"7J50
De stads-vleeslial werd
als kerkgebouw gebruikt
Dronkeman rijdt met auto
5 mensen van trottoir
TREVIRA
herencostuums
opruiming
Deze week in
de bioscopen
ÏXS3 jS&ï£jüs l
Excelsior behaalt verdiende
overwinning op H.C.C. II
't MEUBELHUIS
Duur van de Opruiming
13 juli tot 3 augustus.
tel. of schrift, best.
24 cm doorsnee
680 meter
Milky-transparant
120 cm breed,
JN de loop van de volgende maand
kan het resultaat tegemoet wor
den gezien van een enquête over de
vraag, wat er moet gebeuren met
de drie rooms-katholiek? kerkge
bouwen en parochies in de oude
binnenstad van Schiedam, die door
de geleidelijke ontvolking van het
centrum doch ook als gevolg van
afnemend kerkbezoek in feite leeg
staan. Dat wil zeggen, men neemt
aan, dat met een enkel kerkgebouw
kan worden volstaan doch de moei
lijke vraag is welk van de drie
gebouwen in de binnenstad in
stand moet blijven, eventueel ge
restaureerd of vervangen door een
nieuw! Hoewel in veel mindere
mate, hebben ook andere kerk
genootschappen te maken met ver
ouderde gebouwen. Met name de
gereformeerde kerk ziet uit naar
een ander gebouw dat in het cen
trum moet verrijzen wanneer de
kerk aan de Rotterdamsedijk zal
verdwijnen.
Het gemeentebestuur van Schie
dam heeft zich met deze aan
gelegenheid bemoeid en aan het
overleg deelgenomen. Er is al eens
geopperd, om het Passage Theater
te verbouwen tot een soort oecu
menisch kerkgebouw, welke ge
dachte overigens nauwelijks serieus
kan worden genomen!
Er is op kerkelijk gebied ook in
Schiedam in de loop der tijden wel
een en ander te doen geweest. Opval
lend hierbij is, dat in het midden van
He vorige eeuw Schiedam onder de
Hollandse steden een eigen plaats in
nam wat betreft de verhouding van-
de kerkelijke groeperingen. Jn 1865
maakten de katholieken ruim 42 pro
cent van de bevolking uit. Na de Do
leantie in 1896 wijzigde de Situatie
zich voor wat betreft de protestantse
samenstelling der bevolking, door
dat ongeveer 300 nederduits hervorm
den zich bij de dolerenden aansloten.
Onder de kerkgebouwen van die tijd
worden genoemd, naast de Grote
of St. Janskerk. de kerk van de Waal
se gemeente, waarin thans het Stede
lijk Museum is gevestigd. Het leden
tal van de Waalse gemeente was ech
ter zo gering, dat zij per 1 januari
1830 werd opgeheven, waarna het ge
bouw door de hervormden in gebruik
werd genomen o.a. voor het houden
van zgn. diakonie-diensten. Vervolgens
stond het tot 1892 ten dienste van de
Lutherse gemeente.
Deze kwam er op zondagmiddagen
bijeen. De katholieken bezaten toen
twee kerkgebouwen, de St. Janskerk
aan de Lange Haven, gebouwd in 1824
en bediend door de paters Dominica
nen en de in 1859 in gebruik genomen
St. Janskerk aan de Nieuwe Haven.
In 1878 werd de derde R.K. kerk aan
de Singel gebouwd. Op de Dam had
den de Oud-Katholieken hun kerk ge
bouwd. De joodse gemeente had in
1859 in Achter de Teerstoof een syna
goge gesticht.
Vleeshalkerk
Een bijzondere plaats in het Schie-
damse kerkelijk leven nam de voor
malige stads-vleeshal achter het stad
huis bij de Bote^straat in. Dit ge-
Nu is het juiste ogenblik aan
gebroken voor het kopen van
golfplastic.
Golfplastic voor balcons,
schuur dakbedekking en fiets
afdak koopt U nu voor de
halve prijs..
Een grote partij transparant
golfplastic van de mooiste en
mees^ solide kwaliteiten, vorst
bestendig in twee verschillende
breedten koopt U door elkaar
voor één prijs voor nog géén
vier gulden per meter.
golf plastic
transparant
cm breed
8S0 meter
groen-transparant
120 em breed
-7*5-
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze hele partij golfplastic
90 en 120 cm breed, door elkaar
voor één prijs,
Permete\oor^7<y
Duur yen de Opruiming
13 juli tot 3 augustus.
C(in tel. of schrift, best.
bouw werd van 1853 tot 1859 als nood
kerk door de Rooms-Katholieken ge
bruikt en daarna door de christelijk
afgescheidenen voor hun diensten be
nut, nadat deze eerst gebruik hadden
gemaakt van een zaal in het Prove
niershuis.
In 1865 adviseerde de burgemeester
om de Vleeshal te verkopen, doch
daar voelden de vroede vaderen niet
voor. Het gebouw werd tegen f 200
per jaar verhuurd. In 1870 moest het
gebouw worden ontruimd, doch die
termijn werd met een jaar verlengd,
waarna de afgescheidenen op 18 febr.
1872 hun nieuwe kerk aan de Plantage
in gebruik namën, welk gebouw nu en
kele jaren geleden is verwisseld voor
de Goede Havenkerk.
Bijzonder prettig was de verstand
houding tussen de rooms-katholieken
en protestanten in Schiedam niet al
tijd, aldus een conclusie van dr. H.
Schmitz. Hij wijst er in een beschou
wing op, dat de hervormden het meest
aanzienlijke deel van de stedelijke be
volking vormden. Weliswaar beheer
sten de katholieken het zakenleven,
zodat zij in de Kamer van Koophan
del de meerderheid vormden, en wa
ren er van de twaalf Schiedammers,
die in 1848 op de lijst van verkiesba
ren voor de Eerste Kamer stonden,
zeven katholiek, maar daar stond te
genover dat de katholieken buiten de
kring der zakenlieden weinig beteken
den. De in de Schiedamse Jaarboek
jes opgesomde artsen, notarissen, ad
vocaten en kantonrechters waren vrij
wel allen hervormd; de burgemees
ters. die Schiedam in het hier behan
delde tijdvak gehad heeft, waren het
zonder uitzondering. De commandant
van de schutterij was hervormd,
evenals de 'rector van de Latijnse
school, de gemeentesecretaris, de di
recteur der brievenposterij en de
agent van de Handel-Maatschappij.
Kortom, in de zo moeilijk af te bake
nen kring der „notabelen" overwoog
het hervormde element.
Hetzelfde is het geval met de vele
verenigingen en „administratieën",
die in het Jaarboekje vermeld staan.
Wanneer men afziet van kerkelijke of
aan een kerk verwante organisaties
en instellingen als Dorcas of Vincen-
tiusvereniging, kerkeraad of Bijbelge
nootschap, dan valt het op, dat men
van een werkelijke deelneming der
katholieken in het bestuur slechts
spreken kan bij de „Vereeniging tot
het verschaffen van goede Woningen"
en bij de sociëteiten „De Vriend
schap" en „Aurora". Dit alles maakt
het begrijpelijk, dat op de kiezerslijs
ten voor de Gemeenteraad de meer
derheid uit hervormden bestond.
Veel moeilijker is het om de gods
dienstige overtuiging van deze groep
te bepalen. Uiteraard waren zij her
vormd, waarschijnlijk waren de „be
tere standen" enigszins vrijzinnig.
Dat althans valt uit de schaarse ge
gevens op te maken. Over het kerk
bezoek te Schiedam zijn veel klachten
geuit, maar daarbij dient men te be
denken, dat het aanhangers van de
moderne theologie waren die zo spra
ken. De grote meerderheid van de
Schiedamse gemeente wilde daar
van echter niets weten, na de invoe
ring van het algemeen stemrecht in
de hervormde kerk, werden kerke
raad en kiescollege confessioneel.
Weinig aangenaam
Samenvattend kan men, 'aldus dr.
Het zal wel nooit mogelijk zijn om
een duidelijk antwoord te geven op de
vraag in hoeverre de godsdienstige
tegenstelling en d e latere politieke
strijd het leven van de gewone Schie
dammer beïnvloed hebben. Vanaf de
preekstoel zal er ongetwijfeld over ge
sproken zijn, maar helaas wordt er in
de in druk verschenen predikaties niet
van gerept, met uitzondering van ds.
Hooykaas' opmerkingen over het con
flict tussen confessionelen en vrijzin
nigen. Voor de kleine middenstander
en de arbeider was de preek echter
vrijwel het enige middel om iets te
vernemen van wat er op dit gebied in
de stad en in het land omging. De
courant was vóór de afschaffing van
het dagbladzegel voor hen te duur en
lilliput-kranten zijn in Schiedam niet
uitgegeven of althans niet bewaard ge
bleven. Met de verkiezingen hadden
deze mensen nog veel minder te ma
ken.
Moge de Stads-Vleeshal dus aan di
verse godsdienstige groepen voor kor
ter of langere tijd in het verleden on
derdak hebben verschaft, geleidelijk
is men in Schiedam tot tal van kerk
gebouwen gekomen, die thans wat de
oude binnenstad betreft tot proble
men aanleiding geven. Er is over het
nieuwe Frankelandse kerkgebouw nog
al wat te doen geweest en de archi
tect J. A. Alberdink Thijm heeft er
een speciale brochure aan gewijd met
kritische beschouwingen. De aanbe
steding voor dit kerkgebouw vond op
4 mei 1857 plaats en het werk werd
gegund aan de heer M. Wouterlood
voor wat de fundering betreft voor
f 19.480. Zes maanden later volgde de
aanbesteding voor de verdere bouw
en daarvan werd H. Manders uit Til
burg de aannemer voor f 70.641. Het
totaal werd dus rond f 90.000.
Na een scherpe technische kritiek
merkt Alberdink o.m. op; „Uit alles
blijkt duidelijk, dat ten eerste de
Als U nu weet, dat U Uw kin
deren geen groter plezier kunt
doen, dan patat op tafel te bren
gen ...dan is de aanschaf van een
goede frituurpan dubbel verant
woord.
Een zwaar aluminium frituur
pan met inzet, 24 cm doorsnee,
dus een flinke maat, met koud-
greep steel, ...waarin U in een
omnjezien de heerlijkste ge
rechten frituurt (croquetten, pa
tat, vis, enz.), een pan, die in
iedere goede keuken thuis hoort
voor nog géén vijf gulden.
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze aluminium frituurpan-
et koudgreepsteel,
Dit is één van de oudste r.k. ker
ken van Schiedam, de St. Liduina-
kerk aan de Nieuwe Haven, die oor
spronkelijk de naam van „Onze Lieve
Vrouw Visitatie" droeg, doch welke
naam van Kroonheilige in 1933 bij het
eeuwfeest is gewijzigd. Over dit kerk
gebouw schreef architect Alberdingk.
Thijm in 1858 een scherp kritische
brochure.
Twee Schiedammers, de heren J.
B ,H. Beining en B. von Beers heb
ben deelgenomen aan de Drentse rij
wiel-vierdaagse ie Assen Gedurende
vier dagen hebben zij 60 km door de
mooiste gedeelten van Drente gere
den. Er waren totaal 759 deelnemers
uit het gehele land.
Vijf ernstig gewonden waren het ge
volg van het feit, dat de 25-jarige
koopman J. K. te Schiedam met de
door hem bestuurde auto op de Sin
gel het trottoir op reed. De man, die
beschonken was, reed met grote snel
heid door, terwijl een slachtoffer op
de motorkap lag. Deze viel 500 meter
verder op straat. De slachtoffers ston
den op het trottoir met elkaar te pra-
De gewonden zijn de 29-jarige me
vrouw H. Zagwijn uit de Stations
straat, zware hersenschudding ge
broken rechter onderbeen, oogver
wondingen haar 38-jarige echtge
noot, gebroken rechter been, kneu
zing linkerbeen en hersenschudding,
de 34-jarige mevrouw G. Gonlag uit
de Oosterstraat, rug- en nekklachten.
Deze slachtoffers werden naar de Dr.
Noletstichting vervoerd.
De 60-jarige heer J. Blanken van de
Parallelweg, liep gebroken linkeron
derbeen, een gebroken rechter pols
en een gekneusd rechteronderbeen op
en de 29-jarige A .A. van Vliet uit de
Ampèrestraat een gebroken linkeron-
derbeen en een zware hersenschud
ding. Deze slachtoffers werden naar
het gemeente-ziekenhuis vervoerd.
De politie heeft K. moeten bescher
men tegen de woede van het publiek.
Zelfs werd een portierknop van de po
litieauto stuk getrokken, in een po-
gipg de man uit de auto te sleuren.
De auto van K. botste ten slotte aan
het eind van de Singel tegen een
muur. De commissaris van politie, de
heer C. van der Haagen leidde ter
plaatse het onderzoek. K. werd in
verzekerde bewaring gesteld.
Man gewond bij val
in scheepsruim
De 55-jarige M. W. van der Wel uit
Schiedam is op de werf van Wilton
Fijenoord in het ruim van een schip
gevallen. De man is met een hersen
schudding, een beenbreuk en een
k aakfractuur in het gemeentezieken
huis opgenomen.
Het ongeluk gebeurde, toen men
bezig was een schroefas van zeven
ton uit het 15 meter diepe ruim van
de „Khios Belle" te takelen. De heer
Van der Wel stond op een luik om
de schroefas wat af te duwen. De hijs
stootte tegen het luik waardoor dit
serschoof en de heer Van der Wel in
net ruim stortte.
Schiedamse politie
op telexnet
aangesloten
Het hoofdbureau van politie te
Schiedam is thans aangesloten op het
poïitie-telexnet. Het heeft verbindin
gen met de politie te Rotterdam en
het binnennet. Het ligt in de bedoeling
voor het gehele Waterweggebied op
den duur een telexaansluiting tot
stand te brengen. Het Schiedamse po
litiekorps bestaat thans uit 138 man..
Dit is een foto van het Schiedamse j
stadhuis op de achtergrond het smal-
Ie gebouw van de Vleeshal bij de Bo-
terstraat, waarin zowel protestantse-
als roomskatholieke kerkdiensten zijn
gehouden, terwijl in de kelders nog
enkele slagers hun bedrijf uitoefen-
den.
de geheele schuining aller, boogen in
de waereld gekomen zijn. Al gaan de
constructieve beginselen boogprofile-
ring schuil onder het geometrisch spel
der geledingen van het tweede gothi-
sche tijdperk, een architect behoort
toch te weten, dat alle boogeggen twee
wordingsredenen hebben
Kritiek had de schrijver op het ont-
breken van vensters. Veel goeds blijft
er onder de pen van Alberdink Thijm
niet van het gebouw over en hij con
stateert; „Wij gelooven, dat onze
wenken van geen merkbare invloed
op het tegenwoordige werk meer zul
len zijn, maar als men een schip niet
de bank kan afbrengen, dan heeft
LUXOR: Lady and the tramp, a.l.
ooo
METRO: 't Is een gekke, rare. dolle.
dwaze wereld, 14 j. (prol.) ÓOOO
PASSAGE: Finale In Berlijn, 14 i. 1
REX: Winnetou tegen
14 J. O
studio '62: Samen uit. samen
thuis! a.l., (prol.)
THALIA: Daafr komen de Russen,
daar komen ze aana.l. (prol.)
't VENSTER: A
■j San Ferry Ann, a.i. ooo
f VICTORIA: Helden zonder
14 j OO
fr première
f O-OOO - zeer eoed
- goed
TREVIRA' HERENCOSTUUM
in voortreffelijke 55/45-kwaliteit.
Kreukherstellend,ideaal van gewicht,
blijvend mooi van coupe;de nieuw
ste tinten.
HÉÉL HET JAAR TE DRAGEN!
,.nJ cos1d«m
Geen telefonische of schriftelijke
orders DEZE FENOMENALE AAN
BIEDING GELDT tot en met 3 AUG.
De thuiswedstrijd die Excelsior zon
dag speelde tegen koploper HCC II
bracht heel wat publiek naar Thurle-
de. Het heeft dan ook genoten van
een goede cricketwedstrijd, waarbij
Gijtenbeek een uitstekende vervanger
bleek voor Van Gelderen. Hij depu
teerde in het eerste team met 37 runs.
o„ij uoi reu ecisie ue uuui zijn legensianaer naar cie
hKwn rtfirHii L verhouding bouwmeester alle kennis van redelij- wickets gestuurd. Aanvankelijk leek
tussen de godsdienstige eroenerineen ke hpennspi^n aiior j._
tussen de godsdienstige groeperingen
met name tussen de katholieken en
een deel der hervormden in het hier
behandelde tijdvak vrijwel steeds
weinig aangenaam is geweest. De si
tuatie was echter niet altijd hetzelfde.
Bestond er aanvankelijk vooral een
fel antipapisme, omdat het oude be
grip van Nederland als protestantse
natie bij de rechtzinnigen nog sterk
leefde, later was er de strijd met de
vrijzinnigen over het onderwijs, waar
in bovendien groepsbelangen en per
soonlijke voorkeuren een rol hebben
gespeeld. Het is deze laatste tegen
stelling geweest, waaromheen veel le
gende-vorming heeft plaats gehad,
welke legenden door Heeringa ontra
feld en weerlegd zijn.
ke beginselen aller profielen mist
ten tweede dat hij zelfs niet weet, hoe
de eggen van een deur of zenster, hoe
WESTKRUISKADE 4-5-6 TEL.124076
(naast Arena Theater)
ALTIJD 20%-30%
VOORDELIGER
(DESGEWENST CREDIETSERVICE)
dit geen succes te worden, daar op de
eerste bal van de wedstrijd reeds het
wicket van Janssen viel. De ingeko
men Gijtenbeek met o a. de gebroe
ders Schewe en Duimel wisten de col
laps te voorkomen door verstandig
batten en runnen. Met de lunch was
de stand op het bord 100 runs voor
zeven wickets down. Het totaal werd
155 en menigeen dacht dat het niet
voldoende was voor de kansen van
Excelsior omdat HCC immers bekend
staat als een zeer sterk batting team.
De kersverse international Gouka
was met de bal echter weer formida
bel op dreef en reeds in zijn eerste
over, nam hij het wicket van de ope-
ningsbatsman Abendanon. Gouka
bowlde praktisch unchanged en wist
twee wickets te nemen voor slechis
17 runs. Th. Janse nam vier wickets
voor 17 runs. Hierbij bewijzende dat
een goede change-bowler bijzonder
waardevol voor een team kan zijn.
Voor slechts weinig runs nam ook
Bruning weer enkele wickets. Het goe
de bowlen werd ondersteund door uit
nemend fielden, terwijl bovendien ve
le moeilijke vangkansen werden ge
accepteerd. Slechts Tanineau en Spek-
king wisten de Excelsior-aanval iets
te weerstaan en er werd bij de thee
pauze dan ook een stand bereikt van
50 runs en zeven wickets down. Het
totaal kwam via enkele spelers nog
tot 65 runs en daardoor had Excelsior
een verdiende overwinning behaald.
De stand is nu:
HCC II io_30
Excelsior 20 10—26
Hermes 10—25
Quick N. 11—26
SCHC ii26
De Krekels g21
Rood en Wit II li24
ACC II 10—18
Zondag a.s. krijgt Excelsior thuis
Rood en Wit II op bezoek en ook deze
wedstrijd inoeten de Schiedammers
kunnen winnen.
Belangstelling voor
beatcircus was matig
Ongeveer 300 jeugdige Schiedam;
mers hebben in de grote tent die
plaats bood aan 600 man aan de
's-Gravelandseweg het beat-circus
bezocht. Ook loco-burgemeester rar.
Van Kinderen was aanwezig.
Aan het begin van de avond greep
Pohtie in en sloot gedurende enige
tijd de kassa, omdat geen behoorlijke
noodverlichting was aangebracht bij
de nooduitgangen. Tevoren was ge
waarschuwd dat één en ander moest
gebeuren .Doch toen de directie dit
voor kennisgeving bleek aan te ne
men. sloot de politie de kassa. Toen
bleek snel aan het veiligheidsvoor
schrift te kunnen worden voldaan!
Overigens hebben de jongelui een
lange avond in de tent rondgespron
gen op muziek van „The Clungels"
en de Engelse band „The Famous
Cure" .De aangekondigde „strip-ge
beurtenissen" zullen ongetwijfeld
voor velen een teleurstelling zijn ge
worden. Er werden namelijk wat va
ge figuren op het tentdoek geprojec
teerd. Trouwens de beatgirls lieten
ook al verstek gaan.
ADVERTENTIE
Een eeuwigheid!.,
dat is de duur
van de nieuwe batterijen
Leelanehé
geïsoleerd en gepantserd.
DE HAVENLOODS DONDERDAG 27 JULI 1967
