n t/- r,.., Ontploffing door Burgemeester Van Dim van Matenesse i n 1 lekke gasleiding na kastekorten afgetreden BIJNA HONDERD JAAR GELEDEN: KUNSTGEBITTEN Stankbestrijding aan gemaal Marconistraat Zuster Scholten verlaat St. Jacobs-Gasthuis van Leeuwen Vragen gesteld over aardgasontploffing vanleeuwen jr? BE HAVENLOODS weekblad voor schiedam Ibe jaargang no. 43 donderdag 25 augustus 1966 Deze editie wordt buis aan huis bezorgd in Schiedam en Kethel. OPLAGE 27.000 Combinaties met onze edities in Rotterdam, Vlaardingen, Maassluis, Hoek v Holland, en/of IJssel en Lekstreek mogelijk: TOTALE OPLAUE 2:12.000 onder accountantscontrole. Redactie Schiedam: Leo 't Hart, Burg. v. Haarenlaan 916, Telefoon 266900. Aangesloten bij de Nederlandse Huis-aan-Huisblad Pers WESTBLAAK 25, ROTTERDAM TELEFOON 13.21.70 (5 lijnen) POSTGIRO 18344 ADVERTENTIES TOT WOENSDAG 10 UUR UITGAVE STICHTING „DE JEUGDHAVEN" ~t m t m g T kastekort van ruim 180.000 geconsta- (_7 7 piet van Dtfk van Matenesse Burgemeester van Schiedam, Zit maar in de Raad te klessen En weet er geen bliksem van Dit is een gedicht uit de dagen rond 1870, waarvan het auteurschap toebehoort aan de Schiedamse straatjeugd. Uiteraard had de jeugd de wijsheid in het gedicht niet van zichzelf, maar gaf alleen de opinie weer van een deel van de Schiedamse burgerij, kennelijk zelfs de meerder heid. Want, er is tot dusver in Schiedam geen burgemeester ge weest wiens optreden aanleiding is geweest tot zoveel critiek en over wie zoveel rumoer heeft geheerst, als „Piet van Dijk van Matenesse", die van 18661894 aan het hoofd van Schiedam stond. Bij zijn (gedwongen) aftreden werd o.m. geconstateerd, dat tijdens het burge meesterschap van Piet van Dijk, de schuldenlast van de gemeente van enkele honderdduizenden guldens was gestegen tot twee miljoen gulden en dat hij een in verval geraakte stad achterliet, die geen enkele bruikbare haven bezat. En dat burgemeester Van Dijk in tien jaar tijds drie huishoudsters had versleten, werd als een kwaad feit in die dagen aangerekend. Juist in de bestuursperiode van bur gemeester Van Dijk was het met de moutwijnindustrie in Schiedam snel berg afwaarts gegaan. Het distilleerbedrijf. dat de economische kracht van Schie dam was, kwam in slechte situatie en de inkomsten van de gemeente liepen terug terwijl de uitgaven stegen. Maar burgemeester Van Dijk was, wil men niet alleen de geschiedschrijvers gelo ven maar ook de notulen van de ge meenteraadsvergaderingen uit die jaren als maatstaf nemen, een moeilijk mens, die een ruime mate van zelfingenomen heid bezat en met weinig mensen vre- det wist te bewaren. Het knaleffect van zijn verdwijning kwam. toen de gemeen teontvanger in verband met een kaste kort van plm. 80.000.- terecht moest staan, waarbij de Officier van justitie bij de rechtbank te Rotterdam wel dui delijk liet doorschemeren, dat hij burge meester Van Dijk in elk geval mede moreel schuldig aan het financieel wan beheer vond en het advies liet doorsche meren, zo snel mogelijk ontslag te vra gen als burgemeester. Hetgeen prompt werd verleend. De naam van de familie Van Dijk deed voor het eerst van zich spreken, toen vader Jacobus van Dijk, die in 1788 te Gouda was geboren, naar Schie dam kwam. Hier werd in 1825 zoon Pie- ter geboren. Vftder van Dijk verkreeg bekendheid door zijn aktiviteiten ten dienste van het Nut van 't Algemeen en ook als liefhebber van oude pennin gen. Zoon Pieter Jacob begon in 1845 met het uitgeven van de Schiedamse Courant, nadat hij op de Markt 10 een drukkerij had gevestigd. Na zijn hu welijk met Elisabeth M. Knappert, dochter' van de burgemeester van Schie dam gedurende 18541866, begon Pie ter snel carrière te maken, en werd in kringen van toen vooraanstaande Schie damse families opgenomen. Zo werd hij in 1852 benoemd tot gemeentesecreta ris van het aangrenzende Oud- en Nieuw Mathenesse en later volgde zijn benoe ming tot burgemeester. In 1864 schonk de gemeenteraad hem de heerlijkheidsrechten van genoemd gebied wat Pieter van Dijk aanleiding gaf om zich voortaan ,,Van Dijk-Mate- nesse" te noemen. Xn 1866 werd hij dan benoemd tot bur gemeester van Schiedam en verkocht hij het drukkerijbedrijf om zich geheel aan het burgemeesterschap te wijden. Waarschijnlijk zal de benoeming zo nu niet direct met enthousiasme zijn ontvangen, de welkomstwoorden van de oudste wethouder tijdens de installatie waren niet bepaald uitbundig. "Qurgemeester Van Dijk bleek meer JJ van eigen gelukwensen vervuld te De notulen van de installatievergade ring laten hem althans zeggen: „Veer tien jaren wijdde ik mijn i^estc krach ten aan de zedelijke- en stoffelijke be langen van de gemeente Mathenesse, ik deed wat ik kon met één heilig doel voor ogen. Mocht ik de goedkeuring en REPARATIES le kjas werk vanaf f 5.— per reparatie 20-karaats gouden kroon 117.50 U kunt er op wachten INSTITUUT DENTILIA Hoogstraat 40, R'dam, Tel. 010-126010 Trams 1-2-3-4-9-10-16-17 en bussen 31 en 34 dat in 1884 langs de Maas een ha venhoofd van honderd meter lengte werd gelegd, waaraan do stoomboten konden Burgemeester Van Dijk was een auto ritair man, die meer aan zelfbestuur deed, dan aan de gemeenteraad zijn rech ten gaf. Hij kende de wet voortreffe lijk e"n hield zich daar ook precies aan. Dat hij door alle moeilijkheden in zijn bestuursperiode en bij het klimmen der jaren niet veel was veranderd blijkt o. m. uit zijn toespraak bij zijn laatste her benoeming als burgemeester. „Deze benoeming, thans voor de zes de tot burgemeester van Schiedam heeft mij. ik wil dit niet ontveinzen, vooral deze maal hoogst aangenaam getroffen. Waar ik mij bewust ben met liefde voor deze gemeente te hebben gearbeid stel ik er prijs op, dat de regering doormijn herbenoeming, haar stempel drukt op de tot dusver door mij gevoerde ge dragslijn en mij haar vertrouwen blijft schenken." Ondanks deze verklaring constateren geschiedschrijvers als Heeringa en Schmitz, dat het burgemeesterschap van Pieter van Dijk een mislukking was ge weest. Wat hij bereikt had, verzonk in het niet vergeleken bij de plannen wel ke niet verwezenlijkt werden, zoals de havens en de waterverversing, die juist zulke goede wapens hadden kunnen zijn tegen de economische ondergang welke Schiedam tegemoet ging. Het einde van de ambtsperiode van burgemeester Van Dijk werd zoals reeds medegedeeld, tragisch. Nadat reeds en kele dagen geruchten 'in de stad de ronde hadden gedaan omtrent bepaalde feiten met betrekking tot de gemeenteontvan ger, besloot' de gemeenteraad deze te 'teerd. De ontvanger werd later door de rechtbank, veroordeeld tot valsheid in ge schrifte, de burgemeester, als getuige a charge gehoord kfeeg er van de Offi cier van justitie geducht van langs. De controle had tewensen overgelaten. „Deze man heeft naar het oordeel van de publieke opinie wel afgedaan", aldus concludeerde de Officier. Daarop volgde de ontslagaanvrage door burgemeester v. Dijk. De Nieuwe Schie damse Courant schreef: „Bij zijn optre den als burgemeester vond de heer Van Dijk een in welvaart en bloei toenemen de gemeente: een gemeente die zich in de aangewezen richting begon uit te breiden, met haar bebouwde kom meer en meer naderend tot de oevers van de grote rivier, waarmede zij weldra door een tweede haven verbonden zou zijn. Bij zijn aftreden der gemeente laat de heer Van Dijk een in verval en achter uitgang bedenkelijk toegenomen gemeen te; een gemeente, die zich gedrochte lijk naar de verkeerde kant heeft uit gezet, terwijl zij aan de Maas zelfs niet één bruikbare haven meer heeft." Het is een scherpe veroordeling, zo als na burgemeester Van Dijk nog geen enkele opvolger is ten deel gevallen. De straatjeugd z«Ifg had er een mening PMAN JUWELIER medewerking ontvangen van degenen die mij begrepen, ik werd ook miskend, heb de strijd volgehouden en. ik ben overwinnaar gebleven". Het ontbrak burgemeester Van Dijk dus beslist niet aan zelfingenomenheid en zelfvoldoening. Het duurde niet zo heel lang, of hij kon hetzelfde van de situatie in zijn nieuwe gemeente zeggen, zij het dan ook, dat uiteindelijk hij geen overwin naar is gebleven. Na 28 jaar van strijd, moeilijkheden en verguizing kwam dan het eind van zijn burgemeesterscarrière van Schie dam. Uiteraard is het niet doenlijk al le gebeurtenissen uit die 28 jaa* te re leveren. Voor een belangrijk deel cul mineerde de meningsverschillen rond die inzake aanleg van havens, de drink watervoorziening, het onderwijs, de stadsuitbreiding. Burgemeester Van Dijk had wel grootse plannen en stelde zich de vraag, of op de meest gunstige plaats als Schiedam, geen havens konden wor den aangelegd. Hij wilde die aan da oostzijde van dg stad aanleggen, waarop prompt ver scheidene raadsleden hem er van ver dachten, zijn voormalige gemeente aan een goed havengebied te willen helpen. En dit bracht al dadelijk een strijd punt, die in feite nimmer tot een eind is gekomen. Een ander geschilpunt betrof de an nexatie van Mathenesse en Vlaardinger- Ambacht. Het raadslid M. Rijnbende, wiens vader burgemeester van Schiedam was geweest, verzette zich fel tegen de annexatie, omdat beide gemeenten er nu niet bepaald florisant bij zouden staan. En dat gaf nieuwe strijd in de gemeen teraad, de verhoudingen waren gespan nen. Men beschuldigde elkaar van on eerlijke discussiemethoden en valse voor stellingen van zaken. Ook zou burgemees ter Van Dijk de notulen verdraaien. De burgemeester trok fel van leer tegen zijn opponenten. De financiële positie van de gemeente werd er bovendien slechter op. Raadsleden dreigden de ver gadering te zullen verlaten, waarn de burgemeester instemming betuigde Niettemin bereikte burgemeester Van Dijk vooral op onderwijsgebied diver se successen. Hij zag bv. in mei 1869 de HBS geopend, eerst met drie jarige- later met vijfjarige cursus. Het was onder bestuur van burgemeester Van Dijk, dat dé Broersvest, welke een onhygiënische situatie in de binnen stad bracht, werd gedempt. Doch toen de burgemeester in 1871 met plannen kwam tot graven van havens en verbetering der drinkwatervoorziening, liep het weer fout. Het schijnt dat vooral de branders zich tegen die plannen hebben verzet en zij vormden in Schiedam een zeer belangrijke groep. De gemeenteraad bleek sterk verdeeld te zijn en burge meester Van Dijk was beslist niet de man, om kalmerend op de gemoederen te werken. Integendeel, het vuur werd; door zijn woorden meer opgestookt. Zijn autoritair en heftig optreden maak ten de verschillen eerder groter dan kleiner. Burgemeester Van Dijk wist van geen wijken, al zou hij mogelijk beter hebben gedaan om van het toneel te verdwijnen. Commissies werden benoemd besprekingen gevoerd, doch men kwam geen stap verder. Het duurde tot 1833, alvorens het zo ver was, dat een waterleiding met mo derne reinigingssystemen in Schiedam werd aangelegd. Dit was een persoon lijk succes van burgemeester Van Dijk. Maar met de havena verliep het min der gunstig. Het meest blangrijke gebeuren was, ospolder inueiihuiskunst HEUGAFELT 'direct uit voorraad leverbaar 25,95 per M2 Gratis kleurstalen op zicht. Winkel: Mesdaglaan 29 Telefoon 26 07 11 Expositie Burg. Knappertlaan S3 Telefoon 260530 - Schiedam Ter bestrijding van stank door het ge maal Marconistraat is in de linker zuig- kelder voor proef een slingergoot aange bracht, om het rioolwater te dwingen een bepaalde doorstroming in de kelder te maken, zodat geen dode hoeken waar het rioolslib kan bezinken, ontstaan. In de verdeelgang is een gebogen pijp- stuk aan de mond van de persleiding vgn gemaal „Nieuwland" gemonteerd, zodat het water niet meer van een hoog te in de kelder stort, doch geleidelijk over de bodem van deze gang weg- Bij later onderzoek bleek, dat de stank niet minder is geworden, doch dat de vervuiling van deze kelder wel sterk is verminderd. Wil men nog een beter re sultaat, dan dienen de schottien welke het water dwingen een bepaalde rich ting te gaan circa een halve de: e het gemaal verspreidt, het volgen- Door een Ozon-injecterende-installatie in de uitlaatgassenleiding te monteren en zodoende een kwantum ozongas te ver mengen met die' gassen, is de stank zo niet geheel, dan toch voor het grootste gedeelte verdwenen. De installatie is voor tijdelijk gemaakt en zal te zijner tijd vervangen dienen te worden door een definitieve installatie. n De 2 ozontoestellen voor. het leveren van het gas dat gebruikt wordt bij het neutraliseren van de stinkende gassen; zijn weer in gebruik genomen. Beide toe stellen zijn geheel gerevideerd en de beschadigde en gebroken onderdelen zijn door nieuwe vervangen. Ten behoeve van het onderhoud van de gemalen werden door de Technische Werkplaats diverse werkzaamheden ver richt, zoals een staalconstructie welke is-gemaakt \oor een verlaagd opgehan gen plafond in gemaal Marconistraat, een driepoot gemaakt voor het leggen van zware leidingen, een draadstang voor het gemaal ,,'t Hoofd" gedraaid, een vuilvangroosterbak, diverse rooster- harken en verschillende draalwerken ge maakt. zoals roestvrijstalen bussen op Zuster A. Schotten heeft wegens berei- keh van de pensioengerechtigde leeftijd met ingang van 1 augustus haar taak als directrice van het Schiedamse St. Jacobs Gasthuis neergelegd. Zij wordt opgevolgd door zuster J. Middelhof, die reeds werk zaam is als adjunct-directrice. Het college van Regenten van het St. Jacobs-Gasthuis bieden donderdag 25 au gustus om half vijf een staande receptie aan in de Regentenkamer, waar gelegen heid zal zijn om afscheid van Zuster Scholten te nemen. Tevoren vindt om drie uur met bewoners en college van Regenten een afscheidsbijeenkomst plaats, eveneens in de Conversatiezaal van het gebouw. De receptie zal onge veer zei uur eindigen. Bij koninklijk besluit werd aan mej. A. Scholten, directrice van het St. Jacobs Gasthuis te Schiedam, toegekend de gou den ere-medaille verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau. Burgemeester Roelf- sema, voorzitter van het College van Re genten, heeft de scheidende directrice toegesproken en haar de toegekende Ko ninklijke onderscheiding uitgereikt. TT et twintigjarig bestaan van de personeelsvereniging van Wilton-Fijenoord is aanleiding geweest tot een sportuitwisseling met de personeelsverenigng der Nederlandse Dok- en Scheepsbouw Maatschappij te Amsterdam (ADSM). De sportieve viering van het jubileum heeft menig zweetdruppeltje gekost, niet zozeer bij de organisatie van het geheel, als wel bij de praktische uitviering daarvan. Dat wil zeggen, er zijn diverse vlotte en geanimeerde wedstrijden geweest. De gasten arriveerden in zeven autobussen en werden door het bestuur van de jubilerende vereniging ontvangen, met als voorzitter de heer C. Keyzer. Oojc de bedrijfsdirecteur, de heer C. H. Meeuwisse, was ter begroeting aanwezig. Nadat de koffie was aangeboden, werd met afwerken van een programma begonnen, dat uit vijf verschillende punten bestond. Aan het eind van de dag kwam men bijeen in het dakpaviljoen van het Groot~ handelsgebouw te Rotterdam, waar de diverse prijzen werden uitgereikt. Uit onze uitgebreide eigentijdse kollektie uurwerken, goud- en zilverwerken, waarin ook de klassieke mo- n aanwezig zijn, maakt u gemakkelijk een goede keuze. HORLOGER JUWELIER en/of i t v. Nodig ons uit voor een ge heel vrijblijvend bezoek, Gebr. De Veld, Tielman Oemstr. 22. Schiedam. Tel. 268838, na 18.00 uur 250699. Voor pijlsnelle ser- woning aan de Kerklaan 46 te Kethel een onderzoek wilde instellen naar grondwater -en daartoe een lucifer aan stak, volgde een ontploffing. Door een steekvlam, liep de heer Van Aarsen vrij ernstige brandwonden op, zodat hij in het ziekenhuis moest wor den opgenomen. De luchtdruk veroorzaakte nogal wat schade aan het perceel, dat twee jaar geleden is gebouwd in de vrije sector. Uit het onderzoek is gebleken, dat door verzakken, een breuk is ontstaan in een koppeling, waardoor gas in de ruimt onder de garage lekte. De benedenver dieping in het bijzonder werd ernstig gehavend en eveneens meubilair. In een persconferentie, welke werd bijgewoond door de burgemeester, wet houder van Kinderen, de heren Broeijer en van Willigen van de gemeentelijke diensten is medegedeeld, dat de lekkage waarschiuflijk is te wijten aan het los raken. vafn. een verbindingsknik door het verzakkelt van grond. Het geheel werd als een zeer incidentele gebeurtenis be schouwd. welke zich zeer waarschijnlijk niet meer voor zal doen. Op de foto de huiskamer in een puin hoop veranderd. De vlonders boven de kelder van het gemaal Stadhouderslaan werden nage zien en gedeeltelijk vernieuwd. De comminutorruimte gemaal Nieuw land is geschilderd, qlsmede de contro lekamer gemaal Stadhouderslaan. Een nieuwe linoleumvloerbedekking is in die kamer gelegd. Het buiten verf werk ge maal Willemskade is onder handen ge nomen. Zowel het gemeenteraadslid G. P Ver- hulsdonk (VVD) als J. B. Schueler (KVP) hebben aan het college van B. en W. van Schiedam vragen gesteld in ver band met de aardgasontploffing in een perceel aan de Kerklaan. De heer Verdulsdonk informeert of in derdaad grondverzakking de oorzaak is geweest en welke maatregelen zijn geno men, nadat op 17 nov. 1964 bewoners ge vraagd hadden aan die verzakking een einde te maken. Gevraagd wordt ook, waarom op een brief van een bewoner, gedateerd 18 maart 1964, nog steeds geen antwoord is ontvangen. Voorts vraagt de heer Verhulsdonk een penetrante geur aan het gas toe te voe gen, zodat men dit kan waarnemen bij lekkages en waarom de brandweer niet naar de plaats van het ongeluk is ge- De heer Schuier informeert in hoever re de gemeente bij het gebeurde is be trokken en welk verband bestaat tussen invoering van het aardgas en de explo- Brilmonturen van klassiek tot pro gressief modern vindt u bij ons in een overvloed, waaruit u gemak kelijk kiest. Leverancier van ALLE ZIEKENFONDSEN, een éxtra waarborg voor u. OPTICIEN 'S GRAVENZANDESTR 53, SCHIEDAM Brillant - schitterend bezit voor altijd 1 van Andel Hoogstraat 184-152 Beyerlandselaan 178 Rotterdam Rolbrugkwestie Naar aanleiding van het ingezonden schrijven van mevr. J. van Wijk in De Havenloods werd ons vanwege de Haven dienst v%n Schiedam medegedeeld, dat in het verleden reeds overleg werd ge pleegd met het bestuur der Schiedamse Watersportvereniging omtrent het openen van de Rolbrug. Inderdaad hebben zich in de afgelopen weken wel enige moeilijkheden voorge daan, doch dit was een gevolg van va kantie-afwezigheid van brugwachters of sluiswachters, waardoor de diensten op fommige momenten dubbel belast wa-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Havenloods | 1966 | | pagina 1