Telkens iets nieuws vinden
om de aandacht te trekken
nonopole
Tankers kunnen niet
schoongemaakt
worden door naamlozen
KUNSTGEBITTEN
Adresboek voor Schiedam
biedt ruime informatie
GEZONDHEIDSPLATEN
GROEN0O®
Achttienjarig meisje
sinds 27 mei spoorloos
DE HAVENLOODS
17e jaargang no. 42, donderdag 15 augustus 1968
Weekblad voor Schiedam en Ketbel
Directie: W. van der Giessen
Hootdredactie: H. Verwey
Uitgave Stichting „De Jeugdhaven".
Status classificeerder in geding: ZEEDENREST VAN I.P.M.:
Hoewel het rapport nog niet gereed is, nemen ingewijden aan. dat de
ontploffing op de „Agua Clara", die zes doden en elf gewonden eiste
(reparatiekosten drie miljoen gulden), te wijten was aan het gebruik
van normale elektrische leidingen, waardoor een gasmengsel tot ont
ploffing kon komen. De directie van Tankercleaning n.v., het bedrijf,
dat de tanker schoonmaakte, heeft toegegeven, dat zij in strijd met de
veiligheidsvoorschriften dergelijke leidingen heeft gebruikt. Zij ontkent
echter, dat dit de oorzaak van de ramp is geweest. Het rapport van de
Arbeidsinspectie zal moeten uitmaken wie gelijk heeft.
Eigenlijk is de vraag of de ontplof
fing werkelijk te wijten was aan het
fgit, dat er met „normale'' elektri
sche leidingen werd gewerkt in plaats
van met de voorgeschreven veilig
heidsapparatuur, niet eeps zo heel be
langrijk. Belangrijk wèl uiteraard
voor de directie van het bedrijf, dat
zich daarmee ernstig in gebreke ziet
gesteld. Niet van belang, wanneer
men de zaak in een groter verband
bekijkt.
Een drie jaar geleden ontplofte bij
Verolme de Noorse tanker „Rona-
star", waardoor zestien mensen het
leven verloren. Hoewel het rSpport
van de Arbeidsinspectie om onbegrij
pelijke redenen geheim is gehouden,
mag men wel aannemen, dat het on
geluk kon gebeuren, omdat er geen
veiligheidsmaatregelen, althans niet
voldoende maatregelen, waren geno
men. Daarna worden veiligheids
voorschriften opgesteld, waaraan men
voorlopig vrijwillig moet voldoen,
maar die men later hoopt te kunnen
omzetten in een veiligheidsbesluit.
Dan ontploft ineens weer een tan
ker en bij het onderzoek blijkt, dat
er niet volgens de veiligheidsvoor
schriften is gewerkt. Bij de Arbeids
inspectie vertelt men ons, dat er vol
doende gecontroleerd is en dat men
had verwacht, dat het betrokken be
drijf zich wel aan die voorschriften
zou houden. Bij de Nederlandse Bond
van Vervoerspersoneel haalt men de
schouders op over die voorschriften.
..Daar hebben we niets aan,- zo lang
ze in het bureau van de directeur
blijven liggen", zegt,men daar.
Het personeel,waarmee voor het
merendeel wordt gewerkt, is onge
schoold. Sterker nog: gezien de sooia-
le status van het personeel, dat de
koppelbaas aanvoert mtig men ver
onderstellen, dat zij zich ook niet veel
aantrekken van veiligheidseisen, nog
maar afgezien van de vraag of zij
die kennen.
Dit alles lijkt nieuws als gevolg van
de ontploffing aan boord van de
„Agua Clara", maar het is al heel
oud nieuws. Het is in ieder geval
nieuws, dat al drie jaar oud is. Men
kan alleen maar raden naar het aan
tal malen, dat het schoonmaken van
een tanker goed is afgelopen en dat
er geen ramp is gebeurd, omdat er
gespot werd mei de veiligheid.
In „Steeds Voorwaarts", het blad
van de N.B.V. wijst deze bond op het
kwaad van de sociale taak". Onder
het mom van sociale bewogenheid
nemen de schoonmaakbedrijven de
ploe-gen in dienst, die de koppelbaas
van het Centraal Station of waar dan
ook vandaan haalt. Hij weet, dat ve
len van hen naamloos zijn. Hij weet,
dat de koppelbaas het nieuw zo nauw
neemt met zijn sociale verplichtingen
en er alleen maar op uit is om geld
te verdienen. Maar hij voelt zich de
sociaal denkende werkgever, omdat
hij die „arme donders" weer eens
aan een boterham helpt.
Goedkoper
REPARATIES
le klas werk vanaf f 5.—
per reparatie
20-karaats gouden kroon f 17.50
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTILIA
Hoogstr. 40, R'dam, tel. 010-12.00 10
Te bereiken met tram 1. 3, 6. 8 en
buslijn 32, 34. 38. 45. 49. 49a.
smerig en gevaarlijk werk uitvoeren,
zonder dat er veiligheidsmaatregelen
zijn genomen. Nog afgezien van het
feit, dat men zich er niet om be
kommert waar de man vandaan komt
en waar hij naar toe gaat.
Een grote schuld rust, hier op de
overheid, voor wie dit allemaal ook
al lang geen nieuws meer is. Zij
weet. evengoed als ieder ander, die
met deze materie ie maken heeft,
dat tankers, die moeten worden
schoongemaakt, drijvende bommen
kunnen zijn. Zij weet ook, dat het
personeel, waarmee deze tankers
worden schoongemaakt, voor het
grootste gedeelte ongeschoold is.
Maar tot nu toe zijn er twee grote
ontploffingen geweest en de voor
schriften ten aanzien van de veilig
heid zijn tot het minimum beperkt
gebleven.
Een gezond standpunt neemt de
N.B.V. in. Deze bond pleit voor het
verhogen van de sociale status van
de classificeerder. Meer 'loon, meer
vrije tijd en vakbekwaamheid. Bo
vendien wil deze bond de instelling
van een veiligheidscommissie bij de
schoonmaakbedrijven. Deze bedrij
ven zijn echter niet thuis wanneer
deze eisen op tafel komen. Zij heb
ben de macht om die eisen van tafel
te vegen. Want de tankers moeten
schoon, de haven van Rotterdam moet
groot blijwen, het personeel komt
toch wel, ook al is het ongeschoold en
komt het van het Centraal Station, en
de overheid doet vrijwel niets.
Het zijn twee dingen, die niets met
elkaar te maken hebben, maar de di
recteur van Tankercleaning n.v. heeft
een vergelijking gemaakt met een
verkeerd geparkeerde auto, waarvoor
men een bekeuring krijgt. Hij maak
te deze vergelijking om het gebruik
van de elektrische leidingen bij het
schoonmaken van een tanker te ba
gatelliseren. Het is een vreemde ver
gelijking, maar wij zijn geneigd haar
over te nemen. Want een verkeerd
geparkeerde auto schijnt in Rotter
dam haast erger te zijn dan het over
treden van de veiligheidsvoorschrif
ten bij het schoonmaken van een tan--
ker.
T.D.
(Voor een uitgebreider relaas van
de feiten en de achtergronden om
trent de gebeurtenissen met de Agua
Clara zie pagina 9).
TENMINSTE een paar duizend
Schiedammers hebben sinds 1963
hun weg gevonden naar de' Nieuw-
poortweg 2. waar het Instituut
voor Psychologisch Markt- ep Mo-
tievenonderzoek is gevestigd. Zij
allen hebben hun bijdrage gele
verd voor een bepaald onderzoek
dat plaats vond met betrekking tot
de verkoop van bepaalde artikelen
van koopgewoonten door de huis
vrouw, van wensen op het gebied
van verpakking en testen omtrent
reclame-campagnes, en dergelijke
zaken, waarover het Instituut om
advies wordt gevraagd. Verder
peilt het Instituut ook de openbare
mening over het werk van de re
classering, kinderbescherming,
verhoudingen in pleeggezinnen
enz. Want het is niet alleen hfet
zakenleven dat via markt- en mo-
tievenonderzoek aan de weet wil
komen welke wensen en gedachten
er leven, ook overheidsinstanties
kunnen daardoor nauwer contac
ten leggen met de burgers.
Wanneer men spreekt over markt-
of opinie-onderzpek, denkt men aller
eerst aan de enquêteurs, die huis-
aan-huis dan wel op uitgezochte
adressen hun vragen gaan stellen.
Dit is weliswaar een bepaald onder
deel van opinie-onderzoek, maar er
zijn nog tal van andere methoden.
Drs. D. Zeldenrust, die samen met
zijn echtgenote, mevrouw M. Zejden-
Drs. Zeldenrust.
Wij menen de aanwezigheid van
dat sociale gevoel te mogen betwijfe
len. Wij menen te mogen stellen, dat
hjer alleen commerciële overwegin
gen een rol spelen. De arbeiders, die
men voor een nacht nodig heeft, zijn
goedkoper dan de arbeider, die men
in vaste dienst heeft en voor wie mis
schien een dag in de week geen werk
is. En de anonimiteit van de man van
het Centraal Station werkt alleen
maar prettig voor de werkgever. En
men zal toch moeilijk van een sociaal
gevoel kunnen spreken,"wanneer men
er verantwoordelijk voor is, dat men
sen zonder enige sociale voorziening
Van het thans verschenen ,,Nuha-
Adresboek voor Schiedam 1968" mag
worden gezegd dat het in een behoef
te voorziet. De Stichting ,,Schiedamse
Gemeenschap heeft daardoor velen
aan zich verplicht. Het adresboek
geeft ruime informatie want behalve
adressen van gemeentelijke diensten,
kerken, verenigingen, bedrijfsleven,
enz., kan men uit deze gids te we
ten komen waar iedere Schiedammer
woont.
Het valt overigens te begrijpen en
daarom te vergeven, dat niet elke
informatie (nog) klopt. Er ligt altijd
een flinke periode tussen de voor
bereiding van een gids van dit for
maat (45 bladzijden) en de verschij
ning daarvan.
Intussen hadden er niet alleen be
stuurswisselingen plaats, doch ver
huisden ook mensen, maar van de
meer „honkvasten" kloppen de adres
sen in elk geval.
Een risico is het bv. om namen te
vermelden van geestelijken. We trof
fen althans de namen van verschei
dene geestelijken aan, die inmiddels
naar elders zijn vertrokken.
Iets dergelijks kan zich ook voor
doen rrtet betrekking tot b.v. gemeen
teraadsleden. Ook op andere punten
zou kritiek zijn te leveren; om heel
dicht bij huis te blijven, „zelfs" on
ze eigen Havenloods, wordt niet ver
meld. Mapr goed, we kunnen toch blij
zijn met dit adresboek.
Na een namenregister van Schiedam
waarin als het goed is iedere Schie
dammer is vermeld, kan men ook
nagaan wie in een bepaalde straat
woont.
Gemeentebestuur, afdeling Bevolking,
VVV, en Kamer van Koophandel en
Fabrieken verleenden medewerking
aan het tot stand komen van deze gids,
waarin de gemeente-archivaris een
korte beschouwing geeft over Schie
dam en de heer H. Tenwolde iets ver
telt omtrent de ontwikkeling van de
stad.
De uitgave is van de Ned Uitge
verij van Handelsinformaties N.U.H.A
'te Amsterdam, die ongeveer veertig
van deze gidsen in ons land samen
stelt en mededeelt, dat het in de be
doeling ligt dit adresboek (f 25) met
tussenpozen
verschijnen.
Schiedam te doen
Wij hebben Nederlands
grootste sortering
verlovingsringen
LEO VAN IERLAND
LIJNBAAN SO
Geparkeerde auto
rijdt water in
Door nog onbekende oorzaak raak
te een op de Nieuwe Haven, voor de
Mariastraat geparkeerde personen
auto te water. Daar men niet wist
of zich in de auto iemand bevond
nam de gealarmeerde politie de no
dige maatregelen. De hoofdagent
Van Loo begaf zich te water en met
behulp van een hamer vernielde hij
de achterruit. De wagen bleek even
wel leeg te zijn. Een inmiddels ge
arriveerde kraanwagen haalde het
- voertuig op de wal. De politie onder
zoekt of hier wellicht van baldadig-
"heid sprake is.
Ook Uw dokter zal U vertellen dat op
een Groen's Gezondheidsplaat slapen
beter is. Rugklachten? Zo'n plaat onder
Uw bed. Duizenden in gebruik bt) rust
huizen, ziekenhuizen en hotels. 16 mm
dik spaanplaat met ventilatiegaten.
190 X 80 ƒ15.— 200 .x 80 ƒ16,50
190 x 90 15.— 200 x 90 16.50
190 x 120 18.— 200 x 120 ƒ19,50
190 x 130 22,50 200 X 130 24.—
7 mm superhardboard met gaten
190 x 90 cm 8,50 190 x 122 om 11.50
De grootst gesorteerde doe het zelf spe
cialist, met de betere kwaliteiten. Iedere
dag geopend van half negen tot 6 uur.
Nieuwe Binnenweg 396 Tel. 23 56 05
rust-Noordanus en drs. P. H. van
Westendorp de directie van het In
stituut vormt, heeft ons een en an
der óver het werk daarvan verteld.
Om meteen een indruk te geven van
de omvang van het werk; aan het
Instituut zijn in totaal ongeveer 30
medewerkers verbonden, waaronder
verscheidene ècademici.
Het was mevrouw Zeldenrust die
zich op zeer bescheiden- wijze op het
terrein van het opinie-onderzoek be
gaf. „Zo'n beetje in de zin van „huis
industrie". verduidelijkt de heer Zel
denrust. Doch haar werk sloeg aan
en in snel tempo breidde deze „huis
industrie"zich uit. Er kwamen me
dewerkers. ruimte was er tekort en
nu heeft het Instituut sinds 1963 zijn
kantoren aan de Niëuwpoortweg in
Schiedam. „Eigenlijk zouden we er
nog wel ruimte bij kunnen gebruiken,
maar die krijg je zo gemakkelijk
niet," aldus drs. Zeldenrust.
Het vlotte dus allemaal wel, maar
het opinie-onderzoek en zeker het ter
rein waarop het Instituut zich be
weegt, moest zichzelf nog een plaats
veroveren..
„In het begin deed men ook op re-
clamegebied maar wat," zo consta
teert de heer Zeldenrust. Geleidelijk
evenwel kwamen fabrikanten en re
clamemensen tot de ontdekking, dat
er telkens iets nieuws gevonden moest
worden om de aandacht van het pu
bliek te blijven trekken. Dit is ook
wel zeer bijzonder het geval bij het
medium televisie. Het zegt hej pu
bliek zo weinig of een stuk textiel
21 maal getwijnd is; welke technische
bewerkingen een produkt alzo heeft
ondergaan.
Een fabrikant van beschuit die
meende aandacht te trekken met de
mededeling, dat men een potlood
door een beschuit kan steken, zonder
dat die aan gruis valt, ontdekte dat
die mededeling niet zo bar aansloeg.
Evenmin hoe een tent waterdicht is
gemaakt, maar wel welke kleur of
afmetingen en inrichting een tent
heelt." We hebben fabrikanten &<•-
had. die na een opinie-onderzoek een
geheel nieuwe wereld voor zich ge
openbaard zagen met betrekking tot
hun reclame."
Schrik
„Soms slaat hen de schrik om het
hart, wanneer zij bemerken geheel
overstag te moeten gaan. Wanneer
een fabrikant ontdekt, dat hij nodig
eens zijn werkmethode en afzet moet
herzien, dan komt hij vaak terecht
bij het bureau voor opinie-onderzoek.
Hoe dat gaat? „We bespreken eerst
het probleem waarmee betrokkene
heeft te kampen en bakenen zoveel
mogelijk het onderzoekterrein af. „zo
vertelt drs. Zeldenrust..
„Je kunt per slot van rekening
wel veel vragen, maar niet alles on
derzoeken. Het hangt ook af van het
produkt dat aan de ord-e is. Wat
goed is voor worst, kan niet goed
zijn voor soep. We proberen na te
gaan hoe> het met de verpakking
staat, of die aan de eisen voldoet.
Er is een pre-test met betrekking
tot reclame-campagne. Is die duide
lijk en antrekkelijk? Welke motive
ring spreekt aan. De onderzoeken
richten zich niet uitsluitend op be
paalde groepen, zoals b.v. huisvrou
wen. maar kunnen worden ingesteld
bij alle groepen van de bevolking,
teneinde 'een beter inzicht te ver
krijgen in het „waarom" van be
paalde gedragingen.
Een psychologisch marktonderzoek
kan in drie fasen verlopen: ten eer
ste een hypotese-vorming welke
dient ter oriëntatie van het pro
bleemgebied. De uitkomsten van
groepsdiscussies of zgn. „vrije in
terviews" worden benut voor hypote-
sen in volgende fasen. Hierbij wor
den dan van 10-40 personen onder
vraagd. Bij hypotese-toetsing wor
den in „halfgestructureerde inter-
vieuws,, 100-400 personen onder
vraagd. Het is soms gewenst een
kwantificering toe te passen. Voor
het houden van een enquête wordt
nauw samengewerkt met de Neder
landse Stichting voor Statistiek te
Den Haag, hoewel het Instituut ook
wel eigen enquêteurs in en rondom
Schiedam-aan het werk stelt.
Meters
Naast de oriënterende onderzoe
kei), worden ook wel laboratorium
onderzoeken toegepast. Gebruik
wordt gemaakt van de tachistoscoop.
Een apparaat, waarmee men voor
werpen gedurende korte tijden kan
laten zien. - Hierdoor worden bij
vluchtige waarneming p.a. associa
ties bepaald. Verder is er een „lees
baarheidsmeter" met behulp waar
van de leesbaarheid van tekstele
menten wordt vastgesteld. Met een
„hoekmeter" wordt de waarneming
onder kleine hoeken vastgesteld en
met een „subjectieve-grootte meter"
kan worden nagegaan hoe groot be
paalde voorwerpen in de ogen van
evengoed het geval zijn met betrek
king tot het kopen van soepfoallen of
zuurtjes!
En hier komen nu de Schiedamse
huisvrouwen en huisvaders ook bij
te pas. Regelmatig worden nl. ten
kantore van het Instituut bijeenkom
sten gehouden, waarin dan een pa
nel yKordx gevormd-. Uit verschillen
de rangen en standen koipen zij bij
een en dan worden allerlei vragen
besproken, soms in het bijzijn van
de fabrikant of opdrachtgever(s).
De leden van dit panel krijgen een
kleine vergoeding, doch zij vinden
het meestal ook zonder dat bijzonder
interessant om daaraan deel te' ne-
Gewoonlijk mógen zij evenwel niet
meer dan tienmaal in een panel zit»
f'ng hebben, teneinde een soort van
gewoontevragen en antwoorden te
voorkomen. Verder is er een moge
lijkheid tot, groepsdiscussie die voor
al geschjkt. is voor oriëntering en
hvpotesevorming. Ook als aanvul
ling op metingen van visueel mate
riaal met behulp van de laborato-
riumapparatuur is de groepsdiscus
sie zeer geschikt.
II 'inkeltje spelen
Zoals gezegd, beperkt het Instituut
het onderzoekterrein niet tot produk-
ten, reclame-objecten enz. Zo dient
soms te worden nagegaan om welke
redenen een bepaald bedrijf zo wei
nig werknemers kan aantrekken, of:
waarom sommige mensen wel en an
deren geen lid zijn van een vakver
eniging of: de motieven voor het
sluiten van verzekeringen. Uiteraard
spelen hierbij vaak ook psychologi
sche oorzaken een rol. Maar dit kan
..Winkeltje spelen" kan een belang
rijk onderdeel zijn bij het motieven-
onderzoek.
venonderzoek bestrijken, maakt ook
een grote veelzijdigheid voor wat
betreft de onderzoekers nodig", zo
constateert drs. Zeldenrust. Naast
een zevental academici werken dan
ook regelmatig sociologen en maat
schappelijk werksters mee. „Je moet
vaak in de huid zien te kruipen van
de mensen die je hulp inroepen", al
dus de heer Zeldenrust, „Wanneer
een fabrikant komt vertellen, dat Ijet
niet goed gaat. moet getracht wor
den wat er de oorzaak van is en of
er iëts aan te doen valt."
Een enorm groot aantal onderzoe
kingen is in de loop van de jaren
door het Instituut verricht. Diverse
reclame-spots in de televisie werden
aan de Nieuwpoortweg 2 geboren,
tal van enquêtes verzorgd. Drs. Zel
denrust; zelf vroeger als psycholoog
venbonden aan een ziekenhuis te
Rotterdam en de mede-directieleden
van het Instituut kennen hun terrein.
Zij hebben het zelf aan ajle kanten
kunnen verkennen.
LEO 't HART
Een zeer typisch onderzoek vindt
plaats door middel van, wat we zou
den kunnen noemen winkeltje spe
len". In het gebouw van het Instituut
bevindt zich nl. een minizelfbedie-
ningswinkel met velerlei artikelen.
Wanneer A%artoe aanleiding is. wor
den de daiies en héren uitgenodigd
er geheel vrij te gaan ..winkelen"
waarbij uiteraard ook de bij het on
derzoek betrokken artikelen staan
opgesteld. Na afloop wordt dan ge
tracht na te gaan. om welke reden
een bepaald artikel werd gekocht.
Dat wil zeggen, vanwege de recla
me. de kwaliteit, de verpakking, of
„zo maar". Hierbij speelt de psycho
logie van koopster of koper vaak een
rol en ook dit ivordt nagegaan.
Hoogstraat 2 - Schiedam.Tal. 268808
Donderdag 8, vrijdag 7-9.11
zaterdag 2-7-9.15, zondag 7-
dinsdag 8, woensdag 8.
IN DE KLAUWEN
VAN DE MUMMIE
ANDRE MORELL
JOHN PHILLIPS
DAVID BUCK
Reeds duizenden jaren was hij
en ademt hij
Toegang 14 jaar
20 th. Century Pox
Zondag 2-4.15, woensdag 2.
DE VIERPOTIGE KAMERAAD
(The silent call)
Een ontroerende film over de lief
de van een jongen voor zijn hond.
Cinemascope.
Toegang alle leeft.
20 th. Century Fox
Zaterdagnacht 24 uur.
DE VERLOREN WERELD
(The lost world)
-MICHAEL RENNIE
JILL ST. JOHN
RICHARD HAYDN
Een verbazingwekkende wereld
met reuzenspinnen, woeste voor
wereldlijke monsters en afschuwe
lijke gedrochten.
Cinemascope In kleuren.
Toegang 18 jaar
20 th. Century Fox
WÊÊÊÊmm?
Sinds 27 mei jl. wordt te Schiedam
vermist Louise Breedveldt, oud 18
jaar, die op genoemde datum de ou
derlijke woning aan de Galileïstraat
18b verliet en daarin niet terugkeer
de. De politie heeft tot dusver tever
geefs nasporingen verricht in die ge
meenten waar zij zich vermoedelijk
kan ophouden of zou zijn gezien.
Het onderzoek richtte zich voorname
lijk op de steden Amsterdam, Rot
terdam, Utrecht en Gouda, waar het
meisje was gesignaleerd in het ge
zelschap van beatbandjes. Toen zij
voor het laatst werd gezien, was zij
gekleed in witte trui, donkerblauwe
lange broek, corduroy rood jasje.
Het meisje is'lang 1.60 m.. heeft
flink postuur, blauwe ogen en blond
haar. Bij aantreffen wordt verzocht
hiervan kennis te geven aan de com
missaris van politie te Schiedam of
aan de plaatselijke politie.
SLAGERIJ VAN DE MOST
Broersveld 100, Schiedam,
tel. 268342
gevraagd
jonge energieke
bediende
5-daagse werkweek.
Vrije bedrijfskleding.
