALS
HET DORP
N
ieuws onder de zon
„Apathie onder kiezers
bedreigt dem
DAMPO
Overtrekt nu
Bankstel
In
de toren slaat de burgemeester er op los
HUUR
PIANO'S
HUUR
in 10
Fokker verkocht in 10 jaar
371 Friendships F 27
ië^PUROL
DE HAVENLOODS DONDERDAG 2 DECEMBER 1965
tWuRLlTzER
PROF. TER HOEVEN BIJ AMBTSAANVAARDING:
Bedreigde democratie" Is de titel van de rede, die prof. dr. P. J. A. ter Hoeven
uitsprak bij de aanvaarding van het ambt van gewoon hoogleraar in de socio
logie aan de Nederlandse Economische Hogeschool. Verkiezingsonderzoekingen
hebben, aldus prof. Ter Hoeven, een opmerkelijk grote onkunde en onverschillig
heid onder de kiezers aangetoond. Deze resultaten zijn veelal geïnterpreteerd
als bevorderlijk voor de democratie. Een grote belangstelling voor de uitslag
van de verkiezingen zou het politieke systeem kunnen beroven van de flexi
biliteit, welke noodzakelijk is in een complexe samenleving in een periode van
snelle sociale veranderingen.
Deze opvatting vertoont een aantal
ernstige gebreken. Ten eerste kan men
zich afvragen of een grote apathie onder
de kiezers wel in overeenstemming is
met de uitgangspunten van de democra
tische gedachte, die immers belangstel
ling en betrokkenheid bij de kiezers ver
onderstelt. Ten tweede moet worden op
gemerkt, dat niet alleen flexibiliteit,
maar meer nog het geloof in de recht
vaardigheid en juistheid van de politie
ke instellingen de duurzaamheid van een
politiek stelsel garanderen. Ten derde
zij aangestipt, dat apathie alleen bevor
derlijk is voor de democratie indien so
ciale veranderingen van een beperkte
omvang zijn. Apathie en democratie la
ten zich niet duurzaam combineren bij
ingrijpende en snelle sociale veranderin
gen, omdat dan nieuwe groepen opko
men die niet blijvend In een onmondige
positie kunnen worden gehouden.
De apathie is dan ook veeleer een be
dreiging voor de democratie. De sociaal-
structurele wortels van de politieke apa
thie moeten worden gezocht in een ge
brekkig voltooide fundamentele democra
tisering van de samenleving. De erken
ning van de burgerrechten en de toeken
ning van het algemeen kiesrecht zijn nu
gevolgd door de opkomst van de sociale
grondrechten, welke nog allerminst in
alle consequenties zijn verwerkelijkt. De
verwachtingen van de kiezers zijn voor
uit op de realiteit van hun dagelijkse er
varingen.
Deze discrepantie spruit voort uit de
omstandigheid, dat zich in het politieke
bestel twee uiteenlopende structuren heb
ben ontwikkeld. De partijpolitieke struc
tuur vormt de neerslag van de belofte,
dat de kiezers door hun stem invloed
kunnen krijgen op de machtsuitoefening
in de samenleving. De politieke partijen
streven naar een integratie van globale
tradities in het volk. Daarnaast werd te
vens integratie noodzakelijk met betrek
king tot specifieke problemen, zoals ar
beidsconflicten, woningbouw, luchtver
ontreiniging, bejaardenzorg of onderwijs.
Deze bestuurlijke structuur levert een
technische integratie op, die op korte
termijn buiten de directe beïnvloeding
van de kiezers valt. De democratische
verwachtingen, welke in politieke partij
en verkiezing hun belichaming vinden,
worden daardoor slechts ten dele geho
noreerd. Vooral voor die groepen, welke
niet van nabij de gang van het bestuur
lijke proces kunnen beïnvloeden, bete
kent dit een situatie van normloosheid.
De partijpolitieke structuur bestrijkt in
theorie de gehele, doch in feite slechts
een deel van de politieke werkelijkheid-
Juist in een welvaartsstaat, waar de ge-
dragsbeheersing via aanmoediging en
subsidie verloopt, kan de aldus opgewek
te politieke apathie de democratie ern
stig bedreigen. Hier ligt een belangrijke
taak voor de politieke sociologie, aldus
de hoogleraar.
Eerste paal voor
tweede zusterhuis
Gisteren, woensdag 1 december, werd
de eerste paal geslagen voor het zuster
huis van het Diaconessenhuis Rotterdam
aan de Westersingel. Voor de bouw
vgn dit zusterhuis moesten de oude vil
la's, waarin in 1893 het Diaconessen-
huis zijn werk begon, worden gesloopt.
De bouw zal twee-en-een-half jaar du
ren en het zusterhuis zal dus worden ge
opend in 1968. Het gebouw is, evenals
het grootste gedeelte van de bestaande
complexen, ontworpen door het Architec
tenbureau Van den Broek en Bakema
verkouden
Frequentie van buslijn 57
in spitsuren verhoogd
pMjtiHfuig van maandag heeft de
HET de frequenties op lijn 57 (Lusthof-
straat-Prins Alexanderpolder) op werk
dagen opnieuw verhoogd. Reden de bus
sen in de ochtenspits (van omstreeks ze
ven tot negen uur) tot dusver om de ne
gen minuten, nu vertrekt er elke zeven
minuten een bus uit de Lusthofstraat.
Tussen negen uur 's morgens en vier
uur s middags werd eerst een kwartier-
dienst onderhouden. Zij is door een
twaalf-minuten-dienst vervangen.
De frequentie in de avondspits blijft
voorlopig nog negen minuten.
FABRIKANT
Uw
vooi bijzonder lage prijs!
Vraag vrijblijvend huisbezoek
Tel. 35.31.11, Rotterdam
b.g.g. tel. 38.34.63
Demonstraties
van de modellen 1966
dagelijks vaq 10 tot 4 uur door
wurlitzer-organlst Joop Walvis
Bij aanschaffing van eer
orgel 3 MAANDEN GRATIS
ONDERRICHT
Enorme sortering
Prijzen vanaf 673.-
me» recht van koop C m
v.a. JL 9 m p.mnd.
zonder eerste storting
I Let welt
i hoge inruilwaarde
I voor Uw oude PIANO of ORGEL
Vraag folders en inli-V.npen
de Wurlitzer-lmporteur:
ter enthousiast. ,,Ik ga naar boven, u
neemt de muziek op, naderhand beluis
teren we het resultaat en die gedeelten
waar ik misgeslagen heb, wissen we uit
om ze met een woordtekst in te vullen".
,,Toen we na een uurtje de band zaten
te beluisteren", zo vertelt de burgemees
ter nu, „was het op de band even stil,
juist nadat ik een liedje had beëindigd.
En in die stilt» hoorden we op de1 band
iemand door de straat naderen die het
liedje floot dftt ik net had gespeeld. Het
klonk als een soort echo. En kijk: daar
om speel ik nu zo graag carillon. Ik wil
de mensen met die speelse muziek in een
vrolijke stemming brengen".
Hilvarenbeek is nu maar wat blij met
die burgemeesterlijke beiaardier. Want
hij is de enige in het dorp die weet waar
de klepel van de 43 klokken hangt. De
burgemeester zou ook maar wat graag
vaker naar boven klimmen dan nu het
geval is om een muzikale ketting te rij
gen.
„Maar ik moet 174 treden omhoog en
dat is geen kleinigheid", zegt hij. „Als
er nu eens een lift in de toren was.
Nu klautert hij iedere avond naar bo
ven. Dan speelt hij voor de dorpsjeugd
de muzikale Zwarte Piet In de Kerst
nacht komt hij opnieuw In actie- Dan
speelt hij een uurlang kerstliederen.
„Dan komen de mensen met carillon-
muziek naar de kerk. Dat brengt een
sfeer in het dorp die weldadig aandoet.
Het is een traditie geworden die Ik niet
graag meer zou missen", zo bekent de
klokkespelende burgemeester.
Dick Dijs.
Zeventig meter hoog rijst de loren boven het dorp utt. Op zomerse avonden, bij
feestelijke gelegenheden, in de sinterklaasweek en In de kerstmacht bespeelt de
burgemeester van dit Brabantse dorp eigenhandig het carillon
TS GOD AFWEZIG? Dat is het diepe vraagstuk, dat In onze tijd
dichters en denkers, de geleerden en de man In de straat
bezig houdt, meer dan ooit tevoren. Ik noem alleen maar de
klacht van iemand als dr. Dippel: „God, Jezus Christus en de
Heilige Geest zijn uit de geschiedenis verdwenen. Creatieve
kracht wordt hun ontzegd in het heden. Niemand rekent ermee,
dat, als wij Jezus Christus en Gods Geest gehoorzamen, de
situatie kan veranderen".
Voor me ligt het boek van onze stadgenote, mevrouw Diemer-
Lindeboom: „Ontgin nieuw land opdat zij leven", waarop wij
nog terugkomen. Nu vooral dit: de grote betekenis van dit boek
is, dat het heel concreet vanuit de boodschap en de persoon van
Jezus zoekt naar een creatief antwoord op de noden van onze
tijd, vooral ook naar de kant van rechtspleging en bestraffing,
van criminaliteit en geestelijke volksgezondheid. God, Jezus, de
Heilige Geest zijn tegenwoordig, waar er, in plaats van ver
gelding, waarachtige vergeving wordt geoefend.
De schrijfster vertelt in haar boek o.a. van een Zuidkoreaanse
predikant, wiens twee zoons bij een invasie van de noordelijken
uit hun kamer op de kostschool werden gehaald en vanwege
weigering, hun geloof af te zweren, werden doodgeschoten
't Getij keerde, de moordenaar werd nu op zijn beurt gevangen
genomen en hij zou krijgsrechtelijk worden veroordeeld. De
predikant, die voor de moordenaar van zijn jongens gebeden
had: „God, wees hem genadig en geef mij liefde dat ik hem
vergeve", vroeg de krijgsraad diens leven te sparen en hem de
plaats van zijn jongens te laten innemen. Dit eigenaardige
verzoek werd na onderzoek ingewilligd. Zelf geestelijk verzorger
van een melaatsenkolonie nam hy de jongeman mee bij zijn
bezoeken. Deze, onder de indruk van de liefde van zijn nieuwe
vader jegens de melaatsen en dien vergeving jegens hemzelf
beleefde daarin de stem van God zelf. Hij wilde helemaal de
weg van zijn pleegvader gaan en ging daarvoor een opleiding
volgen. Zo werd door vergeving een hele situatie veranderd.
Ook vertelt mevrouw Diemer van vijf Amerikaanse zendelin
gen, die in 1956 bij een vriendschappelijk, afgesproken bezoek
aan een primitieve stam in Zuid-Amerika bij het dalen van hun
vliegtuigje wreed werden vermoord. Een zuster van de piloot
en de weduwe van een der zendelingen gingen zich de taai
van die vreemde stam eigen maken, om in plaats van de ver
moorde mannen aan de stamleden de boodschap van vergeving
en vernieuwing te brengen. Zij werden met hun daadwerkelijke
verkondiging van liefde wonderlijk snel geaccepteerd. De stam-
oorlogen werden beëindigd. Het stamhoofd getuigde in 1963:
„We hadden niet van God gehoord. Maar we hebben de bood
schap aangenomen, en zijn nu in de levensstroom gekomen. We
geloven, en deze verandering heeft alles vernieuwd."
Wat in zulke primitieve verhoudingen In Zuid-Amerika ge
beurde, is ook nu nog mogelijk in elke situatie, waar de men
selijke communicatie kapot Is.
Karl Jaspers, één der grootste denkers van onze tijd, hoewel
zelf een humanist, heeft toch nog een laatste hoop op een
waarlijk verlossend woord van de kerken, mits zij, „beseffend
op welk een keerpunt der geschiedenis- wij ons bevinden, de
bijbel weer kunnen laten spreken, zoals deze oorspronkelijk' ge
sproken heeft. „Maar dan is een diepere verandering nodig, dan
eens de protestantse reformatie wist te bewerken".
Deze verandering is de doorwerking van de vergeving in alle
tevensverhoudingen, groot en klein. Tussen volken, rassen en
kerken, tussen familieleden, buren en collega's, tussen God en
Ik eindig met een woord van de grote kerkvernieuwer prof.
Sraemer, die onlangs overleden is: „De opdracht van de kerk is,
om te laten zien, te tonen, dat zij de nieuwe mensheid in Jezus
Christus is, in alle voorlopigheid en gebrekkigheid. En de
wereld heeft recht op dat zien". Als je dat goed op je laat
inwerken, besef je, dat juist mensen van de kerk. door hierin zo
grandioos tekort te schieten, een groot onrecht doen aan de
„wereld Daarom hebben zij het meest vergeving nodig van
God. Gelukkig dat die er is voor ieder Maai dan moet ze ook
werken.
DR. K. J. KRAAN
een provinciale subsidie en het bedrag
dat als oorlogsschadevergoeding werd
uitgekeerd kon een nieuwe beiaard wor
den besteld.
Maar hoe een moest het er worden?
Niemand in Hilvarenbeek had verstand
van klokkespelen. Daarom nam burge
meester Meuwese contact op met de heer
Staf Nees, Samen met hem ging hij ver
scheidene beiaards beluisteren.
Eerst een toonladder
„Als ik Staf Nees zo zag spelen,
dacht ik: laat ik er ook eens op slaan",
vertelt de burgemeester nu, in zijn met
antiquiteiten gesierde werkkamer in het
gemeentehuis aan de Vrijthof. „De toon
ladder kreeg ik wel uit de klokken en ik
moet zeggen dat het mij onmiddellijk fas
cineerde. In de zomer van 1949 werd ons
nieuwe carillon van 43 klokken (het vo
rige was maar 21 klokken groot) in ge
bruik genomen. De volgende dag klom ik
naar boven om weer eens do-re-mi-fa-
sol-la-si-do te spelen. Ik maakte vorde
ringen door over te stappen op: „Boer,
er ligt een kip in 't water". De dorpelin
gen noorden me steeds vaker pingelen.
Ten slotte zat ik wel vijf keer per week
boven, met wat eenvoudige muziekboek
jes van Staf Nees voor me op de lesse
naar. Ik kreeg er hoe langer hoe meer
plezier In".
Maar de dorpelingen vonden het eigen
lijk maar niets. Als de burgemeester
met een blij gezicht (vanwege zijn ver
meende vorderingen) de torendeur ach
ter zich dichtsloeg, zag hij de dorpsoud
sten onder de meer dan driehonderd jaar
oude lindeboom op de Vrijthof mismoe
dig het hoofd schudden. „Gij zult het
wel nooit leren, burgemeester", zelden
zij mistroostig, maar met spotlichtjes in
de ogen.
De burgemeester vond het wel spijtig
dat hij de muzikale gevoelens van zijn
gemeentenaren op de proef moest stel
len. Maar je neemt nu eenmaal geen
beiaard bij je in de huiskamer als oefen
instrument. Hij moest zijn lessen wel in
het openbaar spelen. En de dorpsbewo
ners lieten „het gedoe" van de ourge-
meester gedwee over zich heen dwarre
lend. „Alles moet geleerd worden", von
den zij eendrachtig.
Nu vinden zij allemaal stuk voor stuk
dat de burgemeester veel te weinig
speelt. Want door enthousiast vol te hou
den ontwikkelde de burgemeester zich
tot een bekwaam beiaardier.
„O, ik speel geen' concerten!" weert
hij snel alle mogelijke overschattingen
af. „Ik ben maar een amateur. Ik pre
tendeer beslist niet concerten te geven
waar je kritisch naar kunt gaan zitten
luisteren- Ik beschouw de beiaard als
een volksinstrument, een speeltuig waar
mee je de mensen in een prettige stem
ming kunt brengen. Als het mooi weer
is en er zitten 's avonds wat mensen op
de terrasjes van de Vrijthof, dan mag
ik graag naar boven gaan om wat sfeer
over het dorp te brengen. Ik speel dan
volksliedjes die de mensen mee kunnen
zingen".
Als souvenir
Met zijn carillonspel heeft burgemees
ter Meuwese eens een Afrikaander utt
Durban een uniek souvenir mee naar
huis kunnen geven. De man stapte het
gemeentehuis in en vertelde de burge
meester dat hij graag een herinnering
aan Nederland mee naar zijn land wil
de nemen, maar beslist niet iets wat hij
in de winkel zou kunnen kopen.
„Met behulp van dit bandopname-appa
raat zou ik graag wat carillonmuziek
mee willen nemen. Zou het mogelijk
zijn dat u wat volksliedjes voor mij
speelt?"
„Man dat vind ik een leuk idee, daar
doe ik aan mee!" riep de burgemees-
Burgemeester J. P. M. Meuwese brengt zijn Brabants dorp Hilvarenbeek
jaarlijks op een voor een burgemeester unieke manier in Sinterklaas-
stemming. Ook dit jaar neemt hij deze feestelijke taak weer op de
schouders: iedere avond oon zeven uur beklimt hij de 72 meter hoge
kerktoren om de jeugd (en de ouderen) te trakteren op een vrolijk
carillon-concert. Een half uur lang laat hij dan de aloude Sinterklaas-
melodietjes in een wervelende vaart uit de galmgaten buitelen.
„Hoor", zeggen dan de moeders tegen hun kinderen, „Zwarte Piet zit
weer te spelenEn in alle huizen zingen de jongens en de meisjes
(en in de meeste ook de vaders en moeders) de liedjes die als peper
noten met gulle hand over het dorp worden uitgestrooid door de
keer Meuwese de enige burgemeester in ons land die weet hoe op
•en beiaard de juiste toon aan te slaan.
Hoe komt een burgemeester er toe zo
hoog van de toren te gaan spelen?
,,Ik heb het enthousiasme overgeno
men van Staf Nees, de stadsbeiaardier
van Mechelen", vertelt hij. „Toen ik hier
tn 1946 als burgemeester werd geïnstal-
teerd, zei een der wethouders dat de
Duitsers het carillon hadden geroofd. De
dorpelingen wilden de klokken graag te
rug en zij zouden daarom graag zien dat
ik er ook mijn schouders onder zou zet
ten. Ik heb toen onmiddellijk toegezegd
alles in het werk te zullen stellen om
die wens vervuld te krijgen".
Kort na de ambtsaanvaarding werd
een grootscheepse inzamelingsaktie ont
ketend. In korte tijd bracht Hilvaren
beek twaalfduizend gulden bijeen. Met
Burgemeester J. P. M. Meuwese van Hilvarenbeek beklimt volgende week elke avond
de kerktoren om een half uur lang het carillon te bespelen. Hij trakteert de dorpsjeugd
op een potpourri van Sinterklaasliedjes
Op 24 november was het precies tien
jaar geleden, dat de eerste Fokker
Friendship F 37 een allereerste 34 minu
ten durende vlucht maakte.
Dit vliegtuig was toen bemand met de
chef testpiloot Hugo Borgerhout en zijn
metgezel was de vliegtuigingenieur Kees
Dik. Het weer was die morgen mooi en
toen alle voorbereidingen waren getrof
fen, besliste Borgerhout dat de tijd was
aangebroken om het vliegtuig in zijn ele
ment te brengen. Dat was om bij half
drie op de 34ste november 1955. Na meer
dan een half uur rustig vliegen keerde
Borgerhout met de Friendship terug
naar een van de startbanen van Schip
hol.
Nu tien jaar na dit gebeuren en na 2
miljoen Friendship vlieguren kan de be
stelling van een zestal F 27 Friendships
(de grotere uitvoering) worden gemeld,
deze keer door de Amerikaanse licentie
houder Fairchild Hiller Corporation, die
het vliegtuig kocht voor de Northeast
Airlines met zijn hoofdkantoren in Bos
ton, Massachusetts, U.S.A.
Northeast heeft ook een optie genomen
voor nog negen vliegtuigen. De eerste
van deze vliegtuigen voor de luchtvaart-
maatschappij is in mei 1966 gereed voo
de aflevering. De maatschappij wil zijn
DC-6Bs en DC-3s vervangen. Northeast
plande de uitvoering voor een vliegtuig
voor 48 passagiers met bovendien een
nuttige ruimte voor bagage en andere
vracht
Dit contract brengt het totale aantal
Friendships in de wereld op 371.
HOOFDPRIJZEN VERLOTING
UNICEF-FANCY-FAIR
Bij de verloting van de hoofdprijzen
op de Unicef Fancy Fair, was niemand
van de prijswinnaars aanwezig. Het ac
tiecomité deelt mee dat de prijzen ge
vallen zijn op de volgende nummers: le
prijs Berini bromfiets nr. 1058; 2e prijs
pop met uitgebreide garderobe nr 1047;
3e prijs 2-pers. Draion deken nr. 1512;
4e prijs langspeelplaat nr. 1109; 5e prijs
Ronson aansteker nr. 1187.
Voor het afhalen van de prijzen kan
men zich vervoegen bij het kantoor van
de U.V.V., Oostzeedijk 80.
v Voor huidgezondheid
