Offerbloed van Christus als
enige voorwaarde tot heil
Erasmusprijs voor Engelse
beeldhouwer Henry Moore
Jongerenreizen
De grote vragen (XXV):
opruiming
opruiming
WASAUTOMAAT?
S'dam
VI
11
Uit talrijke reacties is gebleken dat er veel vragen zijn
over de verhoudingen tussen „onze wereld" en wat de
bijbel het „Koninkrijk Gods" noemt. Zeer beknopt hebben
wij getracht de bijbelse voorstellingen over het Godsrijk op
aarde zowel als in de hemel te schetsen. Daarbij werd ge
steld dat het Koninkrijk Gods zowel aanwezig is in de
levens van de gelovigen in de tegenwoor dig e tijd
als toekomstig over de gehele aarde. ïl datnu
zeggen dat de gelovigen in Jezus Christus, die net Ki>
nipkriik Gods nog verborgen in zich hebben,
met de armen over elkaar kunnen gaan zitten en al-
ivachten tot Godsrijk zichtbaar komt Moet
de wetenschap, dat alleen Jezus Christus het rijk Gods
op aarde kan brengen, de christenheid tot passieve af
wachting brengen?
De apostel Paulus heeft geopenbaard dat christenen
mede-arbeiders van God zijn, dat zij tijdig en ontijdig het
Koninkrijk Gods moeten proclameren en dat zij er, des
noods dwars tegen alle satanische- en menselijke tegen
krachten in, aan mee moeten werken. Er kan geen sprake
van zijn dat de christenheid de wereld kan „bekeren'
maar er kan evenmin sprake van zijn dat de christenen
de wereld aan zijn lot mogen overlaten! Op alle terreinen
van het leven moeten christenen trachten de beginselen
van het Koninkrijk Gods uit te dragen en te realiseren Dit
is een geweldige opdracht en tevens het kruis dat de
volgelingen van Christus hebben te dragen.
Een geweldige opdracht omdat de christenen de voor
hoede mogen zijn van het Godsrijk dat eens de gehele
aarde zal omspannen, en een kruis omdat zij op grond
van de profetie weten dat, naarmate de tijd van de
ontsluiting van Gods heil voor de gehele we
reld nadert, de antimachten sterker zullen opdringen en
alles zullen doen om de doorbraak van het heil te verhin
deren. Gods beloften zijn garant dat deze luciferische opzet
niet zal gelukken, maar wél staat vast dat in het kader van
de grote scheiding tussen de vertegenwoordigers
van God en die van de „tegenstander" (hebr. schatan) de
wereld in een „verdrukking" gebracht wordt, zoals er naar
Jezus' eigen woorden in Mattheus 24 „nooit geweest' is.
„Goed" en „kwaad" in de bijbelse zin van „vóór" of
.jtegen" God spitsen zich immers in de voleinding van de
geschiedenis toe.
Jezus gebruikt in zijn gesprek over de voleinding het
beeld van „weeën" die een geboorte voorafgaan. Deze
.weeën" moeten er zijn wil de geboorte, de ont
sluiting van Gods heil tot stand kunnen komen Het
Koninkrijk Gods is immers de vrucht die uit de harde
schil van de Godsvijandige machten gepeld moet wor
den en dat is voor de gehele wereld een pijnlijke operatie.
Om de kostbare vrucht te ontsluiten, moet God de keiharde
noot van deze wereld kraken. Daarom staat een wezenlijk
christen in een dubbel kruis: allereerst moet hij zelf met
vallen en opstaan de eigen van God afgekeerde hardheid
doorbreken en dan, als mede-arbeider van God, de harde
nood van de God-vijandige wereld kraken.
Bij dit alles is inzicht in het ontsluitingsproces nodig
Alle activiteiten die het manifeste Koninkrijk Gods voor
bereiden zijn nodig en juist, maar zij resulteren
niet in een paradijs op aarde De voorbereidende ac
tiviteiten zijn bouwelementen die in de antichris
telijke periode welke over de wereld komt gelouterd zullen
worden ingevoegd. Christenen die veel méér doen dan
bidden voor hun persoonlijk zieieheil en daadwerkelijk be
zig zijn voor het Koninkrijk Gods zijn pioniers. Zij „be
reiken" Kanaan niet. maar bereiden de intocht van Gods
volk in Kanaan voor.
Als wij nu over inzicht spreken, betekent dit niet alleen
dat wij aan de hand van de profetie iets weten over de toe
komstige ontsluitingsprocessen en de weeën die daarmee
verband houden. Het betekent ook dat wij ons bewust
worden van de voorwaarden van het heil. Heel het
kerkelijk denken van onze tijd is vol van begrippen als
naastenliefde, medemenselijkheid, sociale gerechtigheid,
vrede en geluk. Vele kerken zijn zich ervan bewust dat het
persoonlijk heil te veel gekoesterd werd en dat men daar
bij de wereld rustig in zijn ellende liet verzinken. Maar
nu is het gevaar levensgroot dat men zich gaat blind
staren op allerlei menselijke middelen die de wereld moe
ten redden en verbeteren.
De God van de bijbel treedt in relatie tot de persoonlijke
mens, maar laat daarbij de wereld als totale grootheid
niet rusten Het is echter evenzeer waar dat God de
wereld niet aanpakt zónder eerst de persoonlijke mens aan
te spreken! Vrede, gerechtigheid, naastenliefde, mede
menselijkheid blijven loze kreten als de mensen de Weg
niet volgen die uitsluitend tot redding gegeven is.
In één der eerste artikelen van deze reeks hebben wij ge
wezen op het „zó zijn" van JHVH, d.i. IK BEN DIE IK
BEN en Ik ben zoals Ik ben. Als wij vrede, gerechtig
heid, naastenliefde, medemenselijkheid enz. anders en
op een andere wijze willen dan God wil, bevorderen
wij niet de komst van zijn Koninkrijk en daarmee ook
niet de verlangens van alle mensen van goede wil
Alle kerkelijke én „wereldlijke" beginselen en activitei
ten die n i e t overeenkomstig het „zó zijn" van IK BEN
(God) zijn, lopen dood.
Welke weg heeft God ons dan gewezen? Jezus heeft ge
zegd dat hij zelf de WEG is. De weg naar het goede
doel: de volkomen mens op een volmaakte wereld, is on
denkbaar zonder het Christus-bestaan. Om de weg te
kunnen volgen die naar het doel leidt moeten wij deel
nemen aan dit Christusbestaan en dit deelnemen houdt
n i e t in dat wij Christus „nadoen", maar dat wij met hem
meedoen. Geen mens is evenwel in staat tot dit „mee
doen", tenzij hij het offer van Christus aanvaardt Er
is geen heil denkbaar zonder het offerbloed van
Christus.
Alle activiteiten, ook al zijn zij nog zo christelijk in de
zin ven „etiek" of het volgen van evangelische beginselen,
kunnen niets dan desillusies opleveren als met de eer
ste voorwaarde is vervuldde bedenking
van de menselijke schuld door het bloed van Jezus
""^ee^enkele verworvenheid in het Koninkrijk Gods is
mogelijk zonder dit centrale heilsfeit: dat God zichzelf tot
offer voor de schuld van de mensheid heeft gegeven. Hoe
geweldig dit feit overigens ook is, het kan eerst tot heil
voor de wereld worden als dit offer wordt aanvaardt
Wat de gemeente van Christus betreft leeft dit gees
telijk organisme uit het bloed van Christus en in het Heilig
Avondmaal wordt de gemeenschap met dit offerbloed tot
teken en werkelijkheid. Maar het zou een volkomen mis
kenning van de bijbelse leer op dit gebied zijn als wij
zouden veronderstellen dat de verlossing van de gehele
wereld buiten het bloed van Christus zou kunnen omgaan.
Alle leefbaarheid, alles wat er nog „goed" en welluidend
en liefelijk is op deze aarde, is uitsluitend te danken aan
het offer van Christus.
Velen hebben bezwaar tegen een God die „bloed wil
zien" om de schuld van de mens te delgen. Men ziet er
een primitief wreedaardig ritueel uit vergane tijden in.
Het Oude Testament zegt ergens dat „de ziel in het bloed
is, d.w.z. dat de essence van ons leven het bloed is. Het
offer van Kaïn werd afgewezen omdat het geen bloed
offer was en Abels offer werd aanvaard, want het was een
leven dat geofferd werd aan de enige Gever van het
leven. Toen de engel des doods door Egypte trok om alle
eerstgeborenen te doden, ging hij voorbij aan de huizen
waarvan de deurposten bestreken waren met het bloed van
geslachte dieren en één maal per jaar deed de Hoge
priester van Israël verzoening voor de zonden van het volk
door bloed op de Ark te sprenkelen. Het „zo zijn" van
JHVH houdt de eis van het offerbloed in en dan is het vol
komen niet terzake doende of wij deze God wel „gewenst'
achten.
Het grote offer wordt ten slotte door God zelf gebracht,
als hij zich in Jezus Christus als een lam laat slachten
voor de schulden der wereld. Alle streven naar eenheid,
naar gemeenschap, naar vrede en gerechtigheid, zeker
heid en een „betere wereld", óók het streven van de
kerken, is ijdel, tenzij men zich bewust wordt van zijn
grenzeloze schuld en deze schuld ook beleden wordt, plei
tend op het offerbloed van Christus. Deze waarheid ia
vreemd aan alle religie en filosofie van de mens uit.
Het is de meest o n.t w e k e n en verdoezelde
waarheid die wij kennen, en wat wel om drie redenen:
1 de onverdragelijke betekenis van onze collectieve
2 de^,dwaasheid'dat het bloed van een Jood „uit het
jaar 0" ons voorwaarde tot het heil zou kunnen zijn
3 de „vernedering" dat „een ander" of zelfs God voor
ons zou moeten boeten.
Laten wij geen illusies koesteren De gehele mensheid
is van één bloed leert de bijbel en de myriaden gevoelens,
gedachten en daden van de mensheid zijn de uitingen van
één organisme. Er zijn persoonlijk gradaties van schuld,
maar het ene „lichaam" dat de mensheid vormt is m zijn
geheel schuldig door het „anders zijn" dan het „zo zijn
VaOveral rijzen de muren tussen mensen en volken op;
het zijn wezenlijk de zelfgebouwde bolwerken van onze
schuld. Er zijn geen poorten naar het land van belofte in
deze muren en geen beleid, noch geweld kan ze omver
halen. Wij tasten als blinden langs muren riep Jesajj»
Israël toe omdat er geen gerechtigheid is. De gerech
tigheid kunnen wij zelf niet verwerven; zij is uitsluitend te
verkrijgen door het pleiten op het bloed van het Lam
Gods, dat naar Johannes woorden de zonden der werela
wegneemt.
Het Koninkrijk Gods komt zo zeker als de profetie waar
is, maar er is een klemmend en buitengewoon alternatief.
Het komt met geweld en onvoorstelbare catastrofen door
God zelf, als de mensen voortgaan hun torens van Babel te
bouwen, óf het komt doordat de mensen eindelijk alle
eigen gerechtigheid laten varen en zich stellen onder het
bloed van Christus. De leer van de laatste dingen onthult
ons dat beide wegen bewandeld zullen worden. Een
deel van de mensen zal zich onder het offerbloed stellen en
zó gered worden om Kanaan binnen te gaan: een ander
deel zal weigeren en onder de druk van een scala van
rampen tot bekering „geperst" worden. Slechts de onver-
zoenlijken zullen „verloren" gaan, d.w.z. dat zij geen deel
zullen hebben aan het Koninkrijk Gods en de „tweede
dood" zullen sterven.
Actueel gesproken willen wij volstaan met op drie pro
blemen van wereldbetekenis te wijzen. De vrede op aarde
is geen zaak van politieke constructies en evenwicht dei-
machten, geen zaak van protesten en acties, maar geheel
en al van schuldbelijden en aanvaarding van het offerbloed
van Christus.
De scheiding van beide Duitslanden is geen politieke
zaak, maar een zaak van volharding in de ontkenning van
schuld. Denken wij werkelijk dat een Volk aan Gods „oog
appel" Juda kan komen, denken wij werkelijk dat een
volk met een drieduizend kilometer lange rij Joodse doden
kan voortbestaan zónder zich onder het bloed van de Jood
Jezus van Nazareth te stellen?
De eenheid der kerken wordt niet volbracht in de aan
vaarding van uitgekiende formules en in lokale demonstra
ties van uiterlijke eenheid, noch in de activiteiten van de
Wereldraad, maar in de eenheid der schuldbelijdenis en in
de eenheid van geloof in de reiniging door het bloed van
C*is'raëf'zal de „hand van JHVH" zijn in het Koninkrijk
Gods op aarde, de bestuurder der volken, maar niet dan
nadat Israël Jezus van Nazareth aanvaardt als zijn mes-
sias, wiens bloed alléén Israël kan verlossen
H. VERWEIJ
afgepaste overgordijnen
2S0X120 cm
ook geschikt
en deuren.
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij dit kunstleer met 6 jaar
garantie, kleurecht, koude en
warmte bestendig, in een groot
aantal kleuren, /I/I
nu per meter
dres
plaats
(blokletters s.v.p.)
De Erasmusprijs 1968, groot honderdduizend gulden, is toegekend
aan de Engelse beeldhouwer Henry Moore. Zijne koninklijke hoogheid
prins Bernhard. regent van de Erasmusstichting, zal op 3 mei te
Arnhem de kunstenaar de prijs overhandigen. Dezelfde dag zal een
retrospectieve tentoonstelling in het Kröller Muller Muséum geopend
worden. De expositie zal half september te zien zijn in Museum
Boymans van Beuningen te Rotterdam.
De Premium Erasmianum wordt
eenmaal per jaar toegekend aan per
sonen of instellingen die een belang
rijke bijdrage op cultureel, sociaal
of sociaal-wetenschappelijk terrein
voor Europa hebben geleverd. De
laureaat 1966, Sir Herbert Read, ty
peerde de nu bekroonde kunstenaar,
als volgt.
„De grootheid van Henry Moore als
beeldhouwer ligt besloten in zijn ver
inogen om in een tot de zinnen spre
kende perfectie symbolen te verwe
zenlijken die ons onbekende dimensies
Makkelijker kan 't al niet...
U hangt zó deze kant en klaar
overgordijnen op, omdat het
hakenband en de onderzoom er
reeds Inzitten!
Een grote partij afgepaste
overgordijnen, in twee uit
voeringen, Jacquard damast van
15.50 in drie verschillende kleu
ren en moderne weefstof van
17.50 - Ideaal voor slaap- logeer-
en huiskamer, nu door elkaar
per stuk voor nog géén acht
gulden.
Jaquard
Damast
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze afgepaste overgordij
nen, in Jacquard damast of mo
derne Weefstof, kant en klaar
met onderzoom en hakenband,
250 cm lang, 120 cm breed,
door elkaar £LÊ
per stuk \M%jO
n de Opruiming
18 JtRUari tot 9 februari
tel. of schrift. best.
van de werkelijkheid openbaren".
Henry Moore werd 30 juli 1898 als
zevende kind van de mijnwerker Ray
mond Moore te Castleford geboren.
Als knaap wilde hij al beeldhouwer
worden. De enige van wie hij gehoord
had was Michelangelo. Door middel
van een beurs kreeg Moore een onder
wijzersopleiding en in 1916 had hij al
een plaats aan zijn oude lagere school.
In 1917, deel uitmakend van het vijf
tiende regiment Londense Jagers
werd hij het slachtoffer van een gas
aanval. Als oud-strijder kreeg hij fi
nancieel d,e gelegenheid de Leeds
School of Arts te bezoeken, waar hij
twee jaar bleef.
Na enkele reizen naar Frankrijk en
Italië werd hij benoemd tot beeld-
houwdocent an het Royal College of
Arts te Londen. In 1926 kreeg hij zijn
eerste tentoonstelling in de St. George
Galerie. Daar begon zijn weg naar in
ternationale roem.
CONFLICT
FABRIKANT
OVERTREKT NU
BANKSTEL
Schoonheid in de zin van de late
Grieken of de Renaissance is niet wat
Moore zoekt. Tussen schoonheid van
uitdrukking en uitdrukkingskracht
ligt een functioneel verschil. Voor
Moore bekoort het eerste alleen maar,
het tweede bezit een geestelijke vitali
teit die dieper ontroert en verder
dan de zinnen. Reeds in vroege wer
ken treft ons een ondefinieerbaar
beeld, een bijna mystieke verbonden
heid met de oorsprong van aarde en
mensensoort. Moeder en kind. één
van de kenmerkende thema's in zijn
werk, uit 1925, zou in elke voorbije of
komende cultuur begrepen worden.
Het is een realiteit van leven. Niette
genstaande beeldt Moore niet de
schijn van de werkelijkheid uit, maar
een expressie van het leven zelf en
geeft hij een stimulans om met me,er
energie te leven.
„Ik ben persoonlijk ervan overtuigd
dat alle leven conflict is. Dat is een
feit, waarvan men zich bewust moet
zijn en waarin men zich moet schik
ken. Sterven moeten wij en de dood
is het tegendeel van het leven. De
mens moet een synthese vinden en
het met tegengestelden eens zijn.
Kunst en leven bestaan uit conflic
ten".
WORMEN
geen mogelijkheden grote objecten
te verwezenlijken. Noodgedwongen
maakte hij tekeningen o.a. van men
sen in schuilkelders. Door zijn vroege
bewondering voor prehistorische rots
tekeningen in Spanje zal Moore wel
licht vergelijkingen getrokken hebben
t.a.v. zijn tijdgenoten, in oneindige
rijen naast elkaar liggend, anonieme
wormen in een donker aardhol be
scherming zoekend, evenals in pre
historische voorouders, tegen aan
vallen op zijn bakstenen veiligheid.
Na 1945, als reactie op de dagelijk
se dreiging, ontstaan gezinsgroepen-,
beelden die geborgenheid en veilig
heid symboliseren. De familie als te
genstelling van de op massale vernie
tiging uitzijnde oorlog.
DE GROTE
AARDMOEDER
Henry Moore is- altijd van zijn on
bewuste uitgegaan. Beeldmateriaal
dat ieder in zich heeft en dat terug
gaat tot de eerse verschijnselen van
leven, universele vormen waarmee
ieders onderbewustzijn bekend is.
doemen als flitsen in het bewustzijn
op. Tekens waarop een ieder kan rea
geren, mits het alledaagse bewust
zijn niet de overhand heeft.
Na sculpturen als moeder en kind
wordt in het thema liggende vrouwen
de verbinding met de grote moeder
gehandhaafd. De vrouwenfiguren wor
den landschappelijk gehakt en gebei
teld. godinnen van de vruchtbaar
heid. Moore's bezetenheid voor het
voor bijzonder lage prijs!
Vraag vrijblijvend huisbezoek
Tel. 25 31 II, Rotterdam
b.g.g. tel. 28 34 63
vrouwelijke draagt geen erotisch ka
rakter maar is een zoeken naar een
archaïsche wereld waarin alleen het
zijn en voortbestaan telt, een existen
tie ontdaan van alle franje en status.
Bij de gebruikte materialen als
Horntonsteen, Armeens marmer en
donker Afrikaans ho-ut, dwalen onze
gedachten onwillekeurig af naar ruige
rotsgebergtes, onbegaanbare wouden,
archaïsche landschappen waar men
zich moet meten met de kracht van de
natuur. Moore schrikt niet terug van
deze weerbarstige blokken. Na eerst
het overtollige weggehakt te hebben,
gaat hij ze te lijf met geheel zijn inzet
en techniek. In technisch opzicht
wijkt zijn werkwijze dan ook niet af
van de oer-oude traditie. Het is een
puur mannelijke kunst, constant bezig
met de grote aardmoeder. Het zijn
vormen die staan en de omringende
ruimte beheersen. Henry Moore drukt
het zelf als volgt uit.
„Ruimte en vorm zijn één en het
zelfde. Men moet er voorzichtig mee
zijn. De belangstelling voor de ruimte
kan zich altijd meer op de voorgrond
dringen en uiteindelijk tot doel wor
den, zodat ten slotte geen vorm meer
overblijft. Men moet niet vergeten
dat beeldhouwen hoofdzanelijk vorm
1S"' ZEKVELD
Welk merk? Welk type?Welke prijs?
En waar krijg ik de hoogste korting?
Al deze vragen worden onpartij
dig beantwoord door het Consu
menten Voorlichtingsbureau.
Vraag de volledige brochure van
alle wasautomaten van het Con
sumenten Voorlichtingsbureau.
Onderstaande bon Invullen en
opplakken op briefkaart of in ge
sloten enveloppe zenden aan:
bureau (C.V.B.) Postbus 207
Dordrecht
Vliegreizen 1S degen vol peneien
Spanje'BenidormJHotel Orozea v.a. 399,-
Roemenië/Eforia/Bung.park v.a. f 439,-
Corfu/Duikschool Barakuda v.a. 649.—
Vele doe-het-zelvers profiteer
den het afgelopen seizoen van
onze aanbiedingen kunstleer...
nu verkopen wij in deze oprui
ming nog voordeliger en bent U
in de gelegenheid dit kunstleer
voor minder dan de helft van
de normale prijs aan te schaf
fen.
Grote partij kunstleer, prima
geschikt voor meubelbekleding,
wandbekleding enz. Kunstleer
dat zich subliem laat verwerken
en een ongekend resultaat geeft,
zes jaar garantie, gegarandeerd
kleurecht, koude en warmte be
stendig, verkrijgbaar in een
groot aantal kleuren, nu per
meter voor nog'géén drie gul
den.
Henry Moore
Don Kozakkenkoor
in De Doelen
Zaterdag 10 februari zal het origi
nele Don Kozakkenkoor onder leiding
van Serge Jaroff een concert geven in
de grote zaal van De Doelen.
Dit concert maakt deel uit van een
uitgebreide toernee die het koor door
geheel Europa maakt gedurende dit
seizoen. Het Don Kozakken Koor telt
25 leden. Het koor brengt weer een
nieuw programma van liturgische ge
zangen. volsmelodieën en typisch Rus
sische koorzang. Het is in 1918 opge
richt en staat sindsdien onder leiding
van Serge Jaroff.
