KNIELAARZEN
Nergens reist een kind zo ver
als in de wereld van het boek
Goud-glanzende kalkoen op de feesttafel
Samen een tapijt knopen
Persoonlijke noot
ïslsisf
rHHsswfcïeamassVs?? I
A. VRINTEN chaussures
KOKEN
DR n«.^.auuuci DONDERDAG 16 DECEMBER 1965
T)ECEMBER met zijn gure dagen en zijn lange avonden leent zich als
geen andere tot een van de gezelligste bezigheden die er bestaan,
tot het lezen en voorlezen. Men kan kinderen niet vroeg genoeg kennis
laten maken met het boek. Niet slechts om ze nu bezig te houden, maar
ook opdat ze later hun vermaak weten te vinden, rustig in een stoel
gedoken, ontdekkingsreizen om de aardbol kunnen maken en duizend
andere levens meebeleven.
In de boekhandels liggen de boeken te koop waarvan men weet, dat ze
gevraagd zullen worden. En als we ons oor te luisteren leggen bij de
boekhandelaren dan horen we dat wij Nederlandse ouders nogal con
servatief zijn. We nemen aan dat wat ons boeide ook onze kinderen zal
plezieren. We kruiden onze keuze met intussen verworven eigen in
zichten: sprookjes vinden we maar griezelig, al moeten we toegeven,
dat slechts sporadisch eens een kind er niet van kan slapen.
andere veilige figuur naast hem zal
staan Laten we dus de oude sprookjes
niet alleen met de ogen van de volwas
senen bekijken, als verhalen uit een ru
we voorbije wereld. Ook onze tijd is
hard en meedogenloos en reeds het af
stappen van een trottoirband kan de
vreselijkste gevolgen hebben.
Eigen logica
ALS we kinderboeken uitzoeken moe
ten we maar onze volwassen logica
thuislaten. „Een kind volgt het verhaal
aan de hand van zijn eigen opgedane er
varingen", zegt de psycholoog. Dat doen
wij ook. Maar de volwassene heeft
zo veel meer ervaringen die bij hem de
beelden doen leven en tot een gedach-
tenketting aan elkaar rijgen. Ook het
kind denkt in een ketting van beelden.
Maar deze ketting heeft nog vele hiaten,
zodat het lijkt alsof hij van de hak op
de tak springt in zijn verhaal. Niets is
minder waar. En wie eens met zijn kind
samen een verhaal ontwikkeld heeft die
weet hoe kort en lijnrecht kinderlogica
zijn kan. En hoe gemakkelijk een kind
nieuwe ervaringen absorbeert, die voor
ons onlogisch aan elkaar geregen lijken.
Honderd jaar geleden behandelde men
kinderen als miniatuur volwassenen.
Men kleedde ze als zodanig en hun
speelgoed was miniatuur-grote-mensen-
goed Sinds de grote opvoeder Hierony-
musvan Alphen zijn stem verhief
hebben we leren inzien, dat een kind
eenvoudig en ongecompliceerd speelgoed
nodig heeft om te komen tot een begrip
van de meer gecompliceerde dingen van
het leven. Eenvoudig speelgoed is nu wel
onder „educatief' speelgoed algemeen ge
accepteerd
In de wereld van het kinderboek doet
deze gedachte nu ook zijn intrede. Uit
Denemarken, en in het Hollands uitge
geven bij de firma Ploegsma, bereikte
ons een boek, dat heel goed vertolkt wat
kinderlogica is. Waarschijnlijk aan de
hand van verhalen, die ze met haar
eigen kind ontwikkelde schreef de Deen
se Astrid Lindgren: Pippi Langkous.
We citeren lukraak: „Pippi was alleen.
Haar moeder was al lang dood en haar
vader, een zeekapitein, was verdronken.
Maar ze geloofde helemaal niet dat hij
verdronken was. Hij was aangespoeld
op een eiland waar een heleboel negers
woonden en daar was hij koning gewor
den ;,Mijn vader is een negerkoning en
als hij maar een boot kon bouwen dan
komt hij me halen en dan wordt ik een
negerprinses". Pippi was zo sterk dat
ze in het circus met gemak de sterkste
man van de wereld als een veertje rond
kon dragen".
Zo'n boek, dat helemaal op de golf
lengte van het kind is afgestemd moet
uiterst boeiend zijn voor jongens en
meisjes. En daar gaat het ons ouders
immers om. We zijn ervan overtuigd, dat
ook de Nederlandse schrijvers deze
nieuwe kant meer en meer op zullen ;t.
gaan, als wij, de ouders, ook mee wil-
len doen. SUZANNE GIDEONSE
Weinig zaken zijn zó aan verandering
onderhevig als het uiterlijk van de mo
derne. goedgeklede vrouw. Dat uiterlijk
wisselt mèt de mode, de haardracht, het
kleurenschema van het seizoen, de make
up en nog vele andere factoren.
Toch blijft in al deze veranderingen
één factor constant: hoe de mode op al
lerlei gebied ook zij, de echt goed gekle
de vrouw past die mode persoonlijk toe.
Zij weet altijd de zeer persoonlijke noot
te vinden, die haar tot een uitzondering,
een aparte verschijning maakt.
Robert Andrew Fuchs is een jonge
Haagse kunstenaar, die met een scherp
oog voor mogelijkheden en een stel vaar
dige vingers bijouterieën ontwerpt en
vervaardigt, en kleding voorziet van
juist dat borduursel dat er iets bijzon
ders van maakt.
Hij maakt colliers, oorhangers, arm
banden, ringen, ceintuurs, corsages in
allerlei vormen en kleuren, maar altijd
zó dat ze passen bij de persoonlijkheid
van de draagster èn bij de gelegenheid
waarvoor ze moeten dienen. Ook ont
werpt en vervaardigt hij mode in de
ruimste zin van het woord, van schitte
rende avondjaponnen tot televisiepyja
ma's en hoeden.
Enkele bijouterieën van Robert An
drew Fuchs waren onlangs te zien in een
les over het kiezen van kleding, die door
de Stichting Teleac, in het kader van de
cursus „Kennis van Textiel" werd uitge
zonden-
^wandkleden, die in lang -v
vervlogen tijden in de gro-
Sm Het wandtapijt wenl meer en meer als vloerkleed gebruikt.
wÏdt^ok^haLÏknrp" I
gen in het huis is de vloerbedekking de blikvanger. Er wordt het meest van
gevergd, meer dan van enig ander stuk huisraad.
De levensduur van een machinaal gefabriceerd vloerkleed van bijvoorbeeld
opmerkelijk dat de nieuwste hobby van het zeif-knopen vT^ M^ er steeds f
meer inkomt. Bijna 50 procent van de zelf-knopers bestaat uit man e J
is het geen uitgesproken mannenwerk, maar ook geen exclusief werkj®
vrouwen. Een handgeknoopt tapijt gaat zeker vier maal langer
keus; de maker'heeft zelf groten-
deels de kleuren bepaald. ijf
De Leidsche Wolspinnerij Neveda heeft het de klant nog gemakkelijker f
i 4. ~«y,4 naar ppn p-pnvoudiger en goedkopere handelwijze. De draad c.3
X™d"d"Ssmyrn« tapijtwol. dl. 1. sam.MMl.ld uit 100 procent auiv.it.
X.^1 ^SlfSonncn he. High
draad niet meer uit elkaar kan draaien en dus ook niet meer is te splitsen. Hei v
tapijt wordt, als het eenmaal klaar is, niet open gelopen. Er is een aanmerkelijk
zij door middel van een maathoutje en een snijapparaatje meteen oMe iu.s e
maat zijn gebracht, niets meer aan lengte verliezen. De pool van het tapijt i.
direct bepaald.
b"tep" komt worden d. kosfcnm.t10 pro-
T wordt ook blank in allerlei grootten geleverd, maar de voorbeschildering werkt
ZOEK NIET LANGER
WIJ HEBBEN WEER VOLDOENDE
We juichen het toe, dat de kinderboek-
achrijvers hoe langer hoe meer buiten
landse kinderen in hun verhalen mee op
voeren, want de internationale verstand
houding kan daardoor slechts bevorderd
worden. En we kopen de boeken altijd
één tot twee jaar boven hun leeftijd.
Niet omdat we zo zuinig zijn, maar om
dat iedere vader of moeder steevast er
van overtuigd is, dat zijn kind zó knap
voor zijn jaren is, dat hij de verhalen,
die voor zijn leeftijd geschreven zijn vast
té kinderachtig zal vinden
„Dat is natuurlijk jammer", zegt de
boekhandelaar die zijn leven niet anders
ontmoet heeft dan ouders met altijd
knappe kinderen. „Want tegen de tijd,
dat een kind echt rijp ervoor is, is het
boek oud nieuws, dan heeft hij het al
twee jaar geleden gelezen!"
Voorlezen
beeld geen verschrikking voor hem is,
want een wereld zonder zichzelf kan een
kind zich niet voorstellen. En .alleen
zijn' sluit altijd de hoop in, dat na ,een
poosje' altijd weer zijn moeder of een
Kleiweg 127, Tel. 186925 - Straatweg 39, Tel. 186333
- „p.. Han hn kleine nor- hierin de stukjes kalkoenvlees en de rijst bij in ^at bouillon me
WAAROM leest een kind en waarom
is iedere kleuter dol op voorlezen?
Daar is dan eerst de ouderlijke belang
stelling bij het voorlezen, waardoor ieder
cadeau een dubbele waarde krijgt voor
een kind.
Het zijn ontdekkingsreizen in een tot
dan toe onbekende wereld waarvan het
kind weet, dat hij zich die eigen zal
moeten maken, wil hij „groot" wor
den", zegt de kinderpsycholoog. De ver
trouwde stem van de vader of de moe
der is de gids die het kind meeneemt
over de brug van zijn vertrouwde we
reld naar een nieuwe ervaring toe. De
intonatie of de interpretatie die zijn
moeder aan een verhaalfiguur geeft,
door bijvoorbeeld een buurvrouw te imi
teren, blijft een levend onderdeel van
het verhaal, het mag ook nooit meer
veranderd worden.
Door het vertrouwde samen te brengen
met het nieuwe uit het verhaal, worden
de dingen die buiten het begripsvermo
gen van het kind stonden, naar hem toe
gebracht. Het ondervindt ze als een
nieuwe ervaring, die het zich eigen-
maakt door het verhaal te beleven. Ook
ln de verhalen uit de sprookjesboeken
verwerkt de kleuter zijn eigen ervarin
gen En vaak zijn deze veel schrikwek
kender dan een griezelig sprookje. Om
de vele onbegrepen dingen uit de wereld
der volwassenen te kunnen verwerken
heeft het kind een schijnwereld nodig,
die hij kan verkennen zonder eigen li
chamelijke schrikreacties. Psychologen
beweren zelfs dat een jong kind sneller
de shock van een ongeluk te boven
komt als het zijn eigen pijnlijke erva
ring onder kan brengen bij zijn ervarin
gen uit de sprookjeswereld, die immers
altijd troostrijk eindigen.
Griezelige verhalen schijnen alleen
maar voor de volwassenen te bestaan.
De wereld van het kind sluit zo nauw
om hemzelf heen. dat ,dood' bijvoor-
HET heerlijkste, maar vooral ook het
duurste avondje van het hele jaar
zit er al weer op. Persoonlijk kan ik
geen zoetigheid meer zien en ongetwij
feld zullen we over een paar maanden
ergens in een kast nog wel een door de
kinderen aangeknaagd stukje marsepein
of een half opgegeten chocoladeletter
vinden.
Maar de maand december laat ons
wat dat betreft niet los, want we moe
ten nu al weer gaan denken aan de
kerstdagen, die dit jaar niet zo heel erg
zullen uitlopen, omdat ze precies op een
weekeinde vallen. Het wordt weer een
drukke tijd voor vele huisvrouwen (en
huisvaders, die graag eens in de keuken
de scepter zwaaien), vooral wanneer zij
aan het kerstdiner extra zorg en aan
dacht willen besteden.
Nu zijn vooral de vleesprijzen heel
sterk gestegen en menigeen zal dan ook
wel schrikken bij het uitkiezen van iets
bijzonders. Daarom is het een gelukki
ge omstandigheid, dat de kalkoen, die
ook in Nederland zo langzamerhand tra
ditioneel op het kerstmenu prijkt, altijd
nog een heel stuk goedkoper is. En wat
gezelliger dan een goud-glanzende ge
braden kalkoen, die een ereplaats op de
tafel inneemt?
Nu zijn er nog altijd veel mensen, die
schrikken, zodra ze een kalkoen zien.
Het beest heeft hoewel in Nederland
voor het grootste gedeelte kalkoenkui
kens uit de diepvries worden gekocht
een respectabele omvang en vele men
sen zijn bang, dat zij er niet in zullen
slagen de bout goed te bereiden. Die
angst is echter overbodig. Een goede be
reiding begint bij het ontdooien van de
kalkoen Dat moet langzaam gebeuren:
48 uur lang in de koelkast of een nacht
in huiskamertemperatuur. Wanneer men
de kalkoen gaat braden, moet men dat
ook al weer kalm aan doen. Gebruik al
tijd een matig warme oven of een ma
tig vuur en dan kan er eigenlijk niets
fout gaan.
Het Institute of American Poultry In
dustries, die jaarlijks tonnen diepgevro
ren kalkoenen en kippen en wat dies
meer zij, naar Europa exporteert, heeft
ook dit jaar weer een keur van nieuwe
recepten voor kalkoenen laterL verschij
nen. Hieronder laat ik een keuze van
twee van deze recepten volgen, in de
MET ADAM
door
Jan
Dijkstra
gaat kleuren en voeg dan bij kleine por
ties tegelijk de bouillon toe. Laat steeds
even doorkoken tot de saus mooi glad
is. Maak ze af met koffieroom, de sher
ry zout en peper naar smaak- Warm
hierin de stukjes kalkoenvlees
champignons, laat ze niet meer koken.
Dien de ragout op in een warme schaal
en bestuif' ze met wat paprikapoeder.
Geef er de langkorrelige Amerikaanse
rijst bij in wat bouillon met een draad
je saffraan gekookt en de goudgele maïs
.'l „mt Vonfov tfowarmn. Eeil W3T
hoop, dat het kerstdiner ook dit jaar
weer een succes zal worden.
1 kalkoenkuiken, 7'/« gram zout, wat pe
per, 75 gram boter. Voor de saus: 75
gram boter, 3 eetlepels pittige tomaten
saus, 1 blpkje kippebouillon voor liter.,
3 eetlepels water, 1 eetlepel geraspte ui.
1 theelepel Worcestershire saus (Engel
se saus), mespunt mosterdpoeder, iets
meer paprikapoeder, mespunt majoraan-
of oregano (wilde majoraan).
Wrijf de kalkoen aan alle kanten in met
een mengsel van zout, peper en vetein
Laat dat even intrekken
Maak de saus door 75 gram boter (e
smelten en er alle andere ingrediënten
door te roeren. Laat goed warm worden
Giet 1"- lepel hiervan binnen in de kal
koen. Laat 75 gram boter in de braad
pan heet worden en braad daarin de kal
koen onder af en toe bedruipen geduren
de een uur. Bestrijk dan de kalkoen
aan alle kanten met de barbecuesaus en
herhaal dit elke 20 min. minstens tot de
kalkoen gaar is en het prikken tussen de
gewrichten van de poten geen weerstand
meer ontmoet. (2uur ongeveer) Leg de
kalkoen op een grote warme schotel, snij
hem aan tafel voor op de grote vlees
plank. Giet eventueel overgebleven bar-
becuesaus in de braadpan, verdun ze zo
nodig, maak ze goed heet en geef ze als
jus bij de vogel.
En wanneer men van de vorige dag
heeft overgehouden: kg- gaar kalk°®!?
vlees in blokjes gesneden, 4 dl goede
bouillon, 1 dl koffieroom, 45 gram bloem
45 gram boter, 100 gram verse champig
nons, zout, peper, paprikapoeder, d!
sherry of wat meer.
Maak de champignons schoon en smoor
ze een paar minuten in een lepeltje bo
ter en wat zout. Voeg een klein scheutje,
sherry toe. Laat de rest van de boter
smelten, fruit daarin de bloem tot ze iets
f