Ze zijn naar Amerika
79
Wo isi er denn
gellieben?
,Ze zijn niet hierze zijn niet daar
mBEnSSSEm
Kerstconcerten
KLANTEN VAN GEBR. COSTER ZULLEN ONTDEKKEN:
'et
LECLANGHÉ
DE HAVENLOODS DONDERDAG 11 DECEMBER 1969
nu... beduidend
goedkoper
Wilt U wel eens een ander kap
sel maar leent Uw haar er zich
niet voor, dan is zo'n mooie
lange pruik,dè oplossing (om
nog maar niet te spreken over
het gemak als U plotseling een
avondje uitgaat).
Lange pruik (tot op de schou
ders) Van echt mensenhaar met
afneembare band.
Deze pruik met dichte haar
inplant, die U evenals Uw
eigen haar kunt wassen, water
golven, permanenten, modelle
ren, verven, enz., brengen wij
nu binnen ieders bereik.
U koopt deze perfekt passende
lange pruik (niemand zal ver
moeden dat Ueen pruik draagt)
voor nog géén acht tientjes.
lange pruik
100% mensenhaar
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
bijzonder mooie lange pruiken
van echt mensenhaar, i
dan 10 kleuren,
ook gemengd.
Elke vrijdagavond tot 9
NUREJEV WEER IN
SCHOUWBURG
Rudolf Nurejev zal op maandag-
avond in de Rotterdamse schouwburg
als gastsolist optreden bij het Natio
nale Ballet. Nurejev danst twee klas
sieke balletten: „Petroesjka" van Fo-
kine en „Apbllon Musagèt" van Balan-
chine, beide op muziek van Igor Stra-
winsky. Op het programma van het
Nationale: Ballet óp deze avond staap
verder het „Concerto Barocco" van
j Balanchine en „Jungle" van Rudi van
Dantzig. De begeleiding is door het
Nederlands Balletorkest o.l.v. Andre
Presser. Aanvang 8.15 uur.
Bij verjaardagen en andere feestelijke hoogtepunten krijgt het perso
neel van de Gebrs. Coster, die in 17 (in maart zijn het er al 20) zaken kle
ding voor vader en zoon verkopen, een geschenk.Ook met Sinterklaas en
met Kerstmis. Dat gebeurde dit jaar op 5 december weer. Maar bij het
geschenk was ook een brief, waarin werd aangekondigd, dat eind januari
begin maart van het volgende jaar het hele personeel (inclusief echtgeno
tes) met de gebroeders Coster naar Amerika gaat. Alle kosten, van de
eerste tot de laatste minuut, zijn voor rekening van de zaak, alleen de
soevenirs moet men zelf kopen.
Het is niet de eerste keer, dat het
personeel vgn de Gebr. Coster op
stap gaat. Het begon met een dagreis
je naar Brussel, nu al vele jaren gele
den. Daarna ging men een week naar
België. Toen volgden Luxemburg, Pa
rijs. Londen en Kopenhagen. Twee
!"f.r geleden kwam dachttmen
de klap op de vuurpijl, toen de hele
Coster-familie naar Israël trok. Én
toen al werd er gemompeld, dat de
volgende reis best eens naar Amerika
kon gaan, maar dat leek meer op een
grap dan op een serieus plan.
Nu is het dan toch waar geworden.
Op 23 februari gaat de eerste groep
van 180 mensen naar Amerika. Deze
groep komt negen dagen later, op 3
maart weer in Nederland terug. Twee
dagen daarna gaat de tweede groep
van 150 personeelsleden. Deze groep
zal op 13 maart terugkeren. De zaak
moest wel in twee groepen worden
gesplitst, omdat de winkels tenslotte
moeten doordraaien. De heer A. Cos-
'i- is er niet al te bang voor, dat
moeilijkheden zal opleveren, omdat
de reis gemaakt wordt in de „stille"
periode van deze branche.
Waarom naar Amerika? De heer
Coster zegt: „Eigenlijk zat het al
twee jaar in de pen. Maar het is' lo-
Terwijl vele Amerikanen - en zij niet
alleen - zich min of meer bezighiel
den met de geborneerde praatjes
van vice-president Agnew, drong
opeens het bericht van de oorlogs
misdaad in het Vietnamese dorp
My Lai zich naar de oppervlakte
van de publiciteit. Wat daarna ge
beurde vertoont veel overeenkomst
met wat een jaar geleden in ons
land naar boven kwam over de oor
logsmisdaden van Nederlandse sol
daten in Indonesië: een diepe schok
bij miljoenen burgers die dat nooit
voor mogelijk hadden gehouden bij
hun eigen zonen, zorgelijke uitingen
van politici die niet weten hoe ze
deze gebeurtenis nu weer de baas
moeten worden en woedende eisen
dat de opbiechtende jongens hun
kop moeten houdenze werden bo
vendien „ziek" verklaard.
Zo'n confrontatie met het kwaad op
deze wereld overrompelde de Ame
rikaanse mens net zoals het dat in
het verleden de Duitser, Fransman,
Brit, Nederlander enz. heeft ge
daan. Wij zijn er kennelijk gewoon
niet op voorbereid. Zoals elke sol
daat onbewust denkt dat hij de oor
log zal overleven, zo kan jn onze ge-
dachtengang iedereen toi misdaden
komen behalve wijzelf en „onze jon-
We zullen nog vele „verklaringen" te
horen krijgen. Psychologen zijn nu
al begonnen met aan te voeren,' dat
frustratie (wie en waar is de vij
and), wraakgevoelens (voor ge
sneuvelde kameraden), gebruik van
marihuana en hasjiesj (om angst te
onderdrukken) en de voortdurende
druk van een guerrilla-oorlog een
soldaat over de „drempel van het
afmaken" heenhelpen. Er zal wel
niemand zijn die wil bestrijden, dat
deze factoren een slechte invloed
hebben, maar de wezenlijke vraag
blijft bestaan: hoe konden Dick, Bill
en Mike, doodgewone jongens die in
de V.S. geen vlieg kwaad konden
doen, zomaar oude mannen, vrou-
wen, kinderen en baby's in groepen
en afzonderlijk neerschieten terwijl
zij om genade smeekten? (Er was
geen schot op de Amerikanen gelost
en de enige die gewond werd was
een soldaat die zich in de voet
schoot om zich aan de slachting te
kunnen onttrekken)Een van de
jongens vertelde hoe een van hen
een jongetje neerschoot, dat een
hand vasthield die uit een stapel lij
ken stak.
De AVRO-commentator Hiltermann
heeft al vastgesteld, dat My Lai
niet op één lijn gesteld kan worden
met b.v. Putten, o.a. omdat landge
noten de misdaad aan de kaak heb
ben gesteld, de daders veroordeeld
zullen worden en het bevel tot uit
roeiing geen officiële opdracht zou
zijn geweest. Behalve dat de vraag
rijst of hier de WARE daders be
recht worden, zullen deze door hun
holheid sinistere frasen de Ameri
kanen niet vermogen te troosten.
Zij denken aan de jongens van de
Charlie Company, die nog maar een
maand in Vietnam waren en aan
hun luitenant waarvan de buren in
Miami zeiden, dat hij altijd zo'n
arardige knaap was, rustig en be
hulpzaam. Een heel gewone Ame-
De klap is hard aangekomen. De pu
blicaties zijn daar een duidelijke
xveerspiegeling van. Het weekblad
Time begint met een citaat uit
Nixon's laatste rede: Noord-Viet-
nam kan de Verenigde Staten niet
verslaan of vernederen. Alleen
Amerikanen kunnen dat", en con
stateert dat deze woorden op een
verschrikkelijke manier waarheid
zijn geworden. In een essay wordt
beoogd, dat de Amerikanen prag
matisten en rationele humanisten
bij uitstek zijn. Ze ontkennen hiet
bestaan van het kwaad niet, maar
gaan ervan uit dat het eerder
schuilt in instituten dan in mensen
en dus kun je het wegwerken met
bepaalde wetten. En vooral door on
derwin en opvoeding zou men het
kwaad kunnen uitbannen.
Het bleek allemaal niet waar. Voor
hen niet, voor ons niet. Dit ondanks
dat het geloof in de hel, het kwaad
of de duivel volgens-opinie-onder-
zoeken nog steeds afneemt. (..Er
bestaat geen goed, er bestaat geen
kwaad", zong leider van de sekte
„Slaven van satan". Manson en zijn
consequente aanhangers slachtten
af.)
dige redelijk-denkende mens en
daarin passen uiteraard geen demo
nen. In een 18e eeuwse catechismus
komt dan ook dit versje voor: Gott
sei ewig Preis und Ehr, es gibt kei-
nen Teufel mehr. Ja, wo ist er denn
geblieben? Der Vernunft hat ihn
vertrièben"En in dat spoor gingen
heel wat filosofen, psychologen en
theologen verder.
Echter niet allen. De filosoof Denis de
Rougemont merkte op, dat de dui
vel er nooit beter in is geslaagd zijn
incognito te bewaren dan in onze
tijd. De wijsgeer Erwin Reisner
werkte dit uit. Volgens hem is de
huidige westerse mens ervan over-
v tuigd, dat hij de demonen heeft
overwonnen. Maar hij heeft ze
slechts overwonnen zoals iemand
het licht overwint door zich de ogen
uit te steken. Hoe onzichtbaarder
het demonische hoe fataler zijn in
vloed. Reisner wijst hierbij o.a. pp
occultisme, verslaving en bewape-
riingswaanzin.
En wie heeft dit alles beter vertolkt
dan de schrijver Dostojefski? De
demonische wereld en mens, de hel,
is voor hem de marteling dat men
niet in staat is lief te hebben. Over
al waar liefde ontbreekt, het dra
gend beginsel der werkelijkheid,
daar is de hel. In de Gebroeders
Karamazow" zegt de duivel tegen
Iwan: „Ik ben de satan, niets men
selijks is mij vreemd".
Psychologie en filosofie houden op een
zeker moment halt. Ze kunnen dan
niet verder. Dan neemt de bijbelse
openbaring het over. En - merk
waardig genoeg - het enige wat die
in de demonen interesseert is hun
nederlaag.
gisch, dat je niet het ene jaar naar Is
raël kunt gaan en het andere jaar
naar Amerika. Dat zou te kostbaar
worden. Maar aangezien de zaak in
1970 veertig jaar bestaat, hebben we
gemeend, dat we nd die reis' maar
moeten maken. Daarna gaan we weer
kortere reizen maken. Naar Scandina
vië of naar de wintersport of naar de
Canarische eilanden. Er zijn nog mo
gelijkheden genoeg".. De heer Sam,
bedrijfsleider van de fa. Coster, voegt
daaraan toe: „We zitten nu alweer er
gens op te broeden, maar we zeggen
lekker nog niet wat het wordt".
UNIEK
De, heer A. Coster beseft heel goed.
dat^ een dergelijke reis met het hele
personeel een unieke 'gebeurtenis is.
Als hij het overigens van zichzelf niet
zöu weten, zou het hét wel van de bui
tenwereld hebben gehoord, want hij
heeft al een telefoontje gehad van een
Amerikaanse televisiemaatschappij,
die belangstelling had voor deze
stunt. „Maar", zo zegt hij, „het per
soneel heeft deze reis zelf verdiend.
Dat klinkt misschien gek, maar toch
is het waar. We hebben hier een heel
prettige sfeer. Wat tot uiting komt in
een uitstekende service voor de klan
ten. Bovendien hebben wo heel weinig
verloop, waardoor we advertentiekos-
ten uitsparen en piet veel geld hoe
ven te besteden aan het. opleiden van
nieuw personeel. Je moet het eigen
lijk zo zien, dat we het geld, dat we op
die manier besparen, nu in deze rei--
zen stoppen".
Het personeel van de firma Coster
heeft trouwens toch al niet te klagen
over de arbeidsvoorzieningen in het
bedrijf. Zo beschikt men in de winter
over twee weken en in de zomer over
drie weken vakantie. Dit keer gaan
van de wintervakantie negen dagen af
voor het bezoek aan Amerika. En om
dat de heer Coster bang is, dat men
dan te weinig vrije tijd over zou heb
ben, heeft hij het personeel ook nog
een extra week wintervakantie gege
ven, die kan worden opgenomen viak
voor de reis.
In Vier .bussen van de K.L.M. zal
het personeel van Rotterdam naar
Schiphol gaan. De vlucht wordt even
eens per K.L.M. gemaakt. In New
York staan dan ook weer bussen ge
reed, die de reizigers overal naar toe
zullen brengen. In die stad logeert
men in het grote hotel Edison aan de
46ste en 47ste straat, vlak bij Broad
way. Zondag vertrekken twee Coster-
junioren met een vertegenwoordiger
van Anthony Veder, die de reis heeft
Al sneeuwt, hagelt of vriest het
buitenbij U thuis is 't al een
beetje voorjaar met deze heer
lijk geurende hyacinten.
Deze speciaal voorbehandelde
spruithyacinten staan binnen
enkele dagen in bloei. U koopt
nu zo'n hyacint, kompleet op
vierkant groeipotje, voor nog
géén acht dubbeltjes.
U zag het op de T.V
georganiseerd, naar Amerika, om al
les nog eens te controleren. ,,lk wil,
dat de mensen het echt krijgen, zoals
ze het zelfs thuis niet hebben", zegt
de heer Coster. „En ik wil niets aan
het toeval overlaten. Dat kan ook
niet, want wij hebben de verantwoor
ding, ook over een groot aantal min
derjarigen, die meegaan en dan moet
je alles goed voorbereid hebben".
NOG WAT LEKEN
Het gezelschap blijft echter niet in
New York. Ook Philadelphia en Wa
shington staan op het programma. Er
zijn al uitnodigingen binnen vhn wa
renhuizen, waar men een bezoek aan
gaat brengen. „Natuurlijk wordt het
een vakantiereis", zegt de heer Cos-
ter, „maar de mensen kunnen er ook
nog wat leren. Dat gaat dan tussen
neus en lippen door, want we maken
er echt geen studiereis van".
De heer Costér vindt de reis naar
\merika. nog veel belangrijker
het veertigjarige jubileum van het be
drijf zelf. „Ik ben er trots op, dat we.
dit kunnen doen", zegt hij, hoewel hij
er liever helemaal niet over spreekt,
omdat men er voorlopig tegenover de
buitenwereld nog niet te veel tam-tam
over wilde maken. „Ik ben er trots
op, dat we dit hebben kunnen verwe
zenlijken. Dat is voor mij de grootste
beloning. En zodra we in de bus naar
Schiphol stappen, vormen we één- gro
te familie. Dan bestaat er geen ver
schil meer tussen directie, commissa-.
rigsen, verkoopsters, een werkster of
een loopjongen".
De heer A. Coster is nu 59 jaar. Hij
heeft één zoon in de zaak zitten. Zijn
broer, de heer C. Coster is twee jaar
jonger. Van hem werken drie zoons in
het bedrijf. „Ook in de toekomst zul
len dus Costertjes de zaak voortzet
ten", zegt een van de grondleggers te
vreden.
Veertig jaar geleden begonnen de
beide broers, na een opleiding bij
Gerzon, voor zichzelf in de Jonker
Fransstraat 19. Op het directiekan
toor heeft een schilderij, waarop dit
eerste winkeltje staat afgebeeld, nog
een ereplaatsje. „Dat was in de cri
sistijd", zegt de heer A. Coster. „Ie
dereen zei toen: je bent gek. Je gooit
je geld weg". Gek waren de broers
beslist niet en hun geld gooiden ze ook
niet weg. Integendeel. In 1940 bezaten
ze drie speciaalzaken in jongenskle-
ding.
gaat de hele familie rond en dan heeft
het zichzelf eigenlijk al betaald".
Samen met de baas gaat het perso
neel van Gebrs. Coster dus naar het
land van de onbegrensde mogelijkhe
den. Wie wieet, als de ruimtevaart
zich snel ontwikkelt, zou het wel eens
kunnen gebeuren, dat het personeel
ook rog eens naar de pnaan gaat, in
de letterlijke betekenis dan.
JAN DIJKSTRA
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in ons tuincentrum,
2e etage deze hyacinten, kleur
rose, kompleet op
leuk vierkant
groeipotje
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook matndogmorgon opoe
GUn UI. of schrift, bost
Ter overweging.
LEGE HANDEN
In dg oorlog ging dit alles verloren.
Maar in 1945 begonnen de broers op
nieuw, nu met lege handen. „We heb
ben hard aangepakt. Van het begin af
aan hebben we geprobeerd om het
standpunt van voor de oorlog, d^it de
klant koning is, te handhaven, on
danks alle moeilijkheden, zoals de
textielschaarste. Nu is de klant bij
ons zelfs keizer".
De firma Coster beschikt nu over 17
zaken. Tijdens of vlak na de reis naar
Amerika komen er nog drie bij, een
op de Kruiskade m Rotterdam, een in
Dordrecht én een in Vlissingen.
„Maar ik ben eigenlijk al heel geluk
kig, wanneer ik de ene zondag naar
Sparta en de andere' zondag naar
Feijenoord kan gaan", zegt de heer
Coster. „Dat is de enige ontspanning,
die ik mezelf permitteer. En als Feij
enoord een cupwedstrijd moet spelen,
ga ik er ook naar toe. Ik ben ook in
Milaan geweest. Al moet ik op één
dag heen en weer/ die tijd moet er
maar af kunnen".
De ideeën van de heer' Coster komen
tit uitdrukking in een goede verhou
ding met het personeel en met de
klanten. Want als een klant aan de ge
broeders Coster laat weten, dat hij
zich gaat verloven of dat hij gaat trou
wen, dan kan hij rekenen op een ge
schenk. „Ijat is vreselijk belangrijk",
zegt dë heef Cóster „Want zo'n ding
Overal in de stad worden kerstcon
certen en -bijeenkomsten gehouden.
Op zondag 14 december houdt de Ver
eniging voor Huismdziek, afdeling
Rotterdam e.o. een kerstbijeenkomst
in de feestzaal van De Doelen, ingang
Kruisplein. Onder leiding van Chris.
B. Maasland zullen de aanwezigen
oude en nieuwe meerstemmige zettin
gen van kerstliederen op hun eigen
meegebrachte instrument spélen. De
toegang is gratis; de te spelen muziek
is a ƒ1,25 per bundeltje aan de zaal
verkrijgbaar. Aanvang 2.30 uur.
Zaterdag 20 december zal in de
Breepleinkerk een kerstconcert wor
den gegeven door de Grote- en Jeugd-
eantorij van de Goede Herderkerk, de
Hillegersbergse Orkestvereniging
„Euphonia", Addie de'Jong en Mari-
nus den Ouden, orgel en koororgel.
Algehele leiding Addie de Jong. Pro
gramma's, tevens toegangsbewijs zijn
op de concertavond' aan de kerk ver
krijgbaar. Het concert begint om
20.15 uur.
De Kunst- en Ontspanningskring on
der auspiciën van de Stichting Schie-
broekse Gemeenschap organiseert
een korenconcert door vier Schie-
broekse zangkoren op donderdag 11
december in de Goede Herderkerk,
Kastanjeplein. Aanvang 8.15 uur. Me
dewerkenden: chr. Dameskoor Schie-
broek o.l.v. Barend Hess, Hervormde
Cantorij De Goede Herder, o.lv. Addie
de Jong, Hillegersbergs Mannenkoor,
o.lv. Kees Glaubitz en „Euphonia"
o.l.v. Addie de Jong. Kaarten ook ver-
krijgbaar aan de kerk,zaal.
Eveneens onder auspiciën van de
Schiebroekse Gemeenschap wordt op
maandag 22 december een kerstzang-
gavond gehouden in de R.K. Verrijze
niskerk aan de Meidoornsingel 206 te
Schiebroek. Medewerkenden: Jeugd-
eantorij van de Goede Herderkerk
o.l.v. Addie de Jong, jeugdkoor van
de Verrijzeniskerk o.l.v. C. de Korte,
Reinata Heemskerk, alt en Addie dé
«long, orgel. Aanvang 8 uur, toegang
vrij.
In de Messiaskerk aan de Debussy-
laan wordt op vrijdag 19 december
een kerstzangdienst gehouden onder
leiding van ds. G. M. J. Winter, her
vormd predikant. Sprekers in deze
dienst: pastoor L. C. Schinkel van de
Liduina kerk en ds. P. A. E. Sillevis-
Smitt van de Salvatorkerk. Medewer
king wordt verleend door Inge Kee-
mink, sopraan, jan Koops, trompet,
Ru Stodk, orgel, en, het koor van de Li-
duinakerk. Het geheel staat, onder lei
ding van Ru Stolk.Het thema van de
dienst is'Fëekt in opspraak.
Een Kerstnachtdienst wordt op
woensdag 24 december in de Mathe-
nesserkerk aan de Allard Pierson-
straat gehouden. De dienst begint om
23 uur. Ds. J. I. J. Knottnerus, voor
zitter van de Centrale Kerkeraad der
Hervormde Gemeente DelShaVen sal
dë liturgie verzorgen. De Delfshavéh-
se koren-zullen hun medewerking ver
lenen, maar ook de gemeente krijgt
volop de gelegenheid kerstliederen te
zingen. Jac. de Graaf zal het orgel be
spelen. Ouden van dagen en gehandi
capten, die van vervoer per auto ge
bruik wensen te maken, moeten dit
vóór zaterdag 20 december opgeven
aan de secretaris van het College van
Collectanten, de heer J. Hannewijk,
Gijsinglaan 24, Tel. 370580.
Koop wat extra stelletjes on
dergoed voor Uw man en
zoons, ze komen immers altijd
van pas.
Herenondergoed van een uit
stekende kwaliteit rib-inter-
lock. De slip met elastiek in de
pijpen. Dit ondergoed van een
prima pasvorm koopt U nu
voor een extra voordelige prijs
een singlet of een slip per
stuk voor nog géén een gulden
dertig.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op onze parterre dit
prima herenondergoed van een
mooie kwaliteit rib-interlock,
singlet en slip in de maten
S, 6 en 7
per'stuk
gedoleerd en gepantserd.,
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen optn