6?
DE HAVENLOODS DONDERDAG 20 MAART 1969
19
Vanaf
Haal ze eruit...
alles wat leeft!
Op I februari 1964 werd de Afobaka-dam gesloten, een dam in de rivier de Suriname. En daar
mee werd bel leven van een groot aantal dieren onzeker. Het Brokopondo-plan was een initiatief
van Suralco, een zustermaatschappij van de Aluminium Company of America. De watermassa zou
stroom moeten leveren voor de bauxietverwerkin g. Het overschot" aan energie zou teu goede ko
men aan de grotere sleden in Suriname.
Op 28 februari bereikte een brief van drs. Jan Micliels, secretaris van de Surinaamse dieren
bescherming, bet hoofdbureau van de ISPA, de Internationale Organisatie voor de Dierenbescher
ming, in Boston. Daarin werd de situatie uiteengezeten drs Jan Micliels vroeg om hulp. Het hoofd
kantoor van de ISPA in Boston stuurde om kort termijn twee waarnemers naar Suriname met de
opdracht na te gaan of de gevolgen van hel Brokopondo-plan werkelijk een groot aantal dieren in
gevaar zou brengen en of liet de moeite zou lonen er iets aan te doen.
De twee afgevaardigden waren ^fBl
stelden zich uitgebreid op de hoog- -.eHK, jggp
te en brachten daarna rapport uit. 3raL^»j-iliiÉ''"C».*-.
Het gevolg daarvan was dat John J -"y
Walsh de opdracht kreeg het red-
dingswerk zo spoedig mogelijk le Jr Jjk «fjf
organiseren, terwijl Robert Smith
in Boston bleef om van daaruit zo ~^*X ;f"ni
goed mogelijk te zorgen voor aan-
vi.'ll'ng van materiaal en votoral - r^P' CT^iSESeMMl
geld. De opdracht die John Walsh
meekreeg van zijn directe baas, dr.
Eric H. Hansen, was: „Elk dier
en het kan me geen donder schelen
of dat een slang is of een gier
speelt zijn rol in het evenwicht in
de natuur. Als we deze zaak aan
pakken, moet je alles redden. Haal
ze eruit alles wat leeft".
John -Walsh heeft zijn ervaring in
boekvorm vertélt. Onder de titel: De
tijd is kort en het water wast" ver
telt hij alles over de operatie Gwam-
ba (gwamba is dier), de redding van
rond de 10.000 dieren uit het Suri
naams oerwoud dat stukje bij beetje
onder water kwam te staan.
Het enige voorbeeld dat ter beschik
king was van een dierenreddingsactie
op grote schaal was de operatie
Noach in 1963 waarbij men in Afrika
dieren had gered die werden bedreigd
door het water achter de Karibastuw-
dam in Rhodesië. Daar had men ech
ter weinig aan, want die reddingsac
tie had zich in feite afgespeeld op
open vlakten, terwijl John Walsh zou
moeten opereren in het dichte oer
woud van Suriname.
Desondanks is men aan de grote
taak begonnen. En men leerde snel.
Was het oorspronkelijk de bedoeling
boten te importeren, al snel kwam
Walsh tot de conclusie dat het in
heemse vaartuig bij uitnemendheid,
de korjaal van de bosnegers, het eni
ge vaartuig was dat aan alle eisen
voldeed. Uitgerust met buitenboord
motoren had men er meer aan dan
aan welke andere soort boot dan ook.
Een tweede vraagstuk was dat van
de medewerkers. Walsh ging op
aanraden van drs. Michels in zee met
de bosnegers. In het begin had hij
enige moeite pm hen te laten begrij
pen waar het precies om ging. Voor
de bosnegers waren de dieren in eer
ste instantie geschikt om te worden
verwerkt tot een of andere prettige
maaltijd. Dat je je eerst ontzettend
gaat uitsloven om dieren te vangen
om ze daarna te laten lopen ging er
hjj hen niet makkelijk in. Toen de
reddingsactie eenmaal goed op gang
was waren er geen betere medewer
kers denkbaar.
in september '64 schreef Walsh de
volgende brief
„We beginnen er eindelijk achter te
komen wat dieren vangen in de wil
dernis eigenlijk om het lijf heeft. Het
staat al vrij duidelijk vast welk ge
reedschap handig en wat alleen maar
nodeloze bagage is. We weten nu wat
voor soort dieren je op wat voor soort
eilandjes kunt verwachten. En de
stemming onder de mensen kon niet
beter zijn. Ze geloven dat ze met het
beschikbare gereedschap en onder
mijn leiding elk willekeurig dier in
het oerwoud in een handomdraai kun
nen vangen. En onder ons gezegd en
gezwegen: ik begin het zelf ook te ge
loven".
Na een jaar werken werd een top
bereikt. Het water bleef gestaag stij
gen en het tempo van de reddingsac
tie moest omhoog:
Handomdraai
,,A1 hadden we er een afmattende
vaart in gezet, de stemming bleef op
perbest en het weer was schitterend.
Soms kwamen onze pogingen echter
te laat en dat waren even zoveel aan
wijzingen dat het nog sneller, nog
harder en nog grondiger moest. Op
schieten! We vinden een gordeldier op
het water drijven. Zijn pantser is door
de zon en water witgebleekt. Opschie
ten! Een luiaard: dood. Opschieten!
Die stervende luiaards stemden
me om de een of andere reden droe-
vieger dan welk ander dier ook. Ze
zijn vreselijk stom en zien er met hun
eeuwige, onzinnige grijns zo idioot uit
mogelijk naar Boston. En daar kwam
iets anders aan het licht. „Onze diag
nose is dat je waarschijnlijk een
speekselkliervirus hebt opgelopen".
En ik zou beter worden.
Billijke reden
En de slotconclusie aan het eind
ven de actie?
„We hebben laten zien dat geen
land te klein is voor de belangsteiling
van de ISPA. We hadden een billijke
reden in Suriname te zijn: als inter
nationaal lichaam bestemd tothet.
verlichten van diereleed hebben we
er voor gezorgd dat 10.000 dieren die
anders zouden hebben geleden zou
den zijn doodgehongerd of verdron
ken dat nu niet deden. En ten slot
te toonden we aan dat een massale
reddingsactie voor dieren ook in het
hartje van het oerwoud tot een goed
einde kan worden gebracht".
Het Brokopondoplan, dat in Neder
land voornamelijk is doorgedrongen
als een geweldige industriële onder
neming, geeft door middel van dit
boek een betere kijk op de achter
gronden en gevolgen in een andere
richting. Daarvan was tot op heden
niet veel doorgedrongen. Het boek
beschrijft niet alleen een boeiend en
vol humor over de reddingsactie, het
geeft bovendien een stuk informatie
over leven en handelen van de bos
negerbevolking in Suriname.
(Gegevens voor dit artikel werden
ontleend aan het boek „De tijd is kort
en het water wast", geschreven door
John Walsh en Robert Gannon, uitge
geven door La Rivière Voorhoeve
N.V., Zwolle).
Roue's Mannenkoor
viert jubileum
De Koninklijke Zangvereeniging
„Rotte's Mannenkoor" is één van de
oudste mannenkoren in Nederland.
Het koor vierde op 11 maart het 115-
jarig bestaan. Het heeft steeds on
der leiding gestaan van eerste klas
dirigenten. Enkele namen zijn Otto
Glastra van Loon, Bernard Diamant
en thans reeds meer dan 30 jaren
Jos Vranken. Kentekenend voor een
stadige ontwikkeling is, dat het koor
slechts acht dirigenten heeft gekend
in de 115 jaren van het bestaan.
Uit de inspannende studie is een
vriendschap ontstaan, die de koorle
den met elkaar verbindt en het is de
ze vriendschap en bereidheid, die de
sterke basis voor het koorleven van
„Rotte's" vormen. Het koor, dat nu
130 leden telt, heeft vooral in de laat
ste jaren opvallend veel belangstel
ling gekregen, vooral van de jonge
mensen, hetgeen juist in deze tijd
anno 1969 zeer verblijdend is. De
koorleden vinden elkaar in het ver
enigingsdevies „In Vreugd en Rouw,
Elkaar Getrouw".
van een luiaard, een
hulpeloze dieren in de
opkomende water.
De redding wordt niet door alle aap geeft zeer luidkeels te kennen dat
dieren gewaardeerd. Deze rode brul- hij er geen prijs op stelt.
Een gestrande opossum, te uitge
hongerd om bang te kunnen zijn, zit
stilletjes op zijn redding te wachten.
Een van de eerste vaste medewer
kers. Simi, bezig een paniekerig hert
naar de boot te dwingen.
dat je er zelf nog medelijden mee
hebt, al zitten ze niet in moeilijkhe
den. De arme wezens klimmen traag
naar een boomtop, vinden geen voed
sel, klimmen traag naar beneden,
zwemmen langzaam naar een volgen
de boomtop enz. Als de piranha's ze
niet te pakken krijgen, gaan ze door
met zoeken tot ze doodgehongerd
Op het einde van de actie kwam
Walsh de enige poema tegen die tij
dens die periode zijn pad kruiste.
Echter niet op een van de verdwij
nende eilandjes maar in de keuken
van het basiskamp, waar het dier
zich op een vroege ochtend ophield,
op zoek naar iets eetbaars:
Als een lift
„Wat te doen met een twee meter
lange poema, een bergleeuw, in je
keuken? Achter hem aanrennen met
een vangstok? Achter al die honderd
kilo beest? Ik had geen tijd om het
antwoord op die vraag te vinden: hij
kwam de hut uitstormen en vloog als
een grijsbruine flits door het kamp,
juist toen Etty (een van de medewer
kers) slaapdronken uit zijn hut kwam.
Ze stonden een fractie van een secon
de tegenover elkaar en toen, zonder
zelfs een protest te laten horen,
zwichtte Etty voor de omstandighe
den en stoof naar een boom. Met een
opmerkelijk vertoon van sportieve
vaardigheid klom hij erin, als een lift
steil omhoog zoevend".
Het afscheid van John Walsh van
Suriname was niet zo prettig. Dat wil
zeggen, wat de lichamelijke conditie
betreft. Doordat vrijwel alle dieren
uit het bedreigde gebied verdwenen
waren kwamen in de laatste weken
de bloedzuigende vleermuizen, de
vampiers, regelmatig op bezoek.
„Eenmaal in de stad begonnen mijn
periodieke koortsen een vast schema
te volgen. Bij de gezondheidsdienst in
Paramaribo werd de diagnose ge
steld: hondsdolheid. De dokters ver
onderstelden dat het afkomstig was
van de vleermuizen, ook al stemden
lang niet alle symptomen overeen
met de hondsdolheid zoals die bij
vampiers voorkomt. Ik reisde zo snel
Weer een aantrekkelijke aan
bieding uit ons Tuincentrum....
vaste planten, éénmaal geplant
voor jarenlang genot en sier in
de'tuin.
Groenblijvende konifeer (Cha-
maecyparis Alumi). Zeer ge
schikt als enkele plant of als
haag, zuilvormige groeier. Per
stuk 0.98
Vuurdoorn Pyracantha Oran-
èe Gloween klimmer, die in
herfst en winter Uw gevel in
gloed zet met massa's oranje
rode bessen (schimmel en rot-
vrij). Per stuk 0.98
Haagliguster. De beste aan
plant voor hagen, snel- en
dichtgroeiend, goed te snijden
(knippen), zeer winterhard en
windbestendig. Per 3 stuks
0.98
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze vaste planten,
eerste klas kweekprodukten,
een prachtige aanwinst in Uw
tuin en dat voor prijzen die
binnen ieders bereik liggen.
Elke vrijdagavond tot 9 uur 0|
I acryl stoelhc
met anti slip
57 cm
medium
65 cm
U beschermt de bekleding van
Uw autostoelen en bovendien
zit U prettiger op een Acryl
stoel hoes ('s winters heerlijk
warm, 's zomers koel).
Nu houden wij een herhaalde
verkoop van een fabriekspartij
autostoelhoezen van acryl, dat
de prettige eigenschap heeft
dat het zo gemakkelijk schoon
te houden is.
Deze fraaie autostoelhoezen
verkopen wij in 3 maten en
voor prijzen die voor zichzelf
spreken.
large
75 cm
