LEO UNGER,
God na Auschwitz
een zanger apart
J69
opruiming
opruiming
De Havenloods organiseert
vierdaagse reis Parijs
her en
i der J
Boeken verkopen
Slaapliedje
Kwestie Weinreb
in Erasmusdorp
DE HAVENLOODS DONDERDAG 31 JULI 1969
Leo Unger, musicus: Meer staat
er niet in het telefoonboek. Een
bescheiden aanduiding voor een
man, die zich met recht zanger,
gitarist, componistr&t tekstdichter
kan noemen. En dan vergeet hij
nog de instrumenten, waarop hij
beter uit de voeten kan dan de ge
middelde liefhebber: ukelele, kla
rinet, bariton-sax en dwarsfluit.
Componeren doet hij aan de piano.
Veelzijdig dus, maar het houdt niet
op bij muziek. De lerares Neder
lands op het Arnhemse gymna
sium legde al beslag op de duide
lijk pornografische cartoons, die
Leo Unger met puberale fantasie
en onmiskenbaar grafisch ialent
op kleine papiertjes in de klas liet
circuleren. Het goede mens schrok
er nog erger van dan van het vuur
werk dat hij tijdens een van haar
dodelijk vervelende lessen afstak.
Het tekenen heeft hij tijdelijk ge
staakt, omdat zijn gezin, vrouw en
twee zoontjes, de tijd opeist, die
resteert na optreden en compone
ren. Maar plannen voor een strip
zitten wel in zijn achterhoofd.
Leo Unger heeft deze maand gezon
gen in 't Roefje, het kleine, smoorhete
keldertje onder de Heineken's Hoek in
Rotterdam; miniem leefbaarheids-ac
cent in een betonstad. Hij heeft er de
muziek van de jeugd gezongen, soul
en blues. Het is de muziek die hem
van jongsaf aan het hart is gebakken.
Hij leerde gitaar spelen door de on
vergetelijke platen van Big Bil)
Broonzy noot voor noot na te spelen;
hij hield er de karakteristieke
„thumb-forefinger stile" aan over.
De eerste blues, die hij volledig be
heerste was de „Lonesome house
blues" van Blind Lemon Jefferson.
„Een hele ouwe knakker uit de twinj-
ger jaren", verduidelijkt hij grijnsla
chend. Het zijn deze en andere „oude
knakkers" geweest die hem via
„Slaap kindje, slaap" voor de Franse
televisie als professional gebracht
hebben in de grote schare zangers,
die elk land met een respectabel pira
ten-radio-station tegenwoordig kent.
Eerst als een van de velen; alweer
een jongen met een gitaar. Al spoedig
U kunt kiezen uit vele soorten
haarlak, maar voor Uw haar
wilt U toch beslist de beste
soort hebben en gebruiken.
Welnu, deze prima haarlak -
merk Nina la Roche - bereid
met nertsolie (daarom blijft
Uw haar zijde-zacht en glan
zend), staat van nu af voor U
klaar.
Een superkwaliteit nerts-olie
haarlak, die niet plakt, het haar
niet vet maakt en zó weer uit-
geborsteld is, in grote bussen,
nu voor nog géén een gulden
zeventig.
nertsolie-haarlak
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze spuitbussen Ni-
na la Roche haarlak met nerts-
olie, met een inhoud van 3 nor
male blikken van 6 ounces,
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Duur vtn de opruiming
17 juli tor 7 augustus.
CUn tel. of schrift, best
GEREFORMEERDE GEMEENTE H.V.: Lin-
kerrottekadehof 30, zo. 10 en 5 u. ds. P. Over-
duin.
VOLLE EVANGELIE SAMENKOMST, Lu-
therkapel, Nozemanstr. 10b,
Hoe praktisch een paar fau
teuils zijn bij de tent, caravan,
op het strand of in de tuin,
hoeven we toch niemand te
vertellen
Koop nu nog voor U met va
kantie gaat een of meer van
die voordelige vouwfauteuils.
solide uitvoering, met verend
opgehangen loper, houten arm-
leggers, geheel inklapbaar, nu
voor een waar spotprijsje.
vouw
fauteuil
geheel inklapbaar
in ruit
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze solide vouwfau
teuils met verend opgehangen
loper, houten armleggers, ge
heel inklapbaar, de loper in
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Duur ven de opruiming
17 juli tot 7 augustus.
Gtin tel. of schrift, best.
i. dienst ds.
B. Westerduln.
HET BAHAI GELOOF, openbare gespreks-
avonden in het Nederlands, iedere do. 8 u,
Henegouwerplein 6a, Iedere dinsdag 8 uur in
het Engels, Schledamse Vest 118.
IN DE ADVENTKERK, Abtsweg 16, Over-
sohie, spreekt in een samenkomst voor be
langstellenden de evangelist J. L. Leach uit
Den Haag.
hervormde VER., in Het Trefpunt, Boe
zemsingel 180, zo. 10.30 u. prof. dr. A. A. v.
een van de weinigen met een zeer ei
gen geluid, met een goede beheersing
van zijn instrument en met eigen in
het Engels geschreven teksten. Zijn
eerste single „It's no use" werd door
Veronica prompt tot plaat van de
week gebombardeerd. Hoewel ook
zijn tweede single, „I keep on telling
myself", de aandacht trekt, zit het er
voorlopig niet in, dat Leo Unger de hit
zal maken die hem bovenaan de top
tien-lijst brengt en die hem een Ame
rikaanse slee en een bungalow in het
Gooi oplevert. Daarvoor is zijn mu
ziek in zijn opvatting te intiem.
Om de sfeer aan te geven: je zou
het jazzy kamermuziek kunnen noe
men, wars van de flauwekul, die moet
worden opgevoerd om een angstig ge
brek aan kunnen te camoufleren,
wars ook van gladde commercialiteit.
De fans zijn dan ook weinig in aan
tal. Maar ze zijn er. Ze hebben deze
maand verscheidene keren in 't Roef
je gezeten, stil luisterend, hand 'in
hand als ze vriend of vriendin hadden
meegebracht, de hitte vergetend. En
ze kijken hoopvol uit naar januari als
Leo Unger opnieuw in het keldertje
zal optreden. Hoewel hij de muziek
„er altijd al tussen door deed", is Un
ger eerst na vele omzwervingen in
„het vak" terecht gekomen.
Na zijn diensttijd (sportinstructeur)
ging hij naar de Koninklijke Acade
mie voor Beeldende Kunsten in Den
Haag voor een opleiding tot tekenle
raar. Het duurde twee jaar, want
„dat was het niet". Omdat hij niet
wist wat verder te gaan doen richtte
hij zijn aandacht weer op de muziek.
Hij stelde zich voor Nederlands te
gaan zingen.
„Het lukte niet. Het Nederlands
leent zich niet voor het genre dat ik
zing. En in plaats van dat gewoon te
aanvaarden, maakte ik er een pro
bleem van. Ik verkocht m'n gitaar om
rond te gaan banjeren".
„Toen dat zo'n beetje voorbij was,
was het 1964 denk ik. Ik kon aan de
kost komen met het verkopen van
boeken. Het was afschuwelijk. Zo
van: dag mevrouw, houdt u van le
zen. Deur na deur. Ik kon ontzettend
lange beschrijvingen geven van boe
ken. die ik nog nooit had gelezen.
Maar het hielp niet. Ik was er niet ge-
schikt voor. Als iemand zei, dat het
rot boeken waren, dan was ik het er
mee eens. Wat wil je, Peyton Place
en dat soort fraais verkocht ik. Enfin,
ik hield er een gitaar aan over en dat
was de bedoeling, want ik had onder
tussen weer besloten de muziek in te
gaan". H
„Ik was nauwelijks aan m n nieuwe
instrument gewend toen ik werd opge
beld door een architect uit het Gooi,
die besloten had het Loosdrecht s
Jazzconcours te winnen, je weet wel,
dat van Max van Praag. Of ik maar
mee wilde doen in zijn Low down
blues group 1965. Dat wilde ik en we
wonnen. Maar de groep viel al gauw
uit elkaar. Omdat we veel publiciteit
hadden gekregen, werd ik hoe langer
hoe meer gevraagd overal in het land
op te treden. Ik deed een paar radio's
en tv's, maar bleef nog steeds ama
teur. Overdag verdiende ik m'n brood
als ambtenaar op het ministerie van
onderwijs. Nee, ik was er geen suc
ces. Toen heb ik verleden jaar de
knoop maar doorgehakt en ben ik
muzikant geworden.
In het jaar dat Leo Unger full-prof
is, is hij een paar keer voor de ra_dio
en de tv geweest in Nederland en één
keer in Frankrijk. „Een vriendje van
me, De Korver uit Rotterdam, had
een kennis bij de ORTF, ene madame
Mireille. Voor we die gevonden had
den, waren we zes keer verdwaald in
het immense gebouw van de Franse
omroep, maar we vonden haar. Ik
mocht in haar programma. Of ik ook
maar een Nederlands liedje wilde zin
gen. Ik haar aan het uitleggen, dat ik
geen Nederlands zong, maar ik kon
bij hoog en bij laag zweren, ik moest
en zou een Nederlands liedje zingen.
Toen kwam ik op het idee van Slaap,
'kindje, slaap. Dat zing ik 's avonds
met de gitaar voor m'n zoontje. Ze
was er kapot van. Ik moest het later
voor de radio nog een keer doen".
Het is geen hit geworden, maar het
typeert Leo Unger als een zanger
apart.
JAN HEIN DE GROOT
Openbare bijbelstudie, di.
contact, tel. 324064.
VOLLE EVANGELIE GEM.:
gebouw zo. 10 u. spreker J. Rothuizen.
VRIJE EVANGELISCHE GEM.: Jan van
Loonslaan 10. 10 en 5 u. ds. Jac. Verboom.
VRIJZINNIG HERVORMDEN: Groothan-
delsgebouw, zo. 10.30 u. mevr. F. PoWe-Wit.
DE REDDINGBOOT: wo. 19.30 u. in de Boe
merang, Vondelweg 26. Dinsdag 10.30 - 11.30 u.
spreekuur.
NIEUW APOSTOLISCHE KERK, kerk G.
v.d. Lindestraat 63 en Hiilevliet, diensten zo..
VOLLE EV AN GELIE
BE.
JEUGOKERK „DE OUDE KERK", samen
komsten voor jongelui van 12-16 jaar iedere
zo. in het wijkcentrum van de Oude Kerk,
ingang Piet Heynstraat, aanvang 10 uur.
Van 21 tot en met-24 augustus orga
niseert De Havenloods voor zijn le
zers een exclusieve vierdaagse reis
naar Parijs. Exclusief niet alleen om
dat wij er !n geslaagd zijn kamers te
reserveren in het in Parijs zeer be
kende Paris-Lyon-Palace Hotel maar
tevens omdat wij alle maaltijden in
dit le klas hotel zullen gebruiken en
omdat deze reis bovendien van begin
tot eind geheel verzorgd is. Met diver
se rondritten zullen wij Parijs laten
zien, krijgt u gelegenheid om te win
kelen en bovendien zullen wij een
tocht naar Versailles maken. Wilt u
extra theaterbezoek, de reisleider
weet er alles van en de touringcar is
steeds ter beschikking. De prijs voor
deze reis bedraagt f 189,50 per per
soon (éénpersoonskamers f 15 toe
slag), inclusief logies en alle maaltij
den in het hotel, alle rondritten in Pa
rijs, de middagtour naar Versailles,
de koffietafels op heen- en terugweg
en een groot afscheidsdiner in Breda.
Het volledige programma luidt als
volgt:
21 aug: Vertrek 8:30 uur vanaf de
Westblaak met onze luxe touringcar
via de nieuwe bruggen naar Vlissin-
gen. Met de boot naar Breskens en
vervolgens verder naar Sluis aan de
Belgische grens, alwaar u in hotel
„Hof van Brussel" een uitgebreide
Zeeuwse koffietafel krijgt. Om 13.30
uur vertrek uit Sluis naar België en
via Brussel en Roeselare naar Me
nen aan de Franse grens. Hier wordt
een theepauze gehouden. Vervolgens
passeren wij de Franse grens, rijden
naar Rijsel en nemen dan de fraaie
autoroute Nr. 1 naar Parijs, alwaar
■wij om 18 uur in het hotel arriveren.
19 uur diner.
22 aug: Na het ontbijt om 10 uur
met de luxe touringcar een tocht naar
Montmartre, de Sacré Coeur en de be
roemde Place du Tertre. Hier krijgt u
ruin? een uur gelegenheid om op een
van de vele terrasjes van dit unieke
stukje Parijs te genieten, 1 uur lunch
in het hotel.
Om 14.30 uur toeren naar de Opéra,
de Madeleine, Arc de Triomphe, Pa
lais de Chaillot, de Eiffeltoren, Pan
théon, Hotel des Invalides en Graf
van Napoleon. Diner om 19 uur. Om
21.30 uur staat de touringcar weer ge
reed en volgt een uitgebreide rondrit
door verlicht Parijs.
23 aug.: Na het ontbijt om 10 uur
weer toeren naar andere stadsdelen
van Parijs met o.a. een rit langs de
boekenstalletjes van de Seine en een
bezoek aan de Notre Dame, 't Louvre
en de Conciergerie. Tijdens deze rit
krijgt u ruim een uur gelegenheid om
te winkelen. 13 uur lunch. Na de lunch
om 14.45 uur een tocht naar Versail
les, dwars door het Bois de Boulogne.
Er is gelegenheid het paleis van Ver
sailles met zijn beroemde spiegelzaal
te bezichtigen. Om 19 uur diner. Des
avonds vrij en gelegenheid voor even
tueel theaterbezoek.
23 aug.: Na het ontbijt om 10 uur
verlaten we Parijs en gaan via auto
route nr. 1 naar Kortrijk waar u om
13 uur een uitgebreide koffiemaaltijd
krijgt aangeboden .De route is anders
dan op de heenweg en gaat via Gent
en Antwerpen naar Hotel Boshek in
het Mastbos bij Breda waar een groot
afscheidsdiner gegeven zal worden.
Na het diner naar Rotterdam waar
wij om ca. 22.30 uur zullen arriveren.
KAARTVERKOOP
Daar wij voor deze reis uiteraard
slechts een beperkt aantal personen
kunnen boeken is het raadzaam u tij
dig voor deze reis te laten inschrij
ven. Boekingen kunnen vanaf heden
geschieden aan ons kantoor West-
blaak 25, R'dam. De kaarten kunnen
niet telefonisch worden besteld en
moeten contant worden betaald.
Vrijdagavond 1 augustus komt op
verzoek van de Rotterdamse Boekver
kopersbond de publicist en criticus
Aad Nuis naar het Erasmusdorp op
het Schouwburgplein te Rotterdam
om daar, in het kader van de weke
lijks terugkerende avonden, zijn visie
te geven op „de Lof der Zotheid van
de kwestie Weinreb".
Oorspronkelijk zou Renate Rubin
stein komen, maar zij moest het laten
afweten omdat ze nog een stapel do
cumentatiemateriaal over de zaak
Weinreb moest doornemen. Zij raad
de aan Aad Nuis naar Rotterdam te
halen, omdat zij samen met hem het
nawoord in het derde boek van Wein
reb („Naspel") zal schrijven en hij
minstens zoveel van de hele kwestie
weet als zij.
Aad Nuis (geboren in 1933) studeer
de politieke en sociale wetenschappen
en is thans aan de Leidse Universiteit
verbonden als wetenschappelijk me
dewerker voor de moderne Neder
landse Letterkunde. Publicaties: Wis
selend weer ('63), Wat is er gebeurd
in Amsterdam? ('66), De Balenkraai
('67) en Twee schelven hooi ('68). Aad
Nuis vindt het erg belangrijk om juist
in Rotterdam over de kwestie Wein
reb te kunnen spreken omdat zowel in
deze stad, als in Vlaardingen vele te
genstanders van Weinreb wonen.
Daarbij zou de Rotterdamse politie
ook niet helemaal schoon te wassen
zijn inzake deze kwestie.
Als tweede spreker op deze avond
komt Thom Holterman (27 jaar) se
cretaris van de Rotterdamse Raad
voor Jeugd en Jongeren. Hij zal een
zeer Rotterdams praatje houden over
het Jeugdbeleid in de Maasstad, dat
hij overigens beslist geen beleid wil
noemen. De toegang tot de avond is
gratis. Discussie met de sprekers mo
gelijk.
We zyn er ons allemaal van bewust, dat we zondag 26 juli een histori
sche gebeurtenis hebben meegemaakt. Prof. P. J. Bouman heeft het ons
die avond voor de t.v. uitgelegd, wat een historische gebeurtenis eigen
lijk is: het is een bepaalde gebeurtenis, die door een lange ontwikkeling
is voorbereid, en die zo'n grote invloed heeft, dat het leven en denken
van alle mensen in een bepaalde cultuur en op de korte en vooral ook
op de lange duur een belangrijke verandering door ondergaat.
Het geweldige van deze tijd is, dat we tegenwoordig de ene historische
gebeurtenis na de andere meemaken, zodat we telkens weer voor dras
tische veranderingen in ons leven en denken komen te staan. Vorige
week spraken we al over de atoombom op Hirosjima, die prof. Bouman,
wat historische betekenis betreft, in één adem met de maanlanding
noemde.
In dit artikel zouden we de aan
dacht willen vestigen op Auschwitz.
Iemand heeft gezegd: „We zullen na
Auschwitz nooit meer het zelfde over
God denken dan daarvoor' Ik geloof,
dat dit waar is. Vóór Auschwitz had
den we in ons persoonlijk verdriet wel
moeilijkheden met Gods voorzienig
heid en Zijn goedheid, maar het ver
trouwen in Zijn wereldbestuur was
toch veel minder geschokt.
Na Auschwitz is het wereldbestuur
van God en voor ons veel meer een
zaak van diepe aanvechting gewor
den. We staan er veel kritischer .te
genover. En daarom moeten we veel
dieper en bewuster vertrouwen. We
beseffen dieper dan vroeger, dat het
inspirerende van Jezus juist dit is, dat
Hij in de zwaarste aanvechting, die
ooit iemand heeft meegemaakt. God
volkomen heeft vertrouwd. We besef
fen dieper dan ooit, welke een wonder
het is, dat er nog steeds joden zijn,
die na zoveel eeuwen gruwelen toch
een onwankelbaar Godsvertrouwen
bezitten. Wé denken aan het smeekge
bed, opperrabijn Soetendorp on
langs in „Denkbeeld" voor de TV liet
horen:
„Zie uit de hemel zie toch
dat wij zijn geworden
spot en smaad onder de volken.
Wij worden als schapen
naar de slachtbank gevoerd
om vermoord, om gebracht,
geslagen en gesmaad
te worden.
Maar ondanks dit alles:
Uw naam hebben wij niet vergeten.
Vergeet ons dan toch niet
Heer God van Israël.
Keer Uw brandende toorn.
Verander het kwade besluit
voor Uw volk".
Schertsvertoning?
O
Naar aanleiding hiervan stelde de
presentator, Jack van Belle, de kern
vraag: „Is het gebed bij al die af
schuwelijke dingen die we om ons
heen zien, niet een schertsvertoning
geworden?"
Dr. Soetendorp antwoordde hierop:
,,U zegt, is het bidden niet een
scherts? Is er niet een verschrikkelijk
contrast tussen dat wat we allemaal
in de wereld niet bereikt hebben en
het gebed? We hebben verschrikkelijk
veel niet bereikt. Maar is het bidden
daarmee een scherts geworden? Ik
geloof dat je heel duidelijk moet uit
gaan van de gedachte, dat de gelovige
gelooft dat God in een verbondenheid
leeft met de mens. God heeft echter
de mens een enorme kans gegeven en
een enorme taak. Die kans heëft de
mens niet goed gebruikt en daar staat
hij met de stukken van wat hij niet
goed gedaan heeft. Hij is geen mario
net en God kan dus niet alleen maar
op grond van een woord, plotseling
aan een touwtje trekken en hem dan
volkomen anders laten reageren. Eén
van de mooiste beelden uit de rabbijn
se geschriften vind ik de wijze waar
op gesproken wordt over God in zijn,
je zou haast zeggen, hulpeloosheid,
waarin Hij zich door de mens in de
steek gelaten voelt. U hebt dat ge
hoord in het fragment, dat uit onze
synagoge werd uitgezonden, waarin
gezegd wordt: „Wij zijn als schapen
naar de slachtbank gevoerd" en hoe
waar is het. En dan volgt er op:
„Toch hebben wij uw naam niet ver
geten, vergeet ons niet' Dat is: Wij
blijven voor jou op wacht staan, wij
blijven met jou streven naar die bete
re wereld die er één keer wel komt.
Ik zou graag in rekening willen bren
gen, wat er allemaal dan toch in sa
menwerking van God en mensen lang
zamerhand wél tot stand gebracht is.
Wat aan schoonheid...."
Hr. Kief (vrijdenker) Ook Ausch
witz?
Soetendorp: Ja, ook Auschwitz on
danks het verschrikkelijke falen van
de mens in Auschwitz. En hoezeer
heeft de mens daar gefaald.
Signaal
Kief: Welke zin heeft dat dan?
Soetendorp: Bedoelt u welke zin het
falen heeft?
Kief: Nee, welke zin Auschwitz
heeft.
Soetendorp: Niemand zal ooit zeg
gen, dat Auschwitz enige zin heeft.
Niemand zal het ooit anders willen
zien, dan als een verschrikkelijk sig
naal van het falen van de mens op de
allerergste manier.
Kief: En niet het falen van God?
Soetendorp: En niet het falen van
God. Die de mens in staat gesteld
heeft om heel andere dingen te doen.
Om moerassen te veranderen in
vruchtbaar land, om ziekten te gene
zen, om een wereld op te bouwen. En
Die in de steek gelaten werd, omdat
steeds weer opnieuw en ik laat hier
in het midden onder welke invloeden
allemaal de mens gemaakt is tot
die machteloze marionet, die alleen
maar wachten kon tot de vervulling
kwam. En de machtige marionet-
tenpolitiek is het, die voor een belang
rijk gedeelte het falen in Auschwitz
heeft mogelijk gemaakt. Maar waar
om stelt u alleen Auschwitz? Waarom
stelt u tegenover Auschwitz niét de
mensen, die daar tegen geageerd heb
ben en die zoals u er zelf één bent
met hun leven ingestaan hebben
om mensen niet door de hel van
Auschwitz te laten gaan. U denkt dat
God alleen maar Auschwitz veroor
zaakt en dat hij niet u heeft laten hel
pen?
Kief: Ja, dat denk ik.
Soetendorp: Wel, dan zou ik alleen
maar willen vragen of u de „Certifi
cate of Origin", zoals wij het bij goe
deren noemen, dat is de label van de
afkomst van uw eigen motieven, zou
willen accepteren. Dat wat u noemt,
„alleen maar het streven van uw ge
weten", dat bij u werkt en dat bij an
deren niet werkt, dat noem ik het feit,
dat God het u heeft laten doen. Daar
om bid ik.
Inderdaad, na Auschwitz kan je
over deze dingen nog minder discus
siëren dan vroeger. Je kunt alleen
nog maar diep uit je hart je aanvech
ting en van je vertrouwen in God en in
het gebed getuigen.
DR. K. J. KRAAN
P.S. Naar aanleiding van deze
uitzending en wat ik daarover al een
keer schreef, heb ik een aantal brie
ven van lezers, o.a. de heer R., mevr.
V.-A., mevr. H.-de R. te Rotterdam
gekregen, die ik met aandacht heb ge
lezen en waarvoor ik hen hartelijk
dank. Ik neem hier een gedeelte over
van wat de heer H. opmerkt:
„Aan de priesters werd in de con
centratiekampen over het algemeen
nog toegestaan de mis te lezen, wat
zo'n ontzaglijke steun is. Er was ech
ter een priester die z- gehaat was,
dat hem als zwaarste straf niet werd
toegestaan dit te doen. En waar vond
hij de kracht om zonder deze steun
standvastig te blijven? Zoals hij zelf
zei, door de machtig mooie en de
krachtgevende gebeden tot God, met
volle aandacht, eerbied en heilige
overtuiging voor zichzelf te bidden.
Daardoor heeft hij de bovennatuurlij
ke kracht gekregen, de vreselijkste
ellende te doorstaan
„Bidden is het cement dat het gehe
le gebouw van ons geestelijk, zedelijk
en maatschappelijk leven tegen ineen
storten beschermt. Zonder gebed, to
taal verval op elk gebied. In de laat
ste wereldoorlog was er een ontzag
lijk huwelijks-conflict, in verband met
het kinderstelsel en hoe aan de nodige
kleertjes te komen. De kerk was er
ook in betrokken, omdat vandaar hulp
was beloofd en niet meer gegeven kon
worden, omdat op dat moment zelfs
aan de fronten geen verbandstof meer
was. Er werd vertwijfeld uitgeroe
pen: „God komt het niet op tafel
brengen!!" Daar tegenover stond het
gebed en het vertrouwen in Gods ze
kere hulp. En God kwam! Op heel
wonderlijke wijze kwam er dubbele
hulp. Zelfs een geheel nieuw en com
pleet pakket werd op de trap gescho
ven en van wie? „Bid tot Mijn Hemel
se Vader en Hij zal het u geven, maar
doet eerst de wil van Mijn Hemelse
Vader! I"
Maar het lijden, verdriet en tegen
slag moeten wij aanvaarden, om te
tonen dat wij voor God ook iets willen
verduren en om onze zonden uit te
boeten. Na het lijden zullen wij sa
men met Hem verrijzen uit moeilijk
heden, uit angst en de dood".
Naar aanleiding van deze bijdrage
van de heer H. een enkele kantteke
ning. Over het uitboeten van onze zon
den in lijden en verdriet denk ik wat
anders dan de heer H. Ik ga graag uit
van psalm 103: „Hij doet ons niet
naar onze zonden en vergeldt ons niet
naar onze ongerechtigheden, maar zo
hoog de hemel is boven de aarde, zo
machtig is zijn goedertierenheid over
wie Hem vrezen (eerbiedingen). Zo
ver het oosten is van het westen, zo
ver doet Hij onze overtredingen van
ons".
Het verhaal van de heer H. over
een wonderlijke gebedsverhoring is
zeker bemoedigend. Maar het grote
wonder na Auschwitz is, dat er men
sen blijven danken en vertrouwen,
ook als in hun leven zo'n wonderlijke
gebedsverhoring lijkt uit te blijven.
