Een vlossige, witte kop
ontbreekt in Doelenzaal
l«
maar nu OVER Ido Eyl
ff,.
GRATIS
CONSUMENTEN
VOORLICHTING
OVER 42
WASAUTOMATEN
Figuranten voor
amateur-musicals
Kralingse kinderen
spelen in S
wttmi
DE HAVENLOODS DONDERDAG 16 OKTOBER 1
„Ik kan het schrijven niet laten. Als ik dat sou doen, zou ik
doodgaangeestelijk in ieder geval wel. In de beginperiode, in
september, heb ik vaak so maar zitten schrijven om bezig te
blijven, om nog die oude routine te voelen. Daarna verscheurde
ik alles weer. Nu wil ik me een paar maanden lang van alles dis-
tanciëren, want ik wil de zaken helemaal naar mijn eigen zin re
gelen. Want het is natuurlijk een vreemd gevoel, wanneer je in
eens al die dingen niet meer hoeft te doen, die je daarvoor vol
ledig in beslag namen".
Aan het woord is Idlo Eyl. Ruim tien
jaar lang heeft hij in de kolommen
van ons blad het Rotterdamse muziek
leven op de voet gevolgd. Naast de
vele honderdein recensies schreef hij
beschouwingen em commentaren,
soms mild, maar vaak ook driftig,
wanneer er in het Rotterdamse mu
ziekwereld] e dingen gebeurden, die
hij met zijn srtenk ontwikkeld recht
vaardigheidsgevoel meenden niet te
kunnen goedkeuren. Op 1 september
werd hij 75 jaar en dat was voor hem
ondanks zijn vitaliteit, reden om af-
scheid van ons blad te nemen. Velen,
die zijn werk hebben gevolgd, zullen
dat betreuren. Maar ongetwijfeld zul
len er ook mensen zijn, die nu opge
lucht adem halen, omdat ze nu zijn
scherpe pen niet meer hoeven te vre
zen. „Maar ik blijf toch nog als free
lance werken", zegt Ido Eyl. „En als
er een beroep op mij wordt gedaan,
ben ik altijd bereid daaraan te vol
doen".
Ido Eyl werd 75 jaar geleden in Rot
terdam geboren. Tussen dat moment
en nu ligt een leven van enorm hard
werken, van triomfen, maar ook van
vele teleurstellingen. Wie met hem
praat komt tot de ontdekking, dat hij
veel meer is dan journalist en musi
cus of andersom, want beide hébben
in zijn leven een belangrijke plaats in
genomen. Een hoibby, maar tevens
een belangrijke bron van inkomsten,
is de astro-psychoiogie, in zijn jonge
jaren deed hij veel aan sport en nu
nog is hij „als een kind zo blij, wan
neer ik een voetbal- of een atletiek
wedstrijd kan bijwonen", zoals hij
het zelf zegt. Hij is actief geweest in
de moderne jeugdbeweging en hij was
een sterke motor in de vakbeweging
voor toonkunstenaars.
„Ik ben een volbloed Rotterdam
mer", zegt hij, „maar niet naar de
geest. Ik voel een binding met Rotter
dam als wereldhavenstaddie met
zijn eigen dynamiek een bepaalde ont
wikkeling mogelijk heeft gemaakt.
Als stad is Rotterdam voor mij een
deceptie. Ik adoreer Parijs. Daar
vind ik nog de romantiek terug uit
mijn jonge jaren, toen ik daar een tijd
heb gewoond".
Na zijn schoolopleiding ging Ido Eyl
„zo heet ik werkelijk; dat is ec'ht
geen schuilnaam" naar het Konin
klijk Conservatorium in Den Haag.
Aanvankelijk reisde hij op en neer.
I.ater ging hij er wonen. Toen hij ne
gentien .laar was haalde hij het onder-
wijsdiploma. Dat was in 1913. Een
jaar later moest hij in dienst, maar
na drie maanden werd hij afgekeurd.
Dat stelde hem ln staat zijn muziek
studie voort te zetten, nu bij de Portu
gese leraar Arthur Orobdo de Castro.
Voor het diploma solospel ging hij
echter weer terug naar het Koninklijk
Vraag map met belangrijk docu-
mentatie-materlaal over
wasautomaten met vergelijkende
prijslijst. Zo kunt u pas goed
oordelen en uw keuze bepalen.
U ontvangt deze documentatle-
map GEHEEL GRATIS
adres
plaats
Schrijf op uw enveloppe
„MODERN"
antwoordnummer: 1938 W
Rotterdam.
Geen postzegel opplakken.
Conservatorium. Als bewijs van zijn
enorme energie, die hem eigenlijk
nooit in de steek heeft gelaten, haalde
hij in ruii'pi drie maanden dat diiplo-
„We slaagden met ons vieren", ver
telt hij met nog steeds gepaste trots.
„Uit die vier werd ik gekozen om in
het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen met het Conservatorlumor-
kest het vioolconcert van Bruch te
spelen. Het orkest stond onder leiding
van mr. Henri Fiotta, toen dirigent
van het Residentie Orkest en direc
teur van het Conservatorium"
Ver voor die tijd trad de jonge Ido
Eyl echter al op als solist. In de oor
log is hij veel persoonlijke bezittingen
kwijt geraakt, maar hij kan nog enke
le programma's uit de beginperiode
tonen. Eén daarvan is van een con
cert op 11 september 1910 in de
Groote Nutszaal aan de Oppert in
Rotterdam. Op dat programma staat,
dat de Jongeheer Isidore Eyl" als
solist zal optreden.
Hij kan nu afstand nemen van de ij-
delheden van zijn jonge jaren. „Ik
vond Isidore mooier dan Ido", zegt
hij. „Dat klonk veel buitenlandser. Zo
naief was ik toen nog. Ik wilde we
reldberoemd worden, maar aangezien
ik niet wereldberoemd was. zocht ik
het maar in de naam"
Toen al voelde hij zich sterk tot de
journalistiek aangetrokken. In zijn
heel prille jaren schreef hij gedichten.
Later werden het zwaardere geschrif
ten, in beide betekenissen van het
woord. Zo kwam een boekje van de
pers met als titel „Newlandsmith's
Kunstmoraal. Nu zegt hij er van:
„Het was allemaal vreselijk gezwol
len. Het moest vooral mooi zijn. Ik
kan er nu om lachen, maar toen vond
ik het prachtig „Later schreef hij,
naast andere werken, nog een boekje
over Eduard Fllpse en een miniboek
je, getiteld: „Hoe lk in Rolde geker
stend werd en een vrouw en vier kin
deren kreeg", waarin hij een episode
uit zijn onderduiktijd vertelt. Dat
deed hij onder de naam Marcel Du-
fresne.
Hij werd lid van de Haagse Toon
kunstenaars Vereniging, die was aan
gesloten bij de landelijke organisatie
op dit gebied. Dank zij zijn activitei-
len kwam daar de Nederlandse Toon
kunstenaars Bond uit voort. Tevens
was hij eindredacteur van het door
deze bond uitgegeven blad, hetgeen
weer een nieuwe perode in zijn leven
markeerde.
Contacten
In 1922 ging hij naar Parijs, maar
hij bleef als correspondent aan het
blad verbonden. In Parijs maakte hij
studie van de moderne Franse muiziek
en van de vakbeweging daar. Hij
kwam in contact met de „Groupe des
Six", waartoe componisten als Honeg-
gerl, Poulenc en Milhaud behoorden.
Al deze mensen interviewde hij en
die gesprekken werden in het blad
gepubliceerd. Daardoor leerde men
in ons land die groep kennen, waar
uit belangrijke contacten voortkwa-
Drie jaar later keerde hij terug
naar Den Haag om de verjaardag van
zijn moeder, een weduwe, te vieren.
Zij wist hem over te halen in Neder
land te blijven. „Voordat ik naar Pa
rijs ging, had ik een belangrijke les
praktijk opgebouwd", vertelt Ido
Eyl. „Die was ik natuurlijk kwijt. Om
geld te verdienen ging ik ln het amu
sementsbedrijf. Ik speelde in bars,
cafe's, restaurants en dancings.
Naast violist was ik ook slagwerker
en pianist".
Lange tijd woonde Ido Eyl toen
in Utrecht, waar hfj kapelmeester
was van het Rembrandttheater, ook
weer een periode, die belangrijk was
voor zijn leven. Want uit die tijd van
de stomme film hield hij een unieke
verzameling filmmuziek over. Thans
is hij de enige, die in staat is stomme
films met muziek te illustreren. Zijn
verzameling, enige duizenden werken
sterk, heeft hij overgedaan aan het
Nederlands Filmmuseum. In januari
houdt hij over de stomme film een le
zing voor de Volksuniversiteit. Dan
zal hij een film draaien uit 1916.
waarin Esther de Boer van Rijk en
Willem van der Veer de hoofdrollen
spelen.
Toen de geluidsfilm zijn Intrede
deed, werd Ido Eyl leider van
het Vara-sextet, waarmee hij ruim
zeshonderd programma's verzorgde.
Tot de oorlog bleef hij in het amuse
mentsbedrijf. Ais gevolg van zijn
joodse afkomst moest hij ln de oorlog
onderduiken. „Ik droeg toen een rode
baard", zegt hij lachend, „ik was net
een bosjesman". Nu kan hij er om la
chen, maar in die tijd raakte hij bijna
alles kwijt, wat hij voor de oorlog had
verworven. Na de oorlog was hij een
geestelijke instorting nabij. Hij wist
er echter na harde strijd weer boven
op te komen.
De grote K
„Na de oorlog ging ik weer in het
amusementsbedrijf om alles wat ik
verloren had, terug te verdienen",
vertelt hij. „Ik heb me echter finan
cieel nooit meer zelfstandig kunnen
maken. Bovendien wend ik wat ouder
en de band met de sfeer van het amu
sementsbedrijf was niet meer zo vi
taal. Toen besloot ik de kunst met een
grote K te gaan dienen".
In 1952 legde hij een proef af voor
het Rotterdams Philharmonisch Or
kest en hij werd aangenomen. In 1959
moest hij dat echter als gevolg van
een vioolarm opgeven. Sindsdien
heeft nog maar zelden zijn viool, dlie
nog steeds op zijn boekenkast in zijn
werkkamer ligt, aangeraakt.
„Toen ik veel last van mijn arm be
gon te krijgen, zon ik op andere mid
delen om mijn brood te verdienen",
zegt hij. „Ik ben een enorme liefheb
ber van antiek. Ik besloot daarin te
gaan handelen. Toen ik nog bij het or
kest zat, kocht ik stukken op. Maar
als zakenman ben ik niet geslaagd. Ik
kocht alleen dingen, die ik zelf mooi
vond, zonder me af te vragen of ik ze
zou kunnen verkopen. Daardoor
kwam ik met een grote voorraad te
zitten, waar een hoop geld in ging zit
ten. Toen ben ik er maar mee ge
stopt".
Ido Eyl besloot zich weer in de jour
nalistiek te begeven. Al voor 1959
schreef hij voor ons blad een serie
Portretten van het Rotterdams Phil
harmonisch". Dit contact leidde er
toe, dat hij als vaste muziekmedewer
ker aan ons blad werd verbonden.
Vele malen per week kon men hem in
de Rotterdamse concertzaal zien zit
ten, kritisch luisterend naar de pres
taties van de artiesten, zowel de be
roepsmensen als de amateurs. Vooral
voor de laatste zijn zijn opmerkingen
vaak een belangrijke richtsnoer ge
weest.
Op 1 september hield hij er mee op.
Vrijwillig. „Eigenlijk was de nood
zaak daartoe nog niet aanwezig", zegt
hij. „Maar ik vroeg me af of ik wel
door moest gaan. Ik ben nog vitaal
genoeg, maar ls het nu het doel van je
leven om te werken tot je het moet
opgeven? Ik wilde voorkomen, dat
men mij te oud begon te vinden. De
keus was niet gemakkelijk, maiar ik
blijf mijn contacten met de muziek
wereld en met de journalistiek on
derhouden".
Ido Eyl gaat beslist niet stil zitten.
Zo heeft hij nu weer een studie Frans
opgevat om zijn woordkennis te ver
groten. Frankrijk en vooral Parijs
hebben zijn grote liefde. Kort geleden
legde hij de laatste hand aan een
boek, waarin hij zijn herinneringen
aan het Parijs, dat hij als 26-jarige
jongeman ervoer,heeft neergelegd.
Klap
nu... beduidend
goedkoper
In deze praktische tijd van
wasautomaten, mixers, koel
kastenalles voor 't gemak,
gaat U 't Uzelf toch niet moei
lijk maken door nog steeds die
ouderwetse loodzware keuken
trap te gebruiken
Deze huishoudtrap, van gepro
fileerd aluminium weegt bijna
niets, is gemakkelijk schoon te
houden, kan niet roesten en
staat stabiai (veilig).
Totale hoogte 1.50 meter, het
platform is bekleed met zwart
anti-slip plastic en de trede-
hoeken zijn eveneens met plas
tic beschermdnp voor nog
géén drie tientjes.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze vederlichte alu
minium huishoudtrappen, tota
le hoogte 1.50 meter, 3 treden
en een platform, nu extra voor
delig (i.v.m. expeditiedrukte
s.v.p. zelf
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandegmorgen open
Gêin tel of schrift, best
Historisch Genootschap
organiseert werkgroepen
voor jongeren
De Jeugdcommissie van het Histo
risch Genootschap „Roterodamum"
heeft in samenwerking met het Ge
meentearchief een interessant pro
gramma samengesteld. Jongeren van
15 tot 25 jaar kunnen, wanneer zij
voor dit onderwerp belangstelling
hebben, deelnemen aan de werkgroep
„Rotterdam en de N.S.B. in de jaren
'30". Deze werkgroep komt bijeen op
de maandagavonden van 3 en 24 no
vember, 15 december, 5 en 26 januari
en 9 en 23 februari, steeds van kwart
over zeven tot kwart over negen in
het Gemeente-archief aan de Mathe-
nesserlaan 315. De kosten voor deel
neming bedragen vijf gulden per per
soon. Men kan zich persoonlijk, telefo
nisch (254950) of schriftelijk opgeven
bij de Jeugdcommissie. Mathenesser-
laan 315.
Voorts is nog aanmelding mogelijk
voor de cursus „Onderzoek in archie
ven", bestaande uit een serie van tien
bijeenkomsten in het Gemeentear
chief. De eerste bijeenkomst wordt
gehouden op dinsdag 4 november om
half acht 's avonds. Leeftijd voor
deelneming ongeveer 17 jaar en ou
der. De kosten bedragen vijf gulden.
De musicalgroep „Ruimte", die al
een jaar bezig is met het samenstel
len van twee amateurmusicals doet
nu een beroep op jonge mensen zich
te melden als figurant. Schrijver, com
ponist en arrangeur van de musical
Nobinó jr. zoekt ongeveer vijftien jon
gelui voor bijrollen en als figuranten.
Dansen wordt ze geleerd en ook aan
het kunnen zingen worden geen hoge
eisen gesteld, omdat veel wordt ge
werkt met bandopnames.
Verder zal veel gebruik worden ge
maakt van lichteffecten.
Er zullen twee musicals uitgebracht
worden, een negermusical en een kin
dermusical. Belangstellenden kunnen
zich melden bij Nobino junior, Steven
Hoogendijkstraat 52, of bij mej. van
Rossum, tel. 196108. De repetities üjn
op maandag en dinsdag in een oude
school op het Noordereiland.
Het wachten is nog op een uitgever.
Thans ook kan hij zich wijden aan
de uitwerking van zijn jarenlange stu
die over de geschiedenis van de Rot
terdamse Orkest Vereniging, eigenlijk
de voorloper van het Rotterdams
Philharmonisch Orkest. Over de ge
schiedenis van dit orkest, dat even
eens door Jules Zagwijn werd opge
richt, en dat vele abonnementsconcer
ten gaf met beroemde solisten en diri
genten, is nog maar heel weinig be
kend. Ido Eyl snuffelde door vele
jaargangen van de Rotterdamse dag
bladen om uit advertenties en recen
sies die geschiedenis weer na te gaan.
Thans wil hij dit alles op schrift stel
len om deze leemte in de Rotter
damse muziekgeschiedenis op te vul
len.
Ook de astro-psychologie zal hem
dikwijls bezig houden. In het opstellen
van nauwkeurig uitgewerkte horosco
pen zal hij ook een belangrijke beste
ding van zijn tijd vinden. En dan ook
zal hij veel te zien zijn bij de wedstrij
den van Sparta, voor welke vereni
ging hij in zijn jonge jaren nog heeft
gespeeld, naast de beoefening van at
letiek, paardrijden, zwemmen,
schaatsen en motorrijden.
Eén grote teleurstelling uit zijn le
ven voltooit het beeld van deze man.
Toen hij nog violist was bij het Rot
terdams Philharmonisch. wilde hij als
bekroning op zijn carrière de studie
musicologie in Leiden voltooien. Drie
jaar lang liep hij college, 's Morgens
moest hij repeteren, 's middags was
hij in Leiden en 's avonds moest hij
met het orkest spelen. Daar tussen
door studeerde hij. Nadat hij drie ten
tamens met glans had gehaald, wilde
hij colloquiem doctum doen, omdat
zijn vroegere schoolopleiding niet vol
doende was om het kandidaatsexa-
ien af te leggen. Bij al zijn werx
ging hij 'nog Frans en Duits studeren,
omdat hij zich bad voorgenomen dat
colloquiem doctum in die talen af te
leggen.
Als herfstvakantie-besteding in de week van 20 tot 25 oktober kunnen
alle schoolgaande kinderen in Kralingen deelnemen aan de Speelstad.
Deze manifestatie zal gehouden worden in het speeltuinen complex aan
de Honingerdijk en staat onder auspiciën van de wijkraad van Kralingp -i.
De toegangsprijs bedraagt: f 0.40 's morgens van 1012.30 uur en f 0.40
's middags van 1316 uur. Er is gelegenheid tussen de middag het mee
genomen boterhammetje op te eten.
Het is echter nooit zo ver gekomen.
Op het ministerie gaf men, gezien zijn
enorme kennis op dit gebied, toestem
ming, mits de universiteit er even
eens geen bezwaar tegen had. On
danks het feit, dat enkele professoren
er volledig achter stonden, werd zijn
verzoek zonder opgave van redenen
geweigerd. Voor Ido Eyl betekende
dat een klap, die hij maar moeilijk
kon verwerken. Nu is hij er overheen,
maar in zijn stem ligt nog de spijt als
hij zegt: „Het was zo'n prachtige be
kroning geweest op al mijn werk".
In een lange rij mappen ligt al dat
werk, althans het tastbare gedeelte
daarvan, opgeslagen. Daarbij zijn
vele interviews 'net beroemde compo
nisten, dirigenten, musici, zangers en
zangeressen. Ido Eyl sprak met hen
op gelijk niveau, ook al weer dank zij
de grote kennis op muziekgebied, die
hij in zijn leven heeft vergaard. Velen
zullen zijn markante kop met het
vlossige, witte haar, in de concertzaal
missen. Want Ido Eyl is door al die
jaren heen een bijna onmisbare scha
kel geweest tussen musici en publiek
en een onkreukbaar chroniqueur van
het Rotterdamse muziekleven.
JAN DIJKSTRA
Speelstad betekent, dat rond 'n aan
tal vaste gebouwtjes o.a. stadhuis, po
litiebureau, perscentrum, gevangenis,
postkantoor en theater, door de deel
nemende kinderen een eigen huisje
wordt gebouwd. Ook het „bezetten"
en spelen in de genoemde gebouwtjes
hoort hierbij.
In het stadhuis kan bijvoorbeeld de
burgemeester van Speelstad zetelen
en in de loop van de week allerlei offi
ciële handelingen verrichten. Op het
stadhuis kan ook getrouwd worden,
dus er moet een ambtenaar van de
burgerlijke stand zijn, die de trouw
lustige paartjes trouwt. Op het politie
bureau „opereren" de agenten en hier
zit ook eventueel een commissaris
van politie. In het perscentrum moe
ten uiteraard een verslaggever, een
redacteur en een drukker aanwezig
zijn. De eerste gaat de stad in en doet
verslag van wat hij ziet, de redacteur
stelt de krant samen, die elke dag uit
komt en de drukker helpt de krant
stencillen.
In de hipshop boetiek kan men
kleren maken. De EHBO-post is voor
eventuele Rode Kruis-mensen.
Het postkantoor heeft een coördine
rende taak. Want hier moeten alle
aanvragen binnenkomen voor vergun
ningen die nodig zijn om een huis te
bouwen of voor het aanvaarden van
de verschillende functies. De vergun
ningen moeten serieus genomen wor
den, daar er anders gauw sprake is
van overbelasting bijvoorbeeld bij die
taken, waarvoor men maar enkele
personen nodig heeft.
Men kan ook tuinieren in Speelstad.
De bedoeling hiervan is het creatief
bezig zijn en de kennismaking met
het plantenmateriaal.Tevens dient het
tuinieren ter verfraaiing van de stad.
Het totaal-theater is een afsluiting
van verschillende activiteiten, waar
in de loop van de week aan gewerkt
is. Het programma op de dag van uit
voering is: 1) Optocht door Speelstad
2) Welkomstwoord, door de theaterdi
recteur of de burgemeester 3) De
Speelstad-fanfare speelt het Speel-
stadlied, op zelf gemaakte instrumen
ten en een in de loop van die week ge
maakt lied 4) Acrobatie 5) T.V.-pop
penspel 6) Vrij creatief spel, bijvoor
beeld door middel van pantomime 7)
Muziek en beweging, pauze, 8) Schim
menspel 9) Songfestival 10) De Speel
stad-fanfare 11) Maskerspel 12) Acro
batiek, waarbij het "woord Speelstad
wordt gevormd. Dit laatste onderdeel
is gelijkertijd de sluiting van deze
nu... beduidend
goedkoper
Het zijn vooral die kleine
noodzakelijke aankopen waar
U veel op kunt besparen, als
U maar op 't juiste moment,
tijdens zo'n voordelige aan
bieding koopt.
Plastic douchegordijnen in ex
tra lang formaat, 120 x 225
cm, er zijn tientallen leuke
kleuren en dessins (als U er
vroeg bij bent heeft U natuur
lijk de grootste keus) nu per
gordijn voor nog géén twee
douchegordijn
extra lang
-tftr
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij deze plastic douche
gordijnen, in tientallen kleuren
en dessins, 120 x 225 cm.
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift best.
