3«
Wegens sterfgeval gesloten
Felle demonstraties
in Rotterdam
lek en Anneke Collet
kunnen aan de slag
„Doel be
S'dam 12
DE HAVENLOODS DONDERDAG 4 JULI 1908
Kamerbreed
nylon tapijt
400 cm breed
Neemt
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij dit solide kamerbreed ny
lon tapijt met rubberrug (met
kleine schoonheidsfoutjes). In de
kleuren groen, goud, beige en
cognac, tilkdïS il"
Vrijdagavond tot 9 uur open
Niemand stelde het op prijs ais
je het hardop zei, maar het was
natuurlijk al heel lang duidelijk
dat al die herrie op de Westblaak
en op de Blaak zou resulteren in
een tunnel voor de oost-west-ver
binding van de metro. De open
hartigheid ging in het geheim zelfs
zover dat men er luidruchtige bor
den bij plaatste, waaruit duidelijk
bleek dat het om de metro ging.
Maar officieel werd het een tram
baan.
Tot onlangs wethouder Jetting-
hof het verlossende woord sprak.
Hij verkondigde ronduit dat het
eon metrotunnel werd. Het rijk
meet nog van niks, ja zelfs de raad
i* nog niet op de hoogte, maar de
tuimel ligt er al. En als je het zo
eens van boven bekijkt, dan kom
je tot de conclusie dat het ook wel
erg duidelijk is.
met zes roltrappen
naar boven
en naar beneden
ledereen kan zich de weelde ver
oorloven van zo'n nylon kamer
breed tapijt... zonder die ont
sierende naden, die altijd het
eerst kaal worden.
Kamerbreed nylon tapijt van
een extra zware kwaliteit. Het
ideale gezinstapijt, slijtvast en
met rubber rug. Per meter voor
nog géén zeventig gulden.
Chr. Meisjesschool
in Woudhoek
Voor het gebied Groenoord zal in
Woudhoek dat direct grenst aan dit
gebied, een nieuwe Chr. Nijverheids
school worden gebouwd. Verwacht
wordt, dat deze school het eerste jaar
plm. 100 leerlingen zal gaan tellen, zo
dat vier klassen ingericht dienen te
worden. Rekening is gehouden met de
nieuwe onderwiiswet met betrekking
tot aansluiting op de Mavo. De school
zal op den duur tien a twaalf klassen
gaan tellen. Er zullen meer vervolg
opleidingen aan de school komen. Het
zal ook mogelijk worden een INAS-
opleiding te volgen, hetgeen voor het
onderwijs in Schiedam een belangrij
ke verbetering zal betekenen.
CARBOVIT tegen maag-
Im'J'HKI en darmstoornissen.
mÈmmmm mugolin (reukloos)
I ter voorkoming van muggebeten.
Achtste Ireiiemurs
De christelijke wandelsportvereni
ging „Irene" te Monster organiseert
zaterdag 6 juli de achtste Irenemars.
De afstanden zijn 8, 12, 18, 25 en 40
kilometer. Het inschrijfgeld bedradgt
f 1.50 voor alle afstanden. Het start-
bureau is gevestigd op het veilingter
rein van V.V. Monster aan de Haven
straat en is per W.S.M. te bereiken.
Het startbureau is van tien tot elf
uur geopend voor de 40 kilometer en
vanaf half twee voor de overige af
standen.
met zes roltrappen
naar boven
en naar beneden
met zes roltrappen
naar boven
en naar beneden
ADVERTENTIE
In deze tijd van bloedige onlusten, van betogingen die aan veld
slagen grenzen, is het verheugend, vredelievende demonstraties
mee te makenzoals die dagelijks in Rotterdam gehouden worden.
Verdwenen zijn hier de onzinnige spandoeken, de leuzen, be
doeld om volksgroepen of bevriende staatshoofden te kwetsen.
Joelende, krijsende jeugd wordt niet meer waargenomen. Waar
om hebben die demonstraties dan toch zo veel succes? Waarom
durven wij ze dan fel te noemen
U begrijpt het al: dit is weer een met zijn nieuwe motor huiswaarts
advertentie van Het Motorpaleis. Tot keerde. „Onze demonstraties zijn be
groot vermaak van de omwonenden paald succesvol", zei de directeur van
(„Zo zie je nog eens wat", sprak een Het Motorpaleis. „Het is de enig juiste
oudere heer), wordt hier iedere dag manier om onze klanten van de kwali-
gedemonstreerd op verzoek van koop- teiten van een bepaalde tweewieler te
lustigen. Gloednieuwe brommers, mo- overtuigen. In de meeste gevallen
torbrommers, scooters en motoren leidt zo'n demonstratie tot aankoop."
snorren tevreden rond in de omgeving Als u, geachte lezer, vandaag of mor-
van de Mariniersweg en de Goudse- gen gaat denken aan een nieuwe
singel. Soms staan de belangstellen- tweewieler, kom dan langs en vraag
den aandachtig aan de kant, de an- om een demonstratie. Een proefrit als
dere keer zitten zij zelf in het zadel. u wilt. Op een Norton, een Honda,
In dit geval krijgt de demonstratie het Yamata. Of op een meer lichtvoetige
karakter van een tijdelijk bewind. Een kampioen, zoals Puch, Zündapp,
proefrit noemt men dit bij het Motor- Vespa, Peugeot. Als u niet helemaal
paleis. De machines hoeven daarbij zeker bent van uw keuze, test dan
niet gespaard te worden. Toen laatst rustig twee of drie merken na elkaar,
eèn belangstellende uit Ridderkerk En laten inruil- of financieringspro-
zidh een Norton Commando liet de- blemen u niet tegenhouden. Op dit ge-
mohstreren, meenden sommige toe- bied kan Het Motorpaleis u verbluf-
schöuwers met een recordpoging te fend voordelige sommetjes „demon-
doen te hebben. De man was zo streren". Motorpaleis. Mariniersweg
enthousiast, dat hij nog dezelfde dag hoek Goudsesingel.
dia bedrag. dat zo snel mopeliik
wordt overaemaakt voor de aankoop
van voldoende pootaardappelen. Want
lek en Anneke Collet kunnen wat
aaan doen. Er is aeld om met de
tuinbouwlessen te starten.
Het ziin veel hartverwarmende re
acties aeworden. Mensen die spon-
taan iets storten en er laconiek bii-
schreven: ..Geen dank". Vooral dat
laatste vind ik aeweldia. Als we el
kaar willen heiven moeten we dat be
danken maar veraeten. Dat is hele
maal niet zo belangrijk. Er moet iets
qebeuren en zo kan 't. Gelukkia wa
ren er ook scholen bij. Een fijn be
draa van de chr. Eben Haëzerschool
uit Nieuwerkerk en zo zouden we nog
even kunnen doorgaan. Een ander
schrijtt dat hij wil meedoen maar
rooms-kptholiek is. Dank u wel mijn
heer. fijn dat u meedeed en de ..mu
ren" kon veraeten. ..Van geven leer
je aevenl'. zij een vredikant eens te-
aen me en nu weet ik zeker dat hij
aelijk had.
Als lek en Anneke Collet over drie
jaar terugkomen hoop ik dat hun kin
deren weten hoe het moet. Dat ze
geen honger meer zullen lijden door
onwetendheid. Met elkaar hebt u
daar een belanarijke steen toe bii-
aedraaen. Zeker ik weet wel dat zen-
dina en missie veel doen. Heel veel
zelfs. Maar juist die extra dingen,
waar nou net niet ov aerekend is. val
len dikwijls teaen. Fijn dat we dit
eens konden doen. U allen hartelijk,
hartelijk dank.
Slechts één artikel in ons blad
heeft een stroom reacties losgemaakt.
Och. u weet het noa wel. We schre
ven over lek en Anneke Collet, het
onderwijzersechtpaar uit Nieuwer
kerk. dat Hollandse zekerheid inruil
de voor zendingswerk in Nieuw-Gui-
nea. Werken voor de toekomst van
jonae mensen, die veel. héél veel
moeten leren. We hebben toen ge
schreven over hun probleem: geld te
hebben om de jongens van hun school
eens behoorlijk te aaan leren hoe je
nu verantwoord aardappelen kan po
ten. zodat, je een heel jaar wat ov ie
bord hebt.
In dat artikel heb ik slechts één
maal een aironummer neergeschre
ven. Zo echt van: Wie weet?!
Wel. nu weten we het. Fantastisch
wat. er aebeurd is. Na een paar da-
oen kwamen de eerste airo's binnen
bij de Amro-bank in Nieuwerkerk.
En nu. enkele weken later is er acht
endertighonderd gulden! Een gewei-
jaar garantie
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze moderne wekkers, in
diverse kleuren,
per stuk
voor
Vrijdagavond tot 9 u
Én tel. of tehrlft. bi
Ik weet niet of er zondagavond
veel mensen gekeken hebben
naar de tv-uitzending van het to
neelstuk van Jan Wolkers: We
gens sterfgeval gesloten. De
VPRO werkte in deze presentatie
samen met het Nieuw Rotterdams
Toneel.
Ik kan me voorstellen, dat iemand
een hete zomeravond niet de ge
schiktste tijd vindt om naar lugubere
kerkhofscènes te kijken. Hoewel de
aankondiging „Een commedia della
morte" (een blijspel van de dood)
een luchtig vermaak scheen te be
loven. In een gesprek met Hans
Paardekoper vertelde Jan Wolkers
echter, dat het Stuk een mengeling
is van komedie en lekespel.
Ik kan me alweer voorstellen, dat
velen niet aart die verkondiging zijn
toegekomen omdat ze zich ergerden
aan de vorm. die telkens de grens
van profanie en vulgariteit scheen te
overschrijden en dus voor het eind
de knop hebben omgedraaid. Toch ge
loof ik dat het de moeite waard is,
iemand als Jan Wolkers tot het ein
de toe aan te horen, want hij wil ons
klaarblijkelijk iets zeggen.
In het stuk zien we óp een hete
zomermorgen een doodgraver en een
papierprikker bezig op een begraaf
plaats. Ze komen tot de ontdekking
dat de oude man, die daar even ge
leden ter aarde is besteld, de hoofd
prijs in de voetbaltoto heeft gewon
nen. Op weg naar het kantoor om het
geld te incasseren is op zijn brom
mer verongelukt. Hij moet het papier
nog bij zich hebben in de kist, want
hij kon wegens de vreselike vermin
kingen niet worden afgelegd en zijn
familie wist er klaarblijkelijk niets
van. Terwijl doodgraver en papier
prikker in een hevige vechtpartij bo
ven op de kist heen en weer róllen,
omdat ze elkaar de prijs niet gun
nen, komen er twee engelen op de
begraafplaats, die aanstalten maken
om de doden te gaan opwekken. De
dikke engel is min of meer in de op
positie, maar de dunne Engel verde
digt God.
Dikke Engel: „Maar naïef is hij
(God) wel, dat moet je toch toege-
Doodgraver: De jongste dag! Ik
kan mijn ogen niet geloven.
Dunne Engel: Ja, naïef en wijs.
Een goddelijke combinatie.
Doodgraver: Het is precies zoals
de pastoor verteld heeft.
Dikke Engel: Ik kan er niet over
uit (hij schudt zijn hoofd). Onbegrij
pelijk! Zou jij het doen als je ln zijn
schoenen stond?
Dunne Engel: Ja, als ik het had be
loofd, zoals hij' zou ik het doen.
Doodgraver: Een nieuwe hemel en
een nieuwe aarde.
Dunne Engel: Een nieuwe hemel en
een nieuwe aarde.
Dikke Engel: Ik zou ze laten ver
rekken! Ze hebben kansen genoeg
gehad en altijd de boel verpiest. Laat
ze eronder blijven. Wie niet boren
wil moet ook maar niet meer voelen.
Papierprikker: Jonge, jonge, ik heb -
nog nooit zo'n schouwspel gezien.
Dunne Engel: Jij praat net als
Kees.
Dikke Engel: Goed, ik praat weer
net als Kees, hoor. Kees is een op
ruier, maar hij ziet de dingen soms
bijzonder scherp.
Intussen staan er een aantal do
den op maar dat blijkt nu niet bepaald
een geestelijk succes te zijn. Ze zet
ten midden tussen de zerken een
voudig hun kijven van altijd voort en
maken van de plaats der opstanding
een janboel en een kermis der ijdel-
heid. Ten slotte verschijnt God zelf.
Hij zegt: „Het zit me tot hier. Op
het kerkhof daarginds was er zelfs
een dronken.
Dikke Engel: Ik heb hpet U altij'd
wel gezegd, maar u bent zo st'r
eh, u wilde niet naar me luisteren.
Nu zitten we met de brokken. Het is
onkruid. Je kan het tien keer begra
ven, het brengt toch geen tarwe
voort.
Dunne Engel: We moeten nog wat
geduld met ze hebben.
God: Dat heb ik al een paar mil
joen jaar met ze. De maat is nu vol.
Dikke Engel: Zo is het. Als ik u
was zou ik ze er weer onder stoppen
en er nooit méér een woord over
vuilmaken.
Kolonel: Hé, dat gaat zo maar niét.
Er is ons beloofd dat we na de dood
zouden worden opgewekt. Waar of
niet? Ik ga in geen geval meer te
rug.
Geertruida: Het is me wat moois.
Daar voed Je nou je kinderen chris
telijk voor op. Wat hebben we ons er
niet voor ontzegd, hè Pieter om in de
hemel te komen..."
Maar alle protesten baten niet. Ze
moeten weer het graf in. Alleen een
mensaap, die daar ook ergens begra
ven heeft gelegen mag blijven leven.
God zegt tegen hem: aap, noot (geeft
hem een noot) mies (God streelt hem
over de ribben om hem een Eva"
te geven). God gaat dus als het ware
„Dikke Engel: Hij heeft nog
geen leergeld genoeg betaald. Mooi
hoor, daar zitten we weer een paar
miljoen jaar mee opgescheept.
Dunne Engel: Dat had je kun
nen verwachten.
Dikke Engel: Moet je eens kij
ken, het begint weer helemaal van vo
ren af aan. Wij zien tevoren dat het
op mets uitdraait.
Dunne Engel: Wij wel, ja, maar
hij blijft geloven. Tot in het onmo
gelijke. Dat is het verschil tussenons
en God. (zij verdwijnen).
God: (terwijl hij nog steeds de
aap over de zijkant van diens lichaam
streelt, het toneel langzaam donker
wordt en het doek valt) Ga maar
slapen.... ga maar diep slapen, (toe
speling op de diepe slaap, die volgens
het Bijbelverhaal op Adam viel, toen
Eva uit hem geschapen werd).
Met zo'n stuk ben je zo maar niet
klaar. Ik keek er Maandagmorgen een
paar bladen op na en las ln de Volks
krant: „Dit stuk, een mengsel van
kinderlijke verbeelding cn soms ma-
cabare vondsten, bevatte vele momen
ten van goed toneel. Er waren heel
wat verrassingen waardoor je er
bij bleef en de dialogen tussen de pa
pierprikker en de doodgraver zorgden
meermalen voor enige ontspanning.
Hoiidt Jan Wolkers van de mensen?
Ik geloof het zeker, hoewel hij over
hun kansen en hebbelijkheden geen
optimistische ideëen heeft?"
We hebben er geen behoefte aan.
achter die mensenliefde van Jan Wol
kers een vraagteken te zetten' hoewel
hij zelf zei, het mooiste moment uit
de hele t.v. uitzending die mensaap
te vinden, die zich op de borst krabt.
Overdreven dierenliefde is een vorm
van mensenhaat, de aap komt er in
het stuk duidelijk veel beter af dan
de mens. Maar die aap is voor Wol
kers, dan toch de nieuwe mens in de
dop. Wie weet, zal een nieuwe evolu
tie van oerang oetang of chimpansé
tot mens beter slagen dan deze eer
ste evolutie waarvan wij zo onge-
veer het eindstadium zijn....
In zijn commentaar na de uitzen-
een gedachte, een projectie, een af
spiegeling van de mens. Vandaar dat
God gewoon als mens op het toneel
verschijnt. In die keurige heer met
grijze haren, een grijs pak en een
keurige bloem in zijn knoopsgat heeft
de ruige Wolkers klaarblijkelijk zich
zelf uitgebeeld in zijn diepste mense
lijk verlangen: met de hele geschie
denis nog eens helemaal nieuw begin
nen en er een paar miljoen jaren over
kunnen doen om van aap een beter
mens te worden dan we nu met zijn
allen zijn.
Al kan hij het zelf niet helemaal of
helemaal niet geloven, hij tast toch
naar een god, die een nieuwe aarde en
een nieuwe hemel beloofd heeft en die
er zelf in blijft geloven, tot in het
onmogelijke toe.
Zijn idee, dat zelfs een opstanding
der doden zinloos Is, als de mensen
innerlijk precies hetzelfde zijn geble
ven en niet in heel hun gedrag zijn
vernieuwd, is iets, waarop we alleen
maar ja kunnen zeggen. Jezus heeft
het merkwaardige verhaal verteld
van de rijke man en de arme Laza
rus. Zelfs aan de overzijde van het
graf wil die rijke nog Lazarus via God
commanderen om hem een verkoelen
de drank te brengen en hij wil een spe
ciaal gezantschap naar zijn familie
gestuurd hebben om hen in te lich
ten over wat ook hun tc wachten
staat. Van opstanding tot het leven is
ér dan ook voor hem geen sprake
Wolkers is duidelijk „positiever"
dan Aldous Huxley, die ook vanuit
de aap redeneert en in zijn toekomst
roman „Ape en Essence" (Aap en we
zen) beschrijft, hoe men in de 22ste
eeuw, als de mensheid na een atoom
oorlog weer opnieuw begonnen is, al
leen nog maar in de duivel gelooft
alle streven naar het goede is gestor
ven. Men heeft er zich op in gesteld
dat het slechte en gemene, het lage
én boosaardige in de wereld het nor
male zijn.
Wolkers is anders, hij vindt het
Slechte en gemene, het lage en boos
aardige niet te dulden, en hoopt maar
dat het toch eens zal worden overwon
nen. Zijn hoop is zwak en vaag, maar
zit klaarblijkelijk diep. Zijn nee te
gen de kermis der ij delheid klinkt wel
gemeend, maar lijkt wat krachteloos.
Klaarblijkelijk omdat hij ondanks zijn
kerkelijke opvoeding Jezus nog niet
eehit heeft ontmoet. In hem heeft God
dit neen tegen onze oude mens en
onze oude wereld zo fundamenteel en
zo radicaal gesproken, dat er
en misschien eerder dan wij denken
inderdaad een opstanding tot
nieuwe hemel en een nieuwe aarde oj
volgt. Dit is zo dichtbij dat het zaal
dat we niet te laat komen,
.egen
oude leven dwars door ons hee
laten gaan. Jan Wolkers liet ons zien
dat de beslissende dag zo maar op
een zomermorgen kan beginnen.
DR. K. J. KRAAN
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze theedoeken, prima
drogend, In diverse uitvoerin-
n
Als u zich nu nog verslaapt
of te iaat komt, is 't Uw eigen
schuld...
Want deze wekkers, die U uit
de diepste slaap wekken met
vrolijk belgerinkel - en die
trouw de tijd aanwijzen - koopt
U nu voor nog géén vier gul
den.
Solide wekker met degelijk
uurwerk - en in smaakvolle uit-
Om Uw linnenkast weer eens
aan te vullen, verkopen wij
deze prachtige droogdoeken.
Prima drogende theedoeken
van een pracht kwaliteit, in di
verse uitvoeringen en een royaal
formaat 70x65 cm. Koop er een
of meer, een paar extra droog
doeken kunt U altijd gebruiken,
en voorde prijs hoeft U het niet
te latenper stuk voor nog géén
acht dubbeltjes.
Op het Rozenburgerplein stak de
4-jarige Cornelia van Buuren plotse
ling tussen twee geparkeerde auto's
de straat over en werd aangereden
door een passerende bromfietser. Het
kind viel en liep een hoofdwond op.
Door de GGD werd het naar het zie-
