Samenscholingen op
de Mariniersweg...!
TELE-focus op:
VRIJE SCHOOLBEWEGING WERKT AAN
WERKELIJK VRIJE KARAKTERVORMING
Leen wil geen opa'tje,
maar Jongewaard zijn
Het duizelde hem even
DE HAVENLOODS
n
DE HAVENLOODS DONDERDAG 16 MEI 1968
'1
Op 18 mei aanstaande zullen koor
en orkest van de Vrije School Den
Haag een concert geven in de
Mauritszaal van het Rynhotel. Dit
zal dan niet het hoogtepunt van
een zogenaamde „schoolavond"
zijn, maar eerder een belevenis
voor wie het begrip „school" nog
niet kent zoals de Vrije School dat
kent. Ook in onze stad bestaat
reeds zeventien jaar een Vrije
School. De Rotterdamse Vrije
School (kleuteronderWijs-basison-
derwijs en voortgezet onderwijs)
is gevestigd aan de Vredehofweg 30.
De Vrije School kreeg 'jn Duitsland
voor het eerst gestalte itoen Rudolf
Steiner in 1919 de grondslag legde
voor een functionele onderwijsme
thode, die de morele ontwikkeling van
kind tot volwassene centraal stelde.
Terwijl de Vrije School Den Haag
reeds 45 jaar bestaat, heeft het in Rot-
VARA's topserie „Ja zuster, nee
zuster" van Annie Schmidt loopt ten
einde. Deze week, zaterdagmiddag 18
mei, vindt de een-na-laatste uitzen
ding al plaats en niet lang daarna
zal zuster Klivia mét al haar groten
en kleinen voorgoed verdwenen zijn.
En wat gebeurt er dan met Opa?
Met de onsterfelijke Opa, van wie
heel Nederland weet dat er in Euro
pa toch maar één is zoals hij?
„Die opa is om te beginnen een
vrij levensecht mannetje", antwoordt
Leen Jongewaard, wanneer ik hem
vraag waar hij Opa's grote succes
aan toeschrijft. Ondertussen eet hij
een boterhammetje, want hij komt
net uit bed. „Ik persoonlijk vond het
verrukkelijk^ van Opa dat hij precies
doet wat hij zelf vindt dat hij doen
moet. dat hij lekker rebelleert te
gen de gevestigde orde. Ik zelf ben
ook wel een beetje zo.
Hij laat zich niet intimideren, kijkt
niet tegen directeuren en bazen op.
En. Annie laat hem verrukkelijk
vloeken! Hij is niet zo'n steriele,
weeë pedagogische figuur, zoals zo
vaak in kinderseries voorkomt. En
dat slaat aan. Veel mensen denken
dat ik. nu we met deze serie ophou
den, doodongelukkig ben. Maar ik
vind het best, ik ga iets anders doen.
Als ik 15 jaar op de planken had ge
staan met als enig doel deze Opa te
spelen, kon ik er nu gevoeglijk een
einde aan maken. Dat is toch onzin!"
Leen Jongewaard (41) bewoont
aan de Amsterdamse Singel twee
ruime verdiepingen. Zijn woonkamer
beneden is rustig en mooi gemeubi
leerd met veel makkelijke fauteuils,
een met ribfluweel beklede bank en
gezellige verlichting. Het meest op
vallende is wel dat je vanuit de ka
mers dwars de keuken inkijkt. „Een
van mijn hobbies is koken", legt hij
uit. „Als je gasten hebt is het pret
tig tijdens het kokkerellen met ze te
kunnen converseren en daarom heb
ben we de keuken zo laten bouwen.
Ik hou vooral van de Franse en
Spaanse keuken, visschotels zijn mijn
specialiteit. Omdat ik helemaal niet
teken of schilder, is dat een prach
tige manier om mijn fantasie kwijt
te raken".
Op de toneelschool is hij nooit ge
weest, deze kleine energieke Amster
dammer. Na de lagere school ging
hij naar de ambachtsschool, daarna
was hij o.a. boekbinder en kantoorbe
diende. In zijn vrije tijd was hij
jeugdleider in de Amsterdamse volks
buurt De Jordaan en tijdens een ca
baretvoorstelling van amateurs werd
hij opgemerkt door de toneelgroep
Puck (het latere Centrum). Onmid-
nu... beduidend
goedkoper
Het ligt.toch voor de hand,
'dat U Uw langspeelplaten, die
langzamerhand een heel kapi
taaltje vertegenwoordigen..',
goed en. veilig wilt opbergen.
En daarvoor zijn deze geheel
houten platenkoffers ideaal.
In een zeer solide uitvoering met
sterk handvat en prima sluiting.
Deze fraaie in "noten" kleur
gebeitste koffers In de hoeken
keurig gezwaluwstaart koopt U
morgen voor een spotprijsje.
30 cm koffers
voor ±30 L.P.
17 cm koffers
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze solide houten platen-
koffers, In "noten" kleur ge
beitst, met handvat en prima
sluiting.
Vrijdagavond tot 9 uur open.
Géén te/, of tehrlft. fcesl
dellijk werd hij geëngageerd voor
een kindertoneelstuk en zo kwam hij
in de wereld van het theater te
recht.
Elf jaar speelde hij bijCentrum.
Zo'n 7 a 8 jaar geleden zag ik hem
in een Japans Nb-spel. „De 100ste
nacht". Hij vertolkte daarin de rol
van een jonge dionter die zonder
het zelf te weten door zijn gelief
de te kussen zijn eigen doodsvonnis
velt. Misschien is het van de Leen
Jongewaard die we nu kennen (een
„lolbroek" zoals hij het zelf uitdrukt)
niet meer voor te stellen, maar het
was werkelijk ontroerend.
Na Centrum volgde de musical
„Mensen, hé mensen". Cabaret Lu-
relei, „Heerlijk duurt het langst".
en dan komen we terecht bij de
Leen Jongewaard die wij al lóng
menen te kennen.
terdam nog wel enige tijd geduurd
voordat ook hier initiatiefnemers het
nodige draagvlak vonden om tot op
richting over te gaan.
Voorlopig staat de Rotterdamse
Vrije School nog alleen. Men gaat uit
van het principe dat een school ge
zond moet zijn en als die gezondheid
het toestaat dat er tien zijn
dan zijn er tien. Zou men met dit voor
behoud moeten reduceren tot een hal
ve school dan zou er slechts een halve
Vrije School in onze stad bestaan.
Het traditionele onderwijssysteem
geeft weinig ruimte aan het individu.
Toen Rudolf Steiner dit ter hand nam
was het begin naar een wereldom
spannende Vrije School-beweging, die
meebouwt, meehelpt aan een werkelijk
vrije karaktervorming en een harmo
nische evenwichtigheid, van start ge
gaan.
Aan de Vredehofweg geeft men nu
volgens deze grondslag les aan 140
Rotterdamse kinderen die meteen in
de eerste klassen al met vreemde
talen worden geconfronteerd. Men
gaat acht jaar lang met dezelfde
groep, dezelfde onderwijzer, het onder
wijs in. Dit is niet het enige afwijkende
van de Vrije School-methodiek en het
beginsel. Men heeft een weg gevonden
de geestelijke groei naar volwassen
heid, samen met de intelligentie op te
laten trekken in een vrije, natuurlijke
ontwikkelingsgang, die zich kan ver
weren tegen een gemechaniseerde
maatschappij waar voor het indivi
duele weinig plaats is.
RUDOLF STEINER
Dr. Rudolf Steiner gaat uit van het
gezichtspunt dat de opvoeding van het
kind het gehele wezen moet aanspre
ken. Dat wezen precies te omschrijven
is moeilijk, ook al omdat het zich per
individu anders uitdrukt. Toen de
eerste Vrije School begon, stond de
leraren ter beschikking een beeld van
het wezen van de mens, zoals gecon
cipieerd door Dr. Steiner. Dit mensen
beeld omvat de volgende begrippen:
lichaam, ziel en geest; denken, voelen
en willen, ontwikkelingsfasen, tempe
ramenten.
Al deze capaciteiten en eigenschap
pen dienen in de opvoeding te worden
aangesproken, respectievelijk te wor
den ingecalculeerd. Een school be
hoort dus behalve de intellectuele vak
ken, die uitsluitend het denken aan
spreken, ook opvoedend op te treden
ADVERTENTIE
Kalm aan
„Op 't ogenblik speel ik „Yvonne"
van Gombrowicz en verdere aanbie
dingen heb ik afgeslagen. Ik doe het
wat kalmer aan", zegt hij ontspannen
achterover leunend (Hij had lang uit
geslapen, iets wat hem in jaren niet
overkomen was, vertelde hij.). „Vol
gend jaar ga ik waarschijnlijk een
eigen TV-programmaatje maken, een
soort tour de chant. Het is wel een
beetje beangstigend, zo helemaal op
eigen benen. Je moet niet vergeten
dat ik altijd onder de hoede van een
gezelschap ben geweest! Nu wil ik
een geheel éigen programma maken.
Het is jammer dat ik zelf geen tek
sten schrijf, dat voel ik als een echt
gemis.
In mijn amateurtijd, zo'n 20 jaar
geleden, heb ik het wel gedaan. Als
ik nu die dingen onder ogen krijg,
geloof ik zelf niet dat ze van mij
zijn! Maar al lijken al die Opa's en
zo me „op het lijf" geschreven, ze
zijn het niet, hoor! Ik heb nog nooit
gedaan wat ik echt zelf zou willen.
Ik weet ook niet precies wat dat is.
Ik heb wel een intuïtief, vaag idee.
net zoals je een vaag idee van een
droom overhoudt. Ach, ik hoop het
met 2 3 jaar wel te vinden.
Eigenlijk vind ik het wel prettig
dat ik het nog niet weet. Die mensen
die alles zo zeker weten. dat hoeft
voor mij niet. Ik ben een onzeker
mens, daar ben ik blij om. Laatst
las ik een uitspraak van Van Rand
wijk: „Dat wat ik vandaag zeg, wil
ik morgen kunnen herroepen" en er
ging een schok van herkenning door
me heen. Zo ben ik ook, ik twijfel
en ik wil kunnen twijfelen. Op zeker
heden bouwen. hoeft voor mij niet.
Kijk nu naar Opa. een succes.
Een zekerheid waar ik me aan vast
moet klampen? Welnee, succes is
voor mij niet het eindpunt. Ik ga ver
der. Wc zien wel weer".
En dat willen wij ook, want hij
heeft zich zo geliefd gemaakt, dat het
publiek hem zeker met interesse zal
blijven volgen. Al zal hij het - na
zijn inzinkingen dan wat kalmer
aan gaan doen. Al zal hij zich dan
wat meer tijd voor zijn hobbies gun
nen: Koken, literatuur (Anna Bla-
man, „uiteraard" Carmiggelt, Simo-
ne de Beauvoir), muziek (Brahms en
alles op musicalgebied) en theater.
Zeker is dat hij zijn eigen gang zal
gaan, want dat heeft hij altijd ge-
„In feite ben ik een beetje mensen
schuw", zegt hij verduidelijkend.
„Vanaf m'n twaalfde heb ik voor me
zelf moeten zorgen en dat schept toch
wel een klein kloofje tussen jou en
de anderen. Ik ga maar liever m'n
eigen gangetje. Nu helemaal alleen.
Ik wil nu zelfstandig fouten maken -
of niet. Dat is voor mij op 't ogen
blik het meest waardevolle". Leen
Jongewaard wil zijn Opa-image af
leggen. Hij wil Leen Jongewaard zijn.
Op de Mariniersweg (hoek Goudsesingel) te Rotterdam komt het vrijwel
dagelijks tot samenscholingen. Aanvankelijk meende men dat hier voorbe
reidingen getroffen werden voor een optocht, maar bij nadere informatie
bleek dat er sprake was van een meer dan normale belangstelling voor de
etalages van het Motorpaleis. Met enige moeite heeft onze speciale bericht
gever zich door de nieuwsgierige menssenmassa's heen weten te dringen,
teneinde met eigen ogen de wonderen te aanschouwen die in de etalages van
Motorpaleis werden tentoongesteld. Om de woorden van deze speciale bericht
gever zelf te gebruiken: „Ik duizelde even".
We mogen hier uit afleiden dat hij
een ogenblik verblind raakte. Om alle
misverstand te vermijden: Dit is een
advertentie van Motorpaleis dus het
is mogelijk dat genoemde zeer spe
ciale berichtgever iets overdrijft. Dit
neemt niet weg dat een expositie van
enkele honderden tweewielers zoals
deze dagelijks in het Motorpaleis
worden gehouden een overweldigende
indruk maakt. Tweewielers, dat wil
zeggen, motoren, scooters en brom
fietsen uit alle delen van de wereld.
Honda en Yamaha uit Japan, Norton
en Triumph uit Engeland, Vespa uit
Italië, Peugeot uit Frankrijk, Puch
uit Oostenrijk, Tomos uit Tsjecho-
slowakije, Sparta uit Nederland en
Zündapp uit,Duitsland. Wie hier geen
keus uit kan maken moet maar blij
ven lopen, vinden we. We kunnen ons
voorstellen dat u zich vandaag of
morgen ook weieens even wilt ver
gapen aan dat moois dat rijden kan.
Handel dan als volgt: Ga niet eerst
een poos voor de winkelruit staan,
want de kans is groot dat u er door
de opdringende mensenmassa's
doorheen wordt gedrukt. U gaat
rechtstreeks op de deur af en u stapt
binnen alsof u kalm bent. U wandelt
wat rond tussen de uitgestalde mo
dellen en vraagt terloops aan een
der bedienden hoe Motorpaleis finan
ciering en inruil regelt. De bediende
begint een enthousiast betoog en u
doet net of u luistert. Intussen speurt
u naar het model dat u kopen wilt.
Als de bediende uitgepraat is kunt u
wat vertrouwelijker met hem worden.
Een achteloos vraagje bijvoorbeeld:
„Hebben jullie hier een beetje be
hoorlijke werkplaats Op het mo
ment dat de bediende een loflied gaat
zingen op de hypermoderne werk
plaats kunt u wél even luisteren.
De werkplaats van Motorpaleis is
namelijk in wijde omtrek van Rot
terdam vermaard. Voor u nu uw
definitieve keus gaat bepalen en een
proefrit gaat maken, loopt u nog
even de Speedshop binnen. Een soort
boetiekje voor sportrijders (en- rijd
sters natuurlijk).Haal uw hart daar
ongeveer tien minuten op aan acces
soires, motorkleding, opvoersets en
dingen die u nog nooit hebt gezien.
Koop daar niets. Koop éérst uw brom
mer, scooter of motor en hang dat
ding daarna vol met al die praktische
en onpraktische zaken die sommige
brommers tot rijdende kerstbomen
maken, 't Is overigens niet noodza
kelijk dat u koopt. U mag ook alleen
komen kijken. Onze ervaring is echter
dat men het bij Het Motorpaleis
zéér waardeert als er Jets gekocht
wordt.
t.a.v. dc overige genoemde begrippen. -
Zodoende wordt de totale mens be
trokken bü zijn eigen ontwikkelings
gang.
BASIS-UITGANGSPUNT
Het kind moet eerder worden bege
leid bij de ontwikkeling van zijn eigen
mogelijkheden, dan worden gedres
seerd om bepaalde zaken te leren. De
maatschappij stelt echter ook haar
eisen en dat is een tweede punt. Men
streeft dus naar het bewuste individu
dat zich in vrijheid in een gemeen
schap kan bewegen, vruchtbaar voor
zichzelf en anderen.
Wat met „begeleiden" wordt be
doeld kan duidelijk worden aan het
beeld van de baby-verzorging: De
jonge moeder verschaft het kind op de
daarvoor gestelde tijden de nodige/
noodzakelijke voeding, schone luiers,
slaapgelegenheid, ten einde de licha
melijke ontwikkeling zoveel mogelijk
te helpen. De Vrije School kent een
..voedingsplan" (leerplan) voor de
geestelijke opvoeding van het kind.
Het kind krijgt de leerstof aange
boden in die ontwikkelings-periode
waar de leerstof bij behoort. De stof
wordt op een zodanige manier ge
bracht, dat de gehele mens wordt aan
gesproken en geactiveerd. Er wordt
daarbij veel gemusiceerd, geschilderd,
toneelgespeeld, verteld en bovendien
kent de school „eurythmie", een be
wegingskunst die het gehele onderwijs
steunt.
In enkele details betekent dat het
volgende:
a. Het zitten-blijven komt in principe
niet voor, hoewel het als uitzonde
ring wel wordt toegepast.
c. Het vrije onderwijs kent geen
„uren", maar „perioden". Men doet
4 of 6 weken lang, gedurende de
ochtenduren een bepaald vak. Af
gezien van de zakelijke juistheid
van periode-onderwijs, geeft dit een
enorme tijdsbesparing.
d. De school kent geen hoofd" (wèl
t.a.v. de wet). De leraren vormen
het z.g. college dat in zijn geheel
verantwoordelijk is voor de gehele
school.
e. Meisjes zowel als jongens doen aan
handwerken en handenarbeid om
enkele belangrijke punten te noe
men.
SECTE-SCHOOL?
De achtergrond van de Vrije School
vraagt van de leraren een positieve in
stelling t.a.v. de antroposofie. (Antro
posofie: Een levensleer waarin ge
streefd wordt naar een diepere kennis
van de mens door het zoeken van zijn
verbinding met het geestelijke wezen
van de kosmos (van Dale).
Naar schatting zijn minstens 80/90
procent van de kinderen, kinderen van
niet-antroposofen. Natuurlijk heeft
zo'n opvoeding de beste resultaten,
wanneer ouders en leraren één lijn
trekken. Het gangbare, intellectuele
onderwijs heeft de tendens de mens af
te sluiten van spirituele zaken: slechts
wat gemeten, gewogen en geteld kan
worden, geldt als realiteit. Dit is een
eenzijdigheid die in het algemeen niet
wordt ervaren als een consequentie
van intellectueel onderwijs.
Het vrije onderwijs probeert de op
voeding zó te regelen, dat de mens als
geestelijk wezen zijn mogelijkheid be
houdt om zich als geestelijk wezen te
blijven herkennen. Een volledig uitge
bouwde Vrije School (van 418 jaar)
zal een godsdienstuur instellen, te ge
ven door die leraren die de ouders
wensen, ongeacht hun geloofsovertui
ging.
SCHOOLGELD
Hoewel er een subsidie wordt ont
vangen. blijven er vakken over die
niet voor subsidie in aanmerking ko
men. Daarom wordt schoolgeld ge
vraagd. Dit wordt vastgesteld in over
leg met de ouders en rekening houdend
met hun sociale omstandigheden.
Uiteraard valt er over de Rotterdamse
Vrije School nog meer te vertellen.
Verdere inlichtingen zijn verkrijgbaar
aan de Rotterdamse Vrije School,
Vredehofweg 30, telefoon 116519 (tij
dens de schooltijden).
OPLAGE 28.500
Redactie: Leo 't
Baciiplein 97.
Telefoon 353847.
Advertenties tot woensdag 10 u.
Advertentietarieven b« kontrakt
17-16-15-14 et. p. mm.
Combinaties met onze edities in
Rotterdam, Vlaardingen, Maas-
t sluis, Hoek van Holland, Krim-
penerwaard en „Holland SiJ-
houet" in Gouda mogelijk.
TOTALE OPLAGE 275.500
nu... beduidend
goedkoper
Een leuke moderne wanddeco
ratie die het beslist ook in Uw
kamer goed zal doen vindt U
nu in onze aanbieding.
Wanddecoratie van Japans
gras, 70 cm breed. Decoratief
in de huiskamer, boven de
schoorsteen, of als kapstokkleed
in hal en gang. Nu per rol van
200 x 70 cm voor de halve prijs,
voor nog géén vier gulden.
m
japans
gras
200 cm lang
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij dit decoratieve Japanse
gras, modern in kamer en hal,
Vrijdagavond tot 9 uur open.
Géén tel. of eehrlft. beet.
EENDENTRAGEDIE
Od de Zoomweg te Schiedam stak
een moedereend met haar kroost
dwars de Zoomweg over. Op dat mo
ment naderde de 20-jarige student
P., J. D. uit Schiedam in diens „eend"
en om de kuierende eend te ontwii-
ken. remde hij hevig. De auto raakte
in een slip. sloeg enkele malen over
de kop en werd totaal vernield. De
student werd licht gewond. De
eend met haar iongen bereikte veilig
de andere zijde van de weg.
Een ander eendendrama voltrok
zich in het gebouw van de chr. school
aan de Burgemeester Honnerlage
Grethelaan. waar een eend. achter
volgd door een woerd, dwars door een
ruit vloog. Van de eend werd de hals
'doorgesneden, de woerd werd ge
wond.
nu... beduidend
goedkoper
U kunt kiezen uit vele soorten
haarlak, maar voor Uw haar
wilt U toch beslist de beste
soort hebben en gebruiken...
Welnu, deze prima haarlak -
merk Nina la Roche - bereid
met nertsolie (daarom blijft Uw
haar zijde-zacht en glanzend),
staat van nu af voor U klaar.
Een superkwaliteit nerts-olie
haarlak, die niet plakt, het haar
niet vet maakt en zó weer uit-
geborsteld is, in grote bussen;
nu voor nog géén een gulden
tachtig.
Ieder gezin dat binnen ons
verspreidingsgebied woont, be-
hoort De Havenloods te ontvan-
gen. Mocht u de krant eens mis-
sen, bel dan in dat geval voor
vrijdagmiddag 12 uur (telefoon i
132170). Dan wordt de krant door
C onze lezers-servicedienst nabe-
zorgd.
nertsolie-haarlak
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze spuitbussen Nina la
Roche haarlak met nertsolie,
met een inhoud van 3 normale
blikken van 6 Ounces,
eèn groot
blik haarlak,
Vrijdagavond tot 9
Géén ut. of
