Dertig seconden landingslieht
Protesterenden moetei»
krachten bundelen
betekent achttien ton voedsel
veilig geland in Biafra
van Sint?
Radio Leo
LUCHTBRUG VAN DE KERKEN
Uitgebrand pand
op Dam wordt
wellicht gesloopt
KUNSTGEBITTEN
DE HAVENLOODS
19e jaargang no. 5 donderdag 4 december 1969
Weekblad voor Schiedam en Kethel.
Hoofdredactie: A. Hoeksema
Directie: W. van der Giessen
Kantoor: Westblaak 25. Rotterdam; Postbus 1980,
Telefoon 132170 (8 lijnen),-postgiro 18344.
Uitgave Stichting „De Jeugdhavcn"
„Vijfenvyftig minuten vliegen
over zee. Tot de olievelden van
Port Harcourt aan de vlammen
van de kraakinstallaties herken
baar worden. Daij vijfendertig mi
nuten over Nigeriaans gebied. Wat
doet het afweergeschut vannacht?
Het is zwaar bewolkt. Dus geen ge
vaar. Dan tien minuten over Biaf-
raans gebied. En dan: landen. We
gaan dalen. Alles is nog pikkedon
ker. Honderd meter, wijst de hoog
temeter. Tachtig meter, zestig me
ter. Nu moet er wel gauw iets ge
beuren Vijftig meter. Nog
niets....Dan ineens: de landingslich-
ten. Onze boordschijnwerpers gaan
ook aan en trekken felle strepen
door de zwarte nacht. Een regen
nacht. Een goede nacht voor ons.
Een slechte nacht voor bommen
werpers. De wielen raken nu de
grond. Nog voor het afremmen
gaan de baanlichten al weer uit. Ze
hebben precies dgrtig seconden ge
brand. We zijn op Uli. De verbrede
asfaltweg, die Biafra's voornaam
ste vliegveld is. Alpha Foxtrot is in
Biafra. Met achttien ton voedsel".
Zo beschrijft Jan Filius zijn nachte
lijke tocht met de luchtbrug naar
Biafra in het boekje „Alpha foxtrot
naar Biafra". Daarin geeft hij een re
laas over het werk van de luchtbrug
naar Biafra, die in stand wordt gehou
den door de rooms-katholieke kerk en
een groep protestantse kerken. Het is
een sober, maar vooral een positief
relaas. Want Jan Filius heeft daar in
Biafra gezien, dat de luchtbrug zin
heeft. Elke nacht trotseren de beman
ningen van twaalf vliegtuigen, die
door de kerken zijn gecharterd de ge
varen, die aan een vlucht naar Biafra
zijn verbonden. Elke nacht vliegen zij
één, maar soms ook meerdere malen
tn de week van 21 t/m 27 december
il
DE HAVENLOODS
let op 25 december (Ie Kerstdag)
aarop MAANDAG
22 DECEMBER verschijnen.
Advertenties voor dit nummer moeten
uiterlijk vrijdag 19 december 14.00
uur in ons bezit zijn.
DWARSGEBAKKEN NATUURWIT-BOERENBRUIN
KRENTEN-ROZIJNENBROOO KRENTENBOLLE»
BOERENROG PUNTJES EN BOLLE»
Platenbon gehad
SNEL INWISSELEN TEGEN
KLINKENDE PLATEN BIJ
Vierambachtsstraat 29-39
Telefoon 256700
Na de grote brand op de Dam in het
pand waarin het bedrijf van de firma
Penning is gevestigd, rees de vnaag
wat er zou moeten gebeuren. De bo
venverdieping v/as geheel uitgebrand
en sinds die tijd was het pand een ge
blakerd sikeiet. Het ligt thans in de be
doeling, dat een en ander wordt ver
anderd. De heer Penning wij van de
gemeente een stuk grond kopen, dat
achter zijn bedrijf is gedetgen terwijl
fnj dan de grond waarop het uitge
brande pand staat, aan de gemeente
Wil overdragen. Deze grond zal dan
vrij van opstallen en funderingen wor
den opgeleverd. Zodoende zal het mo
gelijk zijn een betere verkaveling udt
te voeren in de voormalige Branders-
buurt, in de omgeving waarvan o.m.
de nieuwe brandweerkazerne zal wor
den gebouwd.
Boek uitverkocht
Het door óns blad uitgegeven
boek over oud-Rotterdam, „Wijs
mij de plaats waar ik woonde" is
uitverkocht. - Voorlopig zal het
boek niet herdrukt worden.
REPARATIES
1e klas werk vanaf f 5,—
per reparatie
20-karaats GOUDEN KROON f 17,50.
U kunt er opwachten
INSTITUUT DENTILIA
HOOGSTRAAT 40, ROTTERDAM.
TELEFOON 010-12.60.10.
Te bereiken met tram 1, 3, 6, 8 er)
buslijn 32, 34, 38, 45, 49, 49a.
SLAAPBANKEN
CENTRALE
fabriekstoonzalen voor alle
meubelen.
Industriegebouw Goudse-
singel 66, Rotterdam.
Telefoon 010-13.80.18.
NAJAARSAANBIEDING
GASHAARDEN
SERIE 1969-1970.
•VAKKUNDIGE PLAATSING
•VAKKUNDIGE VOORLICHTING
•EIGEN SERVICEDIENST
NU 20% KORTING!
(ZIE ONZE AANBIEDING ELDERS
IN DIT BLAD)
BEL NU 145224, OF BEZOEK ONZE
SHOWROOM HALSTRAAT12A HOEK
PANNEKOEKSTRAAT
ROTTE RD AM-CENTRUM
Vrijdag 5 december
is het Havenloodskantoor,
Westblaak 25 te Rotterdam,
vanaf 16.00 uur gesloten.
naar die verbrede asfaltweg, waar
het vóedsel voor de hongerende mervj
sen wordt uitgeladen. En dank zij hun
werk krijgen honderdduizenden men
sen verhongeren en in leven blijven.
„Er gebeurt daar iets waar wij als
christenen trots op kunnen zijn", zegt
Jan Filius. „Het zijn de kerken, die
de moed hebben gehad en zich over
alle mogelijke bezwaren en politieke
moeilijkheden hebben heengezet. Het
is een unicum', wat daar gebeurt. Zo
wel in omvang de luchtbrug duurt
nu al ruim anderhalf jaar als in de
manier waarop het wordt gedaan,
bovendien is het een unicum, dat de
kerken dit doen. Tot nu toe heeft de
luchtbrug al meer dan honderd mil
joen dollar gekost".
GEWONE MENSEN
Honderd miljoen dollar. Om enige
honderdduizenden mensen, die ge
dwongen worden honger te lijden, in
leven te houden. Waar komt al dat
geld vandaan? „Het grootste gedeelte
komt van de kerken van zeventien
landen. Daarnaast zijn er een paar
landen, waarvan de regering een bij
drage geeft. Maar 75 procent komt
toch uit de zakken van gewone men
sen. Maar het grote probleem is, dat
die mensen ongeduldig beginnen te
worden en zich gaan afvragen of er
nu nooit een einde komt aan die toe
stand", zegt. Jan Filius.
Wat is een mensenleven waard?
Wat is het leven van een heel volk
waard? Tot nu toe heeft de luchtbrug
ruim honderd miljoen dollar gekost.
Langzamerhand begint het geld op tc
raken. Nederland heeft al eens gege
ven voor Biafra. Andere landen heb
ben dat voorbeeld gevolgd. Nu is Ne
derland weer aan de beurt. Maar wil
men nog wel geven? Met andere
woorden: is het leven van die mensen
daar meer dan honderd miljoen dollar
waard of moet men er maar mee
stoppen?
„Als morgen de luchtbrug zou stop
pen, dan zou het getal van de slacht
offers over twee maanden in de hon
derdduizenden lopen", zegt Jan Fi
lius. „Elke nacht wordt er 200 tot
250 ton voedsel naar Biafra gevlo
gen. Dat zijn een tot anderhalf miljoen
maaltijden en bijvoedingen per et
maal. Daar is geen vervanging voor,
wgnt wat het land zelf produceert,
vermindert met de dag. Dat is de
dwingende kracht om met dit werk
door te gaan".
Eigenlijk weten wij weinig van die
luchtbrug af. We weten wel, dat de
luchtbrug er is. maar we staan er niet
bij stil, dat elke nacht opnieuw een
groot aantal mensen hun leven wggen
om de nood van anderen te leni
gen.Verschillende malen stortte een
vliegtuig neer, meestal, omdat het
van de grond af of door andere vlieg
tuigen werd bestookt. Andere vliegtui
gen werden vernield bij bombarde
menten of beschietingen van het
vliegveld van Uli. De bemanningen
van deze vliegtuigen, die door de ker
ken zijn gecharterd, zijn echter de
avonturiers van de lucht. Zeker, ze
verdienen aan deze vluchten, maar de
luchtbrug is voor hen toch meer gaan
betekenen dan het verdienen van flink
geld alleen. De luchtbrug is een pres
tigekwestie geworden, omdat zij zien,
dat het zin heeft.
„In de luchtbrug zit een stuk pro
test", zegt Jan Filius. „Dat voelen de
mensen ook, die er aan meewerken.
Je voelt gewoon de koppigheid van de
piloten. Als er een vliegtuig is neerge
schoten, zie je vaak, dat de anderen
nog diezelfde nacht een extra vlucht
maken, omdat ze willen laten zien,
dat men ze er toch niet onder kan
krijgen".
THUISFRONT
Achter deze moed, dit protest, deze
zelfopoffering en dit harde werken,
moet een thuisfront staan. Een thuis
front in zeventien landen. Ook in Ne
derland. Want de luchtbrug moet
doorgaan. HeJ leven van honderddui-
zenden.is meer waard dan men ooit in
geld zal kunnen uitdrukken. Daarom
moet dat geld er komen. Daarom ook
schreef Jan Filius de reportage over
de luchtbrug naar Biafra.
Wie dit boekje, waari^ de indrin
gende tekst door vele foto's wordt ge
steund, wil hebben, kan vier gulden
storten op giro 1111222 van (de „Stich
ting Mensen in Nood, te 's-Hertogen-
bosch of op giro 5261 van de Stichting
Oecumenische Hulp te Utrecht. Van
dit bedrag gaat dan drie-en-een-halve
gulden naar de luchtbrug naar Biafra.
Men kan ook een bedrag ineens stor
ten of zich opgeven voor vier kwar
taalgiften.
Verder zal het boekje in hoofdzaak
worden verspreid via kerkelijke kana
len. maar er zullen ook plaatselijke
actiegroepen in het geweer komen om
de reportage van Jan Filius „aan de
man" te brengen. Zelfs zijn er al be
drijven. die het boekje aan het perso
neel zullen geven, gelijk met de
Kerstgratificatie.
STOKVIS
„Voor de luchtbrug betekent enkele
tienduizenden guldens niets", zegt
Jan Filius. „Er moet in miljoenen
worden gedacht. Iedere Nederlander
moet meedoen, maar het zouden juist
de christenen van Nederland moeten
zijn, die opkomen voor de luchtbrug
omdat die uitgaat van hun kerk. Er
zijn in Nederland vier miljoen men
sen. die lid zijn van een kerkgenoot
schap. Als al die mensen nu eens tien
gulden opzij zouden leggen, zouden
we weer een heel eind verder zijn. En
dan konden ze toch nog die kerstkrans
en kerstgans kopen. In Biafra eet
men geen kerstkrans of een kerst
gans. Maar als men daar een stukje
stokvis zou krijgen, zou hun kerstmis
niet zo hopeloos zijn".
De kerken, gesteund door de chris
tenen in zeventien landen, zijn het
hongerende Biafra te hulp gesneld.
„Voor Biafra zelf is dit ook enorm ge
weest", zegt Jan Filius. „Toen de oor
log uitbrak trokken alle blanken lang
zamerhand weg. Alleen de zendelin
gen en missionarissen zijn gebleven.
Toen kwam de luchtbrug. Dat heeft
het Evangelie bij die mensen een
hoop geloofwaardiger gemaakt".
Volgende week start deze nieuwe
actie voor Biafra. De zoveelste actie
voor een goed doel, misschien. Maar
wanneer wij onze welvaart stellen te
genover de nood van hongerend Biaf
ra, zouden we ons diep moeten scha
men, wanneer er niet vpldoende geld
bijeen zou komen om de luchtbrug
weer een tijd door te laten werken.
Jan Dijkstra
Het wordt al donker op het vlieg
veld als de bemanning de checklist
doorneemt. Brandstof, oliedruk, enzo
voorts. Ert terwijl de zon ondergaat,
start Het eerste vliegtuig.
Codenaam AF.
Alpha Foxtrot in pilotentaal.
Alpha Foxtrot naar Biafra.
In het afgelopen weekeinde heeft de
computer van de Centrale meld- en re-
gelkamer van Rijnmond alarm gesla
gen. Als gevolg van de weersomstan
digheden' registreerde het apparaat
een luchtverontreiniging, die vijftig
procent boven het maximaal toelaat
bare lag. De industrieën, die daar
verantwoordelijk voor kunnen worden
gesteld, kregen hét verzoek geen
stankverwekkende stoffen een nog
al vrij lieve benaming voor al het spul,
dat de lucht wordt ingespoten laag
bij de grond te lozen.
Op zichzelf lijkt dit een bericht,
waarmee de burgerij blij kan zijn.
Want het is een geruststellende ge
dachte. dat er ergens een computer
staat, die het gevaar van overmatige
luchtverontreiniging signaleert, zodat
„.koppige pilotenu.
men maatregelen kan nemen. iMen
kan dan later nooit beweren, dat er
niets tegen de luchtverontreiniging
wordt gedaan.
De zaak ligt echter veel ernstiger.
Zonder afbreuk te willen doen aan de
poging om met een computer toch nog
iets te bereiken, kan men stellen, dat
het hele ding eigenlijk overbodig had
moeten zijn. Dat de computer nodig
is, bewijst, dat er luchtverontreini
ging is. Dat het apparaat gaat werken
tijdens weersomstandigheden, die in
ons land beslist niet abnormaal zijn,
en dan gelijk vijftig procent meer
aangeeft dan men hier toelaatbaar
acht, is en blijft een kwalijke zaak,
vooral wanneer men bedenkt, dat in
het Rijnmondgebied de normen wat
de toelaatbaarheid van de luchtver
ontreiniging betreft, hoger liggen
dan elders.
Reeds vaker hebben wij geschre
ven, dat het voorkomen van luchtver
ontreiniging geen technische, maar
een financiële aangelegenheid is. Toe
gegeven: het is een zaak, die ettelijke
miljoenen kost. Daar staat echter te
genover, dat het geen onredelijke eis
is, wanneer men de industrieën er toe
dwingt die miljoenen uit te geven,
omdat zij profiteren van een gebied,
dat wat de gunstige ligging betreft,
zijn weerga niet kent. Dat gebied is
x gemeenschappelijk eigendom en het
is onjuist, wanneer men toestaat, dat
er door een aantal maatschappijen
geld wordt verdiend ten koste van de
leefbaarheid van de bévolking.
Reeds geruime tijd zijn er protesten
te horen van ongeruste bewoners van
het Rijnmondgebied, niet alleen over
het probleem van de luchtverontreini
ging, maar in feite over alle onder
werpen ,die te maken hebben met de
(on)leefbaarheid van het gebied. Het
zijn protesten van mensen, die zich in
feite machteloos voelen tegenover de
grote moloch van de industrie en de
bestuurders, die voor deze .moloch de
weg vrijmaken.
Hun protesten zijn niet altijd tever
geefs. Het duidelijkste voorbeeld
daarvan is het optreden van het Cen
traal Comité Anti-Bulderbaan. In de
loop van dit jaar werden in verschil
lende wijken van Rotterdam, en in
buurtgemeenten actiecomités opge
richt. Dat was bijvoorbeeld het geval
in Bergschenhoek, Berkel en Roden
rijs, Schiebroek, Schiedam, Kethel en
Vlaardingen. Al deze comités hebben
hun krachten gebundeld in een Cen
traal actiecomité. Op die manier
kreeg men de beschikking over geld
en kennis. Vorige week, bij de behan
deling van de nota over de luchthaven
door de vaste commissie uit de Rot
terdamse gemeenteraad, werd ook de
nota van het actiecomité behandeld.
Het bleek zelfs, dat de mening van dit
comité veel weerklank vond bij
de raadsleden. Dit resultaat zou men
nooit bereikt hebben, wanneer elk co
mité op eigen houtje was blijven wer
ken.
Dit hebben de protesterende onge-
rusten waar het de andere zaken van
de (on)leefbaarheid betreft, riog niet
begrepen. In ons land bestaan 41 ac
tiecomités, die protesteren tegen de
luchtverontreiniging. Men mag gerust
veronderstellen, dat het grootste ge
deelte daarvan zich in het Rijnmond
gebied bevindt. Zij allen werken op
hun eigen houtje, meestal slechts inci
denteel naar buiten tredend, omdat
zij noch de wegen behoorlijk kennen
noch over voldoende middelen be
schikken^ zowel financieel als wat de
kennis betreft.
Een van de grootste van deze comi
tés werkt onder de naam Leefbare
Delta". Dit comité doet van tijd tot
tijd van zich horen, maar hoe jam
mer het ook is om het te moeten con-
Vervolg pag. 3
4
