de
Ome
Bartje
Ciske
Rat
Gerrit
Sjaan
en
Slaak
Êg]
If
de Gier
Rijnmond-
rapport
vuile lucht
E>E HAVENLOODS DONDERDAG 14 NOVEMBER 1963
zelfstrijkende popeline
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij deze zelfstrijkende pope
line overhemden in pastelkleu-
rige dessins, in alle courante
maten en in verschillende tin
ten, o.a. bleu,
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook masndsgmorgsn open
Gtén tel. of schrift best
t onze Neveltjes niet!
8* hrt hart ytm
Btaat een klein beeld van een
joch met een haast brutale
smoel, met handen die overal
aan willen komen, vooral als
het niet mag, met een paar be
nen, die heel hard kunnen lo
pen, vooral in wat de mens
heid noemt „tegenovergestel
de richting". Kortom „het Lie
verdje". Een, in al zijn ruig
heid, toch vertederend beeld
van het straatjoch, de bengel,
de nieuwsgierige aap, een trei
terkop op zijn tijd zeg maar
gerust een klein ettertje af-en-
toe maar dan ineens, zx»
wisselvallig als het onbestendi
ge weer waarin hij werd gebo
ren, de glimmende goedheid
zelve, een en al vriendelijkheid,
vol van verlangen om te gerie
ven en te plezieren. U kent
hem wel.
U kent ook zijn broer Bart je, die
In Assen staat, misschien iets in-
pf^o^ener omdat het platteland
m-'rtder wreed is dan de grote stad.
F-i ziin hroer Ciske, jawel De Rat,
er zim andere broer Merijntje
C":'zen en ziin brcer ach wat
doet het ertoe, duizenden, honderd
duizenden broertjes en zusjes van
dezelfde snit en snee.
Jongens en meisjes die Gerrit en
Sjaan heten in plaats van Menno en
Eveline, die zelden of nooit op een
gymnasium zi.in terug te vinden, die
ook niet in Cannes of aan de Costa
Brava worden gesignaleerd en die
het meestal niet tot president-com
missaris zullen brengen.
Npe, de kleine stugge doordouwer-
tjes, voor wie de wereld één klomp
baksteen is, baksteen om in te wo
nen en baksteen om op te spelen
en meestal niet het mooiste bak
steen. Niet zelden zelfs baksteen
dat op instorten staat, omdat het er
al een eeuw hangt, met en tegen el
kaar, Met optrekjes in plaats van
kamers, optrekjes die al vol zijn als
er een TV wordt binnengedragen.
Waar blijft het standbeeld van de
vent die de TV uitvond? Hij bracht
Cryyffie in de huiskamer en die
stinkend rijke Forsytes.
Maar als er zo iets opwindends is,
moeten ze niet liggen te zeuren zegt
vader, ga anders maar de straat
op! De straat, waar ze de hele dag
al waren. Die krankzinnige straat,
recht-toe-recht-an, met als enig
nubeduidend
goedkoper
Dit is een aanbieding speciaal
voor die mannen, die hoge
eisen stellen aan hun overhem
den, maar die hun vrouwen
uren strijken willen besparen.
Zelfstrijkende popeline over
hemden, (beslist niet strijken
een pracht kwaliteit, uitge
voerd in moderne dessins - een
fijn streepje in pasteltinten.
Nu kiest U ze uit, te kust en te
keur, moderne hemden - bij
zonder praktisch - beslist zelf-
strijkend voor nog géén negen
gulden.
laf
groen het gras tussen de stenen, een
rij auto's links, een rij auto's rechts
en als voorbeeldige zonwering de
hoge muren.
Ben-je-gek
Of die krankzinnige buitenwijken,
waar de bouwkas de huisjes eerst in
de steriliseerketel deed. Waar wel
groen werd aangelegd, maar om er
de hond op te laten keutelen, of te
genaan te parkeren, maar niet om
er te spelen, ben-je-gek, dat is zonde.
Waar de ouderwetse rommelvliering
niet werd vervangen door een speel-
terras en waar je op de teentjes de
stalen trap af moet, anders wordt
opoe zes-rechts-twee-hoog wakker en
boos. En waar na het laatste jour
naal het geruis opklinkt van een
Niagara omdat er hoorbaar en-bloc
wordt doorgetrokken.
Er is nog een standbeeld,
dat staat in Rotterdam. Het is het in
steen gehouwen conterfeitsel van de
burger, van u en mij, tamelijk net
jes in de kleren, met het handje op
de rug, het hoofd schuin omhoog kij
kend naar de verbluffende techni
sche verworvenheden van deze tijd.
De belangstellende toeschouwer, het
voyeurtje (in de beste zin natuur
lijk) het sjonge-sjonge-zeggertje.
Maar het beeld is kenmerkend vopr
velen van ons: het manneke kijkt te
veel omhoog en te weinig omlaag,
naar zijn directe omgeving en dat
handje is te stereotiep op de rug, in
plaats van uit de mouwen gestoken
te worden. Mooi beeld, de harde rea
liteit zogezegd.
Tussen het „Lieverdje", „Bartje"
en de „Ome Sjaak" uit Rotterdam be
staat een duidelijke band; de „O-
me" die in verbazing naar de wol
kenkrabbers kijkt, naar de driftige
rookpluimen van de opbloeiende in
dustrieën, maar... de „lieverdjes"
om hem heen dreigt te vergeten.
Oud keldertje
Toch zijn er, die hun taak wél heb
ben begrepen. Dat zijn zij, die korte
of lange tijd geleden zich het lot
der lieverdjes wél hebben aangetrok
ken: pastoors, dommees, heilssolda
ten, evangelisten, maatschappelijke
werksters, jeugdleiders of gewoon
maar enthousiastelingen. Die hebben
in de afgelopen halve eeuw in deze
benauwde wijken club- en wijkhui
zen opgericht. Soms in een oud kel
dertje, soms in een feestzaaltje van
een kroeg, soms in een school en
een enkele heeft er zelfs een spe
ciaal gebouw voor kunnen neerzet-
Daar zijn die enthousiastelingen dag
en nacht te vinden, om de speelka
mers voor de allerkleinste peuters
te bemannen, om de maat te slaan
bij de koortjes bij de balletgroepjes,
bij de knutselclubs. Ze houden de
score bij van het tafelbiljart, van
het tafelvoetbalspel of ze spelen
dam, schaak en klaverjas. Sommige
die wijkhuizen hebbel) zelfs een
klein barretje waar in gepaste mate
een biertje wordt geschonken en
waar ronduit over de vreugdes en
pijntjes van het leven wordt ge
praat.
Waar aan sport wordt gedaan,
voetbal, turnen, gymnastiek, wielren
nen (buiten en op hometrainers);
waar meestal een bibliotheek is en
waar op hoogtijdagen een dansje
wordt gedaan, of een straat ver
sierd. Waar en dat is het allerbe
langrijkste jonge mensen een vei
ligheidsklepje vinden door nauwer
en gerichter contact met de mede
mens. Waar men de sociale deuk
die sommigen van hen in de maat
schappij hebben opgelopen er rustig
uitslaat door te tonen, hoe het wél
kan; hoe men ook op een andere
manier volwassen kan wö?den en
zich wapenen tegen een wereld die
niet zo vrijgevig leek voor hen.
Die wijk- en clubhuizen werken vol
gens een methode, die de laatste
tien jaar in Amerika is ontwikkeld;
een methode die heeft uitgevist hoe
de mens functioneert ten opzichte
van zijn medemens en hoe hij gehol
pen kan worden om béter en ónders
te functioneren. Daarbij ls naar vo
ren gekomen, dat de maatschappij'
minder behoefte heeft aan leiders
dan aan begeleiders.
Volgens die methode werken de
600 wijk- en clubhuizen, die ons land
nu rijk is. Met enorm succes met
verbluffende resultaten, met onge
looflijk veel voldoening. Daar wordt
inderdaad gewerkt aan het tot ont
plooiing brengen van menselijke mo
gelijkheden. Anders gezegd: een groot
aantal mensen leren in die „huizen"
andere dimensies van het leven ken
nen en er ja tegen zeggen. Dat is
al heel wat.
Beste grondstof
De eerste zorg van die clubhuizen
geldt de jeugd. Dat is de groep waar
het hardst aan gewerkt moet wor
den. Die moeten nog van alles wor
den en de maatschappij verwacht
iets van hen. Die staan straks op de
hoge steigers waar „ome" zo graag
Voor een coat i
in alle prijzen
Crsujsljtofiji 142, tsl i!209a
Vfijsapml iet 8 ow pouend
met bewondering naar kijkt. Dat is
ook de beste grondstof, die jeugd,
want niemand wordt als een rot-
joch geboren, alleen maar door zijn
omgeving zo gemaakt.
Maar daarnaast doen heel wat van
de club- en wijkhuizen ontzettend
veel voor bejaarden, de oudjes die
maar niet willen of kunnen verkas
sen uit de ouwe buurt, waar ze zo'n
zeventfg jaar hebben gewoond. Ook
de centen niet hebben voor zo'n pro
pere bejaardenflat. Goed, voor hen
worden prakjes gekookt en eetzaal-
jes ingericht, of hapjes thuisbezorgd.
Ze worden beziggehouden en aan
het werk gezet, zodat er minder ge
piekerd zal worden. Er wordt ge
kaart, gesjoeld, gezongen, TV-geke-
Ken en gelachen, gelécnen... Dankba
re huisvrienden, die ouwetjes.
Dan zijn er ook de activiteiten
voor volwassenen; naaien, koken,
bloemschikken en „hoe dek je eigen
lijk een latei voor Kersanis en wat
kan ik zelf maken voor het „lieverd
je" zijn verjaardag en hoe reageer
ik als 't ie straks met Sjaan van de
fietsenstalling komt aandouwen en
zegt; moeder, schuif een hortje öp,
we moéten trouwen, we komen inwo
nen. Gewone dingetjes van alledag,
die effies anders afgehandeld zouden
kunnen worden.
Wie doen dat? Wie bemannen die
huizen? Vroeger alleen de vrijwilli
gers, de pastoors, dominees en jeugd
leiders. Maar het werk is zo com
plex geworden, zo veelomvattend,
dat er beroepskrachten voor aange
trokken moesten worden, sociologen,
psychologen, pedagogen, maatschap
pelijke werkers en ook administra
teurs, administratieve medewerksters
Die worden op hun beurt geholpen
door de vrijwilligers, huisvrouwen
die eten koken en rondbrengen voor
de oudjes, kleuterverzorgsters, stu
denten die het gewoon leuk vinden
en er soms praktijk opdoen voor
hun studie, maar ook gewone am
bachtslieden die een leidinkje aan
leggen, een spijker slaan, een kwast
je verf „lenen", vaatwerk leveren,
goed leveren voor noppes. Om elk
buurt-, club- of wijkhuis heen tien
tallen, soms honderden, medeburgers
die het zich een eer en een plicht
rekenen om dat „huis" mee over
eind te houden.
Zestig miljoen
Een en ander kost nogal wat. Het
volgende rekensommetje leert dat.
Elk club-wijk-buurthuis kost aan Vas
te lasten, personeelslasten en activi-
teits-(exploitatie)k.osten ruwweg een
ton per jaar, 100.000 gulden. Voor
600 van die huizen is dat een ZES
TIG MILJOEN gulden. Ongeveer
drie-kwart van dat geld wordt gesub
sidieerd door de overheid, rijk, pro
vincie, stad: rond 45 miljoen. Dat
betekent dat 15 miljoen gulden uit an
dere zakken moet komen.
Een deel wordt door de bezoeker.,
van de buurthuizen zelf bijgedragen,
contributies die variëren van drie
stuivers tot drie kwartjes. Door het
heffen van deze contributie, die na
tuurlijk niet in verhouding staat tot
het gebodene want waar kan je
bijvoorbeeld een avondvullende ge
luidsfilm met comsumptie bijwonen
voor zestig cent? wil men toch bij
de deelnemers aan het buurthuis
werk een zekere verplichting schep
pen. Trouwens we weten het alle
maal wel, als je iets voor niets kan
krijgen, wil je het niet hebben.
Dan zijn er, om vrijwel elk wijk
huis heen, altijd wel een paar dona
teurs, die met geld of in natura bij
dragen tot het bestrijden van de ac-
tiviteitskosten. Maar dat neemt niet
weg, dat er jaarlijks en laten we
het nu maar afronden toch min
stens zo'n TIEN MILJOEN bij
moet. Nü al. TIEN MILJOEN! „O-
me" uit Rotterdam, maar vooral
daar niet alleen, moet dit bedrag
maar even goed op zich laten in
werken.
Om het nog eens kort samen te
vatten; In ons land zijn er duizen
den die zich door studie bekwaam
hebben gemaakt voor de enorme
taak die zij op zich genomen heb-
bene. Zij worden weer omringd door
tienduizenden vrijwilligers die elk
laatstje restje energie en al hun
tijd opofferen voor iets dat zij - niet
voelen als een soort liefdadigheid,
maar gewoon harde plicht.
Maar zij allen hebben geld nodig,
veel geld naast het allernoodzakelijk
ste uit de subsidiepotjes. Vandaar,
dat er volgende week voor al die „lie
verdjes" gecollecteerd wordt. Door
het NATIONAAL JEUGDZORG
FONDS, 't Is maar dat u het weet,
als ze straks met de bus of de lijst
bij u komen...
HANS KIEVID
The Bottle Folkin
Clatertje Bhier
In de rij van de vele zangers, zan
geressen en. groepjes die zich enthou
siast bezighouden met het brengen
van folksongs, blues, luisterliedjes,
ballades en eigen creaties, neemt de
groep „The Bottle Folk" een van de
eerste plaatsen in.
Begin dit jaar is de groep reeds
aan de leden en bezoekers van „Cla
tertje Bhier" voorgesteld. Sinds die
tijd heeft „The Bottle Folk" aan po
pulariteit gewonnen, is de groep een
nog grotere eenheid geworden, en
werd het dus tijd ze wederom voor
„Clatertje Bhier "te engageren-
Zaterdagavond a.s., aanvang 8 uur,
is „The Bottle Folk" te beluisteren
op .de sociëteitsavond van Jazz Club
„Clatertje Bhier", Heemraadssingel
191. De avond wordt gegeven in de
jazzkelder.
V0LAUT0MAAT
WASMACHINE
„INDESIT" 698.-
K0RTING 200.-
SLECHTS ƒ498,-
voorheen
Teilingerstraat 79—81
Goudsesingel 51—53
Vervolg van pagina I
Voor 1964 werd de totale schade
door de luchtverontreiniging in de
Randstad geschat op 300 miljoen gul
den, waarbij de kanttekening wordt
gemaakt, dat dit bedrag vermoede
lijk nog aan de lage kant was. De
overige schade omvat psychische
schade, onder andere voortdurende
hinder door stank, ziekten. schade
aan wilde flora en fauna. Het rapport
stelt, dat deze gevolgen in feite aan
zienlijk ernstiger zijn en in geen en
kel bedrag zijn om te zetten.
Ook het verkeer is een ernstige bron
van luchtverontreiniging, die, aldus
het rapport, door menigeen wordt on
derschat. In druk bereden en door ho
ge huizen omgeven straten en in ver-
keerstunnels kan op piekuren de kool-
monoxydeconcentratie oplopen t
100-200 ppm. Het inhaleren van 100
ppm heeft bij mens en dier een ver
minderd reactievermogen tot gevolg.
Het rapport gaat ook in op de mo
gelijkheden de luchtverontreiniging te
bestrijden. In hoge schoorstenen wordt
niet veel vertrouwen gesteld. In de in
1966 verschenen Tweede Nota over de
Ruimtelijke Ordening werd gesteld,
dat de bouw van hoge schoorstenen
plaatselijk wel enig soelaas kan ge
ven, maar dat de verontreiniging ech
ter blijft bestaan, zodat de moeilijk
heden alleen maar worden verscho
ven. Indien zich vele luchtverontrei
nigingsbronnen in een klein gebied
bevinden, heeft deze methode dan ook
geen resultaat.
Het gebruik van aardgas kan wel
een oplossing betekenen, maar de be
langrijkste oplossing ligt in het
aanleggen van brede groenstroken,
die de verontreinigde lucht absorbe
ren. Maar ook op het gebied van de
beschermende invloed van planten
groei op de gevolgen van de luchtver
ontreiniging zijn nog maar weinig
studies verricht.
nu... beduidend
goedkoper
Nu koopt U een beha voor de
helft van de normale prijs
en dan geen ouderwets model,
neen een vlotte, moderne beha
met 3/4 cup.
Luxe stretch beha van een
prachtige kwaliteit lycra met
verstelbare schouderbandjes.
De voorgevormde 3/4 cups
met steungevende beugel ga
randeren een blijvend goede
pasvorm.
Deze leuke beha met kant afge
werkt, koopt U nu met een
keuze uit 3 veel gevraagde
kleüren, voor nog géén drie
gulden.
Vrijdag en-zaterdag verkopen
wij luxe stretch beha's, met
3/4 cup, steunbeugel, verstel
bare schouderbandjes en met
fraai kant afgewerkt. In de
kleuren wit, bleu en rose, A en
B cup, maten
32 t/m 38
een schattige
beha.
Elke vnjdagavond tot 9 uur open
of schrift bsst
