Kaartspelen in het
grijze verleden
IJspret, ijsmisère
ODI-WENSEN GINGEN
IN VERVULLING
S.G.B. wintertoernooi
slaagde volkomen
„Kunstkijk-kunstkoop" nu
ook in Schiedam
Een winterse Poldervaart
Overtrekt nu
Bankstel
Concertenreeks bij
eeuwfeest „Orpheus"
Schiedamse kerken ontplooien
oecumenische aktiviteiten
Purol h?u<üi
Wim Kan oogstte vee!
succes in Schiedam
Spaarbank anno 1820
had flink overschot
Dampobevrjjdi
In het jaaroverzicht van de chr. Korf
balclub ODI Schiedam wordt over de
eindresultaten van de competitie 1964—
1965 het volgende medegedeeld:
,,In het vorige jaarverslag werd ge
sproken over de kampioensaspiraties
van ODI 2 en Asp. A. Beide twaalftallen
werden inderdaad kampioen. Egn resul
taat, vdat niet \ieder jaar kan worden ge-
J enigszins overzicfrte-
gPELEN zijn waarschijnlijk zo oud
als de mensheid. Zeer oud is ook
de soort van spelen, die wij hazard-,
kansspelen noemen. Juist deze blij
ken een geliefkoosde tijdpassering te
zijn, wellicht doordat ze door hun ele
ment van toeval iets weerspeigelen,
iets in zich hebben van de wisselval
ligheden van het menselijk bestaan.
Dat de overheid bepalingen maakte
om de speelzucht, die de welvaart van
rijk en arm dreigde te verwoesten, te
gen te gaan, is begripelijk.
De Schiedamse vroede vaderen bleven
In deze niet achter en hebben diverse
naaien getracht het volk te bescher
men tegen zichzelf. Zoals het in een
standen-maatschappij past. xnaakten zij
een uitzondering voor de „hogere" stan
den. in dit geval de Ridderschap en hun
eigen regenten-stad, blijkbaar van me
ning zijnde, dat de speeldrift bij hen
meer getemperd werd door de rede dan
hij het „gewone" volk het geval was.
Zij vaardigden in mei 1556 een keur uit,
tcaaruit wij hier enige artikelen overne
men. Na de lezing zal de lezer opnieuw
overtuigd' zijn van de juistheid van het
jwoord van de Prediker, dat er niets
nieuws onder de zon, is maar dat alles
wat is, reeds geweest is.
Item soe en moet nyemandt met taer-
lingen (dobbelstenen) speelen eenich
-spul sonder met scijven op die
bueten (boete) van- drie pondt, uuyt-
ghenomen ridderen, knaepen (candidaat-
ridders), der stede heeren (de stadsbe
stuurders) ende oyck eerbaere lyuden,
die alhier gastwys comen (fatsoenlijke
vreemdelingen i. die moeghen speelen
met haer huysghesin in haer sellfs her-
berghe (woning) jegen malcander son-
der te verbeuren".
Ttem soe wat man ofte wyff in zijn
-l huys liet speelen (gelegenheid tot
spelen gaf) met taerlinghen sonder scij
ven, verbeurde drie pondt. Ten waer
(tenzij) hij ofte zij betoechde (bewees)
met twee knaepen als dattet hem ofte
haer leet waer (speet), uuytgenoeihen
als voirscreven staet".
Item soe en moet nyemandt kooten
(beentjes uit de hiel van een schaap
of rund, die dienst deden als dobbelste
nen, echter met vier in plaats van 6
Bijzonder concert in
r.k. Havcnkcrk
vlakken) om ghelt op die boete van
twee pondt ende sententie (vonnis) van
schepenen, tzij tot wat plaetsen dattet
zij (onverschillig waar); een derdendeel
sheeren behouff (de graaf), een derden-
deel der sleede behouff, ende een der
dendeel diet anbregt".
Ttem soe en moet nymandt qaerten
(kaarten) ófte met taerlinghen spee
len in de Doelen ofte an den vesten ofte
anders op die straeten ende andere
heijmlicke plaetsen. Noch soe en sal
werpen van munten in een putje, waar
bij geraden moest worden of het aantal
even of oneven was. Kinderen speelden
dit wel met knikkers en noemden het o a
„plompen") ofte om ghelt speelen, met
wat bouverye (schelmerij) dattet zij, opte
boeten voirscreven".
Veelal heerst de mening, dat eerst de
calvinistische, puriteinse overheid van
na de omwenteling zich keerde tegen
kaartspelen e.d. Zoals men ziet was
reeds de katholieke overheid gekant te
gen zulke kansspelen. Overigens ging het
beide overheden niet in de eerste plaats
(voor de gereformeerde predikanten lag
it anders) om het spel als zodanig,
maar om dé dikwijls kwalijke gevolgen:
•het verlies van een goed deel van de
bestaansmiddelen.' Misschien ook maakte
men daarom een uitzondering voor de
Ridderschap en de eigen regentenstand,
omdat deze in de regel meer te verlie
zen hadden en minder snel tot de bedel-
straf gebracht.
G. v.d. FEIJST.
Gemeente-archivaris van Schiedam.
Dé winterse weersomstandigheden
zorgen ook voor wat betreft de recon
structie van de Burgemeester van Haa-
renlaan in Schiedam voor tegenvallers.
Er was berekend, dat het Plein 1940-
4.i notf eind vorig jaar voor het verkeer
kon worden opengesteld, zodat in elk
geval voor de belangrijke verbinding
met Schiedams industrieterrein een ver
betering zou ontstaan, maar de straat
makers hebben niet aan de 's-Graven-
landseweg 'kunnen straten zoals dat
nodig was. zo deelde wethouder Van
SchooneVeld ons meg, vandaar de ver
traging.
Als het nu maar even „straatbaar-
weer" zal zijn, wordt verwacht dat met
een week het Plein in dienst kan worden
gesteld. Maar met de brug duurt het
nog wel wat langer, hoewel de opritten
gereed frijn.
Laten we dan
lijk verder gaan.
De eindresultaten van de kompetitie
'64-'65 waren:
ODI 1 in klasse 2C. Dit twaalftal ein
digde precies in het midden van de lijst
op de 5e plaats. Er werden 14 pnt be
haald uit 16 wedstrijden.
ODI 2 iri klasse 4A. Na een nek-aan-
nek-race met Spirit 3 werd dit 12-tal
kampioen rhet 20 punten uit 12 wedstrij
den. Er werd liefst 97 maal gescoord,
terwijl de tegenstanders de, korf slechts
22 maal wisten te vinden.
Hierop volgde promotie, naar de 3e
klasse.
ODI—Jun. in klasse Jun. Dit 12-tal be
reikte een verdienstelijke 5e plaats in een
sterk bezette juniorenklasse. Opvallend
goed was de teamgeest. Men behaalde 11
punten uit 12 wedstrijden. Doelpunten-
verhouding 5246.
ODI Asp. A in klasse Asp. C. De A-as-
piranten bereikten een gedeelde eerste
plaats met THOR A. Een gedeeld kam
pioenschap dus. Eindstand 22 pnt. uit 12
wedstrijden. iDe doelpuntenverhouding
onderstreept déze mooie verhouding nog
bijzonder: 75 vóór en slechts 8 tegen.
ODI Asp. B. in klasse Asp. E. De toen
malige Benjamins speelden 10 gèzellige
wedstrijden, behaalden daarmee 10 pin
ten en een derde plaats op de lijst. Doel
puntenverhouding: 15-^31.
Aan de in september begonnen kompe
titie neemt ODI met 6 teams deèl. Te
weten: 2 senioren- 1 junioren, en 3 aspi
rantentwaalftallen. Een globaal overzicht
van de verrichtingen tot nu toe leert ons
dat nu ODI 1 trek heeft in de kampioens-
koek. ODI 2, een klasse hoger dan vorig
jaar, heeft het volgens de verwachtingen
zwaar te verdufen: derde plaats van on
der. De Junioren blijven in de midden
moot hangen; niet erg goed, niet erg
slecht, maar gezellig. Dit geldt ook voor
de asp. A. ODI B een beetje zwaar
ingedeeld voor de jonjje nieuwe leden,
moet de eerste punten nog binnenhalen.
ODI C overtreft de verwachtingen. Een
le plaats zit er niet. in, maar een tweede
plaats toch wel voor dit bijzonder leuke
voor bijzonder lage prijst
Vraag vrij blij vènd huisbezoek
Tel. 25.31.11, Rotterdam
b.g.g. tel. 28.34.63
Orpheus", het koninklijk Schiedams
Mannenkoor, dat thans onder leiding
staat van Chris Verhoog, is een jubileum
jaar in gegaan. Het koor werd 26 augus
tus 1866 opgericht maar de viering van
het jubileum vindt gedurende heel
het jaar plaats middels een reeks van
concerten, waarvan het eerste op 21 ja
nuari wordt gehouden.
Op 11 mei volgt een opera-concert, op
14 mei een zangersdag te Gouda; op
29, 30 en 31 mei concertreis naar Vie-
renheim in Duitsland. Op 3 sept, is in
Europoort een receptie met daarna een
diner voor leden en dames. Op 17 sept.
feestavond in ..Arcade", op 14, 21 of 28
okt. een gala-concert en de viering wordt
besloten met de uitvoering der „Messiah"
van G. F. Handel, waaraan alle Schie
damse korejl- medewerking zullen verle
nen. Er is in verband met het jubileum
een comité van aanbeveling gevormd
waarin zitting hebben genomen o.a. de
commissaris van de koningin in de pro
vincie Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz. en
de burgemeester, en wethouders van
Schiedam.
Aan het concert van 21 jan. in de Gro
te Kerk te Schiedam werken mee dc so
praan Rosemary Round, de bariton Ru-
dolf Vedder en het West-Nederlands
Symphomeorkest onder leiding van Sani
Swaab.
De commissaris van de koningin in
Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz en zijn
echtgenote zullen dit concert bijwonen.
nE plaatselijke Oecumenische Raad
van kerken in Schiedam heeft voor
1966 een aantal activiteiten in voorberei
ding! waarvan hij hoopt, dat zij zullen
bijdragen tot de verlevendiging van het
oecumenisch besef en tot toenadering
tussen de kerken en christenen in het
algemeen. Deze activiteiten betreffen:
0 Gesprek tussen reformatorisch en ka
tholieke christenen.
De Oecumenische 'Raad benoemde een
commissie om dit gesprek op gang te
brengen. De bedoeling is tot principiële
gesprekken te komen, waarbij vooral ge
wone gemeenteleden zullen worden be
trokken. De raad hoopt op deze wijze
tot meerdere gespreksgroepen te komen.
0 Kennismakingsbijeenkomsten.
Om een positieve bijdrage te kunnen
leveren inzake het opheffen van de in
het algemeen onvoldoende bekendheid
van de Schiedamse kerkleden met het
n de r.k. kerk
Lange Haven te Schiedam de
Kröningsmesse van Mozart 'uitgevoerd.
Hieraan wordt medewerking verleend
door enkele koren, die die avond eerst
een generale repetitie zullen houden. Het
zijn de koren,.Cantate Domino" en „Ma
ria Immaculata" uit Den Haag en tevens
het Knapenkoor. Verder het dames- en
mannenkoor van de gemengde zangver
eniging „Concordia" uit 's-Gravenzande,
in totaal 80 mannen en een vrijwel ge
lijk aantal vrouwen met 70 knapen, tel
lend.
De muzikale begeleiding is door het
West Nederland Symphonie Orkest, one
der leiding van Sam Swaap.
De koren staan onder leiding van Jos
Vranken sr., die ook het orgel zal be
spelen.
H. Hartkerk 40 jaar
geleden gesticht
Parochianen van de H. Hartkerk te
Schiedam hebben plannen ontworpen om
het feit te vieren, dat het dit jaar 40
jaar geleden zal zijn, dat het kerkge
bouw werd gesticht, nadat eerst enkele
jaren van een noodkerk gebruik was ge
maakt.
Het ligt in de bedoeling gelden bijeen
te brengen, om onder het gebouw een
jeugdcentrum in te richten, om daar ook
een instuif te houden.
Er worden diverse acties voorbereid
en men hoopt dan ook het gewenste doel
te bereiken.
De Schiedamse Gymnasiasten Bond
heeft weer het jaarlijkse wintertoernooi
achter de rug. Hierop werden de volgen
de sporten beoefendvolleybal voor jon
gens en meisjes; tafeltennis en schaken.
De teams van tafeltennis en rohaken
werden gevormd door drie personen.
Evenals vorig jaar mocht S.G.B. ook
dit jaar zich weer verheugen in een
groot aantal deelnemers, nl. ongeveer
driehonderd, afkomstig van verschillen
de scholen, gymnasia en lycea.
Het toernooi werd gehouden in de Wil
lem de Zwijger u.l.o. school, omdat het
gymnasium zelf niet over de goede ac
commodatie hiervoor de beschikking
heeft, 's Morgens even acht uur werd
gestart. Door een perfecte organisatie
vefliëp het toernooi precies volgens het
plan en waren er geen haperingen tus
sen de diverse wedstrijden.
Ook de deelnemers walen vol lof over
de organisatie, 's Middags om zes uur
waren de lokalen weer ontruimd. Bij het
volleybal, jongens, werd in twee poules
gespeeld elk van acht deelnemers en de
winnaars daarvan werden in de final»
geplaatst.
In poule 1 eindigde het gymnasium uit
Dordrecht op de eerste plaats met als
tweede het Groen van Prinsterer Ly
ceum uit Vlaardingen, gedeeld met Eras
mus Gymnasium. In poule twee was eer
ste het Rijnlands Lyceum uit Leiden en
als tweede dat uit Delft. In de finale
versloeg het Rijnlands Lyceum het Gym
nasium Dordrecht in twee sets, 15—12
en 15—6. Bij volleybal, meisjes, werd
ook in twee poules gestreden. In poule
I eindigde het Gymnasium "s Hertogen
bosch „Silva Duces" op de eerste plaats,
gevolgd door Gymnasium Haganum.
In poule twee eindigde het Grotius
Gymnasium uit Delft op de eerste plaats
gevolgd door de S.G.B. (Schiedam). In
de finale blgek eerstgenoemd Gymna
sium de beste meisjes ploeg te bezitten:
zij hebben op een vlotte wijze het Gym
nasium 's-Hertogenbos verslagen met
15—6 en 15—10.
Bij het tafeltennissen was de uitslag
als volgt: 1. Delft, Lyceum; 2, Gymna
sium \Haganum; 3. Rijnlands Lyceum.
Bij het schaken ging de strijd tussen
Gymnasium Hagenum en het Groen van
Prinsterer Lyceum te Vlaardingen, wel
ke in het voordeel van laatstgenoemde
werd beslist. Stand 1. Groen vdn Prin
sterer Lyceum; 2. Gymnasium Hage
num; 3. Grotius Gymnasium.
's Avons vond het gebruikelijke „win-
terbal" plaats, waarbij de sportcommis-
saris van S.G.B., Wouter van Rossum.
de prijzen uitreikte. Het geheel was een
prima geslaagde sportdag in een gezel
lige sfeer.
leven en de kerkvormen van andere ker
ken gaat dé Oecumenische Raad in 1966
z.g.n. kennismakingsbijeenkomsten orga
niseren. De bedoeling is dat de Raad Van
tijd tot tijd een dienst Van een bepaal
de kerk bijwóout en dan ook andere
kerkleden vraagt deze dienst te bezoe
ken, zodat ook de gemeenteleden een
beeld kunnen krijgen van de andere
kerk. Ook voor deze activiteit benoemde
de raad een commissie.
Oecumenische broodmaaltijd.
Evenals verleden jaar zal ook dit jaar
weer een oecumenische broodmaaltijd'
worden gehouden en wel in de eerste
helft van 1966. Nadere mededelingen
hierover volgen.
Oecumenische oogstdienst.
De raad is van plan een uitspraak van
de kerken uit te lokken over de wense
lijkheid en mogelijkheid van het houden
van een oecumenische oogstdienst, waar
aan alle kerken zouden kunnen deelne
men. Deze zou in nauwe samenwerking
met de hervormde en lutherse oogst-
dienstcommissies moeten worden gere
geld, daar deze commissies reeds jaren
lange ervaring op dit gebied bezitten.
Oecumenisch centrum.
De Oec. Raad heeft eed mededeling
ontvangen dat burgemeester en wethou
ders akkoord zijn gegaan rriet zijn ver
zoek. een lokaliteit van het hoofdgebouw
van de Gem. Bibliotheek en Leeszaal
aan de Lange Haven in te richten als
oecumenisch centrum. De bedoeling is
er een oecumenisch informatiecentrum
te stichten, een bibliotheek in te richten
en er kleine conferenties en ontmoetings
bijeenkomsten te organiseren. De
raad benoemde een commissie om aan
deze plannen een vaste vorni te geven.
M. smetteloos zuu
Voor velen betekent de vorst alleen
maar ijspret. Anderen hebben er niets
anders dan last van, zoals bijvoorbeeld
deze sluiswachter ir\ Schiedam, die uit
alle macht probeert zijn sluisdeuren
ijsvrij te houden. Dit is overigens hel
enige waarvoop hij nog op zijn posi
blijft, want schepen kunnen er niet
meer door varen.
Onder auspiciën van de Rotterdamse
Kunstkring wordt in het warenhuis Ter
Meulen te Rotterdam werk van heden
daagse kunstenaars geëxposeerd.
Deze manifestatie heeft bewezen, dat
bij een groter publiek, dan veronder
steld kon worden, bereidheid, zo niet
behoefte tot het kopen van hedendaagse
kunst aanwezig was; zo werd op de eer
ste „kvn-kvn" voor rond f18.000 ver
kócht.
Belangrijk hierbij was. dat de drem
pelvrees van het publiek weggenomen
werd door het werk in een warenhuis
tentoon te stellen.
Nu heeft Schiedam alleen de HEMA
als warenhuis; deze ruimte is echter niet
geschikt voor overeenkomstige gebeurte-
i. Toch lijkt het, dat een dergelijke
Daarom biedt „punt 4" onder het mot
to kunstkijk-kunstkoop een dergelijke
manifestatie, zij het in eigen (helaas
kleine) ruimte aan de Buitenhavenweg
176 te Schiedam.
Van 19 kunstenaars, onder wie Schie
dammers als nestor Piet van Stuiven-
berg, Rijk van Ravens en Christine Ligt-
hart, en verder internationaal vermaar
de kunstenaars als Jaap Wagemaker.
Jef Diederen, Sam Middleton, wordt
een selektie getoond, die beslist ieder
wel wat biedt, zowel qua prijs (van ai
plm. f 30,-) als uitbeelding (van figura
tief tot abstrakt). Bovendien zijn de
prijzen extra gemakkelijk betaalbaar,
omdat „punt 4" ook weer voor het ko
mende jaar deelnemer is aan de rijks
subsidieregeling voor kunstaankopen,
wat bij aankoop 30 pet. korting betekent.
Passage-Theater is uitverkocht maar
dit was woensdagavond het geval, toen
op uitnodiging van het Kunstcentrum
Schiedam Wim Kan's A.B.C.-cabaret op
trad. En dus hebben bijna duizend Schie
dammers genoten van een programma,
dat uitmuntte in rtiim'e variatie, waartoe
ook Corrie Vonk haar aandeel leverde.
In een goed tempo werden de verschil
lende nummers gebracht en de volle
zaal bleek royaal met applaus te zijn.
TNE Poldervaart zal, naar verluidt, eerlang moeten verdwijnen. Deze vaart doorsnijdt
twee recreatie-oorden en werkt aldoende mee aan een zekere afwisseling tussen
deze plantages. Ook de vissers hebben hun profijt van dit water. Het is dan ook niet
en de verdwijning van dit polderwater begroet.
tekening van de vaart genomen van de plek aan de Schiedamseweg
(tr Hoek van Holland in aanleg is. Rechts ziel
:»t' de brug zal worden geslagen. Het oude
met gejuich dat
Ik bied u hier et
waar de grote snelweg van Rotterdam
men de grote dam van zand van wat
ophaalbruggetje is al niet meer voor zwaar verkeer geschikt. De zwarte band die v
dwars door de brug kan waarnemen is een geleider van voedingskabels. De korte
paaltjes verlenen de brug nog wat steun. Links ontwaart men de dichtgevroren vaan
met het voor schaatsers onbetrouwbare ijs met zijn vele barsten en scheuren.
OCTAVE DECONINCh
LOTEN OVERAL VERKRIJGBAAR
Prijs per lot f. 1.25
GIRO 110Ó - SUS - ROTTERDAM
In de afgelopen maand werd bij de
Spaarbank anno 1820 te Schiedam een
ïasiVwï'ïï f,2'847-836'09 ingelegd In
dnsfn terugbetaald, resulterende
dus in n ïnlegoverschot van f 333.512 54
(december 1964 f 157.294 24)
De spaarbank sloot daarmede een zeer
gunstig jaar af, een jaar waarin de in
lagen met f4.045.781,56 de terugbetalin-
<)'e,rt™((e"' Een resultaat dat in
haaYd ander jaar tevoren werd be-
Het tegoed van spaarders bedroeg, na
m ««'SS'?? per. 31 dece«tber 1965 van
t i.b3o.660,ll rente, f54.824,816.07 (31 de
cember 1964 f 49.143.370,60). Het aantll
mleggers-steeg van 54.616 óp IjaM
1965 tot oo.824 op 31 december 1965
SmSSBA5 X
neus, keel,borst van vastzittend aiqnt
DE HAVENLOODS DONDERDAG 20 JANUARI 1966
7 SCHIEDAM