John Kenneth Galbraith wijst
„Een uitweg uit Vietnam"
Culture behandelt zalenprobleem
nonopole
Trouw aan
Israël!
17e jaargang no. 22, donderdag 28 maart 1968
Een alternatief van het andere Amerika
KUNSTGEBITTEN
Bad Groenoord 20 april open
Jan van Gelder komt
verder naar binnen
DE HAVENLOODS
Weekblad voor Schiedam en Kethel
Directie: W. van der Giessen
Hoofdredactie: H. Vertvey
Uitgave Stichting „De Jeugdhaven".
Er is „een ander Amerika". Het is het Amerika van intellectue
len, kunstenaars, studenten, die herhaaldelijk hun verontrusting
uitspreken over het in hun land gevoerde beleid. Zowel ten aan
zien van de binnenlandse problemen als van de buitenlandse,
waarvan de oorlog in Vietnam het grootste en dwingendste is. Het
is dat Amerika, waarvan president Kennedy zo duidelijk de ex
ponent was, en dat het beste antwoord is op het „anti-Amerika
nisme", dat hier en daar de kop opsteekt.
John Kenneth Galbraith, hoog
leraar aan de Harvard-universiteit
en reeds lang een van de belang
rijkste economen ter wereld, onder
Kennedy ambassadeur in India, is
een van de woordvoerders van dit
andere Amerika. In november 1967
verscheen van hem een dun boekje,
„How to Get Out of Vietnam", dat
nu in het Nederlands verscheen in
de Kritische Bibliotheek van de
uitgeverijen Polak en Van Gennep,
De Bezige Bij en Meulenhoff Ne
derland. In zes korte hoofdstukken
zet Galbraith zijn plan uiteen om
uit het probleem Vietnam te ge
raken door geleidelijke terugtrek
king van de Amerikaanse troepen
Het ls een uitermate nuchter plan
gespeend van valse emoties en ge
grond op de erkenning, dat de Ame
rikaanse inmenging berust op een
verkeerde visie uit de laren van de
koude oorlog. Galbraith's conclusie is
even eenvoudig als oprecht: omdat
de oorlog in Vietnam een oorlogis
tegen nationalisme, een verschijnsel
dat Amerika overal ter wereld
stimuleert en op de been helpt (Ti-
tol), „zijn we in eén oorlog verwik
keld die we niet kunnen winnen en
een die we niet moeten willen win
nen".
De visie op het communisme,
waarvoor o.a. Foster Dulles verant
woordelijk is, is totaal ongeschikt ge
bleken om de situatie in Vietnam
te beoordelen. Hoe ziet die visie er
uit?
Galbraith schrijft: „In de visie op
het wereldcommunisme als een gro
te samenzwering, zoals die zich
ontwikkelde na de Tweede Wereld
oorlog, stond er een ding als axioma
vast. Het communisme zou zich bui
ten de Sovjet-Unie nooit met succes
met een nationalisme kunrien vereen
zelvigen. Het was een vreemde en
tevens een kwade zaak waaraan geen
enkel land zich zou wagen behalve
wanneer het ven buitenaf zou worden
opgedrongen. Communisten konden
nooit vaderlandslievend zijn."
De schrijver acht dit op zichzelf
een respectabel standpunt, dat in ze
kere zin opging voor Europa, waar
de communisten van Frankrijk en
Italië zich loyaal betoonden met Mos
kou. Voor Azië geldt deze visie njet.
JOHN KENNETH GALBRA1GHT
In zijn eigen woorden: „Deze cri
sis neemt de vorm aan van het he
vige verschil tussen Moskou en Pe
king, een geschil waar alle commu
nistische partijen ter wereld op een
of andere manier bij betrokken zijn.
Wat achter dit geschil ligt is, naast
andere factoren, de opkomst van het
nas onahsme ais ce levende en aan
invloed winnende factor binnen het
communistische blok". En met wat
gemakkelijk als een pleidooi gelezen
zou kunnen worden voor onze steun
aan Hanoi en de Vietcong, in plaats
van aan Saigon vervolgt hij: „Het
streven naar onafhankelijkheid is een
bijzonder sterke kracht. Wij kunnen
ons in politiek opzicht in alle oprecht
heid met deze kracht verenigingen.
Op den duur kumien de communis
ten dit niet, een van de fundamente
le redenen waarom hun offensief in
de onderontwikkelde gebieden zal
mislukken."
Dat iet echter juist de Noordviet-
namezen zijn, die de erfgenamen
van de nationalistische revolutie te
gen de Fransen zijn, daaraan be
staat geen twijfel.
zijn verbroken; de minister van
Buitenlandse Zaken, Dean Rusk,
geeft tegenwoordig zelf toe dat de po
litiek van Hanoi niet centraal vanuit
Peking wordt gevoerd, wat zeggen
wil dat de oorlog onder plaatselijke
leiding staat, en dat betekent weer
dat de leiding van de oorlog in Viet
nam zelf ligt, dat de Amerikanen te
maken hebben met een nationaal
communisme) en de politiek van
Amerika om landen te steunen met
een sterke nationalistische kracht,
brengt Galbraith tot de conclusie,
dat er in Vietnam eigenlijk geen
aanwijsbare vijand is.
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken helpt hem tot. deze conclusie
te komen. In een publicatie „Viet
nam in Brief", staat „de onheilspel
lende waarschuwing dat Vietnam het
voornaamste proefterrein is dat door
de agressors van vandaag gekozen
is om de nieuwe agressieve strate
gie in. praktijk te brengen: de zoge
naamde nationale bevrijdingsoorlo
gen."
Galbraith: „Maar het artikel kan
niet Moskou als uiteindelijke agres
sor aanduiden, want Moskou heeft on
enigheid met Peking, en de laatste
stad ligt dichterbij Vietnam. En Pe
king kan evenmin als zodanig wor
den genoemd, omdat Hanoi meer
hulp ontvangt vanuit Moskou. De pu
blicatie moet dus stilzwijgend aan
de identiteit van de agressors voor
bij gaan, en doet dat ook inderdaad.
Het verdedigen van een oorlog zon
der dat men een vijand kan aanwij
zen, is iets dat ook nog niet vaak
kan zijn voorgekomen. De waarheid
is onaangenaam, maar wel eenvoudi
ger."
Tenslotte komt Galbraith tot de
formulering van een aantal stappen,
die onmiddellijk kunnen worden ge
nomen, te beginnen met een wijzi
ging van de Amerikaanse doelstel
lingen in Vietnam in die zin, dat zij
overeenkomen met de aard van het
conflict, te vervolgen met onderhan
delingen, waarbij een eerste vereiste
een wapenstilstand is, en tenslotte
een volledige terugtrekking van de
Amerikaanse troepen. Het eeuwige
argument hiertegen, dat dan de deur
wijd oper. staat voor het Chinese
communisme (domino-effect) neemt
Galbraith niet ernstig.
Corrupt
Conflict
Galbraith: „Van China weten we
nu dat de communisten zich onder
de banier van het nationalisme heb
ben geschaard, hetgeen een van de
voornaamste redenen was waarom
zij in conflict kwamen met Moskou.
En men moet nu wel aannemen dat
er zowel in Noord- als Zuid-Vietnam
hetzelfde is gebeurd. De communis
ten zweren trouw aan de zaak van de
Vietnamese nationaliteit, de Vietna
mese identiteit. Zij bieden een toe
vluchtsoord aan niet-communisten
die even sterk nationalistisch voelen.
Dit standpunt is evenmin volledig in
strijd met de filosofie van de rege
ring in het verleden. Walt W- Ros-
tow, de voornaamste adviseur van
president Johnson voor de nationale
veiligheid, h,eeft de neiging van het
communisme om een patriotische
macht te worden, de „zich langzaam
voltrekkende, maar grote histori-
REPARATIES
le klas werk vanaf f 5.— per reparatie
20-karaats gouden kroon f 17,50
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTILIA
Hoogstraat 40. R'dam. Tel. 010-12.60.10
Te bereiken met tram: 1, 3, 6, 8 en
buslijn 32. 34. 38. 45. 49. 49a.
WIJ hebben Nederlands
grootste sortering
verlovingsringen
LEO VAN IERLAND
LIJNBAAN 50
Hier heeft elk individu zijn moge
lijkheden, zelfs zijn eigen plicht. Die
is, te helpen bij deze massale over
reding. Het Witte Huis, senatoren,
leden van het congres, gedelegeerden
die de partijprogramma's opstellen
en de kandidaten voor de komende
conventies kiezen, zij allen behoeven
de aandacht van de bezorgde burger-
Maar hetzelfde geldt voor diens
vrienden, buren, collega's, mede
kerkgangers, mede-kiezers. Wanneer
de meerderheid van ons volk zich
realiseert dat er een betere koers
mogelijk is in Vietnam, kunnen we er
van verzekerd zijn dat de politici
niet lang op zich zullen laten wach
ten."
Galbraith richt zich tot zijn mede-
Amerikanen. Dat neemt niet weg,
dat zijn woorden ook buiten de gren
zen van de VS geldigheid hebben.
De publieke opinie, ook buiten Ame
rika, moet worden gemobiliseerd.
Ontwerp structuur
plan voor binnenstad
is gereedgekomen
Nadat reeds vaak en bij vele gele
genheden de vraag is gesteld, wan
neer het Structuurplan voor de bin
nenstad van Schiedam gereed zou
zijn en bekend gemaakt wordt, wordt
thans door het gemeentebestuur van
Schiedam medegedeeld, dat het ont
werp gereed is gekomen.
Het plan, dat is ontworpen door het
stedebouwkundig bureau R. H. Fled-
derus N.V. te Rotterdam, zal in de
gemeenteraadsvergadering van juni
a.s. ter behandeling en vaststelling
worden aangeboden. Het plan be
treft Broersvest - Rotterdamsedijk -
Kerkstraat - Hoogstraat en omgeving.
Aan de hand hiervan zal nu de ver
dere ontwikkeling van de Schiedamse
binnenstad, waartoe een groot deel
reeds is gesaneerd en ook verdere
saneringen nog zullen plaats vinden,
worden vastgesteld.
Het structuurplan geeft op grond
van daartoe verrichte studies een vi
sie op de toekomstige ontwikkeling
van de gemeente Schiedam. In het
stedelijk museum zal van 6—21 april
mede aan de hand van een maquet
te het structuurplan te bezichtigen
zijn.
Zaterdag 20 april zal Bad Groen
oord voor het publiek worden openge
steld. De gemeentelijke plantsoenen
dienst is al begonnen met het ge
reedmaken van de terrassen. Het
zwembad zal verwarmd worden.
Overdoen
Galbraith,: „De regering in Saigon
is met ónze medewerking een
steeds minder vaderlandslievende
macht geworden. Zij erfde het bu-
reaucratische apparaat en de rege
ringsgewoonten die geassocieerd
werden met het Franse koloniale be
wind. Zij wordt gesteund door de
kooplieden, de landeigenaars en de
profiteurs die rijk werden onder de
Fransen. Talrijke ambtenaren zijn
weinig vaderlandslievend en alleen
maar corrupt. De generaals die de
regering gedurende afgelopen jaren
hebben beheerst, zijn door de Fran
sen opgeleid. Sommigen van hen
vochten voor de Fransen. Degenen
die de Fransen versloegen staan nu
vrijwel allen aan de andere kant."
Als Galbraith de strijd van de
Vietcong kwalificeert als een strijd
om de nationale identiteit, verwijst
hij naar de hulpeloosheid van de
Westerse machten (Engeland, Frank
rijk, Nederland) wanneer zij te ma
ken kregen met de nationalistische
reactie op een koloniale overheer
sing.
„Het doet er weinig toe hoe zwak
de oppositie is. De Engelsen, met een
monopolie op de militaire macht,
konden zich in India niet handhaven
toen de oppositie eenmaal op basis
van de vaderlandslievende gevoelens
het volk voor zich had gewonnen. Zij
werden tot de terugtocht gedwongen
door een ongewapende massa In dho
ti's, geleid door een kleine man in
een lendendoek".
Niet willen winnen
En als conclusie: „Dat het onder
anderen de communisten zijn die de
banieren van het nationalisme dra
gen, verandert niets aan de essentië
le aard van het probleem. Elders
hebben zij zich, met enkele uitzon
deringen, ook aan nationalistische
zijde geschaard- Het blijft een oor
log die door westerse landen niet ge
wonnen kan worden, en die zij niet
willen winnen."
De instorting van het fundament
waarop de visie van de wereldom
spannende samenzwering van het
communisme was opgebouwd (de be
trekkingen tussen China en Rusland
„Het Chinese imperialisme in de
ze streken spreekt voor zichzelf, en
staat in deze streken nog ongunstiger
bekend dan het Franse. De Chinezen
weten dit ongetwijfeld zelf ook. Door
dit gedeelte van de wereld onder Chi
nees beheer te plaatsen dragen wij
de strijd die wij niet kunnen winnen,
aan hen over En, zoals professor
Arhtur Schlesinger jr. overtuigend
opmerkte, wanneer China inderdaad
een bedreiging was, dan zou toch
geen enkele van de recente regerin
gen in Saigon een stevig bolwerk
vormen tegen een miljard zuid
waarts oprukkende Chinezen."
Galbraith besluit bewogen: „Laat
iedereen ervan doordrongen raken
hoe we in Vietnam een verstandiger
weg kunnen inslaan. Mensen kunnen
door iedereen overtuigd worden dat
er een verstandiger weg bestaat.
In het kader van de komende Ko-
nlnginnefeesten ligt het in de bedoe
ling, dat het schip van de Schie
damse Zeekadetten, de Jan van Gel
der voor de eerste maal in de ge
schiedenis meer naar de binnenstad
zal komen. Zoals bekend ligt de ex-
mijnenveger sinds jaar en dag in de
Schiedamse Voorhaven aan de werf
Gusto. Dit houdt mede verband met
diepgang, havendienst, bruggen enz.
Voor een en ander wordt thans ge
wacht op de noodzakelijke vergun
ningen van het gemeentebestuur.
In verband hiermee wordt thans
aan boord van de Jan van Gelder
hard gewerkt aan voorbereidende
maatregelen. Zo wordt getracht het
schip een „lift" te geven, dat wil zeg
gen, te trachten het zoveel mogelijk
omhoog te brengen en dus de diep
gang te verminderen. Over dit alles
wordt aan boord tijdens de bijeen
komsten veel gesproken en plannen
gemaakt. Het gaat voornamelijk over
het achterschip, dat 60 cm te diep
ligt voor de sluizen die gepasseerd
moeten worden. En dan te weten,
dat een enkele centimeter al teveel
kan zijn!
De havenautoriteiten zijn hulpvaar
dig genoeg doch ook het Hoogheem
raadschap Delfland heeft er bemoei
ingen mee. Voor het sleepwerk heeft
de aannemer Simon een sleepboot be
schikbaar gesteld. Voorts zal bij ver
kregen toestemming, oók van ge
meentewege worden geassisteerd bij
het verslepen.
Het ligt in de bedoeling de Jan van
Gelder gedurende de demonstraties
ligplaats te laten nemen in de Nieuwe
Haven, dichtbij de Oranjebrug. Er
is aan boord van het schip nog heel
wat werk te verrichten doch het ka
der wil zorgen op tijd gereed te zijn
teneinde aan eventuele problemen het
hoofd te kunnen bieden.
Voor de huidige zeekadetten en de
genen die zich dezer dagen komen
aanmelden, is er interessant werk te
doen. Het schip moet o.a. gepavoi-
seerd en geïllumineerd worden. Op
zaterdag 27 april zal de Jan van
Gelder gereed moeten zijn voor de
ontvangst.
In een gezamenlijke krachtsin
spanning om de crisis te doorbre
ken waarin het culturele leven van
Schiedam dreigt te geraken als ge
volg van gebrek aan behoorlijke
zaalruimte, gaat de algemene
kunstkring Cultura Schiedam op
zaterdag 20 april een culturele
avond beleggen onder de wel zeer
sombere titel „Macabre". Het is de
macabre van het culturele leven
in Schiedam waarvoor aandacht
wordt gevraagd.
Bekend zijn de mislukkingen ten
aanzien van het Passage-Theater,
waardoor men in een culturele impas
se is geraakt, mede doordat het dage
lijks bestuur van de gemeente en de
directie van genoemd Theater tegen
over elkaar zijn komen te staan en
tot dusver van geen enkele toenade
ring is gebleken. „Cultura" heeft als
gevolg van een en ander reeds enkele
malen de activiteiten in Vlaardingen
moeten ontplooien, doch het verlan
gen is nog steeds naar een eigen ge
bouw of gebouwtje in Schiedam.
Men realiseert zich wel. dat het
stichten van een groot gebouw tot de
financiële onmogelijkheden behoort,
zoals we ook onlangs nog uiteen heb
ben gezet. Het bestuur van Cultura
zou de oplossing van de kwestie mid
dels de desnoods beperkte verbou
wing van het Passage Theater kun
nen accepteren, doch een hartewens
is, om een soort vestzak-theater te
stichten, binnen een redelijk bedrag,
dat overigens toch niet gering zal
zijn.
In dit kader nu, zal op 20 april
„Macabre" plaatsvinden. Hieraan
zal medewerking worden verleend
o.a. door Rob van Houten, de kunst
klasse van het Stedelijk Museum, de
fotoclub Schiedam en anderen.
Door middel van foto's, modellen
enz. zal duidelijk worden gemaakt,
wat wenselijk en ook mogelijk wordt
geacht. De maquette van de Rotter
damse Doelen zal er zijn om te zeg
gen hoe men het niet voor Schiedam
wenst, doch wel is er het voorbeeld
van het kleine theater van Hooge-
veen, dat ook voor Schiedam ge
schikt wordt geacht. „Het behoeft
geen kwestie te worden van miljoe
nen, al zal het uiteraard altijd geld
kosten", zei ons het bestuur van Cul
tura.
Inderdaad, welke weg ook wordt
Na de verbluffende zege van Israël
in de zesdaagse oorlog van het vo
rig jaar neemt de agitatie tegen
land en volk in alle delen van de
wereld weer toe. Men kan van me
ning verschillen of de vergeldings
acties der Israëli's tegen Jordaan-
weer tot de tanden werd bewapend
dat onverzoenlijke benden telkens
weer Israels bloed vergieten en dat
de internationale achterban van de
anti-Israëlactie overal bezig is te
hetzen tegen het kleine-grote volJi
dat in de ogen van miljoenen nie*
op deze aarde mag leven.
Gomoelka's beschuldigingen tegen de
zionisten in Polen, de Russische
aantijgingen tegen Israels impe
rialisme", het voorste l van de
Franse regering het twintigjarig
bestaan van de staat Israël officieel
te negeren, dit alles ligt in de ene
grote lijn van de hardnekkig ont
kende profetie dat Jeruzalem de
steen" wordt waaraan alle volken
zich zullen vertillen.
f het nu diplomatie of antisemitis
me is wat vele regeringen beweegt
zich direct of achterbaks tegen Is
raël op te stellen, het zal alles
stuklopen op de vastheid van Is
raels profetie, dat Kanaan en Israël
bijeenhoren en dat Jeruzalem één
en ongedeeld zal zijn.
Nog enkele weken scheiden ons van
de herdenking van de wederoprich
ting van de natie Israël. Het is
een natie die niet meer van de
kaart kan worden geveegd; inte
gendeel is het lot van de volken
ten nauwste met het voortbestaan
van Israël verbonden. Een dergelij
ke stelling kan op politieke gronden
niet verdedigd worden, maar het
unieke van Israël is juist dat, of
schoon ten dele een politieke con
ceptie, wezenlijk een functie heeft die
nog door slechts enkelen kan wor
den beseft.
Eens zal van Israël de inspiratie uit
gaan die de wereldvolken aaneen
zal smeden. Wat twintig jaar gele
den gebeurde was de ouverture tot
deze wereldomvattende beweging
die van Israël zal uitgaan. Niet om
dat Israël „beter" is dan andere
volken, maar omdat het door een
God die thans door velen „dood"
wordt verklaard, geroepen is leiding
te geven aan een wereldorde die
gefundeerd is in gerechtigheid en
vrede.
Antisemitisme en anti-I sraëlactie s
hebben hun diepste grond niet in
de lust een klein landje te vernie
tigen en een reeds ernstig gedeci
meerd ras te verdelgen. Zelfs het
Arabische probleem is niet het
meest wezenlijke motief Israël aan
te vallen. Hier werken, diep onder
het bewustzijn van regeringen en
volken, de tegenkrachten van bo
venmenselijke orde die weten dat
Israël eens een levend getuigenis
zal zijn van een God die tot uit
voering brengt wat hij door zijn
„monden", de profeten gezegd
heeft.
De scheiding der geesten die toe
neemt naarmate de voleinding der
geschiedenis nadert, zal zich mede
voltrekken in onze houding t.a v.
Israël. Ons volk heeft tot nu toe
vooraan gestaan in een positieve
houding en het zal, zolang Neder
land hier in trouw blijft, diaram
alleen reeds, op bijzondere wijze ge
zegend worden. Éérst als de nood
over de wereld komt die onontkoom
baar is als de volken op de heillo
ze wegen van nu voortgaan en La
ter als de dominerende positie van
Israël in de wereld zich voor ieder
oog voltrokken heeft.
H. V.
Hoogstraat 2 -Schiedam. Tel. 268808
Donderdag vrijdag 7-9.15,
zaterdag 2-7-9.15, zóndag 7-9.15,
dinsdag 8, woensdag 8.
OSS 77:
OPERATIE LOTUSBLOEM
ROBERT KENT YOKO TANI
Een Chinese atoomgeleerde vlucht!
Heel de wereld komt ln actie om
hem te vinden!
ingeslagen, geld is er altijd mee ge
moeid, doch om het eigen culturele
leven staande te houden, zal er toch
iets moeten gebeuren. De huidige si
tuatie is voor Schiedam wel zeer on
bevredigend. Zoals we reeds opmerk
ten, aan een soort operahuis kan niet
worden gedacht, doch wel aan een
gelegenheid, waar plaats en ruimte
is voor een eigen culturele ontplooiing.
Overigens zijn er nog diverse zaken
die met dit alles verband houden, zo
als de plaats waar een gebouw kan
worden neergezet.
Op dit ogenblik is het ontworpen
structuurplan voor Schiedam nog
niet bekend, dat wordt in de loop van
de volgende week onthuld. Of en in
hoeverre architect Fledderus in zijn
plan voor een dergelijk gebouw ruim
te heeft gelaten, zal dan blijken.
In de nieuwe stadsontwikkeling in
het gebied van Groenoord zou het
wellicht nog mogelijk zijn. doch dat
is te sterk excentrisch, dan dat een
gebouw daar op de juiste plaats zou
zijn.
Hoe dan ook, Cultura wil met Ma
cabre de naargeestige aangelegen
heid in het centrum van de belang
stelling gaan plaatsen en bijdragen
aan een mogelijke oplossing van het
probleem.
14 jaar
Zondag 2-4.15, woensdag 2
PARACHUTISTEN
COMMANDO
Een der meest spectaculah
landingen uit de tweede
oorlog verfilmd.
itaculaire luc».,-
14 jaar
Zaterdagnacht 24 nor
IN HET WEB
DER ONTUCHT
e sex-bllk in de
huizen van plezier, gefilmd met
verborgen camera's.
Royal Film
18 jaar
In kleuren
