20 JAAR
Lot van alle volken verbonden met
de toekomst van Israël
ISRAEL
m
Hef Zviden
ISRAËLWEEK
UITWISSELING
TUSSEN WERKERS
UIT HAÜFA
EN ROTTERDAM
DE HAVENLOODS
van dag tot dag
BUITENKANS VOOR LEZERS,
Dit speciale nummer is een gezamenlijke uitgave van de weekbladen
te Rotterdam in samenwerking met het Werkcomité Israël 1968. De redactieIvloSKOU en üe
van „De Havenloods" is verantwoordelijk voor de redactionele inhoud en de landen van de' Arabische ligaen oogst-
technische vereniging was in handen van Wegener's Couranten Concern N.V. de Ara°Sf te^st^te^geliS
Moederwij zijn toch lief geweest? Waarom moeten wij dan in dat nare.
lonkere hok.' Met deze bange vraag, soms alleen in de ogen, gingen één
miljoen (de bevolking van heel Rijnmond) joodse kinderen een 25 jaar gele
den de laatste martelgang. Ook Rotterdam heeft deze kinderen goeddeels
zonder noemenswaard verzet laten weghalen. 1) Hun stemmen zijn reeds lang
verstiet en hun lichamen in as en rookslierten onder een tijdelijk zwijgend,
hemel verwaaid.
In de sneeuw liepen schouder
aan schouder de buren die niet
meer bestaan. Bestonden ze nog
dan waren ze nu veel ouder.
(Judith Herzberg).
Heel enkelen werden ouder en riepen met Ben Goerion en de zijnen in
mei 1948 een nieuwe staat, een joods nationaal tehuis, in het leven. De
naam Israel ontleenden zij aan Genesis 32, het verhaal van de worsteling tus-
en Jacob en de engel. 2) Terecht, zo ooit een staat na lange en harde
strijd is ontstaan en zich, als een getto, in een antisemitische wereld temid
Waarom verheugen wij ons met
jonge staat, die nu zijn 20e verjaardag
viert? Omdat, tenminste in Israël
weerloze kinderen niet meer straffe
loos kunnen worden afgeslacht. Op 18
maart 1968 liep een schoolbus met kin
deren van Israël op een mijn. Eén van
?Ltientallen terreurdaden alleen al in
1968 door de Arabische buurstaten be
dreven. Moe van deze onnatuurlijke
wreedheid trok het Israëlische leger
op om hen te raken die dorstig zijn
naar Joods bloed, opdat zij de lamp
van Israël niet uitblussen.
In 1947 legde de Algemene Vergade
ring der Verenigde Naties met haar
besluit dat Palestina zou worden ver
deeld in een Joodse en een Arabische
staat de grondslag voor de staat Is
rael. In 1968 veroordelen de 15 leden
van de Veiligheidsraad, der Verenigde
Naties waarvan Israël geen lid is om
politieke redenen de Israëlische actie
tegen de basis van Arabische moord
commando's in Jordanië. Frankrijk,
met een bedenkelijk antisemitisch ver
leden, stelde zich achter Moskou
te Apeldoorn.
OPENINGSAVOND
T^raan«Phgrn,mei 196| t<? 2(H5 uur in de 8rote Doelenzaal: concert van het
Israëlisch Chamber Ensemble. Dirigent Gary Bertini. Op het programma
vfv^T^r 7an ?8Ch' Hinde„mith Haydn, evenals een vioolconcert v™
Vivaldi. (Solist is de vermaarde violist Alexander Tal). Europese première
van ue „Yemenite Divan" - van de Israëlische componist Seter. (Soliste is
de mezzo-sopraan Rema Samsonov).
Vooraf korte toespraken door dr. F. J. Krop, voorzitter van het werk
comité Israëlweek 1968; de heer W. Thomassen, burgemeester van Rotter
dam en dr. Daniël Lewin, ambassadeur van Israël. Toegangsbewijzen van
f 3,50, f 5,50, f 7,50 en f 10,— verkrijgbaar bij De Doelen.
Na afloop van het concert biedt het gemeentebestuur van Rotterdam een
receptie aan in De Doelen.
TENTOONSTELLING ISRAËLISCHE ARCHITECTUUR
Opening vrijdag 3 mei 1968 te 11 uur in het Bouwcentrum te Rotterdam
door dr. Daniël Lewin, ambassadeur van Israël. Na de opening houden de
leden van het Departement van de Maatschappij voor Nijverheid en Handel
en de leden van de Kamer van Koophandel Nederland - Israël een bijeen
komst in het Hilton-hotel.
GALA-AVOND HILTON HOTEL
Op onze nationale bevrijdingsdag bestaat de gelegenheid in het Hilton-
hotel een gala-avond bij te wonen, waarvan de opbrengst is bestemd voor
de aanleg van een bos in Israël. Het diner zal volledig kosjer zijn (overeen
komstig de joodse gebruiken).
Eregasten: de ambassadeur van Israël, de burgemeester van Rotterdam en
opperrabijn L. Vorst.
Er komen talrijke beroemde artiesten, zoals Vera Lynn, die zal optreden
met de Koninklijke Zangvereniging Rotte's Mannenkoor. Er zijn drie orkes
ten, waaronder het dansensemble van de Marinierskapel. De Hebreeuwse
Universiteit te Jeruzalem stuurt haar befaamde dansgroep. De gehele avond
staat onder leiding van Luc Lutz.
DRS. G. W. REITSEMA IN DE PAULUSKERK
Op zondagmorgen 5 mei spreekt drs. G. W. Reitsema, Hervormd predikant
te Rotterdam, in de Pauluskerk over het onderwerp „De Wezenstrekken
van Israëls Godsgeloof". Aanvang 11 uur.
ORGELCONCERT
Op maandagavond 6 mei 1968 in de Pauluskerk, Mauritsweg te Rotterdam.
Aanvang 20.15 u. Medewerkers: Willy Brill, Lea de Boer en Jet Dubbeldatn.
TENTOONSTELLING 400 JAAR JOODSE GEMEENTE TE ROTTERDAM
Dinsdagmiddag 7 mei 1968 te 16.30 uur opent de burgemeester van Rot
terdam „400 jaar Joodse Gemeente te Rotterdam" in het Gemeente-archief,
Mathenesserlaan, Rotterdam. Inleider opperrabijn L. Vorst.
BAZAAR VAN WOMEN'S INTERNATIONAL ZIONIST
ORGANISATION (W.I.Z.O.)
Op 7 en 8 mei wordt een bazaar gehouden ten bate van een kinderhuis
in Israël in zaal 6 en 7 van De Doelen. De bazaar is georganiseerd door de
W.I.Z.O.
LEZING PROF. DR. L. DE JONG
Prof. dr. L. de Jong, buitengewoon hoogleraar voor de Algemene Geschie
denis van de Nieuwste Tijd aan de Nederlandse Economische Hogeschool
te Rotterdam spreekt voor de studenten over het nieuwe Israël.
\anvang 2.30 uur.
het Israëlisch Nationaal Ver-
DPTREDEN FOLKLORE-ENSEMBLE UIT JERUZALEM
Op verschillende plaatsen in de stad danst en zingt gedurende de Israël
week het beroemde folklore-ensemble van de Hebreeuwse Universiteit
Jeruzalem.
TENTOONSTELLING ISRAËLISCHE GRAFIEK
In het Museum Boymans-Van Beuningen wordt op woensdag 8 mei 1968
door 4e heer J. Reehorst, wethouder van Kunstzaken van de gemeente
Rotterdam de tentoonstelling Israëlische grafiek geopend. Inleider prof. dr.
H. L. C. Jaffé (Amsterdam).
TENTOONSTELLING ISRAËLISCHE PRODUKTEN
Van 2 tot en met 9 mei worden in de hal van De Doelen produkten ge-
de economische bedrijvig-
iig is graus.
FILM IN KRITERION
Van 2 tot en met 8 mei 1968 wordt in Kriterion (Groothandelsgebouw)
de Israëlische film „SALAH" vertoond.
LESSEN OVER ISRAËL OP DE SCHOLEN
Dank zij de medewerking van de wethouder van Onderwijs, Jeugdzaken
en Vormingswerk ontvingen de openbare en bijzondere scholen voor lager
en voortgezet onderwijs, die voor een en ander belangstelling hadden,
materiaal voor een of meer lessen over Israël, gedurende de Israëlweek.
VERSIERING VAN DE" STAD
Verschillende belangrijke punten in de stad zullen gedurende de Israël
week op passende wijze met vlaggen en affiches worden versierd. De
warenhuizen en winkels vestigen in speciale afdelingen en etalages de aan
dacht op Israëlische produkten.
met de verzetsstrijders uit de 2e we
reldoorlog. Israël met Nazi-Duitsland
te vergelijken. Welk een verwording
der geesten, welk een belediging voor
een volk welks geest juist het meest de
weerstand der Nazi's opriep. Israël
wapent zich alleein om moderne dicta
toren te verhinderen Hitler's levens
werk te voltooien. Het maakt gebruik
van zijn recht op rechtmatige zelfver
dediging tegen de genocide die zijn
vijanden openlijk voorbereiden.
Laten wij proberen aan de hand van
een drietal foto's iets van de Israëli en
zijn geschiedenis te begrijpen, omdat
het lot van alle volken ten nauwste
met de toekomst van Israël is verbon
den.
De eerste foto is van de enige en eeu
wige stad JERUZALEM, speciaal van
het oude stadsdeel. Ln Jeruzalem,
waarvan de psalmist reeds zong: „In
dien ik u vergete, o Jeruzalem, zo ver-
gete mij mijn rechterhand „worden de
ogen niet verzadigd van het zien en de
oren 'niet verzadigd van het horen.
Het vorige jaar juni tijdens de her
eniging van de hoofdstad zo populaire
lied „Jerpesjalajim sjèl zahaw", Jeru
zalem, staid van goud, bij ons nu ook
algemeen bekend van grammofoon
plaat en radiio, eindigt dan ook:
Want je naam verbrandt de lippen
als een kus van een engel.
Indien ik jou zou vergeten, Jeruzalem,
jij die geheel van goud bent.
Waar 19 jaar lang een vijandige
scheiding was, bestaat nu constructie
ve eenheid. Waar eerst een exclusieve,
eenzijdige controle over" de heilige
plaatsen golid, waar heiligschennis en
discriminatie was, daar bestaat nu be
reidheid om met de vertegenwoordi
gers van de aanwezige godsdiensten
christenen, joden en mohammeda
nen tot regelingen te komen, die Je
ruzalem eerst waarlijk tot een oecume
nisch ontmoetingscentrum kunnen ma
ken. De regering van Israël heeft de
hoop, dat de meningen in de hele we
reld op de duur positief zullen staan
tegenover dit nieuwe perspectief opdat
deze oude en historisch zo rijke stad
zich in eenheid, en vrede en geestelijke
veredeling kan ontwikkelen. 3) Nog is
er slechts wapenstilstand, geen vrede.
Maar joden over de hele wereld ver
spreid leefden en leven op deze hoop en
in die verwachting. Zelfs het volkslied
van Israël heet „Hatikwah" het lied
van de Hoop. Zal de wereld deze le
vensdroom vernietigen of helpen ver-
door dr. F. J. KROP
dicht bij de Herzl-berg verheft zich het
oorlogsdocumentatiecentrum en ge
denkteken „YAD VASHEM", dat „Ge
denkteken en Naam" betekent naar
'n tekst van Jesaja. 4) Het gebouw uit
basaltblokkan opgetrokken vereeuwigt
de grootste zonde tegen de hemel en
onder de mensen dezer eeuw, een
nieuw dieptepunt op de pelgrimstocht
der mensheid. De uitroeiing der Joden
en de archieven van de verdwenen
joodse gemeenten in Europa hebben er
gestalte en plaats gevonden. De weg
naar de heuveltop voert langs een rij
bomen, geplant door of namens hen,
die door onbaatzuchtige hulp tijdens de
grootste vervolging joodse levens wis
ten te redden. De foto toont de gewij
de grond van de Hal der Herdenking
op de Berg der Herinnering.
Zich vol schaamte buigend over de
as van de onbekende joodse martelaar
ziet men in de diepte op de grote zwar-
te plaat, waarin in hebreeuwse en la-
tijtose letters de namen van alle con
centratiekampen zijn gebeiteld, de eeu
wige vlam gloren, het Licht dat blijft
schijnen ook in de dichtste duisternis.
Iedere Israëlische ambassadeur ont
steekt voor hij naar zijn post vertrekt
dit vuur opnieuw.
Als de bijna uitgedoofde vlam dan
weer hoog oplicht klinken deze
woorden:
„Terwijl Wij het Eeuwige Licht ont
steken in deze „Hal der Herdenking",
bij de as der om hun jood-zijn ver
moorden, verenigen wij ons in gedach
ten met de zes miljoen kinlderen van
ons volk, die door de nazi's en hun
helpers gewelddadig zijn weggevoerd,
als martelaren, een zekere dood tege
moet... met de gemeenten en familie
verbanden van het huis Jakobs, die uit
geroeid en verwoest zijn met 'de misda
dige opzet de naam van Israël en zijn
cultuur uit te wissen onder de hemeL
In eerbied gedenken wij de geest
kracht onzer broeders, die hun leven
gaven in heiligheid en reinheid.
De heldendaden van hen, die in de
Het oude Jeruzalem met de Damascus poort.
Yad Vashem
getto's waren opgesloten en van de
strijders, die zijn opgestaan en het
vuur van het verzet hebben ontstoken
om hoogte houden de eer van hun
volk.
De verheven en hardnekkige worste
ling der velen van het huis Israël, om
him menselijke waardigheid en hun
joodse cultuur te handhaven.
En de welgezioden der gehele mens
heid, die hun leven in de waagschaal
stelden om dat van joden te redden".
Tot slot leggen alle aanwezigen de
volgende gelofte (tekst van A.
Sjlonski) af:
I naam van mijn meelij, dat mij
luistering zagen.
Mijn gebogen hart overladend met
In naam van mij meelij, dat mij
leerde vergeven,
Tot kwamen de dagen, voor ver
gifnis tè bar...
Heb een eed ik gezworen: het èl te
gedenken,
Te gedenken en nieta te vergeten".
geloof aan visioenen van het Beloofde
Land. In de dagen ónzer jaren zien wij
weer de duizenden, al dan niet door de
nood gedreven, opgaan naar Erets Is
raël, het land Israël, om hury Zionis
tisch droombeeld te verwezenlijken.
Twintig jaar reeds slaan wij het wc
der van de nieuwe staat, waarbij wij
nauw betrokken zijn, gehypnotiseerd
gade en worden door bewondering, on
gelovige verbazing en verwondering be
vangen. Wie met eigen ogeh in Israël
de dageraad zag, de grond met de oude
en nieuwe stenen betastte, de vruchten
van het land smaakte, de soms o zo
re luchten in de longen zoog en vooral
door de oprechte levensmoed der Is
raëli's diep in het hart is geraakt, gaat
iets begrijpen van het geheim, dat de
gelovige, waaronder ook de vele Is
raelis die het geloof alleen door het
werk hunner handen belijden, beweegt
en door de eeuwen heeft doen voortle
ven.
(De Emek 5) is een droom
vol stralend licht;
van de nacht tot aan de dag
dansen wij de horah.
Massada
De laatste foto voert ons naar Mas
sada in de bergen van Judea, een
naam ook al niet onbekend im het
nieuws van de afgelopen weken. Zo la
zen wij in de kranten van 29 maart:
„Zelfs de doden kregen gistermiddag
Dr. F. J. Krop, voorzitter van de afde
ling Rotterdam van het Genootschap Ne-
derland-Israël
in de zwaar beproefde kibboets Mas?,a-
da geen rust. Jordaanse mortieren
braakten onophoudelijk granaten over
deze kleine nederzetting, terwijl de le
den in de schuilkelders treurden over
de doad van vier kameraden, die vrij
dagmorgen ontkwamert toen hun trac
tor op een juist door de terreurorgani
satie El Fatah gelegde landmijn reed"
In de jaren 1963-65 heeft een expedi
tie onder leiding van prof. Yigael Ya-
din, hoogleraar in de archeologie aan
de Hebreeuwse Universiteit te Jeruza
lem en militair, de resten van de ves
ting op de Massada, een rots van ma-
euze schoonheid aan de westelijke
r van de Dode Zee, afgegraven en
over het grote drama, dat zich in deze
vesting in het jaar 73 afspeelde, een in
drukwekkend boek geschreven.
Mede door de wondermooie kleuren
foto's is lezing van „Massada Herod's
Fortress and the Zealot's Last Stand"
adembenemende gebeurtenis. In
oude tijden waren de joden het eerste
volk, dat in één, onzichtbare, God ge
loofde en zij leden daarvoor. De Grie
ken zeiden dat zij een goddeloos volk
waren, omdat zij geen godenbeelden in
de steden zagen. De Romeinen be-
(Vervolg op pag. 2)
n Massada met op de achtergrond de Dode Zee.
Op initiatief van F. W. Koudijs* Reis-
en Passagebureau en weekblad „De
Havenloods" is een bijzonder aantrek
kelijk en vooral zinvol uitwisselingspro
gramma voor Rotterdamse werkers en
die uit Israëls grootste havenstad Hai
fa ontworpen. Zinvol vooral in het ka
der van de Israëlweek en omdat dit
initiatief bewust gericht wordt op
sen die in beide havensteden werken!
Aantrekkelijk, aangezien deze
daagse reis. met excursies door het
grootste deel van Israël, ook zeer waar
devol is door de opzet dat de deelne
mers en deelneemsters een aantal da
gen bij Israëlische gastgezinnen zullen
doorbrengen. Hierdoor immers zijn de
deelnemende Rotterdammers beter in
staat de Israëlische gewoonten en de
familiesfeer werkelijk te beleven. „De
Havenloods" zal op zijn beurt als gast
heer optreden voor Israëliërs uit Haifa.
Burgemeester Abe Koushy van Hai
fa heeft zich bijzonder enthousiast over
het plan betoond en hij heeft dan ook
in allerijl een commissie ln het leven
geroepen, die voor de gastgezinnen
zorg zal dragen. Deze commissie heeft
ons reeds telegrafisch uit Haifa meege
deeld, dat de ontvangst voor de eerste
veertig gasten gereed is! Deze uitwis-
van de concentratie- seling heeft de volle sympathie en de
medewerking van het Rotterdamse ge
meentebestuur en het Werkcomité „Is
raëlweek 1968".
Lezers die graag méér willen weten
over deze reis kunnen 'n speciale voor
lichtingsavond in de kleine zaal van
De Doelen op 21 mei, aanvang 20 uur,
bijwonen. Toegangsbewijzen voor deze
voorlichtingsavond, waarbij ook films
en dia's over Israël zullen worden ver
toond zijn voor f0,60 verkrijgbaar aan
de kantoren van De Havenloods, West-
blaak 25, Rotterdam en te Vlaardingen,
v. d. Driftstraat 4a, alsmede bij „Het
Zuiden", Dordtselaan 139, Rotterdam.
De deelnemers zullen worden overge
vlogen door de Israëlische Luchtvaart
maatschappij „El Al" en de KLM, in
de normale lijndiensten van Schiphol
naar Haifa en terug. Deze luchtvaart
maatschappijen hebben alle medewer
king verleend, hetgeen wel duidelijk tot
uiting komt in de prijs! Kost uitsluitend
een retour Rotterdam-Tel Aviv f 1342,-,
de deelnemers(sters) aan dit uitwisse
lingsprogramma betalen slechts f1095,-
voor de vliegreis én het gehele verblijf
in Israël, hotels, excursies, alles inbe
grepen.
Gegadigden dienen er met hun va
kantieplannen rekening mee te houden
dat de eerste reis van Rotterdam
naar Haifa in het kader van deze uit
wisseling in de maand oktober zal
plaats vinden.
