Esso stopt de tijger
in onze vooruitgang
Leefbaarheid is „emotioneel
en economie „onaantastbaar"
Heiwerk scholen gestaakt;
muren van flats scheurden
Ouderwets en
eenzijdig?
NOG STEEDS DE VALSE TEGENSTELLING:
Dronken lieden
speelden
botsautootje
KUNSTGEBITTEN
DE HAVENWODS
18e jaargang no. 29, donderdag 22 mei 1969
Weekblad voor Schiedam en Kethel.
Directie: W. van der Giessen
Kantoor: Westblaak 25, Rotterdam, telefoon 13 2170
(8 Ijjnen), postgiro 18344
Uitgave Stichting „De Jeugdhaven"
De directeur van Esso Chemie NV. Nederland in Europoort vertelt
au de dinsdag geopende
Zn persvertegenwoordigers die komen kijken naar de dinsdag geopende
kunstmestfabriek, „dat de afwijzing van Progils zwave koolstoffabnek
in Amsterdam hef gevolg is van de eenzijdige emoüonele argumentat.e
i die in Nederland tegenwoordig maar al te vaak aantreft
rDeTeS^r onderzoek,
fr J G ten Houten, vertelt in Utrecht, dat de vestiging van een
aluminiumfabriek bij Vlissingen schade aan de fru,t^a;se";n1^U1^
Beveland kan toebrengen wanneer „niet alle voorzorgsmaatregelen s
i worden om het ontsnappen van fluorwaterstofconcentraties in
Het jaar 1968 is vo
Nederland vooral in tv
geweest.
1De expansie van de bedrijfstak is in dit jear weder
om groot geweest. Omzet en export stegen, de inves
teringen en de personeelsbezetting h
op het peil van 1967.
minimale hoeveelheden te voorkomen
De commissaris der Koningin te Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, ver
telt dat hij bezorgd is over de komst van Koninklijke Hoogovens naar de
Maasvlakte Hh vreest gevolgen voor het Westland, daar „Rotterdam de
hinderwetvergunningen verstrekt
f 7,5 miljard
f 5,0 miljard
i 1,2 miljard
(schatting)
86 000 pe
86 000 personen
De drie uitspraken hierboven zijn
alle in een week tijds gedaan. Er zit
een zeker verband in'. Enerzijds vre-
zen mensen uit de industriële wereld
r groeiend verzet ontstaat tegen
L_ H1 P flfWftl
vlet l ut giucituu -
nieuwe industrievestigingen die ofwel
gevaar opleveren, ofwel zo^en voor
een „redelijke" milieu-verontreini
ging; anderzijds moedigen hoogwaar
digheidsbekleders het verzet aan, om
dat zij geloven dat wij onszelf op wel
varende manier zullen vergiftigen.
Het opvallende is dat er toch nog al
tijd meer geluisterd wordt naar dege
nen die het economisch belang aan
prijzen, dan'naar degenen dierwijzen
op het gevaar
plant-
In Amsterdam is nu een (klein)
wonder gebeurd. De zwavelkoolstoffa-
briek komt er niet. Reden voor een di
recteur van Esso om deze raadsbe-
slissing „eenzijdig en emotioneel" te
noemen. Met eenzijdig zal hij wel be
doelen dat de economische motieven
niet op waarde zijn geschat. Want be
halve een groep biologen uit Amster
dam (de groep CONGO), heeft een
groep biologiestudenten uit Utrecht,
een groep biologie- en chemie-profes-
soren uit dezelfde plaats. B. W. van
Westzaan, 664 artsen uit Noord-Hol
land. de bewoners van Zwanenburg-
Halfweg, en hebben vele anderen zich
verzet tegen de vestiging. Dit zal de
directeur van Esso ongetwijfeld ont
gaan zijn. Hij zal evenmin de weinig-
emotionele rapporten hebben gelezen
over Progil.
In Rotterdam zal het zo'n vaart niet
lopen. Men laat zich in het gebied
„met de grootste haven ter wereld"
nog maar al te vlot om de tuin leiden
door mensen, die praten over econo
mische vooruitgang en werkverschaf
fing. Voordat het in dit gebied tot de
mensen zal doordringen dat het gewo
ne dagelijkse leven hoe langer hoe
meer bedieigd wordt door de chemi
sche industrie, "die water en lucht ver
ontreinigt, is de omgeving nog grondi
ger verpest dan nu het geval al is.
WEINIG VERZET
De komst van Hoogovens naar de
Maasvlakte zal op weinig verzet stui
ten. Dit is te voorspellen. Tot nog toe
zijn er zes (jawel 6!) leden van Pro
vinciale Staten, die vrezen dat het
nieuwe Hoogovenbedrijf ondanks alle
goede voorzieningen schade aan de
flora zal aanbrengen. Vooral in het
Westland door de vaak waaiende zuidr
westenwind.
Op welke gronden baseren zij hun
uitspraken? Op dezelfde die wij hier
boven uit de mond van de directeur
van het instituut voor Planteziekten-
kundig onderzoek citeerden. Alumi
nium-, staal- en fosfaatindusftri^ën
besmetten de lucht met fluorwater-
stof Bij de Hoogovens in Nederland
gebruikt men bij de staalfabricage
vloeispaat (calciumfluoride)Het ge
halte van het door dit proces in de
lucht gekomen fluorwaterstof hoeft
maar zeer gering te zijn om ernstige
enen cue PW- s<*ade aan de Plantenw«rtdd aan ,te
mens. dier en richten. De grootste schadepost die
„iv-,1 .x ri\TorhvonHin er ie aanppricnt
sortering
door bladverbranding is aangericht
bedroeg een kleine f 300.000 in 1954 bij
het IJmuidense industriegebied. Ook
in het Westland zijn vaak gebieden
door verbranding van gewassen ge
troffen, maar nooit zo „spectaculair".
Vaak echter treedt een geringe vorm
van bladverbranding op zonder dat
deze als gasschade wordt herkend.
Overlast werdt dan pas toelaatbaar
geacht en aanvaard als er wat anders
legenover staat. Deze compensatie
wordt in het algemeen geformuleerd
in termen van materiële voordelen.
Leefbaarheid (hoe zwaar belast dit
woord ook mag zijn) en gezondheid
worden niet of voor een gering deel in
de beschouwingen betrokken).
In'de staalfabriek die op de Maas
vlakte moet komen zullen 2500 werk
nemers kunnen werken. Dit geldt nog
steeds als een belangrijk argument
voor de vestiging. In een interview
met de directeur van het Gewestelijk
Arbeids Bureau te Rotterdam enkele
weken geleden in dit blad, wees hij
erop dat er op het ogenblik alleen in
het Rotterdamse gebied een tekort
van 4350 metaalarbeiders is. In het
gebied Waterweg-Noord zullen er ook
nog ruim 1500 te kort zijn. Hoogovens
zal met zijn komst deze geregistreer
de tekorten nog eens drastisch op
voeren.
REPRESENTATIEF
Het is al vaak geschreven: de fa
brieken kunnen zoveel technische
voorzieningen treffen dat de lucntver-
ontreiniging ternauwernood optreedt.
Maar welke industrie met goed-kapi-
talistische inslag zal meer investeren
in dit soort voorzieningen dan strikt
poodzakelijk is? Esso-directeur H.
Landheer meent „dat zijn bedrijf be
paald representatief is voor datgene
wat in nauwe samenwerking tussen
wetgever en bedrijfsleven kan worden
bereikt". Een cliché dat elke direc
teur bij de opening van een nieuwe fa
briek gebruikt, met alle goede inten
ties van de man. Over enkele jaren is
Zie verder pagina 2
Verwacht mag worden,.dat in het lopende jaar en in
de eerste daarop volgende jaren de omzet met ten
minste f 1 miljard zal blijven stijgen, dat de investe
ringen tenminste f 1,2 miljard zullen bedragen en dat
het overgrote deel van de toeneming van de omzet
zal worden geëxporteerd. Een en ander zal betrekkelijk
weinig doch hoog gekwalificeerde arbeid vragen: het
totaal van de bezetting zal dus niet of nauwelijks
toenemen, mede vanwege het compenserend effect
van de voortschrijdende automatisering.
Het begin van het jaarverslag van
de Vereniging van de Nederlandse
Chemische Industrie, waarbij wij
vooral de aandacht willen vestigen op
de onveranderd gebleven personeels
bezetting.
Twee Duitse zeelieden die onder in»- -
v'cjkd van drank verkeerden, de 22,-jg-
r.yte R. W. en 17-jarige R. B. hebben
een ware ravage aangericht onder
een aantal auto's in Schiedam. In de
Pendrechtsestraat werd een auto ge
stolen van de 43-jarige G. C. K.
In de Van Maanenstraat (Nieuw-
land) werden drie geparkeerde auto's
geramd, nl. van de 47-jarige textiel
handelaarster F. P. M. W., van de 47-
jarige vertegenwoordiger F. P. M. W.
en van de 45-jarige J. G. v.d. L. Deze
voertuigen kwamen in de voortuintjes
terecht.
Uit een auto in de Pendrechtse
straat hadden de zeelieden een radio
toestel en gereedschappen gestolen.
Bewoners van de van Maanenstraat
hadden twee mannen weg zien lopen
en waarschuwden de politie. Deze za
gen op de Spoelingbrug de mannen lo
pen, zodat zij werden gearresteerd en
ingesloten in het hoofdbureau van po
litie. De aangerichte schade is zeer
aanzienlijk. Ook de auto van de 37-ja-
rige chauffeur, P. J. B. in de V. Olden-
barneveldstraat was door hen gesto
len en na een botsing in de P. Buijs-
straat achtergelaten.
Iets dergelijks voltrok zich op de
B.K. laan, waar de 46-jarLge voor
man-bankwerker L. de B. uit Vlaar-
dingen, die onder invloed van drank
verkeerde, vijf auto's zwaar bescha
digde, Hierbij waren betrokken de
auto van de 56-jarige verzekerings
agent D. B., voorts die van de 52-jari-
ge hoofdonderwijzer J. N.. van de 56-
jarige gemeente-ambtenaar F. M. B.,
van de 25-jarige radiomonteur J. C.
van T. en van de 24-jarige R. D., ter
wijl ook de auto van de bankwerker
ernstig werd beschadigd.
Nieuwe politiekring zou
Schiedam, Vlaardiingen
en Maassluis omvatten
De ministers Beerriink en Polak
hebben aan de Kamer voorstellen ge
daan om te komen tot meer centrali
satie van de gemeentelijke politie
korpsen. De minister wil voor ons
land voor 125 gemeenten totaal 45
politiekringen samenstellen. In het
voorontwerp worden ook regelingen
getroffen met betrekking tot de be
stuurlijke organisatie, waarbij wordt
gedacht aan een kringbestuur en be
heer door een kringraad, waarin o.a.
ook leden van gemeenteraden zitting
hebben. De centrale dienst wordt dan
in de grootste gemeente gevestigd.
Een dergelijke samenvoeging is ook
ontworpen voor Maassluis, Vlaardin-
gen en Schiedam, waarbij Schiedam
als leidende dienst zal gaan fungeren
en het commissariaat ook hier zal
worden gevestigd tevens voor Maas
sluis en Vlaardingen.
Na das en sleutelhanger
thans de zelfklever
In het kader van»de reclame voor
eigen stad heeft de Schiedamse Ge
meenschap reeds eerder een speciale
sleutelhanger in omloop gebracht,
kort geleden gevolgd door een das met
het stedelijk wapen en kleuren. Thans
is een ..zelfklever" uitgegeven, spe
ciaal voor auto's voorzien van het
Schiedamse wapen en de stadsnaam.
Deze zelfklevers zijn aan het bureau
van de WV tegen 50 cent verkrijg
baar.
VLAARDINGEN Of deze log
ger, die thans in de Koningin Wü-
helminahaven ligt dinsdag ook ter
haringvisserij uitvaart weten toe
niet, maar in ieder geval wordt er
gevaren. De staking van de Sche-
veningse vissers, die ook een flink
deel van de Vlauröingse vloot b e
mannen, gaat niet door en dat s
een hele opluchting. Niet alleen
voor de reders en de vissers, ook
voor alle liefhebbers van de make
maatjes. De vissers krijgen nu een
duurtetoeslag van 30 gulden ver
maand en zijn vóórts met de reders
overeengekomen, dat er over een
nieuw loonsysteem zal worden on
derhandeld. En zo zijn alle partijen
voorlopig weer tevreden, tot groot
verdriet van het haringdom, dat
zich al verheugde op een zorgeloze
vakantie.
^VWWVWWWAflWWAW.
26 mei 1969.
2e Pinksterdag
AUTOCROSS
uur. Sensatie i
opanmng Aanva
Verhoogde
ORGANISATIE
LEKKERE BROODJES
ONDERWEG
BOLLEN EN PUNTJES
Hoewel tot op dit moment Ge
deputeerde Staten nog geen goed
keuring hebben Verleend aan het
besluit van de gemeenteraad van
Schiedam, een krediet te verlenen
van 6.380.600 voor de bouw van
scholen op het Bachplein, zijn de
werkzaamheden daartoe reeds
sinds enige tijd aan de gang. Voor
uitlopend op de beslissing van Ged-
Staten, is n.l. de aannemer Muys
en de Winter op eigen risico al
vast begonnen met de bouwwerk
zaamheden.
Daartoe is o.a. ook heiwerk uitge
voerd.
Dit nu heeft een onaangenaam ge
volg gehad voor een aantal woningen
in diverse flatgebouwen. Er zijn nl.
hier en daar vrije grote scheuren in
de muren ontstaan, om welke reden
het heiwerk ogenblikkelijk is ge
staakt. Er wordt aangenomen dat de
heipalen welke gebruikt werden, te
zwaar waren.
Het is nu nodig om heipalen te gaan
gebruiken met kleinere kopstukken,
waardoor zij gemakkelijker in de
grond.gedreven kunnen worden.
Dit feit werpt opnieuw een scherp
licht op het eigenaardig verloop met
betrekking tot deze scholenbouw. Men
vraagt zich nl. af. waarom niet in
dien althans de plannen voor deze
scholenbouw vroegtijdig bekend zou
den zijn geweest gelijk met het
heiwerk voor de flatbouw ook dat
voor de bouw van de scholen is uitge
voerd.
De trillingen hebben veel omwonen
den ongerust gemaakt en men wachl
min of meer gespannen af, hoe het
verdere verloop nu zal zijn.
De bouwwerkzaamheden zijn .voors
hands vrijwel gestaakt.
Intussen stelt men zich ook de
vraag wat er gaat gebeuren, wanneer
straks voor de bouw van de nieuwe
gereformeerde kerk aan het Bach
plein eveneens geheid moet worden.
Is het gebruik van lichter materiaal kant'
niet bezwaarlijk met betrekking tot
een hechte onderbouw en zoniet waar
om is daarvan dan niet dadelijk ge
bruik gemaakt?
SLAVI»RA\Ki:\-
(KNTUALK
Industriegebouw Goudsesingel 66, Rotter
dam, tel. 610 -13.80.18. Vraag folders.
„Esso stopt een tijger in onze
nationale vooruitgang". Met deze-
voor de Esso plezierige woorden
onthulde prins Bernhard dinsdag
morgen een bronzen plaquette ter
gelegenheid van de opening van
de nieuwe kunstmestfabriek van
de Esso Chemie in de Europoort.
In deze fabriek vinden ongeveer
400 werknemers een plaats. Reeds
eerder bad de directeur van de
fabriek, de heer H. Landheer, er op
gewezen, dat achter elke werk
nemer in een chemische industrie
zes tot acht arbeidsplaatsen zijn
bezet bij toeleverende en service
bedrijven.
Als eerste voerde het woord de
president van de Standard Oil Compa
ny, de heer J. K. Jamieson, die spe
ciaal voor deze gelegenheid uit Ame
rika was overgekomen. Hij wees er
op, dat de Esso in Nederland in totaal
voor een bedrag van 500 miljoen dol
lar heeft geïnvesteerd. Hij meende,
dat er geen sprake is van een techno
logisch hiaat tussen Europa en Ame
rika. „Vaak ziet men over het hoofd,
dat Europese bedrijven technologisch
vaak voor'zijn op het gebied van be
paalde industrieën, zoals de farma
ceutische industrie, bijvoorbeeld" -1
dus de heer Jamieson. Hij wees e
dat de Esso een belangrijk gedeelte
van de research in Europa laat ver-*
richten, waarvan de Europese vesti
gingen in de eerste plaats profiteren.
De heer W. S. Harney, nresident-di-
recteur van Esso Chemie, sprak tij-1
dens zijn toespraak nog over de ver
ontreiniging van water bodem en
lucht. Hij s.telde, dat de Esso beseft,
dat men een goede „industriële buur"
moet zijn. De eisen, "die het bedriif op|
dit gebied stelt, gaan soms uit boven
die van d'e overheid. Hij legde de na
druk op een goede verstandhouding
met de overheid, waardoor een goed
wederzijds begrip kan ontstaan.
Daardoor kunnen voor het bedrijf on
nodige kosten wordèn vermeden, ter
wijl het publiek de nodige bescher
ming kan krijgen. „Aan de andere
t", aldus de heer Harney, „kun-
onnodige restricties op het gebied
van de controle op de luchtverontrei
niging de kosten van een project aan
zienlijk verhogen en daardoor de eco
nomische aantrekkelijkheid van een
investering verminderen". Hij meen
de echter, dat de Nederlandse autori
teiten altijd op dit gebied" de hoogste
waakzaamheid hebben betracht,
waarbij zij hun verantwoordelijkheid
jegens het publiek hebben nagekomen
en toch alle moeite hebben genomen
om het standpunt van het bedrijf te
begrijpen.
Ook minister De Block van Econo
mische Zaken liet zich op dit punt po
sitief uit. Hij meende, dat het juist is.
wanneer men waakt voor de gevol
gen voor de leefbaarheid van de vesti
ging van chemische industrieën. Men
mag alleen de produktiemethoden toe
staan. wanneer men er van overtuigd
is dat zij de leefbaarheid niet aantas
ten. Op dit punt meende hij echter
Esso Chemie te moeten gelukwensen.
Dit bedrijf heeft zich grote kosten ge
troost om te voorkomen, dat schade
lijke gassen of vloeibare en vaste stof
fen in de lucht of het water worden
geloosd. Tevens zei de minister, dat
het onjuist zou zijn de chemische ïn-
ustrie als een dreiging voor het wel
zijn van dit land te zien. Integendéel,
zo betoogde hij, de chemie en de in
dustrie, die daarop is gebaseerd, zijn
van immens 'belang voor ons welzijn.
In dit verband wees hij op de moder
ne geneesmiddelen en op de kunst
meststoffen, die door deze nieuwe fa
briek van de Esso zullen worden ge
maakt.
aammmwwmm
6 UUR GE
MUWWVWUVMAA/M(
6 UUR GEWEEST!
BLOEMEN VERGETEN?
dan naar
„IRIS"
bloemenkiosken
STATIONSPLEIN
(ingang STATION)
Elke daq geopend van 8.30 tot
21.00 uur. OOK ZONDAGS.
Er is een opvallend kwaliteitsverschil
in de discussie over de consequen
ties van steeds verder uitdijende en
ingrijpende industrieën. Met name
ook in de pers. De mensen die
vraagtekens plaatsen bij een onbe
lemmerde vlucht van de industrie
en zich zorgen maken over allerlei
aspecten, die dit met zich brengt
voor het leefmilieu, zijn in allerlei
geledingen en deskundigheid in de
weer om hun argumenten te staven.
In het artikel hiernaast kan men
bijvoorbeeld lezen hoe al die ver
schillende mensen aan het werk zijn
geweest om hun visie tot gelding te
brengen in de Progil-affaire te Am
sterdam. Het doet dan ook wat ko
misch aan als de directeur van Es-
so-Chemie hef o.a. heeft over ..een
zijdige" argumentatie. Te meer om
dat bij de onbekommerde voorstan
ders van steeds meer industrie
waar maar plaats is, ternauwer
nood van argumentatie gesproken
kan worden.
Dat een krant als De Telegraaf alleen
maar oog heeft voor de onderne
mersbelangen, hun investeringen en
winsten, kan toch niemand verba
zen. Maar ook een krant als het Al
gemeen Dagblad schijnt nog maar
moeilijk te kunnen begrijpen, wat
de wezenlijke zorgen van de tegen
standers zijn. Vorige week althans
probeerde het hoofdredactionele
commentaar' van dit blad het weg
stemmen van Progil te verklaren
uit een .ouderwets wantrouwen te
gen de industrie in het algemeen".
Het A. D. meent dat.allerlei krin
gen" nog niet aan een omschakeling
in denken en handelen toe zijn, die
de nog jonge industrialisatie van
ons land vereist.
Hoe men verder ook mag denken, pro
of contra, dit is gewoon flauwekul.
Het is een niet zo intelligente poging
om hen die in de contramine zijn
een stempeltje .achterlijk" op te
drukken.
Wij willen best nog eens herhalen, dat
geen redelijk denkend mens tegen
industrialisatie is. Maar ook dat er
nu vragen rijzen als: hoever kun je
gaan zonder het leefmilieu ter
plaatse onherstelbaar te verpesten,
en nog principiëlerwelk doel streef
je met dit alles na en welke offers
breng je daarvoor? Is het niet zo
dat het welzijn van een gemeen
schap op een gegeven moment in
conflict kan komen met de naar ho
gere produkiiviteit en steeds meer
expansie strevende industriëlen en
dat het dan dubieus wordt om te
spreken over de „hogere materiële
welvaart" die deze industrieën met
zich brengen voor de werknemers?
Ook de werkgelegenheid is niet altijd
een sluitend argument, zeker niet
als we aan de automatisering van
de toekomst denken.
Als men deze en andere bedenkingen
afdoet met manoeuvres om de vra
genstellers weg te zetten als een
soort wereldvreemde mannetjes die
met geitewollen sokken aan en op
sandalen in de duinen vlindertjes
vangen, dan blijkt men te dom om
de vraagstelling te begrijpen, óf
men gaat gewoon uit van de alleen
zaligmakende dadendrang van de
ondernemers. Dat mag, maar je
moet het dan wel zeggen.
A. H.
REPARATIES
le klas werk vanaf 5.—
per reparatie
20-karaats gouden kroon 17.50
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENT1LIA
Hoogstr. 40, R'dam, tel. 010-12.60.10
Te bereiken met tram 1, 3, 6, 8 en
buslijn 32, 34, 38, 45, 49, 49a
MAASKANT BEHANGSEL
uitóOOxortm,
«ra» behangfU,
im thuitbeMorgd.
