de
Boom
der
Kennis
of
de
Boom
des
Levens
0.17
0QO
CITROE
Dykshcoyn
DE HAVENLOODS DONDERDAG 14 APRIL 1966
13
jyjILJOENEN JAREN is de aarde onbewoond geweest. De oceanen bespoelden volkomen verlaten
stranden; vlakten, velden, wouden en moerassen kenden alleen de stem van wind en donder. Alleen
de seizoenen en natuurrampen brachten veranderingen aan op het aardoppervlak. Zelfs de miljoen jaren
dat de reusachtige sauriërs de aarde beheersten en de honderdduizenden jaren dat de verre voorouders van
de mens op aarde leefden konden het aanzien van onze planeet niet noemenswaard wijzigen. Eerst de
laatste 5000 a 6000 jaar, maar enkele seconden op den denkbeeldige klok van 12 uren, werden de dingen
fundamenteel anders dan zij waren. Omstreeks 4000 jaar voor onze jaartelling zien wij een plotselinge ge
weldige „sprong" in de ontwikkeling. Dan verrijzen bouwwerken en steden, pyramiden en tempels. In
kleitabletten gegrifte tekens vertolken gedachten en gebeurtenissen, tekeningen en schilderingen getuigen
van denkende wezens, organisaties, strijd en op bepaalde doeleinden gerichte activiteiten.
Eerst als de denkende mens op aarde is verschenen komt er iets geheel nieuws, iets dat wij het beste
kunnen aanduiden als „de dingen anders maken dan zij altijd waren" en vooral „nieuwe dingen maken
die niet als vanzelf uit de aarde voortkwamen".
Vergeleken met de miljoenen jaren vóór de denkende mens
verscheen, waren de 6000 jaar, die wij „beschavingsgeschiedenis"
noemen, een enorme verandering, maar vergelijken wij de
laatste eeuw op haar beurt weer met de daarvoor liggende
eeuwen van menselijke beschaving, dan zien wij hoe juist onze
eeuw een ongekend hoge sprong in ontwikkeling te zien geeft
ten opzichte van alle voorgaande tijden.
Sterker nog: de laatste 50 jaren en vooral de 20 jaren na de
tweede wereldoorlog tonen, in vergelijking met de lange ont
wikkeling sedert de pyramiden gebouwd werden, zo'n verbluf
fende toename in wetenschappelijke kennis en mogelijkheden,
dat een curve, uitgezet van bijvoorbeeld 4000 jaar voor Christus
tot het jaar 2000, op het laatste moment een bijna loodrechte
stijging vertoont. Als wij werkelijk grote en fundamentele ver
anderingen als norm nemen, laat juist onze tijd alle voorgaande
eeuwen ver achter zich.
André de Cayeux heeft er in het tweede nummer van het
driemaandelijke tijdschrift „Bres" een interessant artikel over
geschreven, waarin hij o.m. ook de ideeën van de Franse filosoof
Francois Meyer aanhaalt. Wij weten reeds dat de wetenschappe-
lijk-technische vooruitgang in onze tijd de indruk geeft van een
steeds toenemende versnelling. Meyer beweert aan de hand van
grafieken, dat ieder tijdperk vijfmaal zo snel doorlopen wordt
als het voorgaande. Cayeux noemt een periode van 1.600.000 jaar
dat het eerste, menstype, de Zinjanthropus, niet verder komt
dan het gebruik van zeer primitieve werktuigen van kiezel
steen. De volgende 400.000 jaar brengt de mens het tot stenen
vuistbijlen en hakmessen. Van 150.000 tot 40.000 voor Chr. worden
de stenen werktuigen sierlijker en doelmatiger en daarna zien
wij de speer en de harpoen verschijnen, naalden en artistieke
uitingen.
Deze opsomming illiustreert het uiterst trage tempo van de
ontwikkeling, totdat in het Nabije- en Midden-Oosten de grote
beschavingen ontstaan. Maar ook na de grote sprong van onge
veer 5000 jaar voor Chr. is de ontwikkeling naar onze tegen
woordige maatstaven nog zeer traag. Het komt er eigenlijk op
neer dat in de laatste 50 jaar meer veranderd is dan in alle
tijden daarvóór!
Deze enorme versnelling moet zich volgens Meyer's denk
beelden voortzetten tot omstreeks het jaar 2100 en zal dan als
het ware „oneindig" worden. Wat uiterst langzaam op gang
kwam is, eenmaal versneld niet meer te stuiten en komt tot
oneindige waarden, waarin de tijd en trouwens onze gehele
wereld zoals wij die thans kennen, worden opgeheven. Dit
fantastisch gezichtspunt doet denken aan de ideeën van de na
zijn dood zo beroemd geworden Jezuïetenpater Teilhard de
Chardin. Bij Teilhard mondt de ontwikkeling van de mensheid
uit- in een collectief bewustzijn dat alle menselijke bewustzijns
omvat en dat ontheven wordt aan onze tijdruimtelijke wereld.
In zekere zin laat de theorie van de in oneindige waarden
opgaande ontwikkeling van bewustzijn en kennis ook een ver
gelijking toe met de bijbelse leer van het hemelse leven. De
Bijbel weet immers ook van een „verhoging" en een „opname"
van mensen tot een oneindig hogere bewustzijnstoestand. Ook
rische tijd „vol" is, waarin de menselijke ontwikkeling „uitloopt"
kent de Bijbel het begrip „volheid der tijden", waarin de histo-
in een totaal ander en andersoortig bestaan.
VOORHOEDE
TTOE FANTASTISCH dit alles ook is, wij zullen er in onze
tijd aan moeten wennen het fantastische niet zonder meer
te beschouwen als fantasie. De werkelijkheid waarin wij leven
fs reeds fantastisoh van aard. In ons gewone doen en laten be
speuren wij dit nauwelijks. De versnelling van de ontwikkeling
is zo enorm, dat enerzijds de raketten voor de maan en Mars
startklaar worden gemaakt en anderzijds nog miljoenen mensen
naar omstandigheden en bewustzijn in de middeleeuwen of in
de 18e eeuw leven. Een voorhoede van de mensheid staat In
gedachten en ten dele in mogelijkheden reeds in een volkomen
nieuwe en andere wereld, terwijl de grote massa nog in de
illusie leeft dat alles zo blijft als het altijd geweest is.
Er is menselijkerwijs gesproken vrijwel niets meer onmogelijk.
Een man als de Britse professor Arthur C. Clarke kan men be
slist geen gebrek aan nuchterheid verwijten. In zijn boek
„Tasten in de toekomst" bespreekt hij met kennis van zaken de
uiterst snelle ontwikkeling van wetenschappen en technieken,
die tot de meest verbijsterende mogelijkheden en verworven
heden zullen leiden als er niet een grens gesteld wordt aan
deze expansie. Slechts enkele toekomstverwachtingen, die hij
alle baseert op de huidige stand van kennis zijn voldoende om
ons de duizelingwekkende perspectieven bewust te doen worden.
Wij citeren: 1970: landing op de maan, door kernenergie voort
gedreven raketten, vertaalmachines, opslag van elektriciteit en
talen van walvisachtige zoogdieren. Van 1980 tot 2000: landingen
óp andere planeten, kolonisatie van vreemde planeten, kunst
matige intelligentie, draadloze energie, kennis van de atoom
kern. Van 2000—2100 o.m.: onderzoek van de sterren, uitzending
cn ontvangst van gevoelens en emoties, intelligent? en menselijke
robots, beheersing van de erfelijkheid, contact en ontmoetingen
met buitenaardse wezens, mechanische opvoeder, opgeschort
leven, beheersing van zwaartekracht en klimaat, atomische
overbrenging van mensen, vervorming van ruimte en tijd en
onsterfelijkheid.
FANTASIE
1ZUNNEN WIJ volstaan met deze en dergelijke voorspellingen
als overspannen fantasieën naast ons neer te leggen? We
behoeven echt niet alleen aan een visionair als Jules Verne te
denken om daar bijzonder voorzichtig mee te zijn! De Franse
vertegenwoordigers van het „fantastisch realisme", Jacques
!/s'! ,n
i voorouders
Bergier en Pierre de Latil verwijzen ln een boek „Uitvindingen
van morgen" naar de profetieën van de Amerikaanse natuur
kundige Gernsback. In 1913 „zag" deze reeds de grote raketten,
de fluorescerende verlichting, de elektro-encefalograaf. en elek
tronische vertaalmachines.
Het is een feit dat bijna alle grote ontdekkingen en uitvindin
gen van tevoren door visionaire schrijvers „gezien" zijn. Trou
wens, wij zien. als wij niet bewust of onbewust blind zijn, dage
lijks de dingen om ons heen verrijzen die door onze grootouders
voor onmogelijk zijn gehouden. Televisie, mechanische hersens,
ruimtevaart, hartoperaties werden zelfs 25 jaar geleden nog als
„fantastische nonsens" bestempeld. De ervaring heeft geleerd
dat met de ontwikkeling van wetenschap en techniek het on
mogelijke mogelijk wordt en dit feit dwingt ons tot serieuze
aandacht voor visies die duiden op een „volheid der tijden".
In de visie van prof. Meyer en tot op zekere hoogte ook in die
van Teilhard de Chardin is de gehele mensheid betrokken bij
de opwaartse beweging naar „oneindige waarden" en een super-
bewustzijn. Natuurlijk heeft zo'n voorstelling van zaken maar
een zeer betrekkelijke waarde. Van evolutionistisch standpunt
zou men ook het beginsel van een selectie moeten invoeren,
d.w.z. dat slechts een deel van de menselijke „soort" zijn be
stemming bereikt. Bovendien is bij Meyer een eindpunt ge
kozen, dat in het geheel niet vaststaat.
Wat de „selectie" betreft, ook hier zijn parallellen met de
Bijbel te trekken. Het geschiedenisbeeld van de Bijbel kent
geen universele verheffing van de mensheid en ook is daar geen
sprake van een ontwikkeling die afhankelijk zou zijn van weten,
schap en techniek. De sterk stijgende lijn van de ontwikkeling
volgens het schema van Cayeux en Meyer heeft uitsluitend be-
trekking op de wetenschappelijke en technische „versnelling".
De in menig opzicht vérbijsterende vooruitgang geldt helaas
niet de geestelijke en morele structuur van de mens! Sinds de
Griekse wijsgeren en dichters hun verheven gedachten tot
uiting brachten, sinds Mozes en de profeten optraden en Christus
Zijn evangelie verkondigde, is de mens geestelijk en zedelijk
vrijwel zichzelf gelijk gebleven.
Geestelijk en zedelijk beschouwd is er uiterlijk althans
weinig of geen verandering. Hier is de ontwikkelingslijn „hori
zontaal" gebleven. De laatste oorlog met zijn helse concentratie
kampen heeft zelfs een in de gehele geschiedenis ongekend ver
val doen zien en de naoorlogse tijd heeft meer dan ooit aange
toond hoe onverbeterlijk de mens ook onder de gunstigste
materiële levensvoorwaarden Is.
Het bijbelse beeld van de ontwikkeling is dat van een op
groeiende oogst waarin goed en kwaad, positief en negatief als
graan en onkruid beide opgroeien tot de Grote Oogst. Als de
tijden „vol" zijn, als de „maat" van Gods Plan „vol" is komt de
oogst. Dan vindt de „selectie" plaats en wordt het „koren" ge
borgen en het „onkruid" vernietigd.
De verhoging van de mensheid tot „oneindige waarden" is in
de Bijbel niet bepaald door de mate van kennis en technische
vermogen, maar van de liefde van God, die dat deel der mens
heid tot zich trekt, dat in het volle besef van eigen onver
mogen aan die liefde wil beantwoorden door onvoorwaarde
lijke overgave aan Christus. Het wegdoen van het onkruid is
geen liefdeloosheid, het is juist de hoogste liefde die het be
dervende en verstikkende opruimt ter wille van de mens naar
Gods beeld en gelijkenis.
VERLEIDING
rJOE GROOTS en naar onze overtuiging in grote trekken waar
visies als van Teilhard, Cayeux en Meyer ook zijn, zij zijn
evenzeer gevaarlijk voor allen die van een universele, alles
omvattende „opstijging" naar oneindige waarden dromen. Goed
en kwaad, positief en negatief spitsen zich, overeenkomstig het
profetisch beeld van de Bijbel meer en meer toe tot een oogst.
Het „plafond" van de menselijke ontwikkeling uit eigen
kracht is niet een „goddelijk* bewustzijn", maar „de mens der
raketten voor de
Mars
hoge sprong in ontwikkeling
zonde", d.w.z. de mens die „het doel gemist heeft", door van
God af zelf tot afgod te worden. Niet de Boom der Kennis leidt
tot de menselijke eindbestemming, maar de Boom des Levens.
Op het hoogtepunt van menselijke kennis en kunde zal de oer-
verleiding: als God te worden door het eten van de vrucht der
kennis, het sterkst zijn.
Het uitzicht van de „volheid der tijden" is een geweldig pers
pectief, maar het is een afgrond, als wij de „laatste selectie" uit
het oog verliezen en ons niet voegen bij het „koren" dat ge
borgen wordt.
H.V.
verrijzen pyramiden en tempels
Hoofdagent
voor geheel Rotterdam en omstre
Service e Verkoop e Occasi
DYNAM0STRAAT 16 - TEL. 010-176700
Achter het verzamelgebouw R'dam-Zuid
Bejaardensoos kan weer
nieuwe leden inschrijven
Na verbouwing en modernisering van
het Crooswijkse Volkshuis aan de Van
Reynstraat 32 kunnen zowel voor de da
mes- als de herensociëteit weer nieuwe
leden worden ingeschreven. Belangstel
lenden zijn van harte welkom op iedere
clubmiddag ('s-maandags) tussen 1 en
4 uur, waar mevrouw A. Kazander-Van
Zijl alle gewenste inlichtingen zal geven.
Bij voldoende deelname is het mogelijk
nog een tweede middag te organiseren.
Kent U het idool 0-17? Voor
ons al jaren een goede be-
kende!TochkentUO-17ook!
Het is de dartel-spartelen
de, rolbollende er ook bijho
rende groep van 0-17! Deze
0-17 kleden en er aandacht
aan besteden is ons geheim
dat wij U graag verklappen.
Jongenskleding alléén van
O-IO jaar.
Binnenweg hoek Mauritsweg
Rotterdam
RANO bracht lentegroet
bij patiënten
Afgelopen zaterdag werd er hard ge
werkt in een lokaal van het zusterhuis
van het Dijkzigt-ziekenhuis. Omroep-
sters, technici en andere medewerkers
vah de Stichting RANO Omroep voor
Zieken hadden hun handen vol om
3000 narcissen in kleine bosjes te bun
delen.
Deze bloemen, belangeloos beschik
baar gesteld door de Keukenhof in Lis-
sr, waren bestemd voor de patiënten in
de Rotterdamse ziekenhuizen Boezem-,
Dijkzigt-, Haven- en Oog-, In deze zie
kenhuizen verzorgt de RANO wekelijks
radio-ontspannings-programma's, die spe
ciaal zijn afgestemd op het betreffende -
ziekenhuis.
Verzoekplaten kan men bij de RANO
aanvragen. Een briefje naar postbus
911 te Rotterdam, met vermelding van
de gevraagde plaat, de naam van de
patiënt en die van het ziekenhuis, of
een telefoontje (nr. 127024) is voldoen
de. Aan een verzoekplaten-aanvraag zijn
geen kosten verbonden.
Leo Nelissen in Schiebroek
Leo Nelissen. befaamd door zijn pla-
tenprogramma's voor de radio, komt
morgenavond naar Schiebroek. In het
rooms-katholiek Wijkcentrum op de hoek
van de Kastanjesingel en de Larikslaan
wil hij de bewoners van Schiebroek on
der de titel „Op zijn eentje" meene
men naar vele landen Hij parodieert,
zingt en praat gedurende twee uur.
Wie naar hem wil luisteren, kope voor
f 2,50 een kaart bij het Wijkcentrum of
bij sigarenhandel J H. Vermeulen, Pep-
pelweg 141. De avond begint om kwart
over acht.
De vereniging „Nijverheidsscholen
voor meisjes" te Rotterdam houdt op
vrijdag 22 april in de „Starrenburg" Je
Hogenbanweg 111 de algemene ledenver
gadering. De vergadering begint om
10.30 uur.
Zuid-Molukkers herdenken
onafhankelijkheid
Op 25 april zal de Zuidmolukse ge
meenschap in Nederland een landelijke
herdenking houden naar aanleiding van
de zestiende herdenking van de Zuidmo
lukse onafhankelijkheidsproclamatie.
De herdenking zal evenals in voor
gaande jaren in Den Haag gehouden
worden. Het ligt in de bedoeling, dat op
die dag alle Zuid-Molukkers uit diverse
kampen en woonwijken naar Den Haag
komen en daar in de ochtend vanaf het
Malieveld een mars ondernemen naar
de Houtrusthallen. Vooral de Zuidmoluk
se jongeren zullen bij deze herdenking
op de voorgrond treden.
Veger: .Je wordt dik zeg I
Matteklopper: „Wat wil je. sinds
Eurotop er is heb ik geen klap
meer te doen"
Eurotop,devoliedig automa-
matische tapijtreini
ging. Binnen een
week hebt u uw ta
pijt of loper: stofvrij,
zandvrij, nieuw van
kleur en verstevigd terug
...Nu slechts f3.— per m2,
mits uzelf haalt en brengt in
een der winkels van Roeloff,
Bierens, Prima.
f3.25 per m2, incl. thuis halen
en bezorgen door Motex,
.,T.,,W ,/f
