Gebr. Coster: reislustige firma
met grote liefde voor Israël
Nederland in Europa
één op Jaffa-markt
Israël: toeristisch anders dan
alle andere landen
DAMMERS
-é
JBte
Het is alweer een tijdje geleden dat het gehele personeel van Gebr. Coster N.V.,
kledingmagazijn voor vader en zoon. in het vliegtuig naar Tel Aviv stapte.
Maar nog altijd worden daarover veel verhalen verteld. Een fascinerend land
dat Israël, met zijn wonderlijke mengeling van mensen uit allerlei landen. Be
grijpelijk was daarom ook de keuze van de directie van Gebr. Coster om naar
dat land toe te gaan, ook al bleek de reis met 250 personen toch wel een zeer
kostbare aangelegenheid. Maar men sloeg het volgende jaar liever de traditio
nele personeelsreis over om deze keer dan de gelegenheid te krijgen naar Is-
Zo gezegd zo gedaan. Het werd een
voorspoedige reis en men keek acht
dagen lang zijn ogen uit. Nog steeds
praat men over de bezoeken aan Tel
Aviv, Jeruzalem. Dode Zee, Negev-
woestijn, Haifa enz. Wij vroegen aan
twee personeelsleden naar hun toen op
gedane ervaringen en herinneringen.
Mejuffrouw Nellie Goossens (22)
praat nog graag over die heerlijke
tijd. „Het was geweldig. Ik had nog
nooit gevlogen en misschien komt het
wel door mijn hoogtevrees, dat ik het
vliegen niet zo fijn vind. Maar wat een
belevenis apart is het om in z'n grote
El Al vliegtuig te stappen. Als ik er
weer aan denk is het alsof het giste
ren gebeurde. We kwamen in de avond
aan. Ik zie nog de lichten van Tel Aviv
en de peil van de landingsbaan, won
derlijk mooi. Even later stonden we
weer op straat, maar dan wel een ge
heel andere straat als die bij ons thuis.
Die eerst eindruk van de confrontatie
met het Oosten, zal ik nooit vergeten.
Van Tel Aviv herinner ik me de ter
rasjes aan de grote brede boulevards.
Tel Aviv Heuvel van de Lente
doet zijn naam eer aan. Het klimaat
was er geweldig en de mensen zo
vriendelijk. Uiteraard weet ik van de
Tweede Wereldoorlog niet meer dan
wat men mij vertelde en leerde, maar
ik durf toch wel te zeggen, dat het ook
die achtergrond was die mij dit alles
met andere ogen deed beleven. Als ik
vandaag uit drie landen in de wereld
mocht kiezen en Israël was daarbij,
dan ging ik weer. Ik vind het trou
wens een toeristenland bij uitstek. De
verzorging in de hotels liet niets te
wensen over. In de kibboets, zo had
men mij gezegd, zouden we misschien
wel in tenten moeten slapen. Nou,
waar wij waren in Ayelet Hashahar
kwamen we in prachtige bungalows
met grote tuinen".
Met de heer B. Baggerman, bijna
tweemaal zo oud als Nellie, ligt het
weer iets anders. „Ik kan haar woor
den volledig onderstrepen", zegt hij,
„maar met mij is het toch nog even
anders. Je hebt er meer bijgestaan in
die oorlog. Ook al was ik nog jong, ik
heb het toch meegemaakt. En dan
kóm je in dat land van de joden. En
dan kim je niets anders doen dan eer
biedig je pet afnemen voor de presta
ties, die daar bereikt werden. In 20
jaar en ander allerlei nare omstandig
heden werd hier iets op poten gezet,
dat de bewondering van de gehele we»
reld verdient. Opvallend vond ik onder
andere, dat rangen en standen daar
haast niet bestaan, ze krijgen althans
geen enkele nadruk. Voordat we die
reis gingen maken heb ik er verschil
lende boeken over gelezen. Daardoor
kwam ik wat meer beslagen ten ijs,
maar ik kan met de hand op het hart
verzekeren, dat die wonderlijke erva
ringen, die wij in die korte tijd daar
hebben mogen meemaken, nauwelijks
te beschrijven zijn. Zoiets moet je ge
zien hebben en dat we hebben kunnen
zien blijft op het ereconto van onze di
rectie geboekt staan".
zakendoen en wij zijn er van over
tuigd, dat alles wat je voor je perso
neel doet, zonder meer terugkomt. Aan
één dankbare werknemer hebben we
niets, ze moeten allemaal blij en te
vreden zijn. Daarom laten we het
voltallige personeel zelf beslissen. Is
de reis té kostbaar dan wordt dit over
enige jaren uitgesmeerd. We zijn al in
Brussel, Parijs, Luxemburg, Kopenha-
ïn Londen geweest en wie zal ons
zeggen waar we nog allemaal zullen
komen?
Samen met de bedrijfsleiding worden
de reizen door de directie in eerste in
stantie in de vorm gegoten. Dan wordt
gepraat en vergaderd en gaat men
over tot het kopen van de reisbiljetten
die het personeel een blik in de wereld
gunnen. Een zaak die na de Tweede
Wereldoorlog met niets begon aan het
herstel van de gebouwen en relaties
heeft nu 11 filialen en zal binnenkort
zijn wieken nog forser uitslaan als ook
de filialen IJsselmonde, Vlissingen en
Dordrecht gerealiseerd zijn. Men richt
zich daarbij vooral op de grote centra.
Die groei van Gebrs. Coster N.V. werd
een feit dank zij doorzettingsvermogen
i dynamiek.
Daarnaast ging de menselijke factor
dit geheel niet verloren. Voor men
sen, door mensen, zou in dit verband
kunnen slaan op de werkwijze van de
directie. Een bedrijf dat na 20 jaar
noeste arbeid kan zeggen:
,We hebben op ons terrein een toon-
Naar Amerika
Een unieke reis was het! Maar nu
alweer worden er plannen gemaakt,
Idie het gehele personeel (en dan 300
personen, omdat er bij de elf vestigin
gen binnenkort weer drie bijkomen)
naar Amerika zullen voeren. „Hoe ha
len ze het in d'r hoofd!", heeft eens
iemand een beetje laatdunkend gezegd.
„We houden bedde benen op de
grond", zegt de heer A. Coster lachend,
„behalve als we vliegen natuurlijk.
We hebben zo onze eigen manier van
aangevende zaak opgebouwd en dit is
niet in de laatste plaats te danken aan
de homogeniteit en de vriendschappe
lijke sfeer onder het personeel. Als je
weet waarvoor je werkt en je onder
vindt waardering dan blijft de goede
sfeer vanzelf gehandhaafd en behoef je
daarbij niet allerlei dingen aan te sle-
„COST ER"
PERSONEELSBEIZEN
worden verzorgd door
Anthony Veder Co.
WESTBLAAK 4 - TELEF. 114420
Schilderachtig straatje in Nazareth.
Als u een sinaasappel, een citroen
of een grapefruit neemt, is de kans heel
groot, dat u Israël proeft. Want zowel
op de internationale markt, als op de
markt, waar u met een boodschappen
mand aan uw arm met de buurvrouw
heengaat, spelen de citrusvruchten uit
Israël een overheersende rol. Begrijpe
lijk. Een ..Jaffaatje" gaat er immers al
tijd in
De sinaasappelen, citroenen en grape
fruits komen uiteraard allemaal van
verschillende bomen, maar toch gaan
zij alle onder één stamboom hun inter
nationale weg. En die stamboom heet
Jaffa. De stamboom heeft vele vertak-;
kingen. Een uiterst belangrijke is „ge
plant" aan de Scheepmakershaven in
Rotterdam. Want daar is de vertegen
woordiging van de Jaffa voor de Bene
lux gevestigd. Aan het hoofd van het
bedrijf aan de Scheepmakershaven
staat de heer A. Gissin. Sinds septem
ber vorig jaar is hij in Rotterdam,
waar hij nog een jaar of drie hoopt te
werken. Nederlands spreekt hij nauwe
lijks. Het is niet zo erg. Jaffa's zijn im
mers internationaal.
In rap Engels vertelt de heer Gis
sin, dat Jaffa's voor Israël erg belang
rijk zijn. Honderdduizenden Israëli
kunnen hun boterham - met beleg - eten
omdat wij hun citrusvruchten eten. De
nuchtere cijfers zijn overduidelijk. Van
de totale uitvoer van Israël nemen de
citrusvruchten een derde deel voor hun
rekening. En met dit hoge percentage
staan de vruchten nummer één op het
uitvoerlijstje. We laten nu de heer Gis
sin aan het woord, omdat Nederland
bij die Israëlische uitvoer op zijn beurt
weer een uiterst belangrijke plaats
„Vorig jaar gingen er uit Israël
1.610.000 dozen met citrusvruchten naar
Nederland.En als u nu weet dat er in
één doos rond honderd sinaasappelen
gaan of zestig grapefruits, dan begrijpt
u meteen, dat de Nederlander heel wat
Israëlische vruchten naar binnen werkt.
jaar gaat het zelfs nog beter. Hoe
wel het seizoen nog niet afgelopen Is,
er nu al meer dan twee miljoen
dozen met citrusvruchten Nederland in
gevoerd. Vooral de sinaasappelen doen
het hier uitstekend. Nederland is in
Europa zelfs het land met de grootste
sinaasappelconsumptie. Per jaar per
hoofd van de bevolking eet men hier
liefst 17.2 kilo sinaasappelen op.
Na Nederland volgt Zwitserland met
"4 kg. De Engelsen staan er bij ons
in dit geval tenminste het slecht
ste op. Zij bungelen aan de staart van
de ranglijst met 7.1 kg per persoon per
jaar".
Citrusbeurs
De vestiging van „Ja^fa" in Rotter
dam is een onderdeel van het enorm
grote bedrijf, dat „Citrus Marketing
Board of Israël" heet, een met rege
ringssubsidie werkende organisatie, die
zich alleen bezighoudt met de verkoop
van „Jaffa's" over de gehle wereld. Zij
heeft vertegenwoordigingen in 25 lan
den. Hoewel de verkooporganisatie dus
met subsidie werkt, is de zuidvruchten
cultuur in Israël tóch m particuliere
handen. Alleen de verpakking voor de
export geschiedt in verpakkingscentra,
die op coöperatieve basis zijn inge
richt. Begrijpelijk. De grote, ultramo
derne verpakkingsmachines zouden
voor elke meestal kleine kweker
afzonderlijk te duur zijn.
De heer Gissin, wiens familie zelf al
drie generaties lang een sinaasappel
plantage heeft, (de sinaasappel valt
ook hier dus niet ver van de boom),
vertelt: „De vruchten worden vanaf de
havens Haifa en Ashdod in snelle, goed
geventileerde schepen naar Rotterdam
vervoerd. Hier worden ze verhandeld
op de citrusbeurs, die hier elke woens
dag is. En als de vruchten op de citrus
beurs aankomen, kan men er verzekerd
zijn, dat ze nog in goede staat
keren. Daar zorgen wij wel voor.
Ons Rotterdamse kantoor zijn namelijk
twee inspecteurs verbonden, die na
aankomst van een schip meteen contro
leren of de lading goed is overgeko
men".
Al zijn de citrusvruchten uit Israël in
ons land dus geliefde produkten, de
Citrus Marketing Board rust niet op
haar lauweren. Men wil nog meer om
zetten. En hoe kun je dat beter doen,
dan via reclame. De heer Gissin: „Elk
jaar houden we een grote campagne.
Hierbij worden de winkeliers ingescha
keld. Zij krijgen reclamemateriaal van
ons. Om de zaak te stimuleren houden
oor de winkeliers dan nog etalage
wedstrijden. Onze Jaffa-queens (een
soort Haarlemse bloemenmeisjes In ci-
trusverpakkingkomen de etalages
bekijken. Meteen fotograferen ze
etalages dan. En wie onze vruchten dan
op de aantrekkelijkste manier voor het
voetlicht houdt, krijgt een prijs".
Zit Jaffa er wat betreft de sinaasap
pelen en citroenen in Nederland goed
in, met de grapefruits loopt het nog
niet zo'n vaart. De heer Gissin be
grijpt dat overigens niet goed. „Een
grapefruit is onder andere een ideale
vrucht voor mensen die aan de lijn
doen", zegt hij, „en omdat Nederland
massa's van dat soort mensen kent, zal
de grapefruit "ook hier wel populair
worden". Als het niet vanzelf gaat,
helpt de Citrus Marketing Board wel
een handje.
JOKE VENTE
In vele opzichten onderscheidt Israël
zich natuurlijk niet van alle andere druk
bezochte toeristerüanden. Er zijn
schoon, historische bezienswaardigheden,
oudheden, badplaatsen, souvenirs, luxe
en minder luxe hotels. De „oosterse
sfeervindt men ook in minder ontwik
keld gebied, zoals bijvoorbeeld in steden
als Cairo, Bagdad en Damascus.
Toch is een toeristisch bezoek aan Is
raël anders! En dat geldt zeker niet uit
sluitend voor chrlstenzn en islamieten,
die hier immers ook tal van heilige
plaatsen hebben. De bijzonderheid van
'n bezoek aan Israël schuilt reeds hierin,
dat men er rich terdege van bewust
is, hoe hier reeds twintig eeuwen, mil
joenen bezoekers aan ons toerisme
vooraf zijn gegaan. Dat kunnen we van
geen enkele ander toeristisch land zég
gen. Vanzelfsprekend kunnen wij dit
talloze bezoekers aan het Heilige Land
in het verleden geen toeristen noemen.
Afgezien van de kruisvaarders waren
het hoofdzakelijk pelgrims. Dit neemt
niet weg, dat ook de meest „objectie
ve" toerist in Israël zich op een heel
bijzondere manier „gegrepen" weet
door de unieke positie die land en volk
in de wereld innemen.
Het is ook voor de niet-christen iets
totaal anders en vooral vreemder als
hij een wegwijzer ziet „Bethlehem -
km", of bijvoorbeeld „Genua - 5 km'
Dat richtingbord naar Bethlehem dóét
ieder mens iets! Wie door Palestina
reiist denkt: hier liep Jezus van Naza
reth, van wie de christenen geloven dat
hij als God „in eigen persoon" hier ge
woond en geleefd heeft. De grond in
Palestina, de steden en ddrpen, de his
torische monumenten en de ruïnes zijn
zo intens sterk verweven met de gehele
beschavingen van het Westen, het Na
bije en Midden Oosten, dat ook ie
mand die zijn best doet „neutraal'
het land van Israël niet anders
wil zien dan als bijvoorbeeld Italië,
Griekenland, Spanje of Joegoslavië,
hierin faalt. Hij ontvangt talrijke in
drukken die hij in geen enkel ander
land ter wereld ervaart.
Ga naar Jeruzalem, de berg Moria
aar Abraham zijn zoon Izaak moest
offeren en waar later de tempel
rees, ga naar Bethlehem, overwoekerd
door kerken, kapellen en ondanks de
ergernis bij velen over deze religieuze
overtrofckeniheid, ontkomt men niet aar
de gedachte aan de stal waar Jezus ge
boren werd en waar zijn voorvader Da
vid tot koning over Israël werd ge-
Bezoek Nazareth, waar Jezus op
groeide en de ruïnes van de synagoge
te Kapernatim, waar hij op de sabbath
uit de profeten las. Dan zijn daar ver
der de plaatsen waar Abraham zijn ten
ten opsloeg en de zoutzuil, waarvan de
gids zegt dat die eens de ongehoorzame
vrouw van Lot was toen zij nog
omzag naar Sodom dat in vuur en
vel onderging. Of het waar is of niet
neemt niets weg van de kracht van de
overlevering en daar aan de Dode
Zee, het diepste punt op aarde, de
„kelder van de wereld" zoals Okke Ja
ger «zei, ondergaat men het gebeuren.
Zo kunnen wij doorgaan, maar het
Nationaal Israëlisch Verkeersbureau
voor de Benelux, Johannes Vermeer-
straat 26, Amsterdam, tel (020)-76.96.08
verschaft alle informaties. Eei) bezoek
aan Israël is en blijft een evenement,
temeer daar de oude geschiedenissen
uit de bijbel weer levend worden en
veel reëler dan men ooit had gedacht.
Het hoge zoutgehalte vcu^^Dod^e^naak^!enrSgeuf^m!^opj^liS^^driJvSi^^u!ttigSu
De zoutafzettingen rond de Dode Zee leveren bizarre figuren op
Israëls grootste stad, Tel Aviv, aan de boorden van de Middellandse
r verleden zijn in Israël niet tteilen. Hier de ruïne van een Byzantijnse kerk i
W.I.Z.O.-bazaar in ,,De Doelen"
ona)t*to
De Women's International Zionist Or
ganisation (48 landen) heeft van haar
oprichting in 1920 af haar stempel ge
drukt op alle gebieden van 't opbouw
werk in Israël. Zij is werkzaam op 't ge
bied van: zuigelingenklinieken, crèches,
vakscholen voor maatschappelijke en
huishoudelijke beroepen, voor toege
paste kunst en tuinbouw. Verder be
moeit zij zich met jeugdclubwerk en
herscholing van volwassenen en oude-
Op verscheidene plaatsen in Is
raël bevinden zich juridische adviesbu
reaus voor vrouwen van de WIZO.
Aan vrouwen die aan huis gebonden
zijn geeft zij de mogelijkheid met huis
industrie in het levensonderhoud van
I het gezin hij te dragen. De produkten
hiervan, zoals bijv. zilverwerk, niere
den, Jemenitisch borduurwerk en koper
zijn te koop in de WIZO-winkels in Is
raël en in de depots in het buitenland
en op bazaars.
In het kader van de Israël-Week
ganiseert de afdeling Rotterdam van
de WIZO een bazaar op 7 en 8 mei in
„De Doelen", waar deze artikelen te
koop zullen zijn, alsmede os. kowa-
tembels (kibboetshoedjes), postzegels
uit Israël en bedrukte handdoeken.
De opbrengst van deze bazaar is ge
heel bestemd voor het Kinderhuis „Sa-
lomeh-Gimmel" te Ramat-Gan, waar
kinderen worden verzorgd uit grote ge
zinnen die nog met aanpassingsmoei
lijkheden te kampen hebben.
