„Cameraad, dat was een heete affaire Medemenselijkheid en naastenliefde ,oor Twfe Prins Frederik na slag bij Wervik: Toeristische route door Hoeksche W aard Laurenskerk in klank en licht Van her en der DE HAVENLOODS DONDERDAG 10 JULI 1969 17 MET OPENING HEINENOORD-T NNEL Ruim twee maanden geleden vestigde de heer J. A. Bomans in ons blad de aandacht op de slag bij Wervik aan de Frans-Belgische grens (1793). De heer Bomans wil deze vrijwel vergeten gebeurtenis uit onze vaderlandse historie be kendheid geven en heeft het ini tiatief genomen tot de oprichting van een gedenkteken in Wervik. Hieronder volgt zjjn tweede ver haal. De vorige beschouwing over de bloedige slag van Wervik eindigde met het schrijven van onze latere ko ning Willem I, broer van prins Frede rik, aan hun beider vader, onze laat ste stadhouder, om de nabestaanden van de vele gesneuvelden niet te ver geten. De cri de coeur werd door de Staten gehoord en zo ontstond ons eer ste weduwen- en wezenpensioenfonds in het huidige departement Nord, op het stafkwartier van het Nederlandse leger, in Frankrijk. De brief is geda teerd Gontreuil, 10 October 1793. Dat de resultante van deze brief niet zo maar een vodje papier was, bewijst artikel 36 van onze eerste sociale voorziening waarin duidelijk wordt gesteld, dat de bepalingen niet alleen voor de lopende oorlog golden. Het geen uiteraard niet zeggen wilde dat men reikhalzend naar nieuwe krijgs verrichtingen uitzag evenmin als het voorwoord de indruk wil wekken dat Het ontwerp voor het monument in Wervik. de nabestaanden hun dierbaren niet zouden betreuren. Het eindigt name lijk met de weinig gmbtelijke en juist daardoor zo aandoenlijke Wens dat de voorzieningen „traanen van rouw zul len afwissen om ze door traanen van dankbaarheid te vervangen". Twintig jaar Franse bezetting heb ben de ereschuld van dankbaarheid t.a.v. gesneuvelden en gekwetsten nimmer ingelost. We meenden dit 175 jaar later alsnog te moeten doen met een bescheiden monument te Wervik, stad op de Frans-Vlaamse grens, tien kilometer ten noorden van Rijsel, de metropool, door al te veel Nederlan ders maar al te vaak verbasterd tot Lille. Omdat de Frans-Belgische Op onze parfumerie-afdeling verkopen wij deze toilettasjes, een beugelmake-up tas'en toi lettas met rits, in vrolijke des sins bedrukt, per stuk ÊTA Elke vrijdagavond tot 9 uur open Ook maandagmorgen open Géén tel. of schrift, best. Willem George Frederikde man die ernstig gewond werd in de slag bij Wervik. staats- en Nederlands-Franse taal grens dwars door de stad loopt krijgt dit gedachtenisteken een actueel ac cent en omdat er zovele parallellen met de stromingen van onze tijd val len te constateren is het tevens op merkelijk dat de slag uitgerekend viel in het jaar dat de Christelijke kalen der werd afgeschaft oftewel in het jaar I der Franse Revolutie. Waterloo en Wervik zijn de meest dramatische slagen onzer vaderland se historie. Het zou onjuist zijn de slachtoffers van de eerste te eren om dat de slag gewonnen werd en die van de laatste te vergeten omdat ze werd verloren. De noemer van beiden is immers agressie. De leeuw van Wa terloo, opgericht door koningin Wilhel- mina, de echtgenote van onze eerste koning, op de plaats waar haar zoon gewond van het paard werd gewor pen, staat met zijn kop in de richting van de agressor (Parijs). In Wervik willen we dit minder na drukkelijk stellen maar het krijgt daardoor een niet minder zinvolle be tekenis. Integendeel. Prins Frederik, de tweede zoon van onze stadho^dcr Willem V, die hier als aanvoerder van de Nederlandse troepen eveneens ge wond van het paard stortte, werd, of schoon pas negentien jaar, door zijn soldaten „vader" genoemd. Geen aandoenlijker mens en aangrijpender persoonlijkheid dan deze Oranje. Heete affaire Daarom is in Wervik, op het plein dat reeds naar hem vernoemd werd, aan de figuur van Prometheus ge dacht. In de mythologie wordt deze godentelg de vriend der mensheid ge noemd en waar hij de wereld voor al gehele vernietiging wilde behoeden, werd hij door Zeus gestraft met een adelaar, die hem de lever moest uit pikken. Dit duel wordt in brons ver zinnebeeld door Remco van der Gug- ten, een jonge beeldhouwer uit Haar lem. Op de voorzijde van de sokkel komt alleen te staan WERVIK 1793 met daaronder de zinsnede van Fre derik: „Cameraad, dat was een heete affaire". Uitdrukking van de prins als het er bijzonder heet was toegegaan. Op de achterzijde deze eenvoudige opdracht: „13 september 1793 werd prins Frederik, tweede zoon van stad houder Willem V, ernstig gewond bij de verdediging van Wervik tegen de troepen van de Franse Revolutie. In afweer van agressie (Prometheus en de adelaar) eren wij hen, die rondom Wervik voor recht en vrijheid hun le ven waagden". Na een lange en ban ge geschiedenis kwam de adelaar aan zijn einde en werd Prometheus be vrijd. Na een lange en bange geschie denis kwafn een andere adelaar in Waterloo adn zijn einde en werden de Nederlanden herenigd. Quatre Bras Nu kan men stellen dat ten tijde van Frederik de adelaar nog niet het symbool van Frankrijk was of beter gezegd van het empire, het Keizer rijk. Dit wordt ook niet beweerd doch het is een opmerkelijke bijzonderheid dat de aide de camp, die Frederik uit de vuurlinie redde, niemand minder was dan Graaf de Perponeher, dezelf de man, die, zoveel tijd later, tegen de bevelen van Wellington Quatre Bras bezette en daardoor Waterloo een gelukkige afloop bezorgde. Zonder Quatre Bras zouden de troe pen van Ney de befaamde Blücher in de rug hebben aangevallen en had de dictatuur gezegevierd. Maar zonder de geest van Wervik is Quatre Bras ondenkbaar. De opdracht eert dan ook allen, die met Frederik goed en bloed voor de goede zaak veil hadden, om het eens pathetisch uit te drukken. Doch deze pathetiek doet geen geweld aan de waarheid. Daarom worden op de zijflanken van het monument ook anderen geëerd. Links komt een zins nede uit het rapport van de Oosten rijkse generaal, Graaf van Clairfait: „Wij hebben de verschanste post van Wervik overweldigd. De troup is af van vermoeiends". Hiermede eren we de geallieerden van die dagen. Rechts komen de laatste woorden van Lodewijk, Prins van Waldeck, aanvoerder der Nederlandse ruiterij, die 12 juni voorafgaande aan de fatale 13e september, de stad op de Fransen had veroverd met de woorden: i,Kin deren, laat op deeze dag zien dat gij Nederlanders zijt". Hij werd dodelijk in de borst getroffen. Zijn moeder, van. wie hij het lieve lingskind was, had hem bij vertrek een ring meegegeven met de woorden ,,Mijn zoon, zorg toch dat gij u niet in de rug laat kwetsen" (derhalve op de vlucht). Stervend gaf Lodewijk die ring aan zijn adjudant met de woor den: ,,Geef deeze ring aan mijn Moe der en zeg haar dat ik in de borst ge troffen ben". Ook deze zin, zijn testament, zal straks te lezen staan op het monu ment. Als het er tenminste komt. Het betreffende ministerie in Den Haag kan geen bijdrage leveren „omdat het historisch gebeuren hier te lande geen algemene bekendheid geniet". Maar omdat het niet bekend is willen we er juist door een monument bekendheid aan geven... Met een dergelijke uit spraak kun je alleen een monument voor de wanhoop oprichten. Weshalve we de hoop blijven richten op „de kleine luyden", om het met Abraham Kuypers eens uit te drukken. Anders gezegd, we blijven afhankelijk van de rijksdaalders en de guldens die regel matig blijven binnenkomen op giro nummer 153509 van de Nutsspaarbank te Heemstede. En op mijn eigen giro in dezelfde plaats: 435964. Gaarne vermelden „Monument Wervik". J. A. BOMANS Eigenlijk hebben wij, rijkaards, in vele opzichten in onze eigendunk de naaste niet nodig, maar de naaste ONS. Er is in het verleden heel wat naastenliefde geweest bij mensen, die vanzelfsprekend God wel nodig had den, maar de naaste eigenlijk niet. Die lieden moesten wellicht ook wel aangespoord worden hun eigen heil te zoeken want zelfs daarin is een mens traag maar zij moesten dub bel worden aangezet ook voor de naaste iets te doen. En als dit dan ge schiedde zat er in het werk vaak een zekere neerbuigendheid. Prof. Van Niftrik, die ons in een lezing op deze dingen attent maakte vertelde dat er in de vorige eeuw in Amsterdam een vereniging bestaan moet hebben tot hulp voor „gevallen zondaressen". En dan denken wij nog maar niet aan de wijze waarop vroeger regenten en diaconieën hun bedeelden hebben be jegend... Om een moderne schoen te kopen hoeft U beslist geen 30 of 40 gulden neer te tellen. Deze herenloafer in moderne leest met brede neus en sier randje aan de zool koopt U voor nög géén dertien gulden. Bovendien geven wij op deze vlotte en degelijke herenschoen met sterke anti-siip zool drie maanden garantie. 3 maanden garantie Op onze schoenen-afdeling ver kopen wij deze moderne he renloafer met sterke anti-slip zool, in de kleuren zwart en bruin en de maten Elke vrijdagavond tot 9 uur open Ook maandagmorgen opan Gtin tei of schrift bast. De pas gerestaureerde St.-Laurens- kerk te Rotterdam zal de komende maanden extra mogelijkheden bieden aan stadgenoten en toeristen. Op de vrijdagavonden van 25 juli tot en met 5 september wordt het carillon be speeld. Tevens staan van 19-21 uur de bronzen toegangsdeuren in de toren open om belangstellenden en de gele genheid te stellen de kerk binnen te gaan. Van 12 september af geldt één en ander voor elke laatste vrijdag van de maand. Dan zal het kerkgebouw bovendien elke keer door honderden kaarsen zijn verlicht". Nieuwe Apostolische Kerk, kerk G. v.d Lindestraat 63 en Hillevliet, diensten zondag 9.30 en 4 uur, donderdag 8 uur. volle Evangelie gem. Bethel, gebouw Uniek, Nozemanstraat 48, zondag 7 uur sa menkomst, spreker br. Modderkolk uit Bos- Spaanse kerkdienst, zondag 4 uur in Atrium, Karei Doormanstraat 143. Jeugdkerk „De Oude Kerk", samenkom sten voor jongelui van 12-16 jaar, Iedere zon dagmorgen in het Wijkcentrum van de oude Kerk, ingang Heynstraat, aanvang 10 uur. Gereformeerde Gem. H.V., Linkerrotteka- dehof 30. zondag 10 en 5 uur ds. P. Overduin. Volle Evangelie Samenkomst, Lutherkapel. Nozemanstraat 10b, zondag 4 uur dienst ds. B. Westerduin Het Bahai Geloof, openbare gespreksavon- den ,n het Nederlands, iedere donderdag 3 uur Henegouwerpiein 6a, iedere dinsdag 8 Herv. Veren. Bijzonder, zondag 10.30 uur in ..Het Trefpunt", Boezemsingel 180, mej. drs. De Ruijter over „Met de ellebogen door het Koninkrijk. Volle Evangelie Gem., Groothandelsge bouw. zondag 10 uur J. Rothuizen. Fliadelfia Gem., Espelo 99. zondag 10 en 7.30 uur P. Quist. Maandag 20 uur Openbare Bij belstudie, dinsdag 20 uur Jongeren Contact. Ver. vrijzinnig Herv., Kriterion. zondag 10.30 We hebben in onze tijd het kwalijke van deze neerbuigendheid leren in zien, en daarom hebben we het oude woord naastenliefde maar door een nieuw woord „medemenselijkheid" vervangen, dat we graag afwisselen met „solidariteit". Mogelijk vermij den we ook het woord naastenliefde tegenwoordig omdat het te veel een gevoelige klank heeft. Medemenselijk heid legt meer de nadruk op het recht dan op de liefde. Ieder mens moet de mogelijkheid hebben om zich te ont plooien. Iedereen moet in vrede, in vrijheid, in een zekere welstand! kun nen leven. Daarop heeft de mens recht. Dat recht eisen we niet alleen voor onszelf op, maar we kennen het ook toe aan een ander. Medemenselijkheid is voor het be sef van velen een aangelegenheid van nuchtere zakelijkheid geworden. Al leen een kwestie van eenvoudige bil lijkheid en eerlijkheid. Medemense lijkheid spreekt toch vanzelf. Naas tenliefde moge dan de bijklank heb ben van het bijzondere en het christe lijke maar medemenselijkheid is het vanzelfsprekende en algemene. Aan deze omslag in het denken heeft m.i. vooral ook de t.v., samen met de andere massacommunicatie als de radio en krant, enorm veel bij gedragen. Medemenselijkheid wordt in onze tijd zo'n beetje onontkoom baar, als je in je huiskamer Detroit ziet branden, de buikjes van de hon gerige kinderen ziet zwellen en in de krotten van Venezuela binnenkijkt. De grote denker Nietzsche kon zich nog de weelde verooloven een atheïstische religie van de mens zon der zijn medemens te prediken. Hij sprak over de azuren eenzaamheid op de toppen der bergen, waar de wind der eeuwigheid om onze oren ruist en waar de mens alleen is. De tocht naar de hoogten der menselijkheid begint in het dal met een grote groep. Maar tijdens de bestijging vallen er steeds mensen af. Slechts enkelen komen dicht bij de top. En op die top ben je tenslotte als „Übermensch" helemaal alleen en je hebt niemand meer no dig. Dit denken dat in de eerste wereld oorlog duizenden vervulde, is ons na de tweede wereldoorlog vreemd ge worden. Daarvoor is de medemens veel te onontkoombaar dichtbij geko men. We weten dat we allemaal sa men tenslotte in één boot zitten, dat we SAMEN zullen moeten pompen of samen verdrinken. Eén wereld voor ons allemaal samen of geen wereld. Er is geen keus. En juist omdat er geen keus is en het samenleven ons aan alle kanten opgedrongen wordt, is het goed, dat we over medemenselijk heid niet al te makkelijk en te naïef samen denken en praten. Sartre, de atheïstische denker, die in onze tijd grote invloed heeft, heeft in onze me demenselijkheid een groot stuk vijan digheid en afweer gepeild. Alleen al de manier waarop we elkaar aankij ken is vaak een bedreiging voor de medemens. We beoordelen en veroor delen elkaar met een enkele oogop- De opening van de Heinenoordtun- nel onder de Oude Maas heeft enkele maanden geleden een aantal personen in de Hoeksche Waard aanleiding ge geven een stichting „Höeksche Waard Nu" in het leven te roepen, die zich tot doel heeft gesteld de Hoeksche Waard in een bijzonder kader te plaatsen en het eiland te laten zien aan die bezoekers, die daar prijs op stellen. De ervaring leert, dat de openstelling van een tuneel de eerste weken na die opening veel belangstel lenden trekt. Die belangstelling wil de stichting kanaliseren door automobi listen met behulp van kaarten en gid sen, die gratis ter beschikking worden gesteld, de Hoeksche Waard te laten verkennen. In grote oplaag zijn vier-kleuren- kaarten van de Hoeksche Waard ver vaardigd met aan de achterzijde een uit drie delen bestaande toeristische route door de Hoeksche Waard. Aan een kernroute, die zich om en binnen het landschappelijk mooie gebied van de Binnenmaas beweegt, zijn twee ne venroutes „gehecht", die het mogelijk maken nog meer van de Hoeksche Waard te zien. De kemroute is plm. 55 km lang, de gehele route ruim 100 km. Naast de kaarten worden gidsen uitgereikt, waarin in grote lijnen iets wordt gezegd van de geschiedenis van de Hoeksche Waard en waarin o.m. informatie wordt verschaft over de veertien gemeenten op dit eiland. KINDERBOERDERIJ De gidsen en kaarten worden naar tal van VVV-kantoren gezonden, zij zijn op aanvraag verkrijgbaar op her. gemeentehuis in Heinenoord en zij zullen tijdens de weekeinden van 19 slag. We bezien elkaar uit het oog punt, hoe we de andere voor ons kar retje kunnen spannen. De ander is de maat voor ons minderwaardigheids- en voor ons meerwaardïgheidsgevoel. We bekijken hem om ons met hem te meten. En ga zo maar door. Zodoende komt Sartre zelfs tot de krasse uit spraak „De hel dat zijn anderen". Je komt nooit van hen vrij er is geen uitweg uit de hel maar ze zijn en blijven de nagel van je doodkist. Daarom geloof ik dat we bij de me demenselijkheid die liefde toch nooit zullen kunnen missen. De liefde die niet algemeen is, maar iets bijzon ders. Die een wonder is dat God in ons leven doet werken. Jezus heeft de onmogelijke woorden gesproken: „Hebt uw vijanden lief, doet wel degenen die u haten; zegent wie u vervloeken; bidt voor wie u smadelijk behandelen. Slaat iemand u op uw wang, keert hem ook de andere toe. En gelijk gij wilt, dat u de men sen doen, doet gij hun evenzo. En in dien gij liefhebt, die u liefhebben, wat hebt gij voor? Immers, ook „zonda ren" hebben lief die hen liefhebben. Want indien gij goed doet aan wie u goed doen, wat hebt gij voor? Ook de zondaars doen dat. En indien gij leent aan hen, van wie gij iets hoopt te ont vangen, wat hebt gij voor? Ook zon daars lenen aan zondaars om even veel terug te ontvangen. NEEN, hebt uw vijanden lief, en doet hun goed en leent zonder vergelding te hopen, want HIJ is goed jegens de ondankba ren en bozen" (Lukas 6). Jezus heeft geweten dat hij hiermee alle perken van de gewone algemene medemenselijkheid ver te buiten ging. Omdat Hij Gods liefde kende, die zo vrolijk dwaas al onze grenzen doorbreekt. Als die vrolijke dwaas heid van God maar diep in ons leven ervaren wordt, is er geen enkele plaats meèr voor neerbuigendheid en godsdienstige hoogmoed. Jezus zegt trpuwens, dat we onze naaste zullen liefhebben als onszelf. Als onszelf hij heeft liefde even hard nodig als ik. We zijn beiden even hulpbehoevend! DR. K. J. KRAAN „IN L00P0CHTEND" VOOR BEJAARDEN Alle bejaarden uit de wijk Van Speijk zijn elke dinsdagmorgen van 10-12 uur in het clubhuis ,,'t Ruim" van de Jeugdhaven, Van Speykstraat 107, hartelijk welkom. Men kan daar andere bejaarden ontmoeten, samen een babbeltje maken, misschien een kaartje leggen, wat biljarten, een krantje lezen of iets anders doen waar men zin in heeft. De toegang is vrij. 0 De part-time dagcursussen en avondcur sussen van de vereniging „De Technisciie school" Rotterdam beginnen weer. De part time dagcursussen beginnen 18 augustus en de avondcursussen beginnen op 2 oktober. Men kan zich dagelijks voor alle vakrichtin gen aanmelden van 8.30 tot 16 uur bij: tecn- nische part-time school, Tamboerstraat 9, tel. 135901, technische school, Beukelsdijk 14S, tel. 231858; technische school, Hillevliet 90„ tel. 270981, technische school, Huismanstraat 30, tel. 293654, teohnische school, Burg. Konings singel 5, Oversohle, tel. 157472, technische school, Erasmuspad 10, Schiebroek, tel. 184384. Bij Inschrijving moet het cursusgeld gedeel telijk worden voldaan. juli t.m. 16 augustus worden uitge reikt aan belangstellende automobilis ten en andere weggebruikers bij dp veerponten s-Gravendeel-Wieldrecht. Nieuw-Beijerland-Hekelingen, bij de Haringvlietbrug en bij een afsplitsing op de vierbaartsweg tussen de tunnel en de Haringvlietbrug. De route is ge heel bewegwijzerd en op de vier- baansweg zullen voor-aanwijsborden en vlaggen aangeven waar men van de snelweg af kan om op de toerist.i. sche route te komen. Enkele attrac ties in de routes zijn een kinderboer derij, die bij de fraaie historische boerderij „Kreekestein". in de Ouri- Beijerlandse polder wordt ingericht (waar men zo men wil ook, onder des kundige leiding, de te velde staande gewassen kan bezichtigen), een spe ciaal ingericht K.I.-station in de proefboerderij te Westmaas en het streekmuseum „Het hof van Assen delft" te' Heinenoord, waar o.m. een expositie van kindertekeningen is re zien, geïnspireerd op de „Hoeksche Waard Nu". Een gift van het Anjerfonds heeft het mogelijk gemaakt, dat de opening van de Heinenoordtunnel op een schil derij wordt vastgelegd. Het zal ver vaardigd worden door de schilder Bob Buys uit Amsterdam en het zal, al9 het klaar is, een plaats krijgen in het streekmuseum. De manifestatie zal worden afgesloten op 16 augustus de bewegwijzerde route zal langer in stand worden gehouden met »en taptoe van een groot aantal Hoeksche- waardse muziekverenigingen in het centrum van Oud-Beijerland. In de hal van de Elimschool in Nieuwerkerk is dinsdagmiddag een feestmiddag gehouden bij het begin van de vakantie. De kinderen hadden verschillende toneelstukjes ingestu deerd, terwijl ook het geïmproviseerde spel op het program ma stond. De eerste klas beet het spits af met een verrukkelijke opvoering van het sprookje over Roodkapje. Verschillende leuke stukjes wisselden elkaar daarna af. Veel succes hadden de meisjes en jongens van klas drie met fragmenten uit de musical „Bah. september". Het was voor de leerlin gen van de zesde klas jammer, dat ze hun toneelstukjes niet konden laten zien, omdat de tijd ontbrak. Gelukkig hebben ze vorige week donderdag al een eerste opvoering gegeven bij hun officiële afscheid van de school. Zeer veel ouders hebben deze feestmiddag bijgewoond. Het ligt in de bedoeling, dat de leerlingen van de Elimschool (die nu is uitgegroeid tot de grootste school van Nieuwerkerk) regelmatig dergelijke opvoeringen voor hun ou ders verzorgen. Een vest is toch een reuze praktische dracht, vooral tij dens de zomer als 't wat kil is en II kunt even een vest over een zomerjurkje aanschieten. Een schattig vest in hackel- look breisel van 100% acrylic garens, voor nog géén zeven gulden. Op onze afdeling damesmode, parterre, verkopen wij deze fij ne acrylic vestjes in mooi hac- kellook breisel, in de kleuren wit, marine, aqua, geel en bleu, 36t/m46 Jb V# Elke vrijdagavond tot 9 mt opan Ook maandagmorgan opan Géén tal. of schrift, best. SOCIëTEJT THE PIJB HOUDT BROEKENBAL De jongerensociëteit „The Pub" zal gedurende de komende weken in plaats van op zondag- op zaterdag avond draaien van 20 uur tot 24 uur. A.s. zaterdag is er een groot broeken bal, terwijl er op zaterdag 19 juli een ouderwets gezellige sociëteitsavond is met volop gelegenheid tot een praatje of wat beweging op de dansvloer. Bij goed weer zullen er op de zondagen weer buitenaktiviteiten georganiseerd worden. Sociëteit „The Pub" staat nog steeds open voor nieuwe leden van 18-30 jaar, die geïnteresseerd zijn in discussie, dans, muziek, toneel etc. Zij zijn van harte welkom op de socië teitsavonden. Tijdelijk adres op zater dagavond: Sociëteit „The Pub", Hoe kersingel 22, Rotterdam. Vanaf 27 juli weer op zondagavond in gebouw De Put, Pinkstraat 10. Grote beugelmake-up tasjes en zeer ruime gevoerde toilettas jestwee van die artikelen die U eigenlijk nooit, maar in het reisseizoen zeker niet kunt missen. Kies Uw toilettasje uit, óf een beugelmake-up tas óf een toi lettas met rits, soufflé en bin- nenvak, beide bedrukt in vro lijke kleuren en dessins, per stuk voor nog géén vijf dubbel- Het is merkwaardig dat je de laatste jaren overal over „Medemense lijkheid" hoort en leest. Nog niet zoveel jaren geleden werd dit woord niet of nauwelijks gebruikt. Toen werd er veel meer over „Naasten liefde" gesproken, vooral in christelijke kring. Dat woord naastenliefde wordt nu veel minder gebruikt. Er lijkt naar veler smaak in dit woord een zekere hoogmoed en een zekere neerbuigendheid te zitten. Wij hebben naar ons idee alles wat wij nodig hebben, maar in naastenliefde schenken wij aan ANDEREN, die veel moeten ontberen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Havenloods | 1969 | | pagina 13