Kosteloze openbare school is gelukkig van toneel verdwenen Oecumenische broodmaaltijd in gebouw „Irene" Nieuwe tarieven voor gemeente-ziekenhuis gr? Wees niet g] 'q?' boos °Pons v# KUNSTGEBITTEN LEVE DE FIETS! DE HAVENLOODS 16e jaargang no. 17 - donderdag 23 februari 1967 Deze editie wordt bais aan huis bezorgd in Schiedam en Kethel. OPLAGE 27.000 Combinaties met onze edities in Rotterdam, Vlaardingen, Maassluis, Boek v. Holland, en/of IJssel en Lekstreek more lijk: TOTALE OPLAOE 2:12.000 onder accountantscontrole. Redactie Schiedam: Leo 't Hart, Burg. v. Haarenlaan 916, weekblad voor Schiedam Aangesloten bij de Nederlandse Huis-aan-Huisblad Peri WESTBLAAK 25, ROTTERDAM fr TELEFOON 13.21.70 (5 lijnen) POSTGIRO 18344 ADVERTENTIES TOT WOENSDAG 10 UUR UITGAVE STICHTING „DE JEUGDHAVEN" MEESTER BROUWER WAS HOOED De „Armenschool" luid alle eigen- „meisjes", dan die voor Jongens" als schappen van de oude tijd in zich, de men begrijpt hetgeen daarmee wordt lange, lage donkere gang met de ri) bedoeld van kapstokhaken. Links, de deur Zoals men inmiddels reeds heeft kun nen lezen belegt de Oecumenische raad van kerken Schiedam zaterdag, .4 maart een oecumenisch liefdemaal, een brood maaltijd, die openstaat voor christenen van verschillende leeftijden uit de plaat selijke kerken. De bedoeling is de deelnemers tot een ontmoeting te brengen en mede door ge zamenlijke aanwezigheid uitdrukking te geven aan de gemeenschappelijke ver bondenheid in Christus, de Heer der Kerk. Behalve aan gezang, Schriftlezing en ge bed zal veel aandacht worden besteed •an onderlinge tafelgesprekken. De deel nemers zullen daartoe aan tafels van ten hoogste 10 personen worden gegroepeerd, waarbij rekening wordt gehouden met. sekse, leeftijd en kerkgenootschap. De deelnemers worden dan ook verzocht bij de aanmelding mede te delen hoe oud men is en tot welk kerkgenootschap men behoort. Als thema voor de tafelgesprek ken is gekozen het onderwerp: „Geloven vandaag", waarbij het gaat over de kerk. over het geloof en de functie van het ge loof in de huidige industriële maatschap pij. Zo mogelijk zal aan de deelnemers vooraf een samenvatting van het onder werp worden toegezonden. De maaltijd wordt dus gehouden in de grote zaal van gebouw „Irene", Nieuwe Haven 155 en vangt om 6 uur des avonds aan. De deelnameprijs is bepaald op 12.50. Men kan dit bedrag storten op gi rorekening no 277591 t.n.v. notaris C.F.J. v.d. Valk. Dfassaulaan 55, penningmeester i de Raad. Aanmelding kan ook ge leden bij de heren W dellaan 13a. tel. 261687 Tuinlaan 2b. tel. 265893 Ter voorkoming van misverstand en mede naar aanleiding van de via de pers en de televisie aanhangig geweest zijnde discussie over dit onderwerp wen sen wij met de meeste nadruk te verkla ren, dat deze maaltijd in geen enkel op zicht moet worden gezien als een verkap te avondmaals- of eucharistieviering. Hier is een ontmoetingsavond door mid del van een eenvoudige broodmaaltijd met tafelgesprekken, meer niet! service-klanten gaan voor.... Logisch als een „vreemde" klant ons belt voor een T.V.-reparatie, helpen wij graag en indien mogelijk, zo snel als het maar kan. Alleen wanneer er even later een „service"-klant loeit gaat deze klant (welke bij ons een T.V. kocht) voor! I.iitit. vni.ii Tielman Oemstraat 22 Schiedam - Telefoon 268638 Na 18 uur: 250699 „Kosteloze openbare school", zo luidde de naam die in officiële stukken werd gebruikt; „Armenschool" was de naam die de Schiedamse burgerij gaf aan de chr. Hoofdstraat-school, waar „meester Brouwer" een be kende figuur was. Het was in de tyd, dat „arm zijn"«in Schiedam geen schande was, want dat was toen te danken aan de moeilijke tijden rond 1900, toen het de branderyen zo heel slecht verging. En dus moest niet alleen worden bezuinigd waar te bezuinigen viel, maar ook te verdienen waar te verdienen viel, waarvan ook de jeugd uit die dagen kan mee spreken. Niet zo lang geleden is op de plaats waar eertijds de arme jeugd, bijzonder van het Gorzen-kwartier, nog wat onderwijs oppikte, tussen het „op broertje" of „op zusje passen" en mogelijk ook wat boodschappen doen om nog wat te verdienen, een nieuwe „Willem Brouwer-school" gesticht, die alle herinneringen aan die zwarte tijden van Schiedam heeft laten verdwijnen. Maar de geschiedenisboeken vertellen er nog van en daar zijn er ook nog, die zich hun schooltijd op de school van meester Brouwer zullen herinneren. Het aanschouwbare stuk geschiedenis moge dan zijn verdwenen en plaats heb ben gemaakt voor 't nieuwe Schiedam-Z. de herinneringen blijven. Als de „armen school" er niet geweest was, dan zou wellicht 'n aanzienlijk groter aantal an alfabeten 't resultaat zijn geweest. Het toenmalige gemeentebestuur wordt nog geprezen, omdat het de nodige gelden voteerde voor het handhaven van de „kosteloze openbare school". De Katholieke St. Vincentiusvereniging deed veel aan armenzorg in die zware tijden, had een spijsikokerij, spande zich voor het onderwijs aan „arme kinderen" en bekostigde ook wel de begrafenis van armen. Ook Dorcas", de chr. vereniging deed wat zij kon. Door de ruime medewer king van de gemeenteraad kon worden bereikt, dat de meeste, zoal niet alle arrrue kinderen toch onderwijs genoten. Het was een hoge uitzondering indien werd opgeroepen, niet kon lezen of schrijven. Het gemeenteverslag van 1860 maakt melding, dat nooit meer dan 1 tot 2", procent van het aantal ingeschreic- r de dienstplicht tot analflabeet Visitatiekerk vierde het eerste lustrum Dinsdag heeft de Visitatiekerk aan de Dr. Schaepmansingel in Schiedam het eerste lustrum gevierd, dat 's morgens werd ingezet met een eucharistieviering door de bejaarden in de kerk, welke een stijlvolle versiering had gekregen. Ook de jeugd van de Bernardus-, Agnus- en Dom. Savioschool heeft een deel van het feest mogen meevieren in hun school. De bejaarden hadden een gezamenlijke maaltijd. 's Avonds vond een bijeenkomst plaats waarvoor een goed gevarieerd program ma was samengesteld en waaraan me dewerking werd verleend o.m. door de or ganist Stef Meeder op het Hammond-or gel, het duo Koll Symchah zong Israëli sche liederen en er werd een film ver in de oecumenische sfeer was het ds. J W. Zimmerman, Ned. herv. predi kant die gelukwensen aanbood en het on derwerp der Visitatie besprak. Oud-kapelaan W. Truyens heeft de feestelijkheden besloten. Jeugduitwisseling 1967 Evenals in vorige jaren zal ook nu de jeugd van Schiedam door de Schiedam se Gemeenschap in staat worden ge steld deel te nemen aan de internationa le jeugduitwisseling. Nadat de directeur, de heer P. van der Boom aan de voorbereidende inter nationale besprekingen had deelgeno men is de volgende regeling voor dit sei zoen overeengekomen. Er is een uitwisseling met de jeugd van Nörkopping (Zweden), Eslingen (Duits land) Wieu (Frankrijk. Ditmaal is er geen uitwisseling met Neath (Engeland). Met uitzondering van Wien, zijn alle plaatsen voor uilwisseling reeds volge- totaal 2600 leerlingen wat ruim 12 pet. vain d,e 'bevolking was. In 1811 waren er 1366 scholieren, ruim 13 procent en in 1891 3736, bijna 15 procent. Een verge lijking met de rijkscijfers toont aan, dat het Schiedamse cijfer gunstig kon wor den genoemd. Het was vooral burge meester P. J. van Dijk van Matenesse. die de betekenis van goed onderwijs in zag, waartoe hij ook het uitgebreide onderwijs bevorderde. In 1859 besloot de gemeenteraad, dat er drie „armen scholen" in Schiedam zouden komen, waarvan die aan de Hoofdstraat de langste levensduur heeft gehad. 14-jarige kwekeling Daan van der Zee, die ruim een jaar als „kwekeling" (leeftijd 14 jaar. op die Armenschool werkzaam is ge weest, vertelde in het maandblad van de Schiedamse Gemeenschap, o.a. het volgende over zijn ervaringen: „Als kwekeling had ik drie functies te vervullen. Ten eerste moest ik 's winters de helft van het aantal kachels in de schoollokalen aanmaken. Dit streed met mijn eigenwaarde en in deze functie muntte Ik dan ook allesbehalve uit. Ten tweede moest ik voor de baas bood schappen doen, werd soms naar de stad gestuurd om een pak lucifers te kopen, dat daar een halve cent goedkoper was dan in de Gonzen. Met deze functie vlotte bet beter, want ze kwam meer overeen met mijn natuurlijk gevoel voor vrijheid. En ten derde moest ik op maandag- en dinsdagmiddag voor de klassen staan en optreden als „meester". Als anderen mij zouden vertellen dat hen op 14-jarige leeftijd 'n klasse schoolkinderen was toe vertrouwd, zou ik die mededeling slechts met een korreltje Bout aanvaarden. Miaar ik heb het zelf beleefd. Op de genoemde twee middagen werden de meisjes uit de twee parallelklassen van het tweede jaar bijeen gevoegd voor het onderwijs in het nuttige handwerken. De jongens van deze twee klassen kwamen dan onder de hoedie van de kwekeling. En zo trad ik dan, zonder te worden gecontroleerd, als „meester" op, terwijl ik nauwelijks boven de banken uitstak. Maar dat euvel viel te verhelpen door op een van de voorste banken te paraderen, gewapend met een kaartenstok. Ik vrees een slechte meester te zijn geweest, want zonder mij aan een lesrooster te storen hield ik mijn kleinen bezig met het vertellen van ver haaltjes, die ik uit mijn duim zoog, en voerde de jonge gemoederen aldus een romantische wereld binnen, die wel heel ver moet hebben gestaan van het toen malige arbeidsleven in de Gorzen. Met het onderwijzend personeel van II Hier het exterieur van de „Gemeente School voor Openbaar Onderwijs, Anno 1884" aan de Dwarsstraat, algemeen be kend als „de Armenschool" de school in de Dwarsstraat stond ik steeds op goede voet. Ik herinner me de meeste onderwijzers en onderwijzeressen nog levendig. Er was allereerst het plaatsvervangend hoofd L. Krullaars, een gemoedelijke man, die een zeer hoge leeftijd heeft bereikt. Dan was er Siem Houtman, een jolige klant die het leven van humoristische zijde placht te bezien. De bedaarde figuur van Gerrit van de Most, reeds toen een sociaal-democraat rijst op. Verder was er Chris de Ruiter, een man met zes vingers aan iedere hand, maar desalniettemin was hij nog geen twaalfvingerige luiaard. Met zijn spits gezicht was hij de leutige verschij ning, want hij hield van een grapjie. De armenschool van meester Brouwer leek wel een verzamelplaats voor vrolijke naturen, want daaronder moet ook Jan van Vlaardlngen worden gerangschikt. Hij had een hoofd, zo glad als een biljart bal. Van onderwijzer Ruseier herinner ik me niets meer cüan de naam. Er waren drie onderwijzeressen, de dames Mende], El berg en Van der Meer, De laatste kon 5 Daan van dei' Zee over zijn erva ringen als kwekeling aan de Brouwer- school. De „airmenschool" daterend uit 1804 heeft gelukkig zijn tijd gehad, maar in elk geval belangrijk bijgedragen die be volking van Schiedam lezen, rekenen en schrijven bij te brengen. „Meester Brouwer", die op 13 miei 1849 te Ridder kerk was geboren was een kwart eeuw hoofd van „zijn" schooi. Hij verkreeg in 1901 vervroegd pensioen en overleed op 4 april 1907 te Den Haag. Zijn echtgenote, Jannetje Venboon be reikte de leeftijd van 103 jaren, zij over leed op 7 juli 1952 in Wassenaar. STOOPMAN JUWELIER MGR. NOLENSLAAN 512 - SCHIEDAM W. BINNENWEG 397 - ZWARTJANSTR. SS - B'C Boekenweek in Schiedam start met lezing In samenwerking met de Schiedam se Gemeenschap, de bibliotheken en de samenwerkende boekhandelaren wordt dit jaar in Schiedam de boekenweek ge organiseerd, die dinsdag, 28 februari wordt ingezet met een lezing door Hans van der Sloot over zijn boek „Schiedam rond de eeuwwisseling". Deze bijeen komst wordt gehouden in „Irene". Vrijdagavond 3 maart is er het optre den van John Lanting in de Aula van het Stedelijk Museum, welke avond door dc wethouder voor Culturele Zaken, me vrouw De Graaff zal worden geopend. Het kort geleden verschenen boek van Hans van der Sloot bewijst, dat hij een degelijke studie van oud-Schiedam heeft gemaakt, waarover hij een en ander zal vertellen. John Lanting brengt puur to neel, zij het dat hij de enige speler is. Na de pauze brengt hij drie kwartier van origineel cabaret. In het eerste deel van de avond wordt opgevoerd „De Aap" zaken protesteerden en uiteraar stond ook verschil van mening de meer of minder kuisheid van net verstoten beeld. Thans doen B. en W. van Schiedam de raad een voorstel toekomen om f 2500 beschikbaar te stellen, teneinde in het bewuste beeld opnieuw de inscriptie te doen aanbrengen. Het merkwaardige feit gaat zich ech ter nu voordoen, dat Schiedam in het bezit komt van twee bevrijdingsbeelden, het één dus meer en het ander mogelijk minder kuis! De tekst in het voetstuk zal opnieuui luiden: „1940—1945 aan hen die vielen, die^ streden,' die leden, voor ons vader- In de week van 27 februari 4 maart zal in Schiedam de jaarlijkse collecte ten bate van de Groesbeekse Tehuizen, met geestelijk en lichamelijk gehandicapte kinderen, worden gehouden. Q Wegens vertrek naar Wierden, wordt donderdagavond, 23 februari in de Goe de Havenkerk afscheid genomen tijdpns een receptie van ds. W. Krijger, die vele jaren aan de Geref. Kerk Schiedam was verbonden. In zijn plaats is beroe pen ds. D. Bouwknegt te Den Haag. REPARATIES INSTITUUT DENTILIA Hoogstraat 40, R'dam, Tel. oio 12 00 10 Trams 1, 2, 3, 4, 9, 10, 16. 12 en bussen 31 en 34 In verband met de algemene stijging van loon- en kostenpeii stellen B. en W. de raad voor vanaf 1 januari 1967 de vol gende tarieven voor het gemeente-zieken huis Schiedam toe te passen. Volwassenen, kindieren en zieke baby's le Klas f 63,25, 2a f59.85, 2b f50,70, 3 f 50.80, S.V.B. f 47.60 inclusief gebruik operatiekamer, narcose en verbandmid delen. Voor gezonde baby's resp. f22.35 f21,10, f21,10 enf 21,65. Kraamafdeling le kl. f56, 2a f54, 2b (44, 3 f30, zonder extra vergoeding ba by's. Gebruik verloskamer van ƒ50ƒ30. Operatiekamer voor klassen 1, 2a en 2b groep 1 f160, 2 f114, 3 f91. 4 f79,5 f79. exclusief verband en naircosetniddclen. Uitgaande van de gegevens die ten grondslag liggen aan de begroting 1967. kan de hogere opbrengst van de verpleeg- gelden op f375.000,- worden gesteld. In deze verhoging is f40.000.- nodig voor dekking meerdere kosten van voedings middelen, 't restant dient ter dekking van de personeelslasten. Voorshands wordt er dus van uitgegaan, dat ook na deze wij ziging de begroting van het gemeente ziekenhuis zonder saldio blijft sluiten. houwer P. Sterreveld opdracht gegeven tot het vervaardigen van een bevrij dingsbeeld. Toen dit beeld werd afgele verd, weigerde evenwel het gemeente bestuur dit als zodanig te aanvaarden, omdat het te naakt was. De inscriptie werd uit het beeld ver wijderd en het werd in een min of meer verscholen hoek van het Prinses Bea- trixplantsoen geplaatst. Een nieuw be vrijdingsmonument werd in de Planta ge gezet. Bij tijd en wijle werden echter Het plan van prof. dr. Sj. Groenman een parkeerverbod voor alle privé-auto's in de steden in te stellen en praktisch alle particulier vervoer binnen de stede lijke grenzen op gemeentelijke fietsen te doen geschieden is niet onvermake lijk. De provo's hebben met hun witte fietsenplan blijkbaar toch school ge maakt.' Prof. Groenman's voorstel deze week op de agenda van het Congres van de Koninklijke Nederlandse Vereni ging van Transportondernemingen houdt o.m. in, dat de gemeenten eigenaar worden van tienduizenden en misschien wel honderdduizenden fietsen, deels overgenomen van particulieren, die iedereen naar believen gratis mag ge bruiken. De fietsen moeten natuurlijk overal voor het grijpen zijn en zijn overeen komstig de ideeën van de provo's wit geschilderd. Diefstal is zinloos, want iedereen kan een fiets grijpen en er zo veel en zo lang hij wil op rijden. Niemand kan ontkennen, dat er hoog nodigmoet worden ingegrepen in de verkeerschaos, maar het witte fietsen plan, zoals het er nu ligt, lijkt ons hier en daar toch meer een „practical joke" dan een effektieve oplossing. Het is eigenlijk een heel „lief" plan, er van uitgaande dat Nederlanders buitenge woon gedisciplineerd zijn. verdraagzaam, offerbaarheid, tot lichamelijke inspan ningen in staat enz. Zullen de duizenden, die dagelijks uit de stations stromen en die niet meer in de dan propvolle trams en bussen kun nen, zich werkelijk ordelijk naar de fiet senrekken begeven en in brede gesta ge stromen naar hun bestemmingen ped delen? Of zullen zij zich op de fietsen - parken storten vechtend om dezelfde fiets, zich woest in het zadel werpen en overal onontwarbare kluwens ver oorzaken? Hoe zit het met een juiste verdeling van heren- en damesrijwielen? Wat moe ten winkelende dames beginnen als zij „hun" fiets niet meer terug vinden en er ook in geen velden of wegen een te bekennen is? Wat te doen als de re gen dagenlang met bakken uit de lucht valt? Natuurlijk, dan is er het openbaar ver voer! Maar door de uitschakeling van alle particuliere auto's, uitgezonderd „dienstauto's" van artsen, hoofden van diensten en journalisten zullen trams en bussen nog veel voller zijn en nog veel trager rijden dan nu reeds het geval is.. Trams en bussen zullen dan trouwens wel uitsluitend gevuld zijn met ouden van dagen, zieken en invalieden. Hoe aantrekkelijk het witte fietsenplan er uit een oogpunt van volksgezondheid, gemeenschapszin, verkeersveiligheid, enz. ook uitziet en hoe blij de rijwielfabrikan ten en fietsenmakers er ook mee zouden zijn, de ellende zou toch niet te overzien zijn. Maar als een aanvullende regeling is het toch niet te verwerpen! Dat het particulier autoverkeer de ste den uit moet. staat wel vast. Dat er meer en meer gefietst moet worden en dan op kosten van de gemeenten ts evenmin voor discussie vatbaar. La ten er maar gerust duizenden witte fiet sen op de steden losgelaten worden, mits men daarnaast niet uitsluitend op het langzame en weinig frequente open baar vervoer is aangewezen'. De oplos sing moet daarom veel meer gaan in de richting van een zeer intensief en goedkoop taxivervoer. Jaren gelden heb ben wij dit reeds in ons blad bepleit. Prof. Groenman spreekt er nu nog over maar o.i. nog veel te vaag. Een werkelijk effectieve sanering van de verkeerschaos in de steden is de korte en goedkope taxirit. De tarieven mogen die van het openbaar vervoer nauwelijks overschrijden en de stad moet worden ingedeeld in rajjons, zodat men van de ene op de andere taxi kan overstappen. Om dit te bereiken moe ten er natuurlijk duizenden taxi's in een gestage stroom gaan rijden, zoals reeds enkele jaren in enkele grote Amerikaan se steden het geval is. Denkbaar is zelfs, dat een dergelijk systeem ook door de gemeenten geëxploiteerd wordt en dus als openbaar vervoer van gemeen tewege kan worden beschouwd. H..V. Dia-avond over Japan Zaterdag, 25 februari komt het Engels- Nederlandse zendingsechtpaar Morey- Van Epen voor één avond naar Schie dam om aan de hand van een serie unie ke dia's te vertellen over het land en volk van Japan en over het werk van de zending in dat land. Na een verblijf van zes jaar in dit voor westerlingen zo fasci nerende land in dienst van de Cen traal Japan Pionier Zending zijn deze zendelingen thans voor een kort verlof ir. ons land. Aanvang van de bijeenkomst 8 uur in gebouw „De Jeugdhaven". Westfrankelandsestraat 40 (West), waar iedereen zonder entree van harte welkom is.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Havenloods | 1967 | | pagina 1