Rapport toont ongunstig
woonklimaat van Rijnmond
iGBf
Onderzoek bevestigt ervaring
WAAR IS ZIJ GEBLEVEN
DE KEPLERSTRAAT?
PhHHI
PAROCfflE ZOEKT NIEUWE
VORMEN VOOR BESTUUR
KUNSTGEBITTEN
Berkel en Rodenrijs
tegen bulrterhaan
Dit jaar proef
met plasticzak
voor huisvuil
BE HAVEN100PS
Wat iedereen al lang wist. maar
wat door autoriteiten en een deel
van de pers steeds weer opnieuw
wordt gebagatelliseerd, is thans
in een rapport vastgelegd: bewo
ners van Rijnmond ervaren hun
woongebied als weinig leefbaar.
Het is een gebied, waarin men
wel kan werken, maar eigenlijk
niet kan wonen. Dit rapport, op
gesteld na veie gesprekken met
aan de ene kant mensen, die in
het gebied van Rijnmond zijn
gaan wonen en aan de andere
kant met mensen, die uit het ge
bied zijn weggetrokken, is samen
gesteld door de Stichting Onder
zoek Arbeidssituatie in het Rijn
mondgebied. Inmiddels zyn er al
al twee versies gemaakt: een in
dustriële bewerking, die bij inge
wijden al de naam heeft gekregen
van „gekuiste versie" en het wer
kelijke rapport. Bovendien schijnt
het zo te zijn, dat men zo is ge
schrokken van de uitkomsten van
het onderzoek, dat een hoogleraar
van de Economische Hogeschool
werd verzocht een verzachtende
versie te maken. Deze heeft dit
verzoek uiteraard afgewezen.
De mensen, die van elders naar het
Rijnmond gebied verhuizen, doen dat
vrijwel uitsluitend, omdat in dit ge
bied gemakkelijk werk is te krijgen.
Dat wordt ook gestaafd door de cij
fers over de spanningen op de ar
beidsmarkt. Er is namelijk een vrij
stabiel tekort van ongeveer 20.000
werknemers. Dat betekent, dat naar
schatting ongeveer vier procent van
het aantal beschikbare arbeidsplaat
sen niet kan worden bezet. De situatie
wordt moeilijker gemaakt door het
feit. dat eb, vergeleken bij bijvoor
beeld Amsterdam, weinig variatie is'
in het beschikbare soort werk. Dit
geeft weer spanningen van andere
aard, waarbij de vraag kan worden
gesteld of de werkgelegenheid voor
hoofdarbeiders in het Rijnmondgebied
wel op langere termijn is verzekerd.
Hoewel dus de werkgelegenheid in
het Rijnmondgebied, voor de werkne
mer althans, gunstig ligt, vindt een
arbeider, die elders een nieuwe werk
kring heeft gevonden, meer voldoe
ning in zijn werk, omdat de menselij
ke verhoudingen meer voldoening
schenken, omdat zij meer dankbaar
heid ervaren, meer belangstelling van
de werkgever voor de werknemer ont
moeten enzovoort. Deze factoren
staan tegenover de materiële en so
ciale voordelen in het Rijnmondge
bied.
Spanningen
De spanningen op de arbeidsmarkt
in het Rijnmondgebied zullen in de
toekomst waarschijnlijk nog groter
worden. In 1952 bedroeg het aantal
leerlingen, dat direct na de lagere
school ging werken, 17 procent. In
1965 wat dit percentage al gedaald tot
4 procent. Dit betekent, dat zich op
den duur steeds minder arbeidskrach
ten voor ongeschoolde arbeid zullen
melden. Ook is het onderwijs, aldus
het rapport, weinig afgestemd op de
arbeid. Meer dan 60 procent van het
werk in het Rijnmondgebied besta'at
uit handenarbeid. Daar staat tegen
over, dat 60 procent van. het aantal
leerlingen, dat na de lagere school
nog enig onderwijs volgt, naar het
voortgezet onderwijs gaat en later ge
schikt is voor hoofdarbeid. Daarbij
komt dan nog, zo wordt in het rapport
geconstateerd, dat er te weinig voor
lichting is over beroepskeuze en dat
die bovendien te laat gebeurt.
Bij dit alles komt nog, dat de pendel
sinds 1961 terugloopt. Als oorzaak
daarvan kan worden aangewezen, dat
de moderne werknemer steeds meer
waarde 'gaat hechten aan huiselijk
verkeer en met name ook aan de vrije
tijd. Daardoor gaat hij het steeds be
zwaarlijker voelen om twee maal per
dag een lange afstand te moeten af-
LEKKERE BROODJES -
ONDERWEG
BOLLEN EN PUNTJES
v*~"
18e jaargang no. 34, donderdag 26 juni 1969
Weekblad voor Schiedam en Kethel.
Directie: W. van der Giessen
Kantoor: Westblaak 25, Rotterdam, telefoon 13 21 70
(8 lijnen), postgiro 18344
Uitgave Stichting „De Jeugdhaven"
Od een kaart der gemeente Schiedam, „getekend in 1936 door de dienst
van de gemeentewerken staat een straat getekend die er nog steeds niet
is. Het betreft hi-r de Keplerstraat, die tussen Oostsingel en Laurens
Coslerstraat een verbinding zou gaan vormen tussen Singel en Van Swinden-
singel De zogenaamde Hofjes van Ritman. die de gemeente nu dicht
getimmerd heeft, hadden ervoor moeten verdwijnen. De plannen van bijna
een halve eeuw geleden gingen zó ver, dat zelfs grond onteigend werd van
tuinen in de Oostsingel. De rooilijn was gereed, de straat werd benaamd en
zelfs gestippeld ingetekend, maar het is er nooit van gekomem In feite staan
de hofjes, die in 1936 zouden worden gesloopt, er nu nog. Dit is tekenend
voor iiiet beleid dat door de gemeente ten opzichte van de binnenstad is
^'wanneer de Keplerstraat in na-oorlogse jaren toen hele nieuwe stads
wijken uit de grond verrezen was ontstaan, en te verplaatsen mensen
in deze hoogbouw onderdak hadden gevonden, had men eerder kunnen
overgaan tot de sloop van de panden in de buurt. Dan had althans dit deel
van de stad een ander aanzicht gehad, en was niet leeggelopen in een
Nieuwland. Groenoord en Woudhoek. Een levende citv is een levensvoor
waarde oor het zelfstandig bestaan van de stad Schiedam. Een behoorlijk
deel van Groenoord- en Nieuwlandhewoners zou zó naar de stad terugwillen,
indien daar woonruimte beschikbaar zou zijn. Het stadscentrum, en niet
het toekomstige Woudhoek, is het visitekaartje van Schiedam.
Twaalf miljoen gulden is reeds aan zand in de Woudhoekse grond gespoten.
Voor het bouwrijp maken zal waarschijnlijk nog vier a vijf miljoen nodig zijn.
Dan volgt de bebouwing zelf nog En intussen is de grond aan de Kepler
straat nog steeds beschikbaar. Zijn wij goed ingelicht dan wil men een
houten schutting neerzetten op de plaats aan de Singel waar nu de Hofjes
van Ritman nog steeds zichtbaar zijn. op een enkel ongedempt gat na.
Het zou interessant zijn van de gemeente te vernemen wat zij met de
Keplerstraat-in-ruste wil gaan doen, of er plannen voor zijn. Het zou een
kleine moeite voor de gemeente zijn deze plannen »e onthullen. Menig
Schiedammer zou ze graag horen, bestuderen, commentariëren.
De Stichting Centrumbelangen i.o. rekent op de belangstelling van de
burgerij inzake de sanering. Zij nodigt aldus uit: spreek u uit, vraag inspraak,
dring aan op opening van zaken, stuur uw adhesiebetuigingen of opmerkingen
naar: H. Bos, Emmastraat 14 of J. Noordegraaf, Singel 168.
leggen, ondanks het feit. dat deze tijd
als werktijd wordt beschouwd.
Dit geldt overigens ook w>or de be
woners van Rijnmond zelf. omdat ook
zij dikwijls een grote afstana tussen
woning en werk moeten, afleggen.
Vooral werknemers, die in Rijnmond
zijn gaan wonen, hadden hoge ver
wachtingen van het openbaar ver
voer, die niet zijn uitgekomen.
Het rapport constateert verder, dat
er meer mensen Rijnmond verlaten
dan er zich vestigen en dat van de
laatste groep weer velen het gebied
verlaten. Opmerkelijk zijn op dit punt
de cijfers. Van het aantal mensen, dat
zich in Rijnmond vestigt, doet 73 pro
cent dat vanwege een hoger loon.
Tien procent gaat wat het loon betreft
achteruit en zeventien procent blijft
gelijk. Anders liggen de cijfers bij het
vertrek uit Rijnmond. Van deze emi
granten trekt 64 procent weg vanwege
een hoger loon. Veertien procent
neemt genoegen met een lager loon
elders en 22 procent krijgt elders een
gelijk loon.
Troosteloos
Een hoger loon speelt dus nog
steeds een belangrijke rol bij de mi
gratie, maar er blijken toch ook ande
re argumenten te zijn, zeker bij het
vertrek uit Rijnmond. De moderne
werknemer calculeert ook de woon-
en leefomstandigheden in bij zijn keu
ze om naar elders te vertrekken. „Het
tekort aan leefbaarheid in deze ha
ven- en industriestreek brengt thans
velen er toe deze streek vaarwel te
zeggen en elders te gaan wonen en
werken", aldus het rapport.
Dat tekort aan leefbaarheid wordt
voornamelijk door drie factoren be
paald, namelijk de onprettige woon
omgeving, de luchtverontreiniging en
de ontbrekende mogelijkheden voor
ontspanning en recreatie. Zonder ver
der op details in te gaan, kan gecon
stateerd worden, dat 54 procent van
het aantal mensen, dat in Rijnmond is
komen wonen, achteruit is gegaan
wat betreft de woonomgevingverge
leken met de vorige woonplaats. Daar
staat tegenover, dat van diegenen, die
Rijnmond verlaten, er 76 procent op
vooruit gaat.
De klachten over de woonomgeving
in Rijnmond zijn: te ver van de na
tuur af, te weinig groen, te vol (de
hvjizen te dicht op elkaar), onvoldoen
de speelruimte voor de kinderen, on
gezellig, eentonig, saai en troosteloos.
Deze aspecten krijgen bij de mensen,
die Rijnmond verlaten een tegenover-
gestéld, positief karakter, hoewel het
merendêel van deze emigranten toch
ook naar een verstedelijkt gebied ver
huist.
Slechte lucht
Hetzelfde geldt voor de luchtveront
reiniging. Zowel diegenen, die zich in
Rijnmond vestigen als diegenen, die
er uit wegtrekken, zijn van mening,
dat de luchtverontreiniging een ver
schijnsel is? typisch voor Rijnmond.
Men ervaart deze luchtverontreini
ging als psychisch irritant. Men kan
de stank op den duur niet verdragen
en zo is dit verschijnsel mede een re
den voor vele bewoners om Rijnmond
te verlaten. In het algemeen kan men
stellen, dat het Rijnmondgebied door
de bewoners bijna twee maal zo vaak
onprettig wordt beoordeeld als woon
gebied dan de Amsterdamse of Haag
se agglomeratie door hun bewoners.
Wat het wonen betreft bestaat er de
geringste voorkeur voor de gemeen
ten Rotterdam (vooral Hoogvliet en
Pernis), Spijkenisse en Vlaardingen.
„Bij Rotterdam ligt de nadruk op de
slechte en bovendien moeilijk te ver
krijgen behuizing in een onplezierige,
ongezellige, overbevolkte, ver van de
natuur gelegen omgeving", aldus het
rapport. Hoogvliet en Pernis nemen
helemaal een ongunstige positie in.
Slechts 3, resp. 7 procent van de man
nelijke bevolking vindt deze woon
plaatsen prettig. Bij Vlaardingen
voert vooral de luchtverontreiniging
de boventoon. Over deze woonplaats
heeft slechts zes procent van de man
nelijke bevolking een gunstig oordeel.
In het hele gebied zijn het vooral de
vrouwen, die hun man er toe bewegen
naar elders te verhuizen, omdat zij
overdag het meest geconfronteerd
worden met de nadelen van de woon
omgeving. Bij de gezinnen, die zich in
Rijnmond vestigen, was het juist de
man, die daartoe de doorslag gaf we
gens de betere werkgelegenheid.
Rapport te laat
Aan het slot van het zeer uitvoerige
rapport, waarin dus, zelfs in de „ge
kuiste" versie, zeer scherpe kritiek
wordt geleverd op het wonen en wer
ken in het Rijnmondgebied, wttrdt een
aantal aanbevelingen gedaan. Onder
andere wordt gepleit voor een betere
recreatievoorziening, voor het schei
den van woon- en industriekernen en
voor een beter regionaal vervoer. Ook
worden- andere suggesties gedaan om
het te kort aan arbeidskrachten zo
veel mogelijk tegen te gaan.
Men kan achter de vraag stellen of
dit rapport niet al te laat is gekomen.
Zoals in de aanhef van dit artikel
werd gesteld, waren de bevindingen
van het rapport al heel lang bekend.
Voor een ieder, die leeft en werkt in
hel Rijnmondgebied was het al jaren
lang een uitgemaakte zaak, dat dc
luchtverontreiniging, het gebrek aan
recreatie, het wonen op een steen
worp afstand van de industrie en an
dere, in het rapport genoemde ongun
stige factoren, het leven en werken in
dit gebied ongunstig beïnvloedden.
Van belang is het rapport echter wel,
al zou het alleen maar gehanteerd
worden als discussiestuk bij de verde
re expansieplannen van dit gebied.
JAN DIJKSTRA
Rijnmondalleen a
AFSCHEID SCHOOLHOOFD
In verband met zijn benoeming tot
hoofd van een school in het buurt
schap Linteloo, gemeente Aalten,
heeft de heer M. J. van Dommele af
scheid genomen als hoofd van de Dr.
de Visserschool in Schiedam. De heer
Van Dommele- (30) is gedurende acht
jaar aan deze school verbonden ge
weest.
Namens het schoolbestuur werd hij
toegesproken door de voorzitter va-n
het schoolbestuur mr. H. Snoep, die
herinnerde aan de diverse verbeterin
gen in het onderwijs, die onder leiding
van de heer Van Dommele tot stand
zijn gekomen. De heer R. G. Lissen-
berg (26), thans onderwijzer aan de
Gobert Maanschool in Vlaardingen,
werd als opvolger verwelkomd.
Vele ouders toonden hun belangstel
ling bij dit afscheid en maakten ge
bruik van de gelegenheid met de heer
Lissenberg kennis te maken.
REPARATIES
le klas werk vanaf 5.—
per reparatie
20-karaats gouden kroon 17.50
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTILIA
Hoogstr. 40, R'dam, tel. 010-12.60.10
Te bereiken met tram 1, 3, 6, 8 en
buslijn 32, 34, 38, 45, 49, 49a
In een open brief aan alle parochia
nen van de parochie Sint Liduina O.L.
Vrouw Rozenkrans te Schiedam, geeft
de „commissie voor communicatie"
een uitvoerige uiteenzetting omtrent
de plannen om te komen tot nieuwe
vormen in het parochiaal bestuur. In
verband hiermee wordt herinnerd aan
hetgeen de pastoor in „De Klok"
schreef naar aanleiding van de af
braak van de kerk aan de Nieuwe Ha-
Hij merkte hierbij op o.a.:
„Een stuk dierbare historie wordt
tenminste zichtbaar afgesloten. Zal er
een nieuwe periode beginnen, die even
waardevol zal zijn? Wij willen trach
ten in de nieuw gevormde parochie
tot nieuw leven te komen. Op de eer
ste plaats zullen wij daartoe een an
dere bestuurswijze in het leven roe
pen."
Twee klemmende vragen komen
ierbij naar voren, stelt de commis
sie: „Heeft het begrip „parochie" ons
nog iets te zeggen, zien wij er nog iets
in, kunnen wij ons daar nog voor in
zetten?
Enis het nog mogelijk nieuw leven
In de raadsvergadering van maan
dagavond heeft de burgemeester van
Berkel en Rodenrijs meegedeeld bij
nader inzien toch adhesie te betuigen
met de motie van het gemeentebe
stuur van Schiedam, waarin de uit
breiding van het vliegveld Zestienho
ven onaanvaardbaar wordt geacht.
In een advies van B. en W. aan de
raad van Berkel stond namelijk dat
men dat niet zou doen.
Een dag voor de raadsvergadering
hadden B. en W. en de leden van de
gemeenteraad een brief ontvangen
van de plaatselijke afdeling van D'66
die erg verontrust is over de plannen
voor uitbreiding van het vliegveld.
„De afdeling acht het vanuit een oog
punt van algemeen belang een dwin
gende noodzaak dat namens de bevol
king officieel stelling wordt genomen
tegen de dreigende verstoring van het
woonklimaat in onze gemeente", al
dus de brief. D '66 wil de bevolking
door middel van een handtekeningen
actie laten meespreken in deze zaak.
Men wil hierdoor de mensen in de ge
legenheid stellen uiting te geven aan
de gevoelens van onbehagen
Vrijdagavond zal een openbare bij
eenkomst worden gehouden van het
actie-comite Bergschenhoek dat kort
geleden werd opgericht Ook deze ge
meente zal als de nieuwe startbaan er
is onleefbaar worden, aldus menen
de verontrusten. De vergadering is in
De Hoef en begint om 8 uur.
in te blazen aan een gemeenschap die
soms volkomen apathisch lijkt?
Wij hopen dat het antwoord op bei
de vragen bevestigend zal zijn. Want
dan alleen kan de poging tot succes
leiden. Daarbij blijven wij ons bewust
van een uitspraak van ds. J. J. Bus-
kes, die in dezelfde aflevering van De
Klok stond te lezen: „Wij zijn maar
kleine veranderaars, God is de grote
veranderaar."
De commissie zet dan verder de ta
ken uiteen van de ingestelde beide
verantwoordelijke instanties, een.
priesterteam voor de geestelijke zorg
en een parochiebestuur voor pastorale
zorg, maatschappelijk welzijn, finan
ciën en communicatie. Het ligt in de
'bedoeling om binnen een jaar de in
spraak te vragen van alle parochia
nen, voor het opnieuw „bemannen"
van het parochiebstuur, met liefst
een spreiding over de hele parochie.
Het parochiebestuur dat voorlopig
voor een jaar de taak op zich heeft
genomen is als volgt samengesteld:
M. Jongepier, B.K. Laan 100, voorzit
ter; A. Stegmann, W. de Zwijgerlaan
20, vice-voorz.; mevr. A. Geerdes-
Jonker Roelants, W. de Zwijgerlaan
31, seer.; past. J. Laurent, Singel
104, namens Priesterteam en Comm.
Past. Zorg.; kapelaan W. Verhoef,
Singel 104, namens Priesterteam; J.
van Woensel, B.K. Laan 126, namens
Comm. Maatschappelijk Werk; A.
Vermeeren, Swammerdamsingel 59,
namens Comm. Financiën en C. Hor
sten ,L. de Colignystraat 39, namens
Com. Communimatie.
Schiedam zal nog dit jaar beginnen
met gebruik te maken van plastic
zakken voor huisvuil. Voorlopig zal
dit nog op beperkte schaal gebeuren
teneinde de vóór- en nadelen vast te
stellen. Thans zijn reeds proeven
gaande, doch omdat de VAM eist, dat
de zakken stuk gemaakt worden voor
verwerken van het vuil op de stort
plaats, moet nog apparatuur worden
aangeschaft.
Overigens zal de nieuwe methode
aan de burgerij ongeveer twaalf gul
den per gezin gaan kosten en is het
nodig om de tarieven voor ophalen
van het huisvuil te herzien. Voorlopig
zal het gebruik van de plastic zakken
niet verplicht worden gesteld
Dit deelde wethouder Van Kinderen
mee in de raadsvergadering, waar hij
de door vakantie afwezige wethouder
Scheffers. verving. De heer Van Kat
wijk (Prot.) had de vraag gesteld,
waarom Schiedam nog geen gebruik
maakt van de plastic zakken, waarbij
hij de aandacht vestigde op het zware
werk, dat thans moet worden verricht
door het personeel van gemeentewer
ken bij het ledigen van de asemmers.
De wethouder verklaarde, dat er
momenteel sleclhts één wagen be
schikbaar is die de zakken stuk kan
maken, zodat om die op groter schaal
te gebruiken, een apparatuur moet
worden aangeschaft. Het is echter
dan ook nodig om de politieverorde
ning te wijzigen in verband met de
voorschriften inzake ophalen van
huisvuil. Na de vakanties zal aan een
en ander uitvoering worden gegeven.
De heer Verhulsdonk verklaarde bij
een „opper-vuilnisman" te hebben
geïnformeerd en deze verklaarde, dat
momenteel geen plastic zakken met
huisvuil door de dienst worden mee
genomen, hetgeen de wethouder be
streed. Evenwel kunnen thans nog
geen grote hoeveelheden worden ver
werkt, zodat deze zaak op kofTe ter
mijn moet worden geregeld.
Omtrent het voorstel om f 20.200 toe
te staan voor aanschaf van 2000 nieu
we asemmers deelde de wethouder
mee, dat zulks „mondjesmaat" zal
gebeuren, teneinde de regeling met de
plastic zakken te kunnen volgen.
VOOR BONT
NAAR WOUTERS...
ZOMERPRIJZEN!
Walenburgerweg 110 - Rotterdam
Telefoon 010 - 24.60.66
„Rij hui on dihan cP nu
open vereniging
Na de onlangs gehouden ledenver
gadering van het tamboer- en pijpers
korps „Rijnmondband" te Schiedam,
is het bestuur als volgt samengesteld:
0. J. van Aalten, voorz.; .1. van Hof
wegen, 2e voorz.; Y. Ferwerda,
secrt.W .Scholten, 2e secrt.; A. de
Haan, penningmeester; A. Roede 2e
penningm.; B. Krabbendam, commis
saris juniorenwerk, B. den Breeijen,
ris materiaal; J. Boon alg.
Het korps heeft besloten het regle
ment zodanig te wijzigen, dat nu een
„open" vereniging is. gevormd, dus
niet'meer verbonden aan de C.J.V.
Echter wel werd besloten, dat niet op
zondag zal worden opgetreden, omdat
de grote meerderheid van het aantal
leden daartegen bezwaren heeft.
SIAA1»BA\KK\-
CENTRALE
Industriegebouw Goudsesingel 86,
Rotterdam, tel. «10 - 13.80.18. Vraag foldi
In de maand juli zal de gemeente
raad van Schiedam niet vergaderen.
De eerstvolgende vergadering zal
plaatsvinden maandag 21 augustus.
Train naar
Emmaplein
Volgens het rapport van de ambte
lijke werkgroep met betrekking tot de
vraagstukken over openbaar vervoer
in het Rijnmondgebied, heeft de RET
in beginsel geen bezwaar de tramlijn
in Schiedam door te trekken tot aan
het Emmaplein via de Broersvest.
Doch de kosten voor aanleg zijn dan
voor de gemeente. Evenwel wordt
erop gewezen, dat er bezwaren zijn
omdat de lijnen dan tweemaal het
drukke verkeer over de Broersvest
moeten kruisen. Er moet ook over een
vrije baan worden beschikt. Zoals be
kend zal op het Emmaplein het nieu
we stadhuis van Schiedam worden ge
bouwd.
De werkgroep voelt er niet veel
voor om de tramlijn door te trekken
naar Schiedam-west via de 's Grave-
landseweg-Burg. van Haarenlaan,
omdat dit uit oogpunt van exploitatie
niet is te rechtvaardigen. Men meent
dat een tram- of busstation op Koe
markt of Emmaplein de vervoersmo
gelijkheden met Rotterdam wel zou
den verbeteren, omdat dan een betere
overstapgelegenheid kan worden ver
kregen.
