HET HIAAT VAN
MIDDELHEIM
wmm
GRATIS
CONSUMENTEN
VOORLICHTING
OVER 42
WASAUTOMATEN
Komend winterseizoen weer
kunstklassen in museum
Kwart miljoen passagiers
voor Noordzee Veerdiensten
ROTTERDAMS
GROOTSTE
PERZEN HU IS
Joshed
DE HAVENLOODS DONDERDAG 21 AUGUSTUS 1969
S'datn 17
De internationale beeldenten
toonstelling in het park Middel-
heim te Antwerpen wordt sinds
jaar en dag samengesteld aan de
hand van de opinies van de
„establishment". Hoewel deze gang
van zaken griezelig ljjkt, behoeft
zij niet per definitie te leiden tot
wanprestatie. Er kan een pano
rama ontstaan, dat een duidelijk
beeld geeft van een bepaalde men
taliteit in kunst en samenleving.
De tiende Biennale van Antwerpen
Middelheim 1969 is daar helaas
niet in geslaagd. De expositie is artis
tiek, organisatorisch en wat lay-out
betreft een misser. De opstelling van
de objecten is knullig, de keuze van
de kunstenaars getuigt van weinig
originaliteit, de getoonde werkstukken
zijn te dikwijls jaren geleden vervaar
digd en al vele malen geëxposeerd.
Dit laatste bezwaar geldt bijvoorbeeld
voor de Engelse new-wave beeldhou
wers, van wie je nu wel eens iets an
ders zou willen zien dan de gesneden
koek die we nu allemaal wel kennen.
Het is toch bepaald eerl teleurstelling,
als een expositie die zichzelf up-to-da
te acht in het jaar 1969 van een be
langrijk kunstenaar als King een ob
ject uit 1962 toont: het tentachtige
Rosebud".
Opmerkelijk is met name dat de or
ganisatie dolgelukkig is met de acht
polyester dobbers, die de Nederlandse
beeldhouwer Jan van Munster in een
vijver heeft geplaatst. Het gebruik
van water betekende voor Middel
heim een revolutionaire daad. Laten
wij er dan maar niet aan denken wat
in de sfeer van de arte povera met
water, gedaan wordt. Deze opmerking
houdt overigens geen kritiek in op het
werk van Van Munster wiens lang
werpige drijvende objekten (drie me
ter boven de waterspiegel) binnen de
tentoonstelling een verademing zijn.
Middelheim is voor de organisatie
een frustrerende expositie geworden,
omdat zij gekenmerkt wordt door een
geweldig hiaat. Het nieuwe gebeuren
in de kunst: de culturele revolutie,
komt totaal niet aan bod. Zoals be
kend telt deze Biennale zes inzendin
gen: België, Nederland, Frankrijk,
Groot-Brittannië, Spanje en Zuidame-
rikaanse kunstenaars in Europa. Voor
ieder die zich met kunst bezig houdt,
is het in feite onbegrijpelijk dat de
Belgen hun eigen Panamarenko niet
tonen, dat de Nederlanders Boezem,
Dibbets en Van Elk ontbreken, dat de
Engelsman Richard Long bij uit
stek geschikt voor een buitengebeuren
niet aanwezig is.
plak-
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij dit plakplastic, in
diverse dessins, 45 cm breed,
in coupons van 2%
en 5 meter, a ja
per meter Érjk
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift b
„Maria slaapt"
Een en ander wil natuurlijk niet
zeggen dat de tentoonstelling ge
speend is van alle kwaliteit. Er is
zelfs één werkstuk, dat de tocht naar
Middelheim haast noodzakelijk, in ie
der geval waardevol maakt. Dat is
..Maria slaapt" van de Spanjaard An
tonio Lopez-Garcia geboren in 1936 te
Tomellosowoont in Madrid.
Het is een bedriegelijk realistisch
reiswiegje (76 centimeter hoog),
waarin Maria slaapt. Lopez-Garcia
heeft het geheel uit een blok hout ge
kapt en vervolgens gepolychromeerd.
Door toevoeging van enkele industrië
le elementen: een gouden oorbelletje
en een ingeplakte ritssluiting heeft
Garcia aan zijn stukje handwerk een
zonderlinge schijn van echtheid gege
ven, haast het ideaalbeeld van het
nu... beduidend
goedkoper
Met dit zelfklevende plakplas
tic tovert U, zonder punaises,
zonder lijm.....weer fleur en
kleur op verveloze planken,
deuren, muren, dienbladen,
prullemanden, enz.
Zelfklevend plastic, dat U in
een ommezien aanbrengt, waar
U wilt.....verkopen wij voor
nog géén gulden per meter.
Russisch magisch realisme dat daar
net niet in slaagt. Nog dichter bij dit
magisch realisme komt Julio Hernan
dez, die in werkstukken als „Hand-
werkerpaar" (1964—65, leisteen en
hout) overigens ook verwantschap
vertoont met die merkwaardige mid
deleeuwse heiligenbeelden die de
Spanjaard in vroeger tijden de weg
wezen naar de zaligheid.
Het is misschien wat al te gemakke
lijk, maar Middelheim 1969 bevestigt
ons weer eens de klasse en het vorm
gevoel van grand old men als Henry
Moore en Etienne-Martin. Hun werk
stukken behoren zeker tot de vijftien
procent kwaliteit, die tussen de 170
geëxposeerde kunstwerken te vinden
is. Opvallend goed voor de dag komt
verder Jesus Rafael Soto met „Dou
ble progression vert et blanc", een
voor deze expositie wel zeer recent
metalen werkstuk: gedateerd 1969.
Bij de Franse inzending verdient
„Cube no. 3" van Piotr Kowalski aan
dacht. Chronos 8b van Schöffer viel
mij op het groene gras van Middel
heim nogal tegen, waarschijnlijk om
dat zich in het object zoals dat hier
geëxposeerd wordt geen bewegen
de elementen bevinden. Een verras
sing is „Ambulomire" (1968, kunst
hars) van Gerard Singer, van wie ik
tot nu toe eigenlijk nog nooit iets
goeds gezien had.
Vrij bejaard
Engeland toont met de r
de new wave meer downs dan ups. Ik
zei al dat de meeste werkstukken vrij
bejaard zijn. Daarnaast is er het be
kende „Girot" (1964, aluminium) van
Paolozzi en het onbekende „Broken
Curve" (1967, vernikkeld staal) van
William Pye die erg goed naar Pao
lozzi heeft gekeken.
Op deze tentoonstelling van byoux
is ook de Nederlandse inzending niet
indrukwekkend. Carel Visser laat en
kele van zijn bekende ijzeren con
structies zien, waarvan naar ik meen
er twee in Venetië getoond werden.
Van de debutanten in dit internationa
le gezelschap is het werk van Corne
lius Rogge in ieder geval zeer per
soonlijk, wat van vele exposanten niet
gezegd kan worden. Zijn „Tisch mit
drei hangenden Objekten" (1969,
ijzer) is een wat barokke, met veel
krullen versierde variatie op een nor
male tafel.
Het politiek engagement is in Ant
werpen zeer summier aanwezig. De
Peruaan Piqueras en de Nederlander
Couzijn zijn in feite de enigen die zich
op een acceptabel niveau met politiek
Vraag map met belangrijk docu-
mentatie-materiaal over
wasautomaten met vergelijkende
prijslijst. Zo kunt u pas goed
oordelen en uw keuze bepalen.
U ontvangt deze documentatie-
map GEHEEL GRATIS
Schrijf op uw enveloppe
„MODERN"
antwoordnummer: 1938 I
Rotterdam.
Geen postzegel opplakken.
nubeduidend
goedkoper
Neem nu ze zo extra voordelig
zijn ineens een paar overhem
den tegelijk mee voor Uw man
en zoons, ze hebben ze toch 't
hele jaar door nodig!
Prima kwaliteit polyester cot
ton shirts, de overhemden met
een fijn draagkomfort, heerlijk
luchtig, zo gewassen, zo droog
en permanent' press, dus niet
strijken.
Nu betaalt U een bijzonder
lage prijs voor zo'n mooi over
hemd, nog géén zeven gulden.
polyester/cotton
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze permanent
press polyester cotton shirts,
die zo prettig dragen,
in wit, maten
37 t/m 42
Elke vrijdagavond tot 9
maandagmorgen open
Géén te/. of schrift, best.
In het winterseizoen 1969-1970 zal
weer een aantal kunstklassen in het
museum worden georganiseerd; vijf
klassen voor kinderen, één voor jeug
digen en twee voor volwassenen,
waarvan één klas voor huisvrouwen.
Met de leiding van deze kunstklassen
zijn weer belast de beeldende kunste
naars mej. Trees Suringh en de heer
Joop van Meel.
Het rooster is als volgt: A. woens
dag 9-10.30 uur huisvrouwen Joop van
Meel a f 10 p.m.; B. woensdag 13.30-
14.45 uur kinderen 6-10 jaar Joop van
Meel a f 2 p.m.; C. woensdag 15-16.15
uur kinderen 10-14 jaar Joop van Meel
af 2 p.m.; D. vrijdag 19-20.30 jeugdi
gen 14-18 jaar Joop van Meel a f 5
p.m.; E. vrijdag 20.30-22 uur volwas
senen Joop van Meel a f 10 p.m.; F.
zaterdag 11-12.15 uur kinderen 10-14
jaar Trees Suringh a f 2 p.m.; G. za
terdag 13.30-14.45 uur kinderen 6-10
jaar Trees Suringh f 2 p.m.; H. za
terdag 15-16.15 uur kinderen 10-14 jaar
Trees Suringh af 2 p.m.
Daar de klassen maar een beperkt
aantal deelnemers kunnen bevatten is
spoedige aanmelding gewenst. Tot en
met 13 augustus kunnen slechts deel
nemers aan de kunstklassen van het
seizoen 1968-1969 zich aanmelden.
Vanaf 15 augustus kan iedereen zich
laten inschrijven voor deze kunstklas
sen en vervalt de voorrang voor deel
nemers aan de kunstklassen in het
seizoen 1968-1969. De kokers met verf
kwasten e.d. kunnen aangevuld wor
den, een uur voordat de eerste kunst
klas aanvangt.
Nieuwe deelnemers aan de kunst
klassen zijn verplicht een koker met
kwasten e.d. aan te schaffen, welke
verkrijgbaar is aan het museum. Dit
bedrag moet vooraf worden betaald
tegelijk met de eerste maandelijkse
contributie. Na betaling van deze con
tributie ontvangt men een deelne
merskaart en is de inschrijving defi
nitief.
Aanmelding kan geschieden bij de
administratie van het museum van 9-
12 uur en van 14-17 uur behalve op za
terdag en zondag, door inzending of
inlevering van het bijgaand formu-
nubeduidend
goedkoper
't Is echt niet nodig dat al die
Schoenen door de kast slinge
ren, voor een luttel bedrag
koopt U een schoenenzak.
Een geheel linnen schoenenzak
in prachtige schotse rode ruit
met plaats voor 8 schoenen en
aparte zak met klep voor kou
sen.
Deze solide schoenenzak (zo
wel rug als voorzakken zijn van
linnen) met ophanghaak koopt
U nu voor nog géén drie gul
den.
bezig houden. Een dergelijk engage
ment had ook al omdat de avant-
garde ontbreekt Middelheim 1969
kunnen uitheffen boven het byou-ka-
rakter wat thans ontstaan is.
Mededeling
Het belangrijkste nieuws is natuur
lijk dat Toon terug is. Gekleed in een
Texaanse cowboy-outfit schreed hij in
de bloedhitte van Schiphol de vlieg
tuigtrap af. Het omstaande volk week
eerbiedig achteruit. De meester was
terug. Het land was gered. De eer van
de natie had op het spel gestaan. Dat
was in Amerika al zo sedert het be
zoek van Joseph en Piet.
Gelukkig hadden wij Toon in reser
ve gehouden. Hij moest de oceaan
over om de vreemde gedachte te ont
krachten, dat Holland een land van
uit hun krachten gegroeide tuinkabou
ters is. Hoe uitstekend is hij daarin
geslaagd! Zelf hebt u in het Rotter
dams Nieuwsblad getuige kunnen zijn
van zijn ontmoetingen met Wernher
von Braun en.Anthony Quinn. Maar
lieve lezers, er is nog veel meer,
oneindig veel meer. Binnenkort
brengt Klaas-Jan Hindriks een radio
programma van drie kwartier; in Te-
levizier zullen de foto's gepubliceerd
worden die de meester tijdens zijn of
ficiële bezoek aan de Verenigde Sta
ten maakte.
Er wachten ons nog enkele blijde
gebeurtenissen. Ik zal daar zelf iets
meer van genieten dan u, want ik be
hoor tot de zogenaamde Burgering-in
timi, maar Toon laat u allen niet in de
steek. Angstige geruchten in die rich
ting zijn totaal ongegrond. Het is mij
dan ook een grote eer u de groeten
van het Fenomeen over te brengen.
En beste Toon, jou spreek ik thans
toe, samen met Barend Barendse,
met deze woorden die uit mijn binnen
ste opborrelen: Toon, jongen, je hebt
het verdiend.
JAN DONIA
„De bouw van de 56 kilometer lange en ruim 1800 miljoen gulden kostende
Kanaaltunnel, die Groot-Britannië en het vasteland van Europa via Frankrijk
in 1976 met elkaar zal verbinden zal de eerste vijftien jaar niet van invloed
zijn op de investeringen in het vervoer te water." Dit is de mening van de
heer I. M. Churcher, general manager van Noordzee Veerdiensten (North
Sea Ferries) N.V., naar aanleiding van de bereikte 250.000ste boeking op
het veer-trajekt tussen Europoort en Huil.
Noordzee Veerdiensten heeft onge-
Noordzeeroutes beschouwend, zei de
heer Churcher, dat de faciliteiten, die
geboden worden door de moderne
veerschepen van vandaag, niet alleen
hun populariteit zullen behouden,
maar zelfs zullen vergroten. Zo ver
wacht hij een 'jaarlijkse toeneming
van tien procent in het gebruik van
dit transport. Deze groeiende popula
riteit is overigens duidelijk gebleken
bij het passagiersvervoer van Noord
zee Veerdiensten. Sinds de opening
van haar dienst Rotterdam-Europoort
Huil heeft North Sea Ferries tot nu
toe een kwart miljoen passagiers ver
voerd. In 1966, het eerste jaar van
haar bestaan reisden 54.000 passa
giers met de schepen Norwave en
Norwind. In 1968 was dit aantal geste
gen tot 85.000. Voor 1969 wordt een
aantal passagiers verwacht van
90.000. In dit verband verklaarde de
heer Churcher, dat het toeristenver
keer tussen het continent en Engeland
snel groeit. Vorig jaar bezochten 2
miljoen toeristen vanuit Europa het
Verenigd Koninkrijk, terwijl het aan
tal Britten dat het continent bezocht
steeg tot 5 miljoen.
WESTBLAAK m,
V BINNEN WEG 737'^ROTTERDAM
NED. PROT. BOND, Westvest 92; 10.30 u.
ds. J. Zuurdeeg uit Maarssen.
KERKGEMEENSCHAP TOT VERBREI
DING VAN DE GEREF. LEER, L. Nleuw-
straat 79: 10 en 17 u da. H. Hofman.
EVANG. LUTH. GEMEENTE, Oranje-
ir drs. A. Smit.
APOSTOLISCHE GEMEENTE,
Stadhouderslaan: 9.30 en 16 u dienst.
LEGER DES HEXLS, Lange Haven 37: sa-
r. Leiding majoor
De Nivon jongeren vereniging,
Noordsingel 4a, te Rotterdam houdt
23 augustus om 8 uur een disco-avond
met medewerking van het disco-team
„Olio". Toegang 99 cent.
bouw Irene: 10 u ds. A. J. Mulder u
HERVORMDE GEMEENTE TE SCHIEDAM
GROTE KERK: 10 u ds. J. G. Janssen, 17 u
ds. A. J. Mulder, ter Aa.
BETHELKERK: 10 u eerw. heer Westmaas,
linnen
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze linnen schoen-
zakken waar U 8 schoenen in
op kunt bergen plus een extra
zak voor kousen, in vrolijke
rode schotse
ruit.
itse -
our
twijfeld zijn stempel gedrukt op het
aantal Britten dat van de Midlands en
het Noorden van Engeland naar het
vasteland van Europa reist", zegt de
heer Churcher. Het feit dat de dienst
vanuit Hull in Midden-Engeland
wordt onderhouden, heft de noodzaak
op naar en van zuidelijk gelegen
plaatsen als Southampton en Dover te
rijden.
Van grote invloed op de stijging van
het passagiersvervoer wordt ook het
feit geacht dat men in Europa er
meer en meer toe over gaat twee va
kanties per jaar op te nemen. Hier
door kan ook worden geprofiteerd van
speciale tarieven die in het voor- en
naseizoen worden geboden. Zo is van
1 oktober 1969 tot 15 mei 1970 bij
Noordzee Veerdiensten een drastisch
verlaagd tarief van kracht voor het
vervoer van personen en hun auto's.
Intussen hebben ook een aantal ho
tels aan beide zijden van de Noordzee
besloten op deze vorm van het door
trekken van het seizoen in te haken en
bijzondere arrangementen variërend
van een volledig verzorgd weekend
voor 25 gulden per persoon tot een
achtdaags verblijf voor 164 gulden te
offreren. Het ligt in de bedoeling dat
in samenwerking tussen Noordzee
Veerdiensten en plaatselijke toeristi
sche organisaties in Engeland en Ne
derland binnenkort een speciaal va
kantieprogramma herfst-winter '69
voorjaar '70 van geheel of gedeeltelijk
verzorgde reizen tegen zeer aantrek
kelijke prijzen op de Nederlandse,
Duitse en Britse reismarkt zal worden
geïntroduceerd.
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
m Ook maandagmorgen open
Géén tel of schrift best
Geslaagden instituut
Meyers en De Pater
Voor het praktijkdiploma Moderne Bedrijfs
administratie (MBA) slaagden voor de in
juni 1969 gehouden examens: mevrouw E. M.
de Jong-van der Bijl, en de heren M. Baan-
vinger, J. G. Driessen, G. J. v. Kasteren, A.
K. J. Kramer, P. R. Kiela, en de heer C. H.
M. Putters. Het certificaat Praktijkdiploma
Boekhouden werd verkregen door mej. W.
Groenendijk, de heren A. van Dijk, G. M.
van der Mey, W. F. Putter. F. Slieker en J.
P. M. Zwamborn.
Voor de Begin juli 1969 te Delft gehouden
middenstandsexamens „Algemene Handels
kennis" slaagden de dames: E. Gijsen, J. J.
Kamerbeek. D. Penning, en W. Slavenburg,
alsmede de heren W. F. van Almen, C. Al-
blas, D. F. Breedveld, C. v. d. Burg, J. J. Gil-
le. H. A. W. Hensen, A. E. Kluwen. P. J. M.
Meyer. P. Maat, H. Majoor. D. W. Pooij, A.
Rijfkogel, W. Rutten, C. J. Schaap, O. v. d.
Spoel, L. Touw, S. N. M. Veliscek, J. W. Wie
gel, A. Vedsteeg, en J. Zonneveld. Genoemde
dames- en heren werden opgeleid door de
Economische Opleidingen „Meyers en De Pa
ter" te Schiedam.
nu... beduidend
goedkoper
Nu de meeste vakantie-dia's
zijn of worden ntwikkeld
houden wij een voordelige aan
bieding diaraampjes.
De bekende Hamaauick glas
loze diaraampjes, met het een
voudige klemsysteem gaat
niet los, haakt niet - geeft vol
doende extra ruimte, dus op
bollen van de dia's wordt voor
komen. Ideaal voor automa
tische of halfautomatische pro-
jektoren, waarbij de raampjes
in het magazijn blijven.
Diaraampjes met glas. Een
mooi glad afgerend raampje
met inschuifsysteem. Een be
tere bescherming van.de dia,
dus voor projektoren zonder
magazijn.
„GELAND OP DE MAAN" DOOR
TJ. E. DE VRIES.
Binnen enkele dagen na de maan
landing van Armstrong en Aldrin ver
scheen bij Elsevier Nederland n.v.
„Geland op de maan", geschreven
door Tjomme de Vries. Het boek be
vat 112 pagina's en zeker de helft
daarvan wordt in beslag genomen
door foto's (ook kleuren) en tekenin
gen. De auteur behandelt de geschie
denis van de ruimtevaart vanaf de
oudste tijden tot en met de maanlan
ding en de terugkeer van de Apollo
11-astronauten. Behalve een uitgebreid
verslag van de reis van de Apollo 11
beschrijft hij ook de theorieën van Lu-
cianus en Jules Verne en de eerste
ruimtetoestellen. De Vries kreeg be
kendheid door zijn radiolezingen over
de sterrenkunde en ruimtevaart. Ver
der leverde hij commentaar bij televi
sie-uitzendingen over verschillende
Apolloxeizen.
Uitg. Elsevier Nederland n.v.
Prijs 8.90.
diaraampje
24x36
zonder glas
per 100 stuks
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in onze foto-afdeling
deze diaraampjes met of zon
der glas, nu extra voordelig,
voor dia's van 24 x 36 mm.
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
- Ook maandagmorgen open
Géén tel of schriff. best
